19 Mart 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi üü nci cüzü çıktı Fransa ihracat Ofisini kaldırdı! aris: 12 mart Fransada bütçe açığı münasebetile yapılan tasarruflar arasında 36 sene • dir miihitn hizmetler ifa eden ihracat ofisi de bir mart tarihinden itibaren kaldmlmıştır. 4 mart 1898 tarihinde kurulan ve o vakittenberi çoktan masrafını yaptığı hizmetlerle çıkarmış bu • lunan ihracat ofisinin bu suretle kal dınlmasmda, tahkikahma nazaran, ba2i yanlışlıkların ve bazı hâdiselerin tesiri olmuştur. Bütçe açığını kapatmak için epey vakittir meşgul olan tasarruf komis yonu son zamanlarda birçok ofislerin viicude getirildiğini görraüş ve bunlann devlet bütçesinden istifade ettik leri halde muhasebelerinin ayni kaide ve kontrola tâbi olmamasının birçok masrafları mucp olduğunu farketmiştlr. Hakikaten de; Fransada bu ofis modası biraz da suiistimal edilmiş gibi görüniiyor. Ofis namı altmda devîet bütçesinden kısmen geçindiği halde tam bir kontrola tâbi olmıyan mües • seselerin adedmi 3637 ye vardırıyorlar!... Halbuki, Fransız maliye sistemi klâsik merkezilik sisteminden ayrdamadığı gibi burada da şiddetle hükümran olan devletçilik kaidelerile bu ofis rauhasebeleri çok taaruz etmektedir. Fakat, ihracat ofisi gibi cidden mü • h'Ti hizmetler ifa etmiş olan ve hakikî bir ihtiyacuı karşılığını teşkil eden bir ırüessesenin böyle anî olarak kalk • masmda bütün alâkadarları hayrete düsüren sebepler arasında buna karar veren komisyon reisinin bir ithalâtçı clmasırım teslrine, hatta salâhiyettar kimselerden de, kuvvetle inananlar var. Herne olursa olsım, ansızın knlJı • rılan haricî ticaret ofisinin bu a» kıbeti kat'î değildir. Ve hiç şüphe yoktur ki; ilk fırsatta tekrar ve çok geç • meden kurulacaktır. * .'•'"'• Bugünkü vaziyet, ofisin kanunun hukmüne tevfikan tasfiyesldir. 2 kâ • nuı.usani 1898 tarihinde hiikumetin Paris ticaret odasile yaptığı bir mukavele mucibince ofisin mal ve eşyalannın bir kısmı devlete, bir kısrru ticaret odasına intikal etmektedir. Ofis teş • kilâtmda bu mukavelenin mühim bir yeri vardır. Sebebi de, bir taraftan Paris ticaret odasmın sahibi kalmak şar • tile (ofise bina inşa ettirmesi, tücca nn patente vergisine ofis için zam yapılmış olması, kendi kütüphanesrai ofis ziyaretçilerine açık bulundurması, ve nihayet ofis muhasebesinin tutulması masrafmı ve vazifesini üzerine aiması gibi) bazı mühim hizmetlerde bulun • duğundan başka, diğer taraftan da bu ihracat ofisi teşkilâtının bir tüccar teş • kilâtı demek olduğu, ve ticaret odala n teşkilâtına dayandığıdır. * U A OCAb İSTANBUL CAĞALOĞLU . ItO. 0 0 4 0 Telgraf ve mektup adresi: Cumburıyet, Istanbul Posta kutusu: fctanbul, No. 246 Telefon: Başmuharrır ve evi: 24290, Tahrir heyetl: 24298, Idare ve matbaa kısmile Matbaacılık ve Neşriyat Şırketi, 24299 * " umhuriy Ü 12 ncı sayısı bugün çıktı Bütun dünya fikir haberlerini veren gazete budur ! 