18 Mart 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
Hayat Ansiklopedîsi Cumhuriyet flfllinpll UllUllbU QR11 00*1 İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektup adresî: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusu: Istanbul. No. 246 Telefon: Başmuharrir ve evı: 24290, Tahrır heyeti: 24298, Idare ye matbaa kısmıle Matbaacılık ve Neşrıyat Şirketi, 24299 nci cüzü çıktı . Za 1818 1934 Hayat Ansiklopedisi Biiyfik bir kiitüphaneyi bir arada evinize getiren en ffaydalı eserdir. Her evde bir fane bnlunmak lâzımdır. Balkan misalcının Müspet tarafı A tinada M. Venizelosun başla dığı itirazlarla bir hayli münak» şa mevzuu olan Balkan misakı Yunan Meb'usan Meclisince de evvelki gün ittifakla tasdik ohınmustur. M. Venizelosa tebaan muhalefet fırkalan reisleri tarafından gösterilen ısrar üzerin« hükumet mecliste beyanat yapmağa mecbur olmuştur. Hariciye Na zırı M. Maksimosun okuduğu bu beyanata nazaran Yunanistan bu misaktan dolayı hiç bir büyük devlete karsı harbe girecek değüdir. O halde Yunanistanın anlayısına göre misak Balkan hudutlannın mahfuziyeti hesabına Balkanlılar arasına münhasır kalı yor demektir. Bize kalırsa M. Venizelosun önayaklığile Yunanlı dostlarınuz beyhude telâs ettiler. Misakm Balkanlar haricinde hiç bir devlete karsı taarruz Rkrini taşnnadığı pek açıktır. Misakta Bal kan hudutlannın Balkanlılar arasuıda îhlâl olunamaması esastır. Balkan misakı onu imza eden Balkanh devietlere Balkanlardaki arazi nizamı içm vazi • feler tahmil etmektedir. Bizim göriisümüzde bu anlaşma Balkanlılann hep ve daima kendi aralannda olmak ü • zere daha büyük ve daha geniş gayelere yüriimek için ilk ve esaslı adundır, ve bunun hedefi menfi olmaktan ziyade müspettir. Böyle bir misak aktederken niçin daima yapılacak veya maruz kalınacak taarruzu gözönüne almalı da faraza Balkanhlann kendi aralarında hiçbh* taarruzu düsündürmiyecek veçhile »amimî münasebet sekillerinde simdikine nisbetle çok daha ileri gideceklerini hesaba katmamalı? Halbuki misakta hareket mebdei ile hedef esasen budur. Hakikat bundan ibaret olduğu içîndir ki Atinada meydan alan Venize los mjinakasalajıı bir arabk misaka biraz v« bir dereceye kadar zayıftık ve • rir gibi oldu. Şimdi Yuanistanı büyük devletler endisesini bertaraf eden u • fak beyanat fark'Ie gene misak etrafında toplanmts görmekten memno • nuz. Açık sövliyelim ki o beyanatta hoşuT.uza gitmiyen taraf, velev ken • düerine karsı taarruz fikri besleme . diğfnin ifadesi seklinde olsan, büyük devMlerin Balkanlar isinde lâflan edilmis bulunmasıdır. B'*z bu misakla ve onun tekâmülile Balkanlarm Bal • kanlılara münhasır kalması ve Balkanh devlet'erden hiçbirinin bundan sonra artık büyük devletler elinde alet ve oyuncak olmaması fikrinin vazfyete hâkim olmağa başlaması maksadını takip ediyorduk. Eğer Balkanlılar kendi aralarında bütün bir samimiyetle an lasabilirlerse bu maksat kendiliğinden hasıl olurdu. Nitekim misakm simdiki sekli dahi bu maksadı temine kâfl bir vaziyetin kuvvetli ifadesini teşkil et mektedir. Yunanistan büyük devletlerden herhangi biri aleyhine harbe girmiyecek te başkalan girecek mi? Biz böyle birseyi aklımızdan bile geçirmedik, ve bizimle beraber hiçbir Balkanlı devlet. Herhangi büyük bir devlet Bal kanlardaki şimdiki nizamı bozmak üzere taarruza geçerse o zaman ortaya müstakiUen mütaleaya değer yepyeni bir vaziyet çıkmış olacağmda süphe yoktur. Hele o büyük devletin bu hareketmden istifade ederek veya onun teşviklerine kapılarak bir Balkanlı devlet, komsusu diğer bir Balkanlı devlet a leyhine taarruza