17 Mart 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

CUMHURIYET i n HIKAYESI MUStKl Camhuriyet 17 Mart 1934 Sabun Mel. Morininin birinci konseri Muasır dünyanm en büyük ke • man virtüozlanndan bîrisi ve kadın virtüozların en büyüğii, dün akşam Saray sineması salında ilk konse rini verdi. San'atkâr, daha çok genç olduğu îcin midir, yoksa bizîm halkımızm dünyadaki san'at hâdiselerine karşi nisbî bir alâkasızlığmdan mıdır? Fakat her halde tstanbulda az ta nınmış olmasma rağmen dün ak şamki konser çok memnuniyet ge > t»ici bir derecede dolu idi. Sinir leri perişan eden bir sinema faslmdan sonra büyük ve asil san'atin nefesleri havayı doldurdu. Pugnanide Morini bir alevdi. Bütün vitüoz evsafını bh* anda bu güzel eserde teşhîr etti. Denilebilir ki onun başhca meziyetlerini tanımak için bu eser kâfi idi. Tartinide klâsîk üslubun bütün kibarhğı ve alegrosundaki harikulâde trillelerile enfesti. Mendelsonun konsertosunu cidden üstadane ve bazı tirelerde tath sürprizler teşkil eden husu siyetler göstererek çaldı. Ve bu konsertonun finalinde birbirlerile yarış edercesine mubalâğaya kaçan bazı genç virtüozlara rağmen orijinal tem poya sadık kaldı. tkinci kısımda Couperinin La precieuseünde ve Mozartın Menuetsinde bilhassa sağ eltnin güzelliği hay ret verici idi. Paganininm dördüncü teideki fantezisinde en mükemmel bir Bra vur nümunesiydi ve çok sıcaktı. E Imdeki kaymetli keman bu eserde kimin elinde olduğunu sükranla hatırhyor gibi idi. Morinînin başlı ca kaliteleri: Büyük ton, yaya deh şetli bir hakrmiyet, uçucu bir sta kato, ruh gibi musaffa bir Flageo let, tertemiz bir tntonation ve be yaz silueti, kapalı gözlerinin üstüne dökiilmüş siyah saçlarile musiki gibi bir kadın ve kadın gibi bh musiki. MESUTCEMtl Orduda maarif faaliyeti RADVO Bu sene vilâyet dahilinde yeniden 30 köy mektebi yapılacak, mevcut mektepler de beşer sımflı ve dörder muallimli olacak Bu gtkşamki program j İSTANBUL: 18 plâk neşrlyatı 18,30 fransızca ders19 göz doktoru Hakkı Hayri Bey tara fından konîerans ve Ajans haberleri 19.30 Türk musiki n«şriyatı (tanburl Refik Bey ve arkadaşlan) 21 Ajans ve borsa habcrlert 21,30 Necip Yakup Bey orkestrusı. VARŞOVA: 17,55 Paris şarküan 18,50 zlral musahabe 19,20 Smetana'nın eserierinden Trio piyano konseri 20 muhtelil »öz ler ve konferanslar 21,30 piyano refakatile tenör muganni d'Agostino Casaveccı tarafından şarkılar (opera tavalan) 22,20 Chcrpin'in eserlerinflen mürekkep konser 23 tıbbî fransızca konferans 33,15 dans muslkisi 24 musahabe, dans musikisinin devamL BUDAPEŞTE: 17 Çocuk masalları 18 radyo konseri (tegannüi) 18,30 Amatör neşriyatı 18,50 opera orkestrası tarafından konser 20,15 Stüdyodan tiyatro parçalan 21 tiyatrodan naklen bir temsll 22 haberler 22,20 askeri konser 23,40 Belâ Racz Sigan takımı. VtYANA: 18 hafif senfonik musiki 18,50 kon ferans 19,40 spor reportajı 20 Beethovenln eserierinden Popüler piyano sonatları 20,45 küçük haberler 21,05 (her tarafa seyahat) isimll dört sahneli bir Skeç 22,30 son haberler 22,45 akşaro kcîiseri. BUKREŞ: 13 borsa, plâk 14 haberler 14,20 plâk 17,15 çocuk nesriyatı 18 radyo orkestrası 19 haberler 19,20 radyo orkestrası 20 Universite dersi 20,20 plâk 20,45 plâk, konferans 21 