19 1834 Kuruş Avrupada endişe ayandıran bir haber Italya, Macaristanı silâhlandırıyor mu? Avusturyada Sosyalistlere karşı yapılan harbi Italya tertip etmiş miş! Tahdidi teslihat Fransa Ingiltereye cevap verdi Inkılâp Enstitiisünde dünkii ders Sevri parçalamasaydık ne hale gelecektik? Maarif Vekili Hikmet Bey, dün sa at 17 buçukta Universite tnküâp Ens titüsünde dersine devara etti. Evvelki gün mütarekeden Sevre kadar olan zamanı anlatmış olan Hikmet Bey, dün Sevr mualedesini te"k*k etti. Almanyanın silâhîanma Maarif Vekili dün her maddesi Türk milletinî sını muvafık sörmüyor ayrı ayrı ölüme mahkum eden muahedeyi anlatti Paris 18 (A. A.) Dün toplan&n Nazvrlar meclisi, M. Bartunun hükumetin mukarrer programma tevfikan ve kabi nenin ittifakla tasvip etmiş ol duğu esaslar ü 16 mart hâdisesi Hikmet Bey, dersine başlarken, o vakitki düşmanlarımızm 16 mart hâ • disessni yapmakla i'V dikleri büyük hataya isaretle dedi ki: « Bazı kimceler asıl teşkilâtın ts • tanbulda yapılmasmı, mem'eketin kurtuluşu yolund~ki tedbirlerin tstanbulda ahnmasmı istiyorlardı. Halbuki 16 mart hâdisesi tstanbulda te?k'lât yapılamı • yacağını göstermiştir. Bu hâdise samimî Türkler arasındaki ihtlâfı ka'rJırdı. Anlaşıldı ki gidilecek yegâne yol, Musfafa Kemaîin «österd'ği yoldu. Düş • man işgalinden uzak bir yerde çalış mak, teşkilât yapmak lâzımdı. 16 mart hâdisesi bütün milleti onun eirafında toplamağa yardım etti.» Hikmet Bey, Sevr muahedesinin başlıca maddelerini tetkike girişmeden evvel, bu sırada Ankarada olup biten lerden bahsetti. 23 ni&anda toplanan meclism hükumeti intihap ettiğini, 5 maytsta ilk de(Mabadi beşinci sahifede) zerinde hazırla mif olduğu 29/1 . ansa Hartdye Natarihli tngiliz muhzırt M. Barthou tırasma. Fransanm cevabını dinle miştir. Pam 18 (A.A.) tngihz muhtı rasına Fransanın cevabı, neşri tarihi hajjckında İngıltere Hariciye nezareti Fransa Hariciye nezaretile (Mabadi dördüncü sahifede) lâaarit Vekili Hikmet Bey dünkii konferansmda isıre Pş, nn vereceği ders Ankara 18 (A.A.) Bu ayın 20 inci salı günü saat 17.30 da Başve kil tsmet Paşa Hazretleri Ankara Halkevinde tnkılâp kürsüsüne ait derslerini vereceklerdir. Bu ders Ankara ve lstanbul radyolarile neşre • dilecektir. Ankara radyosu bu neşriyat için 1500 metrelik d'!ga uzunluğu üzerinde çalısacakbr. 'Avusturya Başvekili M. Dolfusun Romaya muvasalatından blir bir inttba: tki Basvekil yanyana Romada, ttalya, Avusturya ve Maturyayı baştan başa katettikten sonra caristan Basvekilleri tarafmdan akto • Macaristana geçmiştir. hınn konferansm ehemmiyeti yeni bir Bu trenin on altı vagonunun top, hâdise karsısında adeta gölgede kal • dördünün zırhlı otomobil yüklü oldumiftır. Bu hâdise son günlerde Italyağu anlaşılmışhr. Be'grada gelen habernın Avusturya tarikile Macaristana kıil lere göre Macaristan ordusu şimdi muliyetli miktarda top, tüfek ve mühimahede hilâfına a?ev saçan makineler, mat gönderdiği haberlerile meydan altanklar, zehirli gazler ve zırhlı otomomıştır. Bu haberi ilkevvel Royter ajanbillerle mücehhezdir. n Londraya bildirmiştir. Londrada münteşir Deyli Heralt Bükreş, Belgrat ve Prag şimdi basgazetesinin istihbarına nazaran Avus vekiller konferansından ziyade Macaturyadaki sosyalist fırkasma ve teşkiristanın Italya tarafından tes'ih edil lâtına karşı ahiren yapılan harbi ttalmesi meselesije meşgul ohnakta, bunya tertip etmiştir. Bu işlerra başmda İıudan endişe ve heyecan