kalkısırsa bu nokta da misakın hareketsiz kalımyacağı şüp hesizdir. Balkanlara münhasır olan m sakın misaka giren ve girmıyen bü tün Balkan devletlerine karşı süphe den vareste mükellefiyetleri vardır, Hiçbir büyük devlet endisesi Balkan Iılarm kendi aralanndaki bu mükel lefiyetleri en ufak derecede ihmal et tiremez. Bunun aksini düsünmek, do lambaçlı entrikalara meydanı açık bı rakmak demektir. Misakm mahiyeti müspet bir gayedir, mantık oyunu deBalkanlılann kendi aralannda an • lasmalanndan memnun olmıyan bü • yük devletler var nudır? Balkan an lasmasile temini istihdaf olunan gaye kürenin bu kısnunda insanca bir sulha vaziyete hâkim kılmaktan ibaret ol masına rağmen bundan memnun olan ve olmıyan büyük devletler bulunabileceğini farbzedebfliriz. Tıpkı oyun • caklanndan mahrum olmak tehlike • YUNUS NADl (Mabadi üçüncü sahifede ) Tar ihin seyrini değiştiren Uç Başvekil dün biri siyasî diğeri zafer: 18 mart iktisadî iki protokol imzaladıîar Silâhlar arasındald nisbetsiz farka ragmen Türkün Müzakerelerin siyasî mahiyetinin meydana çıkma sı Fransada endişe uyandırdı, gazeteler M. Musolininin Balkan Misakı ve Bulgar Yugoslav yakınlaşmasmdan intikam aldığını söylüyorlar Roma 17 fA.A.) Stefani ajan»ı bildiriyor: Dün Venedik sarayında üç ba* vekil tekrar toplanmıslaı dır Uc »aat süren içtimada evvelki gün başlanılan siyasî ve iktisadî meselelerin müzakerati intaç ve iki protokol parafe edilmistir. Proto kollar busrün hnza edilecektir. Roma 17 (A.A.) Havas n u habirinden: Dün sah çekilen iki protokol, bugün saat 16 da ımzalanacaktır. Bu protokollardan birisi ikt'^adî, diğeri siyasidir. Bu siyasî protokol, gittikçe e hemmiyetini arltırmıştır O kadar ki, bugün birınci plâna gelmiştir, Si yasî protokolun 3 devleti dar bir blok icinde almamakta olduğu sa • dece ltalya, Avusurya ve Macaris tanın menfaatlerinin müşterek ol duğu, devamlı bnr teşriki mesai bildirdiği söyleniyor. Bu itibarla dörtler misakindan ilham almakta, fakat dig«r taraf tan orta Avnıpa tnuvaze «si ile a (Mabadi altmct sahifede) Roma müzakereleri bitti Şanh bir günün yıldönümü imanı diişman donanmalarını yenmiş ve yıldırmıştı Macctr Başvekilinin Romaya muvatcdatından bir intiba: İtalyan ve Mctcar Başvekilleri yanyana kuruldu kurulalı birçok meydan nHiharebeleri olmuş, birçok zaferler kazanılmıstır, fakat bunlann için de tarihin seyrini değiştirenler, bir devri kapayıp yeni bir devri açanlar, azdır ve bu ender zaferlerin büyük bir kıs • mını da Türkler kazararuşlardır. Tesirleri alemşümul olan büyük zaferlerhnize biri eski, öteki yeni iki misal, tstanbulun fethile Dumlupmardır. Biz, bugün, yıldönümü münase b«tile gene bu cinsten bir zaferden, 18 marttan babsedeceğiz. 18 mart günü müttefikin donanması, Çanakkale boğazını zorlayıp aç saydı, Urih, elbette bugün baska bir seyir almış olacaktı. Müttefikler, o halsiz Çar ordusunun silâh ve cep hane noksanlannı ikmal edecekler, ttalyayı, Yunanistanı, Bulgaristanı, Romanyayı henten bizim zümrenin a(Mabadi üçüncü sahifede) Millet Meclisinin dünkü içtimaı Meclis kazanç lâyihasını müzakereye başladı Şarkî Türkistanda Yeni hükumetin başma gelenler Maarif Vekili mütareke devrini anlatti Topraklarımızın işgali ve parçalanması yolundaki müzakerelerden, Büyük Halâskârın mücahedeye Dün Dahiliye memurlan kanununun bir maddesini Tunganlar Kâşgarı alıp başladıgı tarihe kadar... 