Varşovadan nakil. Hamdi Bey Taksimdeki sıra lardan birine oturdu. Bütün şehri koyu bir sis kaplıyordu ve önünden geçen tektük yolcular, mce bir mavi pamuğa sannmış hayaletler gibiydiler. Hamdi Bey bir onlara, bir de yanıbaşında oturan, yakası kalkık, zayrf delikanlıya baktı ve böylece, dışan âlemle münasebetini bî tirdikten sonra bir sigara yakarak . faulyaya dalmaya başladı; fakat, • »igarasını yakmak için Hamdi Be ' yin »igarasına uzatan genç, onu hulyalarının başlangıcında durdurmuştu. Işi bitince teşekkür etti ve: Ne sis! Ne sis! dedi, tstanbul her vakit böyle midir? Hamdi Bey bir «hayır!» cevabile " kurtularak hulyalarına devam et ' mek istemişti. Genç buna da mü • saade etmedİ ve bir sual daha sordu: Çok devam eder mi? Bilmem. Bu umumî sıralarm muaşeretine .pek vâkıf olmıyan Hamdi Bey yanındaki delikanlıya daha soğuk yük parayı vezneye teslim etmek makul bir ihtiyat eseridir. Ben de küçiik bir harçhkla sabun almaya gittim, aldım, cebitne koydum. Köşedeki birahanede iki üç kadeh atıştırdığımı da itiraf etmem lâzım gelir. Pek tabiidir. Kara ciğerim son günlerde bana fazla sitem etmeğe başlamasaydı, itiraf ederhn ki... Derken birahaneden çıkınca ne göreyim: Bir sis, bir sis... O sokağa saptım, bu yola girdim, o tarafa döndüm, bu tarafa gittim, tam iki saat, yirmi dakika yürüdiim, nibayet bu sıraya yorgun argın düştüm. Tabiî yanımda para da yok. Otelin semtini, ismini bibniyorum. Eğer tesadüf, yarın ödenmek üzere iki lira ödünç veren bir hayır sa hibini karşıma çıkarmazsa burada sabahlıyacağım galiba!.. Delikanlımn iması, Hamdi Be • yin üzerinde hiçbir tesir bırakmamış gibiydi. Çünkü aralarına uzun bir sükut fasılası girdi. Hamdi Bey dü Ordu vilâyeti muallımlennden bir grup Ordu «Hususî» Vilâyetimiz dahilinde tahsil çağmda 28265 çocuk vardır. Bunlardan bugün an cak 5828 çocuk okuyabilmektedir. Vilâyetteki ilkmektep adedi 74 ti'r. Bunlardan başka 7 vilâyetin mıntaka teşkil ettikleri Vona nahiyesinde de asrî teçhizat ve tesisata malik güzel bir yatı mektebi vardır. Memleket halkı çok çahşkan ve maarife karşı pek heveskârdır. Köylerdeki mekteplerimizin birçoğu üç sınıflı ve tek muallimlidir. Bu noksan teşkilâtlı mekteplerin faydalartnın kâfi miktarda olmadhğını gö ren Vali Adil ve Maarif müdürü Kemalettin Beylerin tesbit etmiş olduklan bir proje henüz hali içtimada bulunan Umumî Meclise veril • miştir. Bu projeye nazaran öniimüzdeki sene vilâyetimizdeki bütün köy ntektepleri yatılı mıntaka mektepleri haline ifrağ edilecektir. Bu mekteplerin hepsi beşer sınıflı ve dörder muallimli olacaktır. Bu muaz • zam teşkilâhn başarılması için Vali Adil Bey meseleyi Umumî Meclise havale etmiş ve bu esas Mecliste alkışlarla kabul edilmiştir. Buna nazaran önümüzdeki haziran ayından itibaren vilâyette büyük bir maarif faaliyetine girişilmesi esas olarak kabul edilmiş ve bütçeye bu iş içm mühim tahsisat konulmuştur. Vilâyette yapılacak olan bu 30 yatılı köy mektepleri plânları Ma arif Vekâleti tarafınd'an ihzar edi lecek ve hepsi ayni biçim ve eb'atta olacaktır. Bu mekteplerde asgarî 100 talebe leylî ve 200 taiebe de neharî olarak devam edebîlecektir. Mek • teplerin dersaneleri, mütaleahaneleri, yatakhaneleri olacak, her mektebin yanında muallimlerin