19 Mart 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

13 Iviart Cumhuriyet SON TELGRAFLAR M. Musolininin nutku Başvekil, İtaîyanın Avusturya, Macaristan, Cemiyeti Akvam ve tahdidi teslihat meseleleri hakkındaki kararlarım anlattı Roma 18 (A.A.) M. Musolini bugiia Opera binasında hükumet erkânı nm, meb'uslann ve çok kalabalık bir halk kütlesinln huzurunda müh'm bir nutuk söylemiştir. Başvekil Faşizmden bahsettikten lonra İtaîyanın komşularile olan münasebetlerini tetkike girişerek 1924 tarih • li ttalya tsviçre muahede namesmin tecdîdine mütemayil olduğunu göster • mistir. Başvekil Avusruryanm istiklâlini garanti etmek ve iktısadiyatını ıslah için çalışmak hususunda îtalyaya gü venebileceğini söylemiştir. M. Musolini bundan sonra demiş • tir ki: «Yugoslavya ile mevcut olan normal ve diplomasi bakunuıdan dürüst münasebetler, iki memleketin yekdiğe • rini Rmameden iktısadî menfaatleri dolayuile daha ziyade salâh bulabilir, fakat ttalya Yugoslavya meselesine an • cak zarurî olan bir takun sartlar ta hakkuk ettiği zaman temas olunabilir. Fransa ile olan umumî münasebetler de salah hasıl olmuştur. Fakat Fransa ile ttalya arasında mevcut meseleler • den hiçbiri halledilmiş değildir. Manevi havada hâsıl olan »alâh, müstakbel inkişitflan teshile yardım edebilecek p»bi görünmektedir.» M. Musolini, «eslen Macar olan topraklan elinden ahnmıs bulunan> Macaristanm amâl ve metalibini ttalyanm anlamakta olduğunu söy lemiştir. Başvekil bunu müteakıp demiş tir ki: « Roma protokolu, diğer memleketlerle de daha büyük ve geniş bir şekilde teşriki mesai edılmesine ntâni değildir.> M. Musolini, Milletler Cemiyetı nin ıslahını ve fakat bu ıslahatın silâhları bırakma konferansından sonra yapümasını iltizam etmistim. Zi büyük fcedeflerini elde etmek huTa susunda muvaffakiyetsMİiğe uğra mı« olan konferans tamamen aka mete uğradığı takdirde Milletler Cemiyetinin ölümünü tacil etmiş ola caktır. Devletler, silâblarmı bırakmamak «uretile Versay muahedenamesini ihlâl etmekteler i»e de Almanyanın bukuk müsavatı talebinin yerine getirilmesine muhalefet edemezler. Almanyanın tekrar »ilâhlanma sına cebrî kuvvetle mâni olmak fikri nazarı itibare almmıyacağmdan Almanya kat'î surette yeniden si Iâhlanmak ve istemekte olduğu ordu mevcudunu bulundurmak hak kını bahşetmek icap eder. ttalya muhtırası, yegâne hal suretidir. İtalyaya gelince silâhlan bırakma konferansmm şimdiki mağ • lubiyeti dolayısile silâhlan bırakma hususunda daha ziyade ileri gitmiyecektir. Dahilî vaziyetini müdafaa etmek zaruretinde olan İtaîyanın kat'î kararı şudur: «Tecavüz etmek için değil, herhangi bir vaziyete karşı koymak için askerlik noktasmdan kuvvetli olmak lâzımdır.» M. Musolini netice olarak, sul hun ttalyamn diğer milletlerle teşriki mesaide bulunmak hususundaki samimî arzusu ile temin edileceğini izah etmiş ve İtaîyanın coğ rafya noktai nazanndan hakiki bir ada olduğundan dolayı mukadderafanm ve tarihî hedeflerinin arazi kıymeti gayesile değil, ancak fikri ve ikbsadî teves sii maksadile, Akdeniz, Afrika ve Asyaya müteveccih ve oralarda olduğu rUrirni ileri sürmüstür. langıcmı ancak bu