9 Kasım 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

9 Teçrinisani*34! Törklerle Süngü Süngüye No. 12 Nakili: A. DAVER Çanakkalede { Şehir ve Memleket Haberleri ) M. Piyos aleyhine açılan dava Divanyolu neden susuz? tımi ve adresi bizce belli olan bir okuyucumuz, gönderdigi mek tupta tstanbul Sular tdaresinden sikâyet ediyor. Okuyucumuz Divan • yolu halkınm derdini şu sahrlarla anlatmaktadır: « Terkos tesisatı ecnbi bir sh* • ketin elinde iken, İstanbul semti • ne akşanun beşinden yatsı u m a nuıa kadar su akıtılırdı. Tesisat Belediyeye geçince vaziyet değistit bu sefer Terkos suyu gece yansın • dan sonra verilmeğe baslandı. Bilmecburiye ev halkı birkaç gece nöbet tuttuk, su topladık. Bir hafta, on gün, bir ay geçti. Nihayet usulü dairesinde müessesenin Be yoğlundaki müdiriyetine müracaat ettik. Cevap olarak gelen resmî tezkerede bunun bazı fennî ve zaruri sebepler neticesinde olduğu bildi • rildi. Su yollannın ıslâhtna baslan • mif olduğu, çok »ürmeden vaktile su vcrileceği de tezkere ile temin ediliyordu. Aradan tam bir yıl geçtiği hal • de, bizler hâlâ gece yarılanndan sonra sabahnı beşine kadar su beklemekteyiz. Tam bir senedir bu if • kenceye katlanıyoruz. Yülardanberi evimizîn musluklanna gündüzün bir damla su gelmedigne otuzdan faz • la sahidim olduğu gibi, Terkos tsi • nin Belediyeye goçtiği tarihten Hi • baren, suyun yalnız gece yaruından sonra geldiğine de bir bu kadar sahidim vardır. Divanyolu susuzluktan kırıhrken ve bir Türk mahaUesi bir dirhera su için gece yanlanndan sonra uyku • dan mahrum kalırken Beyoğlunun btlmem hangi mahallesindeki apar • tımanlarm Ust katlanna kadar su verilmekte olduğunu iftîhar makarnmda gazetelere tebliğ eden müesse • se, bir mahalle halkınm tshrabma ne zaman nihayet verecektir?» Okuyucumuzun, bir senedir ce vabını beklediği bu suali biz de alâkadarlardan; Siyasî icmal Japonya ve müttefiklerî on posta ile gelen Moskova gazeteleri • Uzakşarkta Sovyet menafiini ve arazisini mütemadiyen tehdit eden ]aponyanın yalnız olmadığını, Avrupada kendisile birlikte harekete hazırlanan unsurlar bulunduğunu uzunuzadıya izah ediyorlar. (Moskova gazetesi) son nüshasında Finlandiyah Maresal Mannerheimin teşvikile Finlandiyanın hummalı bir şekilde harbe hazırlandığını, bu harbin gayesinin (büyük Finlandiya) yı vücude getirmek olduğunu, Fin gazetelerinin hep bir mevzu etrafında yazılar yazmakla mesgul bulunduklannı haber veriyor. Sovyet gazetesinin mütaleasına göre Finlandiyadaki faşist fırkaları Finlandiyanın Sovyet Rusyaya kars,ı hücuma geçmesi için Japonyanın Siberyadan taarruza başlamasını bekliyorlarmış. Japonya ile birlikte Sovyet devletine karşı taarruz etmek istiyen Finlandiyadaki askerî zümrenin bu taarruzda gayesi Ural dağlarına ve hatta Altaylara kadar uzayacak büyük bir Fin devleti kurmakmış. Japonlar Altay dağlannın şarkına kadar geldikleri zaman Finlandiyalılar dahi Altay dağlarının garbine kadar ilerlemek istiyorlarmış. Gene Sovyet matbuatmın verdiği izahata nazaran Finlandiyah muharrirlerden biri neşrettiği bir eserde gelecek cihan konferanaında Almanya Lehistan blokunun Rusyanın mukadderatını tayin edeceğini ve bu esnada Finlandiyanın dahi (büyük Finlandiya) devletini kuracağım yazmıştır. Bundan başka Finlandiyalıların Japonların yardımile harbetmek ar zusu sözde ve kâğıt üzerinde kalmamış, şimdiden filiyata dahi geçilmiştir. Finlandiyanın yeni bütçesi 647 milyon Fin markı olup geçen bütçeden 89 milyon mark fazladır. Bu fazlalığa rağmen Finlandiya Harbiye nazırı yeni bütçeye 11 2 milyon mark munzam tahsisat ilâvesini istemiştir. Sovyef gazetelerinin bu îzahatî Avrupa sulhunun nekadar tehlikede bulunduğuna yeni bir delil teskil ediyor. MUHARREM FEYZİ Türkler, Geliboludaki Fransız mevzilerini topa tutmak için Fransız cepanelerinden istifade ettiler! Türklüğü tahkîr davasıYolda, 14 üncü istihkâm alayına dün baslandı maksadımızı düşmana bildiren iki nın karaya çıkarılan bölüğüne kumanda eden ve başından ağır urette yaralanmış olan yüzbası Ferrero, öldü. Onu kefen yerine bir tente bezine sararak güvertenin bir tarafına bırakıverdiler. Herkes, cesedin Mundrosa götürüleceğini ve orada bir askere lâyık h'. nezara defnedileceğini zannediyordu. Hiç te böyle olmadı. Yüzbası öldükten biraz sonra, birkaç bahriye neferi, daha tamamen katılaçmamış ve soğumamış olan cesedin yanına geldiler. İki askerden biri cesedin başından, öteki ayaklanndan yakaladı ve sanki ağır bir posta paketi imiş gibi ölüyü sallayıp sallayıp küpeştenin üstünden denize fırlattılar. Ceset, yumuşak Hr gürültü çıkararak suya düştü, evvelâ biran yüzdü, sonra, ayaklanna bağlanmış bir demir parçasının ağırhğile batarak kayboldu. hücum yapıldıktan sonra Türkler 5 inci ordulannı teşkil ettiler. Alman Jenerali Liman von Sandres Paşanın kumandasında bulunan bu ordu 6 piyade fırkasile 1 süvari livasından mürekkepti. Mevcudü 84,000 kişi idi. Liman Paça, 26 martta Geliboluya gelerek 5 in*i ordunun kumandasını deruhde ve ordusunu şu suretle taksim etti: 1 inci grup 5 inci ve 7 nci man ]eneralı Liman von Sanders 2 nci grup 9 uncu fırka: Gelibolu yanmadasının cenup mmtakası; 3 üncü grup 3 üncü ve 11 inci fırkalar: Anadolu mıntakast; Süvari livası, Saros körtezinin şimal sahilinin tarassuduna memurdu. 19 uncu fırka ise, Maydos Bigah hattında, ihtiyatta bulunuyordu. 25 nisan günü karaya çıkan İngilizler, Türk toprağına ayak basar basmaz evvelâ Gelibolu yarımadasının ucundaki 9 uncu fırka He karşılaştılar. Seddülbahir mıntakasında karaya çıkan Ingilizler, Türk hücumtan karçıaında olduklan yere mıhlarunca, daha uzak yerlerdeki Türk kıtaatı da buraya getirildiler. • •¥ M. Maksimos Atinaya gitti Yunan Hariciye Na^ırı merasimle uğurlandı Dost Yunanistanın Hariciye Nazırı M. Maksimos cenaoları dün sabah saat 10 da Loit Triyestino sir ketinin Heluan vapurile Yunanis • tana gitmistir. Muhterem misafiri miz Galata rıhtımmda Vali Muhittin, Atina sefkimiz Ruşen Esref Bey lerle Yunan jeneral konsolosu M. Kapsalis, konsolos muavini M. Lambros taraflarından uğurlanmıstır. Harpte ölüm karşısında katı yürekli olmak lâzımsa da Kumkalede ölümden kurtulanlann gözü önünde cereyan eden bu gayriinsanî hareket, üzerimizde çok elim bir teessür uyandırdı. Herkes, gayriihtiyarî şunu düşündü: Bahklara yem olmak acaba hangimizin sırası? Düçman karsısında can veren bu zabitin cesedi, insanların son bir selâmma lâyık değil miydi? Mademki kara görünüyordu, ve biraz sonra demirliyecektik; Mundrosa kadar sabredilemez miydi> Bu barbarca emri kim verdi? Harpte fenalık yapanları örten meçhulât perdesi altına saklanmıç olan bu adamın da ismini asla öğrenemiyeceğiz. (Hatırat sahibini bu kadar sinirlen diren cescdi denize atma meselesi, bir denizei âdetinin tatbikından ibarettir. Gemilerde, ölenlerin, gemicilerin bü yük ve muhteşem mezan olan denize atılrnaları usulden olduğu içn, bu ce • sede de ayni muamele yapılmjştır; o kadar. Fransız zabiti harbin bidayetinde çok hassas görünüyor. Haibuki sonra ne barbarlıklar yapıldı. Onlarm yanında bir cesedin denize atılması, sol • da sıfır kalır. A. D.) Çekilirken, Boğazın ağzında Rumeli sahilindeki Seddilbahir kalesinin, Anadolu sahilinde tcun karşısına düşen Kumkalenin Eskihisarında, azim miktarda 21 ve 24 santimetrelik toplara mahsus cephaneyi olduğu gibi bıraktık. Bunlar niçin berhava edilmemışti? Çünkü tahrip için emir verilmemiçti? Ne hazin sebep! Çok geçmeden Türkler, karşıda, Gelibolu yanmadasının ucundaki Fransız mevzilerini yandan ve arkadan topa tutmak için bu cephaneden istifade ettiler. Ünyon Sigorta Şirketi Umumî Mü • dürü M. Antuvan Piyos aleyhine açı lan Türklüğü tahkir davasına dün ü • çüncü eeza mahkemesinde başlanmıshr. Mahkemede M. Piyosla vekilleri hazir bulunmuşlardır. İddia edildiğine göre suclu bir gün Ticaret gazetesi nesriyat müdürü Irfan Efendinin yazıhanesine gitmiş ve bu rada Türklük hakkında ağır »özler söylemiştir. trfan Efendi tarafından bu hususta açılan sahsî davada da beş. bm l i n tazminat istenmektedir. M. Piyos, İrfan Efendiyi kat'iyyen tanıma dığını; yazıhanesine gitmediğini, bâ dUenin vukuu iddia rdildiği gün To kathyan oteliıvde olduğunu ve tırna • ğmdaki bir rabatsızlığı tedavi ile mesgul bulunduğunu; bu ciheti her an ispata muktedir olduğunu söylemistir. İrfan Efendinin nerede olduğu ma lum bulunmadığından kendisine tebligat yapılamadığı anlasılmış ve bu tebliga hn ilânen yapılmasına karar verilmiştir. M. Piyos bazı işler için Avrupaya gideceğinden mabkemede hazır bulun • maktan varette tutulmasına karar iste mis; vareste tutulmasi muvafık görü lerek dava ayın yirmi dördüne bırakılmıstır. MVTEFERRIK Sofya sefirimiz Hamdullah Suphi B. Ankaraya gitti Sofya sefirimiz Şevki Bey yarınki ekspresle mahalli memuriyetine gidecektir. Rumen Hariciye Nazırı M. TituIesko ile birlikte memleketimize gelmis olan Bükreş sefirimiz Ham • dullah Supbi Bey dün aksamki ekspresle Ankaraya gitmistir. Ankarada yeni bir mahalle yapüıyor Ankarada bir yapı kooperatifi kurulmakta olduğu bildirilmektedır. Kooperatif Ankarada Yenişehirde Kooperatif mahallesi namile bir mahalle teskil edecek, kooperatifin azan parasını 10 senede vermek suretile bu evlere sahip olacaklardır. ŞEHİR İŞLERİ Kasımpaşa halkı da tramvay istiyor Kasımpafa abali»i aralannda imza toplıyarak Kasunpasadan tramvay geçirilme*i için alâkadarlara müracaat etmişlerdir. Abalinin bu •rıuıunun is'af edileceği ümit e • diİTnektedir. Kumkale muharebelerine bizim cephemizden bir bakış Muharririn esasen pek kısa süren Kumkale muharebelerine tahsis ettiği kısım bitti. Bu muharebelere bir de bizim cephemizden bakalım. Evvelâ iki tarafın Çanakkaledeki umumî kuvvetlerini bir mukayese edelim: 1] Bizim I 50 kilometroyu mütecaviz bir sahil hattı gerisinde taksim edilmia olan kuvvetlerimiz 64 piyade taburu, 14 makinelitüfek bölüğü, 14 hazar süvari bölüğü, ^5 sahra bataryası, 56 koşulu ve ko{ şusuz ağır bataryamız vardı. İaşe ! mevcudu 90,000 olan bu kuvvet | irkâp ve nakil vasıtalan çok noksan olan Boğazın iki tarafına taksim edilmişti. Bu 64 taburun 27 si Anadolu tarafında, 37 taburu da j Rumeli tarafında idi. j Buna mukabil düşman ordusu 72 taburdu ve mevcudu 90,000 kişi idi. Fakat, bu kuvveti, bizim mukabele edemiyeceğimiz gemi topçusunun himayesinde olarak Anadolu ve Rumeli sahilinin muvafık gördüğü noktasına, bİT günde dökebilirdi. Binaenaleyh vaziyet tamamile düşmanm lehinde idi. (Mabadi var) [ 1 Bu fasıldaki malumat ve müta leat merhum erkânıharp kaymakamı Halil Nihat Beyin tercüme ettiği Fransız erkânıharp binbasısı M. Larşerin Büyük Harpte Türk harbi isımli kita bından ve mütercim tarafından bu kitaba ilâve edilen haşiye ve mötalea lardan, Kumkale muharebeleri esnasında 15 inci kolordu erkânı harbiyesin de bulunmuş olan erkânıharp yiizbası sı Celâl Beyin bir konferansından ahnmıstır. Konferans, 1336 senesinde, (Harbi Umumide Çanakkale muharebatı berriyesi: Kumkale muharebatı) namile Erkânıharbiye mektebi külliyatının 9 uncusu olarak neşredilmiş tir. A. D.) Şillerin yıldönümü Almanyanın ve hatta bütün dünyanın en büyük sairlerindea biri olan Şillerin yüz yetmis besinci yıl • dönümü şehrimizde dahi tes'it ediIecektir. Bu münasebetle yarın ak • fam saat dokuzda Beyoğlundaki AIman mektebi salonunda merasim yapılacaktn*. Dr. Herold tarafından bh* konferans verilecek, M. Lichtner tarafından kemanda ve doktor Gündel tarafından piyanoda Bethovenin romansı çahnacak ve mektebin yüksek sınıflan talebesi tarafından sairin bir ^*vn oynanacak, OI bira • derler tarafından da iki manzume okunacaktır. ,, Taksi otomobilleri Şehrimizdeki tak*i otomobilleri nin tahdidi için son günlerde Belediyeye birçok müracaatlerde bulunulmaktadır. Buna sebep bazı otomobilcilerin taksi narici pazarlıkla müsteri tasımalandır. Bu suretle taksi ücretinden daha ucuz müsteri tasırtmasi birçok taksilerin piya sadan çekilmesine sebep olmakta • dır. Uç sene evvel tst&nbulda iki bin beş yüz otomobil varken bugün bu miktar yedi yüz elliye intniştir. Belediye bu hususta tetkikata baslamıstır. Soruyoruz! Yeni tramvay hatları Şirket bir proje hazîr lamağa başladı ÜNİVERSİTEDE Elektrik şirketinde M. Hansenin rii*Üniversite istişare komiteleri yasetinde, dün de bir içtima yapıltstanbul Universitesinin yeni talimatnamesi mucibince fakültelede Dekanlara bağlı olarak istişare komiteleri teskil edihniştir. Bu komiteler Dekanların yardımcıları olacaklardır. Komiteler Dekanın ha valesi üzerine fakültece yapılacak isler ve bunlann tatbtk tarzı hak • kında iptidaî tetkikler yapacak lardır. Uzun Mehmedin bayramı 106 sene evvel memlekethnizde maden kömürünü ilk defa bulmus olan Uzun Mehmedin hatırası, dün Zonguldakta, Halkevi tarafından tertip edilen merasimle üçüncü defa olarak taziz edilmistir. Dünkü merasimd'e, bu engin serveti meydana çıkaran ve milyonlarımızın memleket içinde kalmasına o zamandanberi vesile oaln Uzun Mehmet hürmetle anilmıs, nutuk • lar söylenmif, ilk bayramda kâsif namına Zonguldağa dikirmis olan abideye çelenkler konmustur. ADLÎYEDE Gizli bakılan bir dava Komünistlikle mazoun doktor Hikmet, eczacı Vasrf ve Salihi Beylerin muhakemelerine dün de Ağırceza mahkemesinde hafi olarak devam edilerek bazı sabitler dinlenmistir. Bir kısım sabitlerin daha cel bine karar verilerek muhakeme talik olunmuştur. ; Türk mUdafaa tertibatı 25 şubattan evvel Türklerin, Çanakkale Boğazmın müdafaası için yalmz iki fırkaları vardı. Bu iki fırka, Boğazın iki sahiline kademeli bir surette dağıtılmıştı. Gelibolu yanmadasında bu fırkalardan yalmz birisi sahillerde bir tarassut kordonu teskil ediyordu. Binaenaleyh 25 şubata kadar Gelibolu yanmadasının herhangi bir mmtakasına muvaffakiyetli bir ihraç yapmak ve Boğazı karadan ve hayli kolayca zaptetmek kabildi. Fakat mart ayında bizim nij'et ve mıstır. Bu toplantıya Uç şirketin teknik müdürleri ve müsavirlerile avukatları iştrrak etmişlerdir. Bu toplantıda Ankarada Nafıa Vekâletile cereyan edecek müzakerelere mevzu olacak olan mesele lerle şirktlerin bu meselelere ait tezleri mevzuu bahsolmustur. Şirketler, mukavele hükümlerinm tatbikı için hükumetçe yapılan tekliflerin ekserisini kabule mütemayil bulunmaktadrr. Tramvay firketi tarafından, şehirde yeni hatlar insası için hükumete teklif edilmek üzere bir proje hazırlanmaktadir. ECNEBÎ MEHAFtLDE Şehrimize üç ingiliz tayyarecisi geldi Clement Pike, Percy Griffith, Wil Iiam Hogger namında üç İngiliz tayyarecisi dün hususî bir tayyare ile Londradan tstanbula gelmiftir. Afyonların istandardizasyonu mes'elesi Türkofisin, Türk afyonlarınm istandardizasyonile mesgul olacağı yazılmıstı. Bu münasebetle kendi sile görüstüğümüz Uyusturucu maddeler inhisarı müdiirü Ali Sami Bey, afyonlarda yapılması mümkün o lan istandardizasyon isinin idare ce ikmal edilmis ve ilk ihracattan îtibaren tatbikına geçilmis olduğunu, ancak tktuat Vekâletinde bü • tün ihracat maddelerimizin istan • dardizasyonile mesgul bir makam bulunduğuna göre, afyonların istandardizasyonile de alâkadar olması tabiî olduğunu söylemistir. Belçika heyeti gitti Yeni Belçika Krah Üçüncü Leopold Hazretlerinin cüluslaruu Re isicumhur Hazretlerine resmen bildirmeğe memur olan Belçika heyeti dün sabah Heluan vapurile ve Yunanistan tarikile memleketine döhmüştür. Sultanahmetteki yeraltı ayakyolu Adliye koridorlarında bir yankesicilik Bundan bir müddet evvel Uskü • darda Hasan isminde biri diğer bir Hasanı öld'ürmüstü. Dün Ağırceza mahkemesinde bu cinayetin muha kemesine bakılırken dinlenen sahitlerden Usküdarlı Şükrü Efendi isminde biri mahkeme salonundan koridora çıktığı zaraan, yetmis yaslannda İsmail isminde bir ihtiyar cebindeki cüzdamm çalmış ve cürmü meşhut halinde yakalanmıstır. ts mail yakalanarak Müddeiumumiıiğe verilmiştir. Basmuavin Salîh Bey çalman cüzdanı içindeki para ile beraber istirdat ederek Şükrü E fendiye vermiş ve yankesiciyi de ihtiyarlıgina merhamet ederek serbest bırakmıstır. Bursa Polis Müdıirü bir tehlike