ikametine mahsus birer paviyon inşa edilecektir. Bu teşkilât meydana gel dikten sonra mekteplere devam eden talebenin bugüne nisbeten iki üç misli artacağı tahmin edilmek tedir. Yeniden inşa edilecek olan bu 30 köy mektebinin her birisi 17 köye bir mıntaka teşkil edecektir. Yunanistanla Amerika arasında bir hâdise (Bîrinei »ahifeden mabat) rasındaki siyasî münasebatan în • kitaına kadar gitmesi ihtimaline mebni M. Maksimosun da mevkii nin tehlikede olduğu söylenmek • tedir. Geç vakit çıkan haberlerde bankerin Roroanya veya Amavutluğa kaçtığı bildirilmektedir. Cdirnede Anneler Birliginin verdiği bala r Hamdi Bey bir nHayırf* cevabîle kurtularak lıulyalanna devam etmek istemiçti Dahiliye Nazırı istifa etti Atinftdan şehrimizdeki Rum gazetelerioe gelen malumata göre Ensülün firari h&düesi üıerine Amerika sefiri«m şiddetli teşebbüsleri Dahiliye Na m m istifaya mecbur etmiştir. Yerine M. Gortinias geçmiştir. Madam Ensül kocasmm nasıl kaç • tığun bilmediğini söylemiş, bumın üzerine hem bu kadın, hem hizmetçileri firari teshil iddiasüe tevkif olunmuş • lard». Bankerm bir tayyare ile kaçtığı •öylenmektedir. Başvekil M. Çaldaris Ensülün hudut haridne kaçabilmesi kendisine gayrimİHnkün göründüğünü söyle miftir. 24 saate kadar bankerin der • de*t olunacağırm temin etmiştir. şünüyordu ki bu hikâyenin istinat muamele etmeğe hazırlanıyordu; ettiği bir tek nokta vardı: Sabun. fakat o, çabuk teshir eden bir neBu sabun bütün mkayeyî dogruya ben« zaketle dedi kT: zetiyordu. O olmasa rivayete pa • Affedersmiz, belki sizi ralavra tiamgasını basnfttk kolayla * hatsız ediyorusa, fakat bu sis de şacaktı. Yegâne delil sabundan i • vam ederse benim için felâket... Esbak Naha VekUi ö m e j Lutfi Bebaret. Hamdi Bey omuzlarııu silkecekyin rifekası ve Mülkiye müfettişliğin Şu sabunu görebilir miyim? ti. vazgeçti ve ondan evvel gencin den mütekait Müfit Beyin hemşiresi yüzüne bir kere bakmayı tercih etti: diye sordu. ve tütün eksperlerinden Biilent Beyin Delikanh şaşırdı, sonra ceplerini O kadar zeki ve ince bh yüz karşıvalidesi Saibe Hanım müptelâ olduğu ihmalkâr bir tavırla aradı: sında kalmıştı ki bu umumî sıra Bilmem, dedi, bakayım!.. Ne hastalıktan kurtulamıyarak dün gece larm her zamanki ahşkmlarından reye koydumdu?.. Hay Allah ce birile konuşmadığını anladı, kaba irtihal etmiştir. Cenazesi bugün Şişlide zasım versin, sarhoşlukla düşür bir harekette bulunmadığina memHalâskâr Gazi caddesindeki 268 numüşüm galiba... nun olarak sordu: maralı hanesinden saat on bir buçukta Hamdi Bey başını salladı: tstanbula ilk defa mı geli kaldmlarak Nişantaşmda Teçvikiye Maalesef, dedi, sabun mey yorsunuz ? camisinde öğle namazmı muteakıp cedanda olmadıkça size hiçbir yardım tkinci defa... Fakat gene yolnaze nMnazı badeleda makberi mah • Edime «Hususî» Edsrae Hima da bulunamiyacağım. Yegâne mütları öğrenemedim... Birdenbire sis susunda haki gufrana tevdi edilecekyeietfal Cemryetinin (Anneler Bhiiği) tefikiniz o sabumfa. Bir daha yo • bastırdı ve yolumu kaybettim. tir. Cenabthak kendisme rahmet ve lunuzu ve sabununuzu kaybetme • şubesi tarafından Edîrnede ilk defa o Isterseniz yolunuzu size gösailei kederdidesine sabtrlar îhsan bumeğe çahşınız. Benim elimden hiç tereyim... larak