duymaktadur lunan Fey ttalyanın adamıdır. Sosya lar. Hatta Romanya meclisinde bu hulistlere karşı kullanılan silâhları da susta Cemiyeti Akvama müracaa* e ttalya vermiştir. dilmesi için bir takrir de verümiştLr. r tngiliz gazetelerinde görülen tafsi» lâta nazaran martm sek;zinde 20 va gonlu bir tren ttalya • Avusturya hu dudundaki tnnichen istasyonundan A3 uncu sahıfemıze bakınız vusturya toprağına girmis ve Avus • Muvazene vergisi Millet Meclisinde bir tefsir talebi Ankara 18 ( Telefonla ) lstanbul mes'usu Hamdi Musta • fa Bey müvazene vergisi kanununun 1 inci maddesinm be şinci fıkrasının tefsirini ittenüş • tir. Tefsir talebi maddedeki istis nalar meyanın lstanbul meb'usu da mevcut bir Hamdi Bey kayit hakkındadır. Hamdi Bey zat maaşları sahip lerinden muvazene vergisi alınabilmesv için vergi kesildikten sonra kalacak kısmm yirmi liradan asağı düşmemesi şart konulmus olduğu için zat maaşları tabirinin tefsirini talep etmekte, bu tabirin bazı yerlerde umuma teşmil edildiği, bazı yerlerde de yalnız aylık sahibi resmî memurlara hasrolunduğunu bildîrmektedir. f Yüksek Ziraat enstitüsü Yeni enstitü bütçesi Meclise verildi, talebe adedi fazlalaşıyor, tahsisat arttırıldı italja Baş.'ekilinin mühim b.r nutku TürkFransız dostluğu Fransız Meclisindeki dostluk grupu kâtibi umumisinin «Cumhuriyet» e beyanatı Malî vaziyet Dokuz aylık tahsilâta ait rakamlar Ankara 18 (A.A.) tç'nde bu'unduğumuz malî senenin şubat ayı nlhayetine kadar muhtelif verg'lerden tahsil edilen dokuz aylık varidat yekunile geçen malî senenin ayni aylarına ait tahsilât muk&yeseli olarak aşağıda bildin'lmiştir: 933 932 3 102 040 3 387 610 Arazl vergisi 2 785 003 3 086 356 Bina vergisi 10 007 136 10 523 101 Hayvanlar vergisi Kazanç vergı&ı 9 831493 9 702 902 389 616 Veraset vergısi 317 858 Gumruk varidatı 28 176 870 29 776 490 (Mabadi üçüncii sahifede) Yüksek Ziraat Enstitüsü binast Onun içindir ki Paris ticaret oda • sile yapılan bu mukavele ofisin bütün çalışma esas ve vazifelerini tes'bit et • miştir. Ve bilhassa, ofis muhasebeti • Fransız Meclisindeki Fransız Türk dostluk grupunun erkânı nin tiearet odalan muhasebesi sistemi* Katıbi umumî Reıs vekıli Reıs Reıs veküi Reis vekılı ne tâbi olması kabul edilmiştir. Ofis M. Jvlien M. Boreî M Herrıot M. Barety M. Proust memurlannın vaziyetleri, ve devlet memalumdur. Pariste buhman arkad&şf Fransız Meb'usan Meclisinde bir murlan addedilmemesine rağmen te mu Alâettin Cemil Bey «Cumhuriyet» Fransız Türk grupunun teşekkül ettikaüdiyeleri ve sah vaziyetleri bu munamına Fransız Türk dostluk grupu ği, Millet Meclisimizde de bir Türk kavelede tasrih olunmuştur. (Mabadi altıncı sahifede) Fransız dostluk grupu teşkil edildiği Mukavelede ihracat ofisi teşkilâtı bi IHMIIIIIIIIIllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMlllllllllllllinilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll'llllll'llllllllllllllllllillllilllllllllllllllll rer birer tayin edilmemiş olmakla beraber ofisin evvelâ bir büyük idare meclisi tarafından, sonra da bir mudiriyet komitesi tarafından idare edileceği kararlaştınlmıştır. Gerek idare meclisinde, ve gerek müdiriyet komite • sinde