2,000 kişiyi öldürdüler değiştiren lâyiha da müzakere ve kabul olundu Moskova 7 ^ ~ ^ (A.A.) Tas Ajamına Taskentten büdiriliyor: Kaşgardan alınan haberlere göre şehri itgal ve Yangichar istibkâ . rrunda esir halde bulunan Tungan (Tunganlar Çînli müslümanlardır ^ garnizonunu tahhs Sarkl Turktstan Re sı etmis olan Tungan cumhuru Nvyazı lcıtaah şehnde ve Hacım Bey ctvannda Uygur ahaliden iki bin •Sfisîyî öldürmüşlerdir. Şemrde hayat, ölmektedir. İng'l'zler tarafından sehrin Tunganlardan istir dadı içm tavsiye edilmiş olan plân muctbince müstakiL hükumet tarafından girişilmiş olan teşebbüs akamete uğramıstır. Müstakil hükumetin ncat eden kıtaatı, İngiliz konsolosanesine çekil . mege basladıklan esnada Tunganlann tufek atesine maruz kalmışlardır. Konsolosana adamlarmdan birçoğu telef olmus, birçoğu da yaralanmıstır. Müs takil hükumet kıtaatı Yarkent sehrini işgal ebnekte olan Emir Hotantn kıtaatile beraber ricat etmektedir. Krgızlarla Uygurlarm taraftan olan kıtaat Ka(Mabadi üçüncü sahifede) Dünkü içtimada töz söyliyen meb'aslardan Refîk Şevket, Hüşmt (Izmir), Faat, Süleyman Sırrı Beyler Ankara 17 (Telefonla) Mec lit Hasan Beyin riyasetinde açıldi. Yeni meb'uslardan Yahya Kemal (Mabadi altıncı sahifede) IM'IIIMIt lllillllllllllllllllllllll MlMllllllllllllllltilillllHIIIIIIIIIIIMIIinllllllllilliniUnilllltlllllitilllllllllllllllUUIIllltllltillllHtllltMllllllill Banker insull tutuldu • ..•••»!. ttJaarif Vekili lnkılâp tarihi kürsü$unde, inkılâbt yaratanm resmi altında ders vetirken Firarî Bankeri gizlice Habeşistana götüren Yunan vapuru hükumetin emrile geri döndü Atina 17 (Hu f susî) Uzuo zamandanberi Atinada bulunan ve Amerika hükume. tince hileli müfKs olduğu iddia edile» rek iadesi istenen Amerikalı banker tnsullün marbn on beşinde, yani Yu • nanistan hudutla . n haricine çıkan • lacağı tarihte birdenbire ortadan kaybolduğunu bildirtnistnn. Amerikaıun A tina sefiri bu yüzden Yunan hükumeti nezdinde sid. detli protestolardt bulunmus, nihayei Dahiliye Nazın isfaya mecbur f& ? Ankara İnkılâp Kürsüsü bu hafta açılıyor Maarif Vekili Hikmet Bey, dün Ankara d an sehrimize gelmis, biraz isti rahat ettikten sonra Unrversitede mesgvJ olmus, akşam uzeri saat 17 buçuk • ta da tnkılâp Tarihi Enstitüsündeki derslerine devam etmiştir. H'Jonet Bey, bundan evvelki kon • feransında mutarekenm aktine kadar geçen vak'alardan bahsetmisti. Dünkiî dersinJ, mütareke ile Sevr muahedesî arasındald zjımanı tetkike hasretmistir. Hikmet Bey, dersine baslarken, mütareke ahkâmı mucibince Boğazlann açıldığmı ve 13 teşrinisanide, o za manki düşmanlanmızm donanmalan nm tstanbula geldiğku, simendifer hatlarunızm, telli ve telsiz telgraf hatla (Mabadi bciinci sahifede) Devlet Demiryolları müdürü değişti Ankara 17 (Telefonla) Devlet Demiryolları müdürü umumisi Rifat Beyin vazifesine nihayet verilerek yerine mütekait kaymakam tbrahim Kemal Beyin tayini Âli tasdika iktiran etnııştir. i Trakya Umumî müfettisl öî Ankara 17 (Telefonla) Trakya umumî müfettişliğine Sinop meb'usu Recep Zühtü Beyin tayini kat'ilesmi» gibidir. ' mıntu. " Hükumetin yap Banker Imulle eski bir aklrtt olan ve elyevm Atinada meükuf bulunan zevceri Oöviz kaçakçılifli için bir kararname tıgı çok şiddeUi takbat ve taharriyat I üz lİrasma kirrladığı (Mcotis) isminde neticesiade tmuHüo bin bef yüz İngi • J (Mabadi üçüncü sahifede) Ankara 17 (Telefonla) Döviz kaçakçılığımn önüne gecmek için bir kararname hazılanmaktadır. «Harpte Yavuz» tef r kamız bugün bttiyor. /anndan ıbDaren. bakıkî casusluk maceralanndan mürekkep bir süaiknm mtrine basjıyoruz. Abidm Daver Beyin naklettiği bu beyecanlı ve merakh serguzeşüeriıı birncisi, Almanlann 42 lik toplanmn plânlarnu elde eden bir tngiUs casusunun bu harikulâde ve geytanatkârane muvaffakiyetine aittir.