kostümHi bir baio veribniştir. Bayursun. Kolay değil. Başıma öyle tu • birşey gelmez. lo çok parlak ohnuştur. Delikanh Hamdi Beye yalvana haf birşey geldi ki anlatsam kimse Her sene yüzlerce fakir ve kumesiz Utanbul Belediynl bir bakışla bakmıştı. Fakat o, artik inanmaz. yavruyu giydiren bu teşekkül bilhas omuzlarını silkmeğe hak kazanmış Bir kere tecrübe edlniz ba sa son zamanda faaliyetmi bir kat da • Saat 20 de olarak sigarasım tüttürdü. kalım, belki bh* inanan bulunur. ha arttırmış buluntnaktadn. Delikanh da yerinden kalkıp uDelikanh kendi kendisile alay Baloda başta VaU özdemir Beyin zaklaşmaya mecbur olmustu. ediyormuş hissini veren sessiz bir Opereti refikalan Necmiye Hammefendi ol Biraz daha oturduktan sonra ekahkaha ile dedi ki: vine gitmek için kalkan Hemdi Bey, Yazan: Müsahipzade mak üzere Lutfiye Kenan, Nimet Nail, Evet, tstanbula ikinci defa gebirdenbire, sıranın üstünde yumurta Celâl Bey. Iiyorum. Tabiî ilk işim geçen defa Ale Kâzrnı, Gönül Şehap, Rekzan Eş^ almz cuma gunlllll biçiminde küçük bir paket görmüşkaldığım otele inmek oldu. Fa • lerine rnahsus ......... ref ve Nimet Hanunlarla Belediye Retü. Hemen aldı ve parmaklarmın aU kat bir de baktım, o otel yıkılmış; rca ine 1 4 de "m"" isi Ekrem, Borsa Komiseri Nurettin, rasında çevirdi: Tamam! Bu, bir sayerine büyük bir kiibik apartıman U M U M A bundu. müze memuru Necmi, Muhtelrl Orta çıkıyorlar. Hamdi Bey, delikanlımn sözlerine 19 mart 19 4 pazar akşamı mektep kâtibi tsmail Hakkı Beyler mil öyledir. Burada bina inanmadığı için derin bir vicdan ayapmak için ne varsa yıkıyoruz. lî kıyafeti kendüerine çok güzel yakısBen de bu yenâ mimariden zevk alzabı hissetmişti. Fazla olarak onun tırmış bulunuyorlardı. Anneler Birl'ği Ertuğral Muhsin Bey Köksüzler pivemıyorum. sabununu cebine atmak mecburi sinde rol aldığmdan 19 mart pazar akpek yakında büyük bir eşya piyango Şüphesiz... Fakat mimariyi şarat temsılme başlanacaktır. yetinde de kalıyordu. Fakat ne çasu ile de bir gardenparti yapacaktır. bir tarafa bırakalım, ben bir tak re? Ağır ağır yürüdii. Taksim bah • " ' " lalebi umumî iizerine * * • siye atladım ve yeri hosırma giden çesinin önünde, şaskın şaşk>n durarasgele bir otele gittim. ttiraf ede Vleşhur ve dehakâr Viyolonist rak kimbilir nasıl bir ilham bekli yim ki otelin semtini de, ismini de San Salvador 16 (A.A.) Hükuyen delikanlıya raslamaz mı? He bilmiyorum. Hiç mi hiç dikkat et Bugün saat 18 5 da mat'nt met Libertatda dinamit patlamasından medim. men cebinden sabun paketini çıkaölenlerin ve yaralananlarm sayısını şu rarak: Şimdi rahat mısnız orada? suretle tesbit etmiştir. 150 ölü 100 ağır Azizim, dedi, işte müttefiki Pekâlâ rahat edecektim. Küyaralı, 50 hafif yaralı ve 20 kayıp. çük bir otel ama koridorları, oda • niz... Sıranın üstüne düşürmüşsü daha verı ecekrir. Fiatler . ?5 100Kazaya uğrıyanlar içinde hiçbir ecları, içeri tertibatı Londradakilere nüz. tşte size iki de lira ve bir kart150 ve 2rO knru'tur nebi yoktur. benziyor. Mükemmel velhasıl... Gel vizit. Mümkün olduğu zaman borgelelim... Bakmız ne oldu?.. Bavu cunuzu adresime iade edersiniz. lumu açtım, bîr de baktım ki sabuHer zamandan çen Her zamancUn neşeli Delikanh tamamile şasırarak sa I nutnu beraber getirmeği unutmu bunu ve parayı aldı, müphem bir şum. Bilmem siz de benim gibi miteşekkür kekeliyerek uzaklaştı. siniz? Fakat ben otel sabunlann Pek yakında şehrimize geliyor: Hamdi Bey eve gitmek için yo dan iğrenirim. lunu değiştirerek tekrar biraz evvel Hamdi Bey tasdik etti: oturduğu sıranın önünden geçiyor • Evet, dedi, onların tuhaf bir du. Baktı ki, elinde paketler bulukokuları da vardır: Yarı gül, yarı nan ihtiyar bir adam sıranın üstünde sirke gibi birşey... ve etrafmda birşey arıyor. Hamdi Beyin sık sık lâfını kes Hamdi Bey sordu: mesinden açıkça sıkılmısa benziyen ilmi emsalsiz muvaffakiyetle devam ediyor Beybaba, birşey mi kaybettin? delikanh: Evet oğlum... Küçük bir ko • Tabiî... dedi, yeni bir sabun almak için dışarı çıktım. Otellerdeki kulu sabur âdeti bilirsinizı Cebinizdeki ba Mvnra mı kaçtı? Bu akşam JehirTı'yatposu istanbul Efendisi KÖKSÜZLER Baloya millt ktyafetle gelen ha~' mmlardan bir grup ve Edirne Valisi özdemir Beyin refikan Necmiye Hammefendi eaki bir ktyafetle E R ı CA MORiNi Dinamit kazasımn neticesı Yöksek Orman meHtebinin balosu Yiiksek Orman mektebinin balosu dün gece Park Otelinde verilmiştir. Baloda birçok mümtaz zevatla bera • ber mektep rektörü müderris Mazhar Bey, doktor Tevfik Âli Bey, Orman mektebinin mezunları ve talebeule Galatasarayh Nihat Asım ve birçok Galatasarayldar hazır bulunmuşlardır. Balo, eğlenceler içinde devam etmiş, pek güzel olmuş, millî rakıslar, zey bek oyunlarile geç vakte kadar eğle nil miştir. SARAY ( Eski 6 or^a ) da bıR SiNE KONSfcR M A U R İ C E G H E V A L İ E R GÜLEN PARİS F ERA H «tLKAM s nemada CLAUD: FARRER'in [HARP KURBANINIZI VE YAHUT } PARASINI TAYYARE GEMİYETİNE VERİNİZ Bu paralar Tayyare, Hilâliah mer ve Himayeietfal Cemiyetleri arasında paylasılacaktır. Mat'ne er: 2,30 4,30 5,30 suvare 21 Atina 16 (Hususî) Son haber göre, Ensül bir Yunan vapuruna binerek Mısıra, yahut Habeşistana kaçmtftn*. Bu iki memleketvn Amerika ile henüz iadei mücirimine dair mukavelesi yoktur. Maamafih Yunanistanan her ihtimale karşı Mı Mrdaki konsoloslarmdan, eğer Ensül oraya çıkacak olursa Mısır hü kumeti nezdinde derhal teşebbüsler de bulunarak geminin yanasmasına mâni ohnalarmı talep ettiği söy lenmektedTr. CUMHURİYET Müflis Ame rBcah banker, Amerikada birçok borç bıraktıktan ve yalandan iflâs ettikten sonra iki sene evvel Yunanistana kaçmıştı. O zaman Amerika sefirinin teşebbüsile tevkif edilen bu zengin adam Amerikaya teslim edilmedi. Çunkü Yunanistan • la Amerika arasında iadei mücrimin mukavelesi yoktu. Hatta nihayet Amerikalı banker Yunan hapisane lerinden de çıkmış ve Atinada yer leşmişse de o gündenberi Amerika hükumeti bu adamıp yakasını bırak mamif, Yunan hükumeti nezdinde teşebbüslerde bulunarak hudut haricine çıkarılmasmı temine çalış mıştı. Bir ara, bu müflis bankerin mem • leketimize iltica edeceği de söylen • tniş, hatta bu ilticaya mukabil hü kumetimize mühim miktarda bir para ikrazına n z a gösetereceği yaahnışa. Fakat bu haber teeyyüt etmemişti. Amerikanm Yunan hükumeti nezdîndeki teşebbüsleri müsmir ol • muş Ensülün hudut haricine çıka • rıbnası takarrür etmişti. Ancak yu • kartki telgrafUn anlaşıldığı üzere banker bir yolunu bularak Atinada sırra kadem basmıştur.