24 Eylül 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

t Gazetemiz bugün Sahifedir Dünya Parlımanlarının Milletlerarası Parlamentosu ugün tstanbulda Yıldız sarayinda mahsus hazırlanan dairede toplanacak olan Milletlerarası Parlamentolar Biriiği konferansına biz dünya parlımanlannuı bir parlamentosu nazarüe bakiyoruz. tnsanlar arasında insanlık ve kardeslik hi« ve fikirlermin taammümü ile günün birinde ta • hakkuku elbette arzuya değer olan bu ideali simdiki konferansta hayal roeyal »eçer gibi olmak bile zevktir. Şurası muhakkakhr ki Beynelmflel Parlamen tolar Biriiği konferansına iştirak ebnek üzere dünyanın dörtkösesinden gelen raurahhaslarm kâffesi bu yüksek kıy • metli insanî tesekkiile mflletlerinin en güzel ve en faziletli hislerini de ken dilerile beraber getiriyorlar. Memleke•imiz bu kadar inasnf ve yüksek efkâr ve hissiyatla mesbu mflletler murahhaslannm toplanmasma sahne olmakla pek ziyade miiftehirdir. Muhterem murahhas heyetleri erkân ve azası nm her birine ve hepsine memleketi mize hos geldiklerini ve buraya sefalar getirdiklermi soylerken onlarm tenv sil ettikleri parlarnentolara ve mfllet lere de hürmet ve muhabbetlerimizi göndeririz, ve cümlesini temin ederiz ki kendnerini aziz misafirler olarak kucaklıyan raemleket ve mfllethniz onlarm müdafaa ettiW«* yö«"<* kıymetli insanlık Jvalanna candan bağlıdır. I £ğer milletlerin mukadderatmı ge nis halk tabakalannm her türlü mânilerden tecrit edîlmif goruş ve anlayıs !an idare etse insanlıgin zaman zariMuı dtiçar olageldigi felâketlerin bîrçoklaruun onüne geçmek mümkün olurdu: îjte BeyiMhnfld Parlamentolar Birliğinin tesekkülüne saik olan ve tarihî krk seneyi btdan Ok fiktr ve hareket b«#langıa. Gizli diplomasiye harp Ham mahiyetinde olan bu çok yüksek fazi letli tesebbüs Bzerinde ısrar oluna oluna e'bet mBsbet neticeier e'de edi'mekten hâli kalmmıyacaktır. Kendisi !"in ne büyük sereftir ki Parlamentolar Birliii mukad J es bildigi dava ugrcnda sebatla çalşmaktan biran bile yıhnamıs ve Umuraî Harp hailerin! atlattık • tan sonra dünyanm maruz kaldığı bunca înkılâplara raimen yalcra kaya «ibi fîkrinde ve isinde devam eylemistir. Bu sebat ve ısrar Galflenm dünya donüyor davasindaki siddet ve kuvveti andınyor. Filhakika Parlamentolar Birliğile beraber iddia olunabüir ki Umumî Harpten evvelki ve sonraki devlet sekilleri ne olursa olsun demokrasinin yüksek meziyet ve fazfletleri hergün daha ziyade kuvvet ve rifat bulmaktan geri durmuyor. Parlarnentolara bulunan başlıca kusur eğer bun'arın az • çok oligarşiye müntehi olmalan îse bunun însanlıkta ıslah olunacak yegâne kusur olmadığını düsünmek lâzınv dır. Parlamentolann geçirdiği buhram daha ziyade hakikî millet hakimiyetine inmek ihtiyaçlarile tefsir etmek daha doğrudur. Milletleri temsfl ehnekte gittikçe daha hakikî olmağa doğru gidecek par • iamentolann kendi aralarında çalısma biriiği yapmalanndan insanhğa çıka cak hayır ve menfaatler çizflip sayılamıyacak kadar çok ve büyüktür. Gü • nun birinde simdiki Parlamentolar Biriiği konferanslanmn mületler ara • sında hakikî bir insanlık parlamento • su haline gelmesi cidden arzuya değer btr idealdir. Genç Türkiye Cumhuriyeti bu ka • dar yüksek mahiyetli bir insanlık isi konferansmın bu sene kendi ülkesinde toplanmasmdan dolayı büyük bir bahtryariık duymaktadır. Bu münasebctle 'konferansın muhterem azasını teskil e'îden aziz misafirlerimize hatırlatırız ki Türk teskilâtı esasiyesi burada bütün hakhniyeti millete irca eden en son devlet sekillerinden birini kurmus bu • lunuyor. Biz âyanı azçok saltanat mü'messilliği seklindeki tarihî an'anesin • den dolayı hiç kale almadık, ve icraî, Itesriî bütün kuvvet ve salâhiyetleri Türkiye Büyük Millet Meclisinde