ekseriyet ticaret odalarmm mümessillerindedir. Buna mukabil, ticaret nezaretinin murakabe hakkı da teferruatma kadar tesbit edilmiştir. Devlet, ihracat ofisme vazifesini iyi gör mesi için tacirlerle olan münasebetini nekadar geniş bir mikyasta kabul et • miş ise kendi hakkmı da hiç Uunal et memiştir. Mukaveledeki bu teferruat arasında, ofisin neşredeceği mecmua da: Fransız ve ecnebi ticaret kanun "laruıa, idarî talimat ve nizamnamele re, resmî tebligatlara, konsolos ve resmî memurların raporlarına ait neşri • yatın ticaret nezareti tarafından evvelce tasdik edilmiş olması şart koşulmuştur. Prof. Halkinin şayanı dikkat izahatı Ankara 18 (Telefonla) Yüksek Ziraat Enstitüsünim 934 bütçesine ait lâyiha Meclise verilmistir. Enstitünün masrafı (931,100) liradır. Lâyihaya mektep rektörü profesör Nalkı şayani dikkat bir esbabı mucibe yazmıstn*. Profesc'r bunda hükumetin tahsis ettiği milyon • ları sarfetmek suretile viicude getirilen muazzam Enstitü bmalarında fennin en son terakkiyatı dahilin de çalışmağa başlandığını, bu su • ret'e yamlan fedakâı lığın bu bü Müflis banker Pirede İnsul resmî muamele yapılınca diledigi yere gitmesi için serbest bırakıldı ve ayni vapurla hareket etti yük ilim ve ırf an yurdunu kürei arzda adetleri sayılı bulunan Enstitü "" ler meyanına yükseltece&ini, Türlc milletinin bu işte dahi p t yakında, âlemi hayrette bnakacağına kat'iyyen emin olduğunu, bu meyanda enstitüdeki kitaplann Türkıyenta h<çbir yerinde bulunmadığını şim diden iftiharla söyliyebileceğml anlatmaktadır. Bu esbabı mucibe • den öğrenildiğine göre, Enstitünün geçen seneye ait yedi aylık bütçesi (585.000) li»a ve talebe mevcudu (175) ti. 934 senesinde talebenin (450) ye iblâğ edilmesi kararlastınlmış, 934 bütçesi buna göre hazırlanmıştır. Senaryo müsabakamız ! I Yeni tefrikamız Bugün başladık, taklp ediniz! «H'rpte Yavuz» tefr'kamiz dün bitti. Bugünden itibaren, hakikî casus'uk maceralarından mürekkep bir silsile nin neşrıne başlıyoruz. Abidm Daver Beyin nakletLği bu heyecanlı ve me raklı sergüzeştlerin bir'ncis:, Alman ların 42 lik toplarının plânını elde eden bir Ingiliz casusunun bu harikulâde ve şeytanatkârane muvaffakiyetine aittir. Bugün ikinci sahifemizde bula caksmız. Beğendiğimiz hulâsaları bugün neşre başladık 1 Senaryo müsabakamıza işti rak etmek üzere kariler'miz tarafın dan gönderilmls olan 300 den f=.zla hulâsanm tetkiki bitmiştir. Bugünden itibaren neşri muvafık görülen hu lâsalan 6 ncı sahifemizde dercetmeğe başlıyoruz. Karilerimizin tesir altın da kalmamalan için hu'âsalara imza atılmıyarak birer sıra numarası ko • nacakür. 2 Karilerimiz bu hulâsalann hepsini okuduktan sonra içlerinden (Mabadi ücütıcü sahifede) Ofisin teşkilâtı bilhassa coğrafî kısımları ihb'va etmektedir. Bunlar, her u tiyen tacirlere ecnebi memleketlerin lstanbul meb'usu ALÂETTİN CEMİL (Mabadi ikinci sahifedeX Pireden bir manzaraboldugunu, fakat dün kaçmak üzere Atina 18 (Hususî) Bir müddet bulunduğu vapurda yakalandığın», va« tenberi Yunanistana iltica etmiş bulupurun tekrar Pireye avdet etmek üzenan muhtelis ve frarî bınker Ameri • (Mabadi altıncı »ahifedel kah tnsulün birdenblre ortadan kax »^