23 Kasım 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi uncu cuzu çıktı 44 Onuncu sene: No. 3431 1STANBUL CAGALOÛLU Telgral ve mefctup adresl: Cumhuriyet, Istanbul Posta Iratusu Iatanbul, NO. 846 Telefon: Başmuharrlr: 22366. Tahrlr müdürü: 23238. îdare müdüru: 22365, Matbaa: 20473 unyet m Hayat Aroiklopedisi Biyık bir kîtiiphaıeyi blr arada evtaize getirM u faydalı eserdir. Her evde bir Perşembe 23 îeşrinisani 1933 fane bolonmak lâzımdır. Kömür havzamızın Istediği tedbirler Mahmat Celâl Beyle bir hasbıhal Belgratta mühim müzakereler olacak aşvekil Hazretlenle kömâr bavzamızdaki tetkik seyahatia deo avdetinde tktuat Vekili mb Mahmırt Celâl Beyden son müfaHariciye Ve hedelere göre vaziyetin telhisini rica kili Tevfik Rüsti etmistik. tktısat Vekilimiı kömür iş Bey dün öğleyr lerimize çok yakından alâkadar ol kadar Tokatli muş olmak hasebile havzanın hakikî yan otelinde kal vaziyetini olduğu kadar bütün ihti mıstır. öğle üzer; yaçlannı bütün ihtimallerfle pek iyi Sovyet sefiri Su bfl«n kıymetli bir arkadaşımızdır. Da • riç Yoldaş, Vekil ha Iş Bankan umumî müdürir iken havBey şerefine, konzaya yakından tema* etmiş ve orada soloshanede, hu • başladığı iyi sağlam adımlarla çok flesusî bir ziyafel ri götürmüştü. Bu alâkanm kömür havvermiştir. zamızda yenilikler yaratmıs olduğunu Tevfik Rüştp daima iftihar ederek hahrlanz. Bey dün akşam Mahmat Celâl Beyin havzayı bu deüzeri tstanbul Tevfik Rüştü Bey fa kendi hükumet şefi tsmet Paşa HaıElektrik şirketi umum müