24 Eylül 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Casuslar Arasında 146 Naküi: A. DAVER Şehir ve Memleket Haberleri ) Siyasî icmal Yeni paraların modeli seçildi Ressamlar arasındaki müsabakanın neticesi Yeniden basJacak 1, 5, 10 kurus • lnk nikel paralar için yapüan tnüsabakaya iştirvk eden «*erler arasmda en güzelini geçmek üzere teskil edflen jüri heyeti dün Darphane MüdürHiğünde toplanmış ve m&sabakaya giren on iki eser arasmdan birincîyi seçmiştir. Parantn yÜ7 kısnn için birmcilik ressam Mazhar Naznn Beyin eserine ve • rilmiştir. Paranın arka resmindeki bi rinciliği de Trıimar Nurettin Beyin ese • ri kazanmtstır. Seçilen bu Ori roodel dün mühurle • nerek tasr.ik edilmek üzere Maliye Vekâletine gonderflmistir. Gerek 10 kurusIuklar ve grrekse 5 ve 1 kurusluklar a y ni model üzennden yapılacaktır. Ka • zananlara biner lira mükâfat leeektir. ^Cumhariyet tyiuliM Poğru rnü ? En usta profesyonel hırsızların bile yapamıyacağı bîr işi, Prenses X... muvaffakîyetle becermişti! Bundan ötesi kendi kendine olup bitti. Güzel prensesle kadınlardan nefret eden diplomat tanıştılar. Günün birinde, bizkn zavallı şaîr, ekseriya buz gibi soğuk olan hariciye memuntnun alev ve *teş kesildiğini gördü. Baron Z... Prenses X... içm yanıp tutuşuyordu. Eğer prenses; onutı bu aşkına mukab«le etmeseydi işhı ehemmiyeti yoktu. Fakat sair, prensesin, her gün gel • inek itryadmda bulunduğu yerlerde görünmemege başladığrnı ve isin fenaya vardıgvu anladı. Hemea barona sevgilismi elmden aldığı içm sitera etti, o, gülerek bu sitemlerin lıaksiz olduğunu söyledi. Fa • kat, bîrkaç gün sonra şair gibi bütün Berlrâ kibar aletni de Prenses X... ile Baron Z... m nişanlandıklannı oğrendi. Kimse, hatta Berlindeki Alman gizli istihbarat dairesi şefi bîie Baron Z... I bir Rus prensesile nişanlandığrndan dolayı muahaze etmedi. Çünkü genç ve güzel kadmıo şîmdiye kadar şüpheyi ealip hiçbir tavır ve hareketi gSrülmemişti. Gerçî üç sene evvel prensesin dostla • nndan genç bir sefaret kâtibi, ga« yet mühim evrak ve vesaikı esra rengiz bir şekilde kaybettrkten sonra, kendmi Sldürmüştü ama kbnse ba feci hadisenm kabratnam, prenses olabileceğini aklına bile getir memisti. Baronla prensesm nişanlanma • larından bir iki gün sonra, hariciye memoru birdenbire gayet mü • hhn evrakı hamilen bir ecnebi memleketme gitmek emrini aldı ve hemen bareket etti. Götürdüğü evrakı, gittiği payitahtta, hariciye nazmna biszat teslim edecekti. Derakap hariciye nazınnın yanma çikh •e siyah evrak eantasım açarak dosyayı nazira •erdi. Nazir evraka soyle bir göz attıktan sonra kuri • yeye iade ettit Yanlısl'kla boş k&gitlar getirmissmiz, dedL Baron yerinden fırladı, dosyayı aldı. tmzalanmak üzere getirdiği • ni zannettiği fevkal&de mabrem rauahedename yerine bir siirü be • yaz k&git vardr. Hemen Berline dondü, meseieyi hariciye nezaretkıdeki al&kadarlara aniath. Tabkikata başlandı. Baron, namusn üzerine yemin ederek verdiği rfadede, ımıahedenameyi hari siyah çantayı, kendisîne tes llm edildikten sonra, btran bile yanından ayırraadığiaı, yalnız evinde nişanlısi prensesin kendisini ziya • rete geldiği zantan, hariciye neza • reti tarafından telefona davet dilmesi üzerine bir dakika kadar çantayı odasmdaki dolabm içînde bı rakhğını ve telefondan dÖndüğü Takit çantanm gene kilitli olarak yerinde durduğunu soyledi. Pren • ses gittikten sonra, yola çıkmadan çantayı tekrar muayene ettiğini re kilitli olduğunu, esasen odadan çıktigi zaman çantanın anahtan • nm kendi üzerinde bulundugunu sSyledL Çantanm kilidi de gayet san'atH yapılmıştı; Syle kolay ko • lay baska anahtar veya maymun • cnkla açılamazdi. Zabıta, bu ifade üzerine, bir defa da prensesi dinlemek istedi. Fakat evine giden memur, kadını bulamadı. Nereye gittiğini de kimse bilmiyordu. Tabiî bir daha da Berline gelmedi. Yapılan tahkikat, pernsesin Baronu ziyaret ettigi sırada, vukubulan telefon davetinin hariciye nezareti tarafından yapılmadtğını meydana çıkardı. O gün, ne o saatte, ne evvel ve ne de sonra hariciye nezaretfnden kimse baronu telefona çağwmamıştı. Demek ki prensesin bir şeriki cürmü vardı. Bu serik baronu telefona çağrrdıği zaman prenses te muahedenameyi aşırmıştı. Fakat hariciye memuru telefonda bir dakika bile durma • mıştı. Nasıl olup ta kadm bu kadar kısa bir zamanda evvelft baronun dolabtnı, sonra da kilitli çantayı açmış ve içtsdeki evrakı alıp boş kâğıtlan koyduktan sonra, çantayı tekrar kapamış ve dolaba koy • muştu? En usta profesyonel htrsız bile bu kadar süratle dolabı ve çantayı açıp kapayamazdı. Casus ka dının, çalman evrakı havi çantanm hpkısını beraberinde getirdiği ve baron odadan cıkar çrkmaz dolabı açıp bu sahte çantayı hakikisinin yerine koyduğu anlaşıhyordu. Nitekim çantanm esash surette tetkiki, işin böyle olduğunu gSsterdi. Güzel prenses ve serikleri bu işi uzun usadıya ve ihthnamla tertip etmislerdi. Gerçi iş hayli uzun sürmüştü ama muvaffakiyetle netice lenmişti. Kadın, para için değil, vatanperverlik sevkile casusluk ediyordu. tşi baronla nişanlanmıya kadar götürmesi, casus kadtnm bu defa hAyli güçlüğe maruz kaldıgi • nı gösterir. Kadının nisanlanmak mecburiyetinde kahnası, hariciye memurunun kendisinden şüphelen* meskıden değil; çok sevdiği kadı • nı, sadece kendisine metres yap • mak Istememesmden ileri gelmisti. Maatnafih nisanlanmak casusun daha ziyade işme gelmisti. Çünkü baronla pek samimileşen münase • betleri resmî ve mesru bir şekil almış oluyordu. Böyle bir hariciye memurile gizlice ve sıkıfıkı görüşmesi çok tehlikeliydi; nazari dik • kati ve şüpheyi celbedebilirdi. Nişanlanma bütün şüpheleri izale etmeğe kâfi gelmisti. tcap ederse o nunla evlenmeği bile göze aldıra • caktı; fakat talihi yardım etmiş, buna hacet kalmamıştı. Güzel Rus prensesinin akıbeti çok feci olmuştur. Rus ihtilâli esnasmda Bolşevikler tarafından Siberyaya sürülmüş, sonra kurşuna di • zilmiştir. Anlaşılıyor ki nefis kadının, cinsî cazibesi her zamanki sihirkâr tesirini bu defa göstereme miş, birçok çetin cnücadelelerde halâskân olan güzel gözleri ve baş döndürücü bakışı, Bolşevik ihtilâlcilerinin elinden onu kurtara • mamıştı. Bir ihtilâl zamanı, insanlar ara sındaki bütün manialar devrildiği, cebir, dehşet ve kan herşeye hâkim oldugu zaman dünyanm en güzel kadının bütün cazibeleri de kuvvet ve tesirini kaybeder. (Mabadi var) Bir dersten ikmale kalan lise talebeleri Geçen sene Maarif Vekâleti, lise bakaloryalarmda bir dersten ikmale kalan talebenin bilâhare bu imtihanı vermek üzere, Universite fakültelerine kabulunü muvafık görroüs ve ba usulden bittabi yüzlerce gencimiz istifade etmisti. Bu sene vaziyet, geçen yıldakinden daha iyi değildir. Gene yüzler ce talebe, birer gruptan ikmale kal • mıstır. Fakat geçen seneki karar, yalmz btr sene için verilmis oldugu içm tekrar tatbik edilmemistir. Bu yüzden pek çok genç tahsilini takip edebilmekten mahrum kaldığı gibi koca bir seneyi de kaybetmege namzettirler. Gazetemize yapılan müracaatler, talebelerin geçen seneki müsaadeyi tekrar etmesmi ehemmiyetle rica etmekte ve beklemekte olduklarmı gosteriyor. tmtihan hakkmdaki dB • s&ncemîz ne olursa obun yüzlerce gencin bir sene avare ve maksatsut kapıp koyuveribnesi de doğru ohnasa gerektir. DisipUne tabi ohnadıgma gore bu bir sene kânde talebenin bndigini de unutması imkân haricinde değildir. Halbuki mütemadiyen derslerle meşgul bir gencm bakaloryadan kaldıgi dersleri hazırlaması daha kolay olur. Binaenaleyh Maarif Vekâletinra, geçen sene oldugu gibi birçok gend Uerisi içm heder olmaktan ali • koyacak bir karar vermesi lâzundır, diyoruz; Ticaret mektebinde yapılan ıslahat Mektebin ilk kısmı dört seneye çıkarıkh Ticaret mektebinin yeni muallim kadrosunda bazı değişiklikler ol • duğunu dün yazmıştık. Kadro alâ • kadar muallimlere tebliğ edilmiştir. Hariçte fazla işleri olan bazı fran • sızca hocalan yeni kadrodan çıkarılmıştır. Rahatsızliğı hasebile devam edemiyen Muammer Raşit Beyin d'ersi de bir başka muallime veril • mistir. Vehbi ve Suphi Nuri Beylere de birer ders ilâve edilmiştir. Ticaret mektebinde yapılan ıslahatla mektebin ilk kısmı 4 seneye ibIfiğ edilmisti. Gerek ilk kisunda, gerek Hsede lisan derslerine fevkalâde ehemmiyet verilmistir. Ortamektep derecesini alan ilk kısımdan mezun olanlar doğrudan doğruya Ticaret lisesine girebile • ceklerdlr. Diğer ortamekteplerin mezunlan ise ihzart smıfta bir sene okuduktan sonra Ticaret lisesine devam edebileceklerdir. Bu ıslahatta yegâne gaye mektebe tam bir me'slek mektebi mahiyeti verraektir. önümüzdeki senede Yük • sek Ticaret kısmının ulahı yolunda esash kararlar almacaktır. Ekalliyetler meselesi | L ehistan bir taraftan bütün dünya memleketlerindekl ekalliyetlerin rrkî, dini ve kültür haklannm muhafaza edil • mesi îçin umumî bir tnuahede ak • tedilmesini Cemiyeti akvama tek lif etmek ve diğer taraftan Versay muahedesile Lehistan hükumetine kendi ekalliyetlerinin hukukunu muhafaza için tahmil olunan kayitleri reddettiğini ve mezkur mua hedenin ekalliyetlere ait veca3>io tatbikı hususunda bundan sonra Cemiyeti akvam müessesatile tes « riki mesaide bulunmıyacağmı bil dirmek suretile ekalliyetler mese lesi hakkında gayet ciddî iki te sebbüste bulunmuştu. MÜTEFERRİK GayrimUbadil bonolarını yükseltmek için Gayrhnübadillere satılmak Szere Ziraat bankasına müdevver em • lâkten pekçogunun sahsa çıkanlarak bu suretle bonoların kıymetlerinin yükseltilmesi takarrür etmistir. Her ay 600 emlâkin müzaye • deye çıkanlması kararlaştınlmış hr. ŞEHlR İŞLEIÎİ Lehistanm Versay tnuahedesmin ekalliyetlere ait ahkimını reddet mesine karşi Ingiltere ve Fransa Hariciye nazırlarile Cemiyeti ak vamdaki ttalya mümessili bu nruahedenin yalnız bir tarafm istemesîl vaziülimza diğer devletlere damşıl* maksızın reddedilemîyeceğini nazikane ihtar etmekle rktifa etmiş • lerdi. Lehistan hÜkumeti ise kara nndan döntniyeceğini anlatmakta gecikmemiştir. Hatta sabık hariciye nazınnın ağzile Lehistanm ba kararından dönmeğe Cemiyeti akvamdan aynlmağı tercih edeceği • ne bile isaret etmistir. Ekalliyetlerin hhnayesi taahhü • dünün utnumileştirilmesi teklifine gelince; bu hususta Cemiyeti ak vam büyük meclisinin siyasî ko • misyonunda birkaç gün sirasile münakaşalar cereyan etti. Leh mü « messili her devletteki ekalliyetle rin himaye edilmesi teklifi yeni birsey olmadığını ve Cemiyeti akva • mm ruhuna uysrun oldugunu söy * ledikten sonra büyük «neclisten sarih ve kat'î cevap istemistir. Lehistanm teklifini Irak bilâkaydüşart kabul etmistir. Küçük itilâf devletleri esas itibarile kabul etmişlerdir. Türkiye ile tsviçre, Lehistanm teklifi lehinde bulunmuşlardır. Fakat daha pratik olmak üzerm Türkiye ekalliyetlerin himayeskıe ait umumî ahkâmm bir konferans vasıtasile tayin edilmesini ilâveten teklif etmistir. Arnavutluk dahl ekalliyetlerin himayesinin teşmi! edilmesini istemistir. Bulgaristan, konferans talebini mevsimsiz bul • muştur. trigiltere konferansi fikri • ne muanz olmamakla beraber müspet netice vereceği temin edilme dikçe konferansm akti maslahata muvafık olamıyacağmı bildirmistir. ttalya, Lehistanm teklif ettiği esaslar hakkmda kaydi ihtiyatî ileri sürmüf ve meselenin evvel ce dev Ietler arasında ve Cemiyeti akvam meclismde görüşülmesi lüzumunul anlarmıştm ' Fransa, konferans aktinin, Avru« panın bugünkü kurulmuş binasmın temellerini sarsacağına ihthnal vermistir. Bu suretle devam eden münakaşanın neticesi olarak ekal liydtlerin himayesinin umumileştirilmesine taraftar bir ekseriyet bulunmadığı anlaşılmıştır. Bunun için büyük meclisin tspanyol reisi, Le • histandan teklifinin geri ahnmasını istemişse de Lehistan esas meselede mevkiini muhafaza etmistir. Bu suretle Lehistanm teklifinîn, gelecek kânunusanide Cemiyeti akvam meclisinde müzakere edil • mesi icap ediyor. Lehistan şimdilik teklifini si yasî komisyonda reye koydurma makla gayet mühim manevra çe • virmis ve zaman kazanmıştır. Yani ekalliyetlerin himayesi mesele • si gelecek seneye kadar geciktirilmiştir. Fakat bu esnada Lehista nm Versay muahedesinin ekalli • yetler ahkâmmı ilga etmîş olman kat'î ve filî bir emri vaki olarak yerleşecekth*. MUHARREM FEYZt Sebze hali talimatnamesi Kerestecilerde yapılmakta olan hal binasmvı insaata ikmal edilmek üzeredh. Hal için yeni bir talimatname tanzimine de başlanmıstır. Talimatname, bilhassa hal açıldığı günden itibaren hariçte toptan satışı menetmektedh*. Esbak Vaşington sefiri öldü Esbak Vaşington sefiri Ahmet RUstem Bey btr müddettenberi tedavi altında bulunduğu Etfal hastanesinde vefat etmistir. Cenazesi bugün saat 11 de mezkur hastane • den kaldırılarak merasfani mahsusa ile Fertköy kabristanına defnedi leeektir. Doğru değil mi? MAARİFTE İki tarafta dersleri olan muallimler Üsküdar tramvayları için gelen arabalar üsküdar • Kadıköy tramvay hatb içm geçenlerde gelen dört büyük yeni arabadan başka öri tane daha gelmiştir. Bunlann tecrübeleri ya • pılmış; muvafık görülerek tesel • lüm edilmiştir. Aybaşına kadar altı ve teşrmievvelin on besine kadar da sekiz araba daha gelecek ve bunlann mecmuu yirmi olacakttr. Olçüler için yeni bir nizamname Akıl hıfzıssıhhası kongresi bitti Resmt mekteplerdeki muallim • lerden ecnebi ve ekalliyet mekteptktısat Vekâleti Olçfiler ve Ayar lerinde de dersi olanlann her iki lar müdürlüğü teskiUrı için yeni bir mekteptekİ derslerinm mecmuu • kanun lfiyihasi hazirlanmaktadır. Bu nun 24 saati tecavüz etmemesi Malâyihadaki teknik kısımlar için A W arif Vekftletînin mukarreratı flrttmanyada, idarî kısunlar için de Franzasındandn. Bu itibarla tstanbul sada tatbik olunan hükümler tetkik Maarif müdiriyeti bu kabil mual • edilmif ve bunlard'an esaslar alın • nustur. Iimlerin ders saatlermi tesbit et • Şimdi tatbik edilmekte olan 81 • mektedir. Buna göre kadrolar ta • çüler nizamnamesinin de bastanbasa yin ve tesbit edilecektir. tadil edileceği anlasılmaktadır. Bu Şehir Tiyatrosunda terbiyevî ve nizamnamenin yerine elektrik, tartı fikrî bazı piyeslerin talebeye mecve tartaklar, havagazi sayıcıları, su sayıcılan için a y n a y n bes nizam • canen gösterilmesi takarrür etmişname yapılacaktır. tir. Bu hususta icap eden tertibat Bu sene tstanbuida lise ve orta ahnmaktadır. mekteplere girecek talebe mikta • MALÎYEDE nm taym için Maarif Vekâlteti büAkıl hıfzıssıhhası kongresi mesaisini bitirmistir. Murahhaslar, Üni tün mekteplerin eski talebelerinin versite profesorlerinden ekserisinin kayitlerini yenilemelerini bildir • de istirakile dün Yalovaya bir ge • tstanbul maliye şubelerine verilmistir. Lise ve orta mekteplerde zinti yapmıslardır. mekte olan icar bedelinin mühim tecdidi kayit muamelesi dün baslabir yckun tutmakta oldugu naza • mıstır. ri dikkate ahnarak Büyük Millet 'ADLtYEDE Meclisince kabul edilen bir.kanu na müsteniden etnlâki milliyeye ait Berberler cemiyetinin yeni seçi • len idare heyeti ilk içtimaında İs • bir kısım binalann satılarak bun tanbul berberleri namma bir teyyare lann yerlerine birer maliye şubesi Bursa (Hususî) Fidyekızık alınmasına karar vermistir. inşası kararlaştırılmiştir. Bu karakcyünden Eyüp namında birinin ra tevfikan bu sene tstanbulda kadm kıyafetine girerek üvey anadört, Beyoğlunda da üç maliye bisı Emirte Hanımı öldürmekten maznası inşa edilecektir. nunen Ağırcezada gorülen muhake • Beynelmilel Seiânik sorgisinde tstanbuldaki maliye şube bina • Türk paviyonunun merasimi mah mesi bitmiş ve mahkeme heyeti kalanndan biriai büyük Postane kartilin üvey anasını taammüden öl • sısındaki arsaya diğeri de Yenicasusa ile açıldıgi ve Atina iktısat müsavirimiz Halil Mithat Bey taradürdüğüne kanaat getirerek ida mi civanndaki bir arsaya inşa ettifından bir nutuk söylendiği bildirilmına karar vermistir. rilecektir. mektedir. Şehir Tiyatrosu talebeye meccanî temsilier verecek Lise ve Ortamektep kayitleri yenileniyor Maliye binaları yapılıyor Istanbul berberleri bir tayyare alacak Bir idam karan Seiânik sergisindeki pavyonumuz açıldı Uludair maden suyunun membaına giden yol Bursa Yalova yolunda bir facia Bursa (Hususî) Yalovaya gece postasmı yap an soför Ali ve muavini Mahmut Nedim idarelerin deki 38 numaralı otobüs Demirtas civanndan geçerken tdris isminde birini çiğniyerek öldürmüstür. İd • ris, Gemlikteki biraderinin yanına parası olmadığı için yaya olarsk gidiyormuş. Bası parçalanan Idrîs derakap ölmüş ve bir araba ile cesedi şehrimize getirilmiştir. Bursada büyük bir hayvan sergisi açıldı Uludağ maden suya fişelere doldaraluyor ve hayvanlarla naklediliyor Kumru yavrularını ziyaret ederken Tekirdaf (Hususî) Şehrimiz de acıklı bir kaza olmustur. 12 yaşlarında bir çocuk elektrik direği üzerine yuva yapan kumruların yu vasını yoklamak üzere elektrik direğine tırmanmıjtnr. Bu çocuk yu vadaki kumru yavrularnu tutmak isterken ellerile iki elektrik teline birden temas etmesi üzerine elek • trik coreyanına kapılmıs ve <firek • lerden asağı düserek ölmüjtür. Cumhuriyet Hayvan sergtnnîn ka&at resminde bulunanlardan bir grup' Bursa (Hususî) Ataalarda bü • yük bir bayvan sergisi açıhnış; sergide kısrak, tay, merkep, boğa, inek ve Merinos koyunu olmak üzere 182 güzel hayvan teşhir edilmiştir. Serginin açdma&mda Vali muavini Edip Beyle b'ç yüze yakın davetli bulunmuştur. Serginin heyeti umumiyesinin hazırlanmasmda Vilâyet baytar müdürü Tahsin Na • hit Beyin çok güzel çalışmış oldugu görülmüştür. Bu senckj sergi fazla rağbet görmüş ve bilhassa hayvan yetişti • ricilerm büyük alâkasuu toplamuhr. Neticrde, te;hîr olunan hayvanlar dereceIrre ayıılmış ve derecelere göre sahİDlerine para mükâfatı verilmijtir. Son günlerde Bursada ve Istan • keplerle nakledilmektedir. Çünkü buMa Uludağ madensuyu fazla sar Bursadan Uludağm eenubunda Gönledilmeğe başlanmıstır. Fakat bu deret köyündeki membaa kadar düzifazla sarfiyata rağmen membadan gün bir sose yoktur; ancak bir tenezçıkan suyun dörtte üçü bosa akmaktadır. züh otomobili geçebilecek vaziyette Çünkâ «ifeler her gün muayyen zaolan bu yoldan bu suretle istifade manlarda doldurulduğundan bunun edilmektedir. Eğer bu yol bîraz daharicin<fe su serbest kalmaktadır. ha düzeltilir ve nakliyat daha seri Membada doldurulan madensuyu vesaitle yapılırsa sarfiyatın daha eişeleri Borsaya at arabalarile ve mer> çok olacağı süphesizdir. Nüshası 5 Kuruştur Abone ı T ü r k i y o şeraiti i içm Senelik Alhaylık Üç aylık Bir aylık için 1400 Kr. 1700tfr. 750 1450 400 60Û 150 jroktur