suretle tesis etme • nin kabil olacağuıa kani olarak, aralarmda mevcut muahedeler ruhu dahilfnde Avrupa ve bilhassa ttalya, Avusturya ve Macaristan devletleri arasmda filî bir teşriki mesaiyi temine matuf bir siyaseti tîkviye için, kendilerini hususî bir şekilde alâkadar eden mesele • lerle diğer umumî mahiyetteki mese • leler uzerinde istişare etmeği taahhüt etmektedirler. D : ğer iki protokolun gayesi, ttalya, Avusturya ve Macaristanm iktısadî münasebetlerini, Stresa konferansı ile geçen eylulde Italya tarafından veri • len Tuna muhtırasuıdaki esaslar dahilinde inkişîf ettirmektir. Bu protokollar: 1 Millî iktısatlarımn mütemmim karakterlerini inkişaf ettirerek karşılıkh ihracatlannı kolaylaşhrmak üzere Italya ile Avusturya, ttalya Oe Maca ristan, Avusturya ile Macaristan ara sında mevcut ticaret mukavelelerinin inkişafmı, 2 Avusturya sanayi mamulâtına hakkı rüçhan meselesi ve binnetice Avusturya ve Italya sanayii arasmda bir anlaşmayı, 3 Buğday üatinm düsmesi üzerine Macaristanm uğradığı müşkülleri hal için lâzun tedbirlerin aunmasınt, ((Türldyenin kalbi: Ankara» Şehrimize gelen Sovyet rejisörleri yaptıklan filim hakkında izahat veriyorlar M# Venizelos ve Balkan misakı Sabık Başvekil gene beyanatta bulundu M. Venizelosun Balkan misakı hakkındaki noktai nazarı ve misa ka karşı yaptıgı hücumlarla bu hücumlann neticesi malumdur. Kari lerimiz sabık Yunan Başvekilimn hayret uyandıran bu tarzı hareke ti karşısındaki düşüncelerimizi de sütunlarrmızda okumuş bulunuyor • lar. M. Venizelos Yunan mecüsinin ahiren tasdik ettiği misak hakkında Atinada yeniden beyanatta bulun muştur. Sabık Başvekil ezcümle diyor kit Bence misak Balkanlıların aralarında anlaşmaları fikrine hiz met etmemekle kalmıyor, ayni za • manda bu fikri torpilliyor. «Mütecaviz» tâbiri için misaka kabul ve ithal edilen mâna yüzün dendir ki Bulgaristan bu misaka iştirak edememiştir. Filhakika mi sakı imzalıyan devletlerden herhangi birinin arazisine Bulgar komita • cıları tecavüz ettikleri takdirde, ge» rek bu devlet, gerek misakı imza • lıyan diğer müttefikleri kendilerini tecavüze uğramış ve Bulgaristanı mütecaviz addedebilir ve Buigaris • tana karşı harekete geçebilirler. Bulgaristan ise, misaka iştirak et • mekle mütecaviz hakkındaki işbu tef siri kabul etmiş olur. Binaensleyh ben, Bulgaristanın da iştirakile beş taraflı bir Balkan misakının dört taraflı bir misaka müreceah olduğu kanaatinde idim. Ayni zamanda bu beş devletin, muay • yen bir zaman için ademi tecavüz misat* | lan imza etmeleri, aralannda çıkacak ihtilâflan hakem usuüle halletmeyi kabul eylemeleri de mümkündü». Böyle bir misak geniş bir Balkan uzlaşmasının başlangıcı da olabilirdi. Şa> yet bu mahiyette bir misak bu dört dev» letin hesabına uygun gelmiyorsa hudutlann muhafazasmı garanti altma alraak ve ihtilâflannı sulhen halletmek sar tile dört taraflı bir misakm imzası cihetine de gidilebilirdi. Bu takdirde, ba eser, Bulgaristanın doğrudan doğruya aleyhine müteveccih olmıyacaktı. Ayni zamanda, ileride de geniş bir Balka^! anlaşmasmm vücude gelmesinde mana*l vî bir tesiri haiz bulunacakh. Yalnız ya» karıda zikredilen