top • ladık. Türkiyede Türkiye Büyük Millet Meclisinden daha büyük bir tek kudret vardır: Milletin kudreti. Bizde bu kud^reti esasen Türkiye Büyük Millet Mee • 12 umhu Konferans bugün açılıyor Dün, Hukuk ve Silâhsızlanma komîsyonları azası ilk içtîmalarını yaparak muhtelif rnevzular üzerinde meşgul oldular Gazetemiz bugün y NO. 3 7 3 1 Telsraf ve mektup adresl: Cumhuriyetl İstanbul . Posta kutusu: İstanbul, No. 248 Telefon: Başmuharrir ve eyl: 22366, Tahrlr heyetiı 24296, İdare ve matbaa kısmlle Matbaacılık ve Neşriyat Şirketl, 24299 24290. İ 24 EylÛİ 1934 Sahifedir 12 >•*•%•• * * • ' ' M 'f Reisicumhur Hazretlerinin evvelki gün Ankaraya muvasalat bu yurduklarını telefon haberi olarak yazmıstık. Postadaki teahhur yüzünden matbaamıza dün gelen ve Gazi Hazretlerinin Ankara istasyonunda Müşir Fevzi Paşa Hazretlerile musafahalannı gösteren fotoğrafı dercediyoruz. Parlamentolar Konferann Hukuk ve Silâhstzlanma komisyonlarımn dünku içtimalanndan Sirer intıba Nafıa Vekili gidiyor Bugünkü açılış merasimi İçtimaın küşadını tnüteakıp Kâzım Paşa Hz. Türkiye namına bir nutuk irat edeceklerdir Meclisteki kadın azaya Dün nihayet bulan tetkikatm verdiği netice \ yenileri ilâve edildi budur. Tramvay şirketile yeni müzakerat baçhyor Şehrimizde bulunan Nafıa Vekili Ali Bey, bugün veya yarın Ankaraya avdet edecektir. Vekil Beyin sehrimizde bizzat meşgul olduğu ve murakabesi altında. bulunan komiserlerin ve teftiş heyetinin umumî konb oliinü yap tıklan imtiyazlı sirketlerin pürüzlü işleri ve diğer nafıa meseleleri üzerindeki tetkikat neticelenmistir. Alâkadarlar Nafıa Vekâletine Ali Beyin gelmesile ve ilen direktif üze rine bashyan bu tetkikatı sadece, seneleree tam bir sekilde yapılma • mıs olan umumî bir mürakabe şeklinde ifade etmektedirler. Şirket lerm bukavelenameleri haricinde yaptıklacı hareketler bu umumî miirakabede meydana çıkarılmif ve Şehir işlerinde kadınlarımız Şirketler senelerdir kontrolsuz bırakılmış! Yüdızda konferanstn açılacağı salon Bugün saat 15,30 dn a^vlacak olan Beynelmilel Parlamentolar Biriiği konferansı için bütün hazırlıklar ikmal edümistir. Yıldız sarayının cephesi konferansa istirak edecek olan mületlerin bayraklarile süslenmistir. Konferans heyeti umumtyesi ilk toplanbsım bugün yapacaktnr. İçtunaı kon» sey reisi açacak, Büyük Millet Meclisi Reisi Kâzım Paşa Hazretleri de Türki • ye namına bir nutuk irat buyuracaklardır. BUâhare konferanv riyaset büro • sunu teşkü ederek çahjn>alarına devam edecrktir. fMabadi dordüncü tahifede) Naha VekUi Ali Bey Diinkü topîantılar Dün sabah saat 10 da konferansın hukukî isler komisyonil« emniyet ve «lâhsızlanma işleri komîsyonları top • lanmıslardır. Hukukî komisyon bilhassa Mısırdaki kapitülâsyonlann ilgası meselesile meşgul olmuUur. Parlamentolar Konferansı Turk grupu Riyasetinden Meb'us beyefenaıler Parlamentolar Konfeîansının 24 evlul pazartesi gunü 15 1/2 da vaki olacak açılma mer<sımi ile ayni günun akşamı Buvuk Millet Meclisi Reısı Paşa Hazretlerinin üolroabahçedeki ikametgâhlarında vereceklerı kabul rfsmine ailelelerıle ve keza 26 evlul çarşamba günu Türk g upu tarahndan Do'mabahçe sarayında saat 21 de venlecek su\aıeve aılelerıle davetlıd rler. Mangi Meb'us beyclend'lerın Istanbulda bulbndukian ıralum olmadıgın dan ve bulunanlann da adresleri bilinemedıfinden ayn ayrı davetnameler gondenlrnesı mümkün gorulemediği ci. httle teşrillerinin bu surctle rica edılroesıne zaruret hasıl olmuştur. mesele etrafında dün cereyan eden rhüzakerata dair bir muharmimize su beyanatta buhmmuştur: « Mısırdaki kapitülâsyonlann lâğvi hakkmda evvelce bir muhhra ver (Mabadi yedinci »ahifede) Millet Meclisi azalarına Yeni Belediye meclisi intihaplarmda yeni namzet hanımlartmızdan Celile Fikret Hanımefendi Dün nesrettiğhniz tstanbul Be • lediye meclisi Fırka namzetleri listesinde en ziyade nazari dikkati mizi celbeden cihet yeni namzet • (Mabadi altmcı »ahifede) Harice sattığımız buğda 57000 tonubuldu Ziraat Bankasının elinde bulunan bütün sert buğdayların iyi fiatle müşterisi hazırdu* K E N D İ " İ Â İ İ İ İ İ Lutfen ağaca hürmet! Şişli ile Sanyere ve Bıiyıikdereye kadar kara yolları pek güzel yapıldık tan sonra simdi de Boğaziçinin yukan kısım Rumeli tarafı sahıl yolları yapı • lıyor. Buna csas itibarile teşekkÜTden başka yapılacak birşey yoktur. Yalnız bir noktada Vali ve Beled : y« Reisi Muhittin Beyefendinin nazan dikkatini celbetmeğe lürum göriıyoruz. Kireçburnunda yola verilınek istenilen istikametten dolayı Memduh Paşa köşkünün arkasındaki asırdide kavaklar tehlikeye maruzmuş. Hakikaten asırdide olan bu kavaklar Boğazın bu köşeciğinde Karadenizden gelenlerin göz lerini çeken seanavî ve ilâhî bir ypşil liktir. Onlara kıyabilmek için insanda ne diyeltm adeta... pek katı bir yürek olmak lâznndır. Iki üç metre uzaktan tutulmak mümkün olan bir yol için hiç yüz, yüz yirmi yıllık ağaçlar kesilir mi? Biz fetvayı veriyoruz: A&aç kesil mek şöyle dursun, hatta dalına dahi dokunulmaz Rica ederiz ağaca hürmet hissini bu kadar baltalamıyalım' ** Mısır kapitilâtyonlart Mısır heyeti murahhasası reisi ve Mısn Meclisi Meb'usan reisi Rıfat Pasa bo I l Haydarpaşadan oapurlara buğday yuklenirken Ziraat Bankası buğday ihracatına devam etmektedir. Banka, simdi ye kadac harice 57 bin ton buğday satmıştır. Büyük partiler halinde Almanya, Belçika ve tsviçreye satılan bu malların mühim bir kısmı teslim edilmiftir. Geri kalan kısmı ; da peyderpey sevkedilmektedir. \ Buğdaylar tiplere ayrılarak sa • • tılmaktadır. Bankamn elindeki stan» d'ardîze buğdaylar Avrupada çok be* (Mabadi yedinci sahifede) ll'l' Bugün: Dün gelen Amerika mtzrahhasları ııııııııııiMiııiHiMiıııııııııııııınııiHiııııiMiıııııııııııiiiımııtuıınrııımuıiiuııııııııııııiiiıınımımııııııııııııııııııııııııııııtııııııııııııııııııınıııııııııiM lisi temsil eder. Milletse burada her zaman vaziyete hâkimdir. Bilhassa konferansın muhterem aza ve erkânıru alâkadar edeceği için surasını da kaydedelim ki Türkiyede harbi ancak Türkiye Büvük Mfllet Meclisi üân edebilir, ve sulh aktedecek olan da odur. Türkiye Büyük Millet Meclisi ihtiyaç âmnda müdafaa mak • sadfle askerî tertibata ehemmiyet vermekle beraber esasen sulhu tesis ve tebide çalısan bir heyettir. Iste Parlamentolar Biriiği bu seneki içtimaım devlet "teskilâtı böyle olan bir memlekette aktediyor. Kendîsine ha • yırlı kararlar ve devamlı muvaffaki • yetler dileriz. YUNUS NADİ 3 Oncfi s a h i f e d e Parhmantarizmin koklen ve açı'ma tarihî. Yazan: Agaojlu Ahmet Tabiî Münferit olacak. Yazan: Feridun Osman. 4 OnCÜ sahifede Dünya şeker istıhsalâtı 5 ted s a h i f e d e Bugünkü TSrlc kadımAlmanya'un harp hazırlıkları Afenn Mu^la Beledıveaıne 6 î n o sahifede Hılcâye:Birses. Yazan: M Vahıt Yusufoylu Şehir Meclui neler yapü. 7 İ a d •ahifede Bursa Konserve fabnkast. 8 İ a d sahifede Halk sütunu • Askert Tekaut Şubesınde ışi bitenler . ınsan once Maymun mu idi ? ^^ Yazan t Hüseyin Rahmi 1 ı Insana kendi büyüklüğünü bil • dirmeden hayvanlarla ne' kadar ntugatri derecede bulunduğanu göttermek tehlikelidir. Onun aşağılığtm gSzüne tok mudan azemetinden bahsetmek daha tehlikelidir. Bu iki halini bilmekten onu gafü bırakmak daha çok tehlikelidir. Fakat bu iki mahiyetini bir den ona tetbit etmek daha pek çok faydalıdtr. j i v tA> Paskal «Dikkati g&zetesimn yazı oda smdayız. Ortaya uzanmış boylu masanın ayıplannı gizliyetı lâhana. yaprağı solukluğındaki yesil örtü (Mabadi dordüncü »ahifede ) '