atlattı Bursa (Hususî) Emniyet Müdü ' riimüz Yusuf Ziya Bey; Zevk linemasınm merdivenlerinden inerken aya « ğı kayarak düsmüs ve başından ağır ca yaralanmıştır. Yusuf Ziya Bey derhal hastaneye kaldırılmıs ve çok kan kaybetmistir. Maamafih yarasi tehli . keli değildir. Valimiz Fazlı Bey ken • disini hastanede ziyaret ederek «hhî vaziyetile alâkadar olmustor. Bulgar hudut heyeti Sofyaya gitti Münir Nurettin Beyin evvelki gece verdigi konser Kömür depoları aleyhine açılan dava Kuruçesmede oturan Salih Münîr Bey tarafından Kuruçesmedeki on sekiz kömür deposu sahibi aleyhine açılan tazminat davasına dün dör diincü hukuk mahkemesi tahkikat hâkimliğmde baslanmıştır. Davacı, evinin civarındaki depolardan çıkan tozlardan gerek evinin ve gerek eşyasının harap olduğunu ileri sür • mektedir. Bu hususta ehli vükuf tarafından verilen rapor okuranostur. Raporda zarar miktarı dokuz yüz küsur lira olarak tespit edilmektedir. Depo sahipleri vekillerinin rapora cevap vermesi için dava talik olunmustur. San'atkâr Münir Nurettin Bey evvelki aksam Glorya sinemasında güzel bir konser vermistir. Bu konserde, klâsik parçalar arasında armonize edilmis halk sarkılannı da piyano refakatinde okuyan san'atkâr pek ziyade takdir edilmis ve alkışlanmıstır. Konserde, Mes'ut Cemil Bey tanburu ile, Ruşen Ferit Bey kemençesi ve Artaki Efendi de kanunile san'atkâra refakat etmişlerdir. Belediye tarafından Sultanabmet parkının köşesinde bir müddetten beri yaptınlmakta olan yeraltı ayakyolu umuma açılmıstır. Avrupadaki örnekleri derecesmde mükemmel bir sekilde yapılan bu ayakyolunun temizliği bilhassa nazari dikkati celbetmektedir. Ayakyolunun erkekler tarafında kapalı kabineler için yüz para üc ret alınmaktadır. Açık mahallerden hiçbir ücret alınmamaktadır. Ka • dınlar tarafındaki bütün kabineler kapalı olduğundan hepsinden ücret alınmaktadır. Resmimiz ayakyolunun methalini göstermektedir. Bursa tütUnleri bu sene çok \f Bursa (Hususî) tnhisarlar 1da resinden aldığım malâmata göre; bu sene Bursa havalisindeki tütün mah • sulü çok iyidir. Kemiyet itibarile ge • çen seneki kadardır. Fakat bilhassa keyfiyet itibarile geçen seneden çok yüksektir. Geçen sene keyfiyet noktai nazanndan ( % 50) itibar edilen mahsul bu sene ( % 8 0 ) olarak tesbit olunmustur. MAAR1FTE Vazifesine iade edilen bir muallim Şehir Meclisine aza intihabi es • nasmda intihabata müdahale ettiği için Vekâlet emrine alınan 46 nci ilkmektep basmuallimi Abdülkadir Bey tekrar vazifesine iade edilmis tir. Cumhuriyet Nüshası 5 Kurustuf Vazifesmi ikmal eden Türk Bultahdidi hudut komisyonu Bul gar heyeti dün Sofyaya gitmistir» Bulgar heyetile birlikte Türk murahhas heyetinden binbası Kemal Bey de Sofyaya gitmlştir. Heyet dün hareketfnden evve! Gazî abidesine bir çelenk koymustur. Fotoğrafımız, Bulgar heyeti çe lenk koyduktan sonra abide önündeyken almmı«tır. Beyazit Maarif mUdürlUğü İlk tedrisat müfettislerinden Hüsamettin Bey Beyazit maarif mü dürlüğüne tayin edilmistir. Hüsa mettin Bey vazifesine baslamak üzere Beyazıda hareket etsnistir. Senelik 1400 Kr. 170Ö Kr. Altıayhk 750 1450 Üç aylık 400 80Q Bir aylık 150 yoktür Abone J T ü r k i y e şeraiti I 'Ç î n