mahiyette bir Balkan anlaşmasıdır ki Balkan yanmadEsmı büyük devletlerin müdahale ve nüfu • zundan kurtarabilecekti. Fakat dört tarrflı misakm ihtiva ettiği en esaslı fenalık şudur ki: Bir Avrupa harbi zuhur ettiği tak . dirde Türkiye ile Yunanistan hiçbir suretle bitaraf kalmıyacaldardır. Mah dut bir sahaya münhasır bir harp vu kuunda bu misakm bir icabı olarak Bul< garistan, gerek Romanya, gerek Yu goslavya ve gerek Türkiye ve Yunanis* tana tecavüz etmekte tereJdüt gösterecektir. Geniş bir Avrupa harbi zu hunmda ise Yugoslavyaya arkasmdan taarruz edeceğinden zerrece tereddüt etmemelidir. Bu hal ise Türkiye île Yunanistanı harbe girmeğe mecbur e decektir.» M. Venizelos bundan sonra Yunan hükumetinin tefsiri mahiyette beyanatl yapmağı kabul etmesrnden, bu suretle icabmda büyük devletlerden birile de çarpışmak vazifesmi üzerine alan Yu • nanistanm tehlikeden dığını anlatmaktadır. uzaklaşhğındaa bahsetmckte, bundan çok memnun kal< Filimden iki sahne ve rejitör M. tutkeviç «Türkiyenin Kalbi Ankara» isimli filmi yapan Sovyet sinemacılanndan rejisör M. tutkeviç ile M. Vitkinin şehrimize geldiklerinî yazmiştık. M. tutkeviç dün kendisile görüşen bir muharririmize bu filim hakkında şu izahatı vermiştir: < Filmi Türkiye Maarif Vekâleti hesabına çevirdik. Bu münasebetle bugün veya yarm Ankaraya giderek filmi Vekâlete takd'im edeceğiz. «Türkiyenin Kalbi Ankara» filmi 2400 metredir ve Türkiyenin inkılâpta inkişafını gösteren altı kısma aynlmış.tır. Birinci kısım Anadoluyu ve An karanin eski halini tasvir etmekte dir. tkinci kısımda Türkiye Cum huriyetinin onuncu yıldönümü münasebetile Ankarada yapılan tezahüratta bulunmak üzere memleketinize gelen ve Jeneral Voroşilofun riyaseti altında bulunan Sovyet heyetinin Ankaradaki temaslan ve kendilerine yapılan samimî hüsnü kabul görülmektedir. Uçüncü kısım, filmin asıl mevzuunu teşkil etmektedir. Mevzuun kısaca hulâsası şudur: Cumhuriyet bayramınım onuncu yıldönümü münasebetile yapılan tezahüratı görmek üzere civar köy sakinlerinden Ahmet Ağa isminde bir ihtiyar Ankaraya gelir. Ahmet Ağa Ankarada genç ve münevver bir Türk izci kızile ta nışvr. Genç kız bu ya;h köylüye Ankaranın her tarafını gezdirerek, az zamanda yapılan bu büyük isler ve Cumhuriyet idaresinin irade kabiliyeti hakkında izahat verir. Dördüncü kısım Ankaranın bu günkü halini göstermektedir. Beşinci kısımda Reisicumhur Gazi Hz. nin nutuklan vardır. Altincı ve son kısım büyük resmi geçidi ve Ankaranın Cumhuriyet bayramı münasebetile elektriklerle donatılmış halini göstermektedir. «Türkiyenin Kalbi Ankara» Moskovada münevver tabakaya gösterild'iği zaman büyük brr alâka u • yandırdı. Bu filim Türkiye hak kında iyi bir propaganda olacaktır. Ben bu defa Ankarada bir iki gün kaldıktan sonra tstanbuldan geçerek Parise gideceğim. Filmin bir kopyesi de Pariste gösterilecektir.» Sovyet sinemacılan bu filimden başka gene kendileri tarafından vücude getirilmis olan «Fırtına, Kızıl Demir, Okrayna ve iki tesadüf» isimli dort filim daha getirmişlerdir. Bu filimler de memleketimizde gösterilecektir. Romadaki kararlar Roma 18 (A.A.) Avusturya • t4 Adriyatik lknanlan v?sıtasile talyan • Macaristan anlaşması dün 19,50 transit faaliyetmin inkişahnı temin et • da Venedik Saraymda imzalanmıştır. mektir. lmzalanan vesikalarda üç protokol Bundan başka üç bükumetin reis • vardır: leri, Italya, Avusturya ve Macaris • Birisi siyasî, ikisi iktısadidir. tandaki idare mümessillerme bu Yapılan tebliğin metni şudur: protokollarla tesis edilen anlaşma« Bugün, Venedik Sarayında, ltal lan tarif ve tesbit «debilmelerini ya hükumeti reisi, Avusturya Cumhutemin için, alâkadar idarelerin meriyeti Başvekili ve Macaristan hüku • meti Başvekili arasında üç protokol im saiye faaliy«tl« devam etmelerine karar vermişlerdir. Bu münasebetzalanmışbr. le mezkur mümessiller 5 nisanda Bu protokollann birincisile üç hu • Romada toplanacaklardrr. Yenî ankumet reisleri herkesin hukuk ve istiklaşmalar 15 mayıstan ervel bitîril • lâline hürmet esaslan uzerinde Avru miş olacaktır.» pa sulhunun korunması ve iktısadiyaBu tebliği, protokollann metinletınm ıslahı için teşriki mesaiye karar ri takip etmektednr. M. Dollfuss ile vermişlerdlr. M. Gömböş dün akşam hareket etBu devletler, diğer devletlerle ge mişlerdir. niş bir teşriki mesainin hakikî bir baş Muafiyet listesi haricindeki mevat Millet Meclisinde hil olan maddeler şunlardır: Ankara 18 (Telefonla) Ban 1 Kazanç vergisi hakkındaki kafabrikalarm depozito suretile gümnun lâyihası ve muhtelif encümen mazrükten geçirmiş oldukları mevaddı batası, iptidaiyeden bir kısmının muafiyet 2 Evkaf tahsisah fevkalâde ka listesine ithal edilmemesi üzerine rarnamesinin yedinci maddesinhı tef • bunların gümrük resimlerinin bir desirine dair Başvekâlet tezkeresi ve Bütfada tahsillerine teşebbüs edilmiştL çe Encümeni mazbatası, Halbuki fabrikalar bu mevaö*dın 3 İstanbul Oniversites'nde ' muafiyetlerinin kabul edileceği zantırüacak ecnebi mütehassıslarla akto • nile gümrük resimlerini hazırlamamışlar, defaten ödenmek talebi kar lunacak mukavelelere dair kanun lâ • yihası ve Maarif ve Bütçe Encümenleşısında, bittabi, müşkül bir mevkie ri mazbatalan, düşmüşlerdi. Muafiyet listesinin vakit ve zamanmda tanzim ve neş 4 Türkiye Cumhuriyetile Fransa redilmemesinden tevellüt eden bu hükumeti arasında Türkiye Suriye huvaziyet karşısında tstanbul Sanayi dudu üzerindeki demiryollann islet Birliği, tktısat Vekâletine müsacaat mesi tarzına dair aktedilen mukavele • ederek müblet talebinde bulunmusnin tasdiki hakkındaki kanun lâyihan tur. tktısat Vekâleti vaziyeti nazari ve Hariciye ve Nafıa Encümenleri mazdikkate alrnıs ve bu resmin tahsil batalan, müddetinm iki ay temdidine karar 5 Din ve millet bayramlarile bunvermiştir. Keyfiyet Gümrükler ve lara takaddüm eden arife günlerinde tnbisarlar Vekâletince tstanbul gönderilen ve matbu evrak sayılan kartBa*müdürlüğüne tebliğ edilmiştir. vizitlere Hilâliahmer pulu yapıstırmak icap edip etmiyeceğinin tayini hakkında Başvekâlet tezkeresi ve Nafıa En • cümeni mazbatası, Ankara 18 (TeVefonla) Trakya 6 Trakya umumî müfettişliğinm ikinci umum müfettişliğine tstanbul maaş ve masraflan hakkındaki kanun meb'usu tbrahim Tali Beyin tayini lâyihası ve Bütçe Encümeni mazbatası, takarrür etmiştir. 7 Evkaf umum müdürlüğünce bazı inşaat için taahhüt akti mezuniyetine dair olan kanunun birinci maddesine bir kelime ilâvesine ve kanun hükümleri • Ankara 18 (Telefonla) Havanin 1933 senesi nihayetine kadar u • yolları tşletme idaresi 933 bütçesine satılmasına dair kanun lâyihası ve Bütmuavenet olarak (10,000) lira ilâçe Encümeni mazbatası, vesi için MeclUe bir lâyiha veril miştir. Bugün müzakere edilecek lâyiha ve tezkereler Karaya oturan torpitoAlınacak resim iki ay Ankara 18 (A.A.) Büyük Millet larda rahneler acıdı Meclisi yarmki içtima ruznamesine dasonraya bıralaldı Atina 18 (Hususî) Yunan hafif fîlosunun dünkü manevralan esnasında Yunan donanması için büyük bir zarar demek olan mühim bir kaza vuku bulmuştur. Bantir ve Tiella isimli iki torpito sürat talimleri yaparlarken karaya oturmuşlardır. Her rkismin de teknelerinde ehemmiyetli rahneler açılmışbr. Bantir ve Tieîla torpitolan tamir edilmek üzere tersaneye almmışlardır. 2 Yunan torpitosu kazaya uğradı Malî vaziyet (Birinci sahlfeden mabat) Muamele vergisi 10 571.799 8 852 342 Dahlll lstihlâk vergisi 3.477.333 2.235.972 Av vergisi 223.392 273.973 Nakliyat vergisi 494.805 600 831 Damga vergisi 4 181.663 4 046 354 Tapu harçlan 993 384.1 292 993 374 Mahkeme harçları 633.962 723.461 Pasaport vergisi 498.854 439 652 Mulga V. tahsilâtı 30.838 159 552 Inhisarlar hasılâtı 23 975.000 23 923.350 Devlet ormanları hasılâtı 1.366 276 1074.679 Satüan emlâk bedeli 991.037 1.137.818 Fenerler hasılâtı 522.084 500.500 Askerlik bedelleri 775 461 897.691 Cezalar 845.995 750.292 Mdteferrik varidat 950.136 922.467 Fevkalâde varidat 544.159 595.830 Sair varidat 4.004.702 4 968.721 Buhran vergisi 7.839.568 7.689.874 Müvazene vergisi Yekun 11.677.410 127.636.928 11.226 653 128 884 880 Senaryo müsabakamız Beğendiğimiz hulâsa^arı bugün neşre başladık (Birinci sahifeden mabat) en ziyade beğendiklerinin üç tanesi ni seçip bize bildireceklerdir. 3 Bildirme isi şu suretle yapı • lacrktır: Gazetemizde her bulâsa ile birlikte bir de numarah rey puslası neşredeceğiz. Karilerimiz beğendik leri hulâsalann rey puslalannı kesip her pusla uzerinde aynlan yerlere açık adreslerini ve isimlerrni yrzdık • tan sonra bize göndereceklerdir. 4 Adressiz ve isimsiz puslalar rmisabakaya sokulmıyacaktır. tsim • lerin yerine ilk harflerini koymak ta makbul değildir. Zarfların iistüne mutlaka (Senaryo müsabakası) kaydi konmalıdır. 5 Son hulâsamn nesrolunduğu günden itibaren üç hafta zarfmda reylerin matbaamıza vâsd olmuş bulunması lâzımdır. 6 Karilerimizin gönderdikleri puslalar tasnif edilerek sıra ile en çok rey alan on hulâsa sahibinin isimleri neşrohmacak ve kendilerinden asıl senaryolan yapıp hakem heyetine göndermeleri rica edilecektir. 7 Nihaî hakem heyeti bu senaryolan tetkik ettikten sonra içlerin den birini intihap edecek bunun sa • hibine beş yüz lira ikramiye verile cek ve senaryo tpekfilim stütyolarmda filme çekilecektir. 8 Neşrolunan hulâsalardan ü • çüne rey vermeleri zahmetlerine mukabil en çok rey kazanan hulâsayı beğenmîş karilerimizden üç zate birer senelik, üç zate altışar aylık, üç za te üçer aylık, üç zate birer aylık ser • best smcma dühuliye kartlan takdim olunacaktır. Divanı Muhasebatın vazife ve salâhiyeti Ankara 18 (Telefonla) Divani Muhasebata, vazife ve salâhiyete dair lâyiha Bütçe encümenine ve rilmiştir. Halen Bütçe encümeni kadastro lâyihasının müzakeresile mesgul dür. Staviski meselesinde bir tevkif daha Paris 18 (A.A.) M Ordonneaunun verdiği tevkif müzekkeresi üzerine, bu sabah, M. Adrien Cerf, evinde hnrsızlık ve dolandıncıhk töhmetile tevkif edilmiştir. Bu zat, «Frolics» oyun kulübü idare heyet* azasındandı. Ifieniurin kanununa bir fıkra lâve edılece< Yunan Iktısat Nazırı Atinaya dönüyor Paris 18 (Hususî) Yunan Iktısat Nazırı M. Pesmazoğlu Atina ya dönmek üzere bugün hareket etmiştir. M. Pesmazoğlunun «vvelkî gün. Fransız Hariciye Nazırı ile imza • ladığı iktısadî mukavele ile Yuna • nistan Fransaya senevî 375 bin ton şacao ithal edebilecek tir. Trakya Umumî Müfett şi kim olacak? Anakara 18 (Telefonla) Memurin kanununa bir fıkra ilâvesi hakkmda Meclise bir lâyiha veril miştir. tlâve edilecek fıkra şudur: «Bu madde hükmü umumî, mülhak ve hususî bütçelerden maaş alan tekaütlerin dul ve yetianlerine de şamildir.» tntihara tesebbüs eden adam kurtuldu Fontainebleau 18 (A.A.) Dün, Fontainebleau ormanında mtihara teşebbüs eden M. Blansor d'inı gece, hastanede kendine gelmiştir. Bu sabah sılıhati mümkün olduğu kadar iyi idi ve hatta hastaneden bugün çıkmak istemiştir. Tahkikat hâkimi, hastaneden çıkmadan ev • • vel kendisini sorguya çekecekt'ı . Havayo ları işietme idaresine yardım Ed rneden Ankaraya bir heyet gttı Ankara 18 (Telefonla) Edirne Valisi özdemir Salim, Belediye reisi Ekrem, Halk Furkası reisi tbrahim Beyler ikinci miifettişliğm teşkilinden dolayı hükumete teşekkür etmek üzere şehrimize geldiler. Ham petrol îabr Vaları çalıştırılmıyacak Ankara 18 (Telefonla) Hüku • nvet tstanbulda bulunan ham petrol tasfiye rabrikalannın bundan sonra hususî şekilde çalışmalarma imkân bırakmıyacak surette tedbirler almma • smı teklif etmişti. tnhisar encümenin • de bu teklif kabul edilmiştir, yakmda kesbi kanuniyet edecektir. Bu suretle memlekete benzm fazla girecek ve bin^enaleyh gümrük varidatı artacak • br. Sofyada bir döv z kaçakçıhğı mevdana çıkarı'dı Sofya 18 (Hususî) Hükumet tarafından yeni bir döviz kacakçılığı mey« dana çıkarılmıştır. Bu kaçakçdann ba> şında, birkaç gün evvel memleketi ter keden ve büyük devletler sefaretane • lerinin birinde baskâtip olduğu söy lenen bir ecnebi diplomat bulunmak* tadır. Hükumet mehafili bu rezaleti gizli tutmaktadırlar. Belediyeîer Bankası Mödürö Ankara 18 (Telefonla) Belediyeler bankası umum müdürü tsa Bey kanının zehirlenmesinden dolayı Nü • mrnıt hastanesinde tedavi altma alı • mıstır. Amerikada Zencilerle möcadele Vaşington 18 (A.A.) Polis bir zenci gazetecinin dışarı atılmasına karçı protesto için meclis lo • kantasına girmeğe teşebbüs eden 30 zenci Üniversiteliye mâni olmuştur, Bir zenci tevkif edilmtftir. Bulgar Yugoslay futro! maçi Sofya 18 (A.A.) Bugün 10 b.n kifi huzurunda yapılan müsabakada Yugoslavya millî futbol takımı Bulgar millî ^j»lrıı«ı»n 2 * 1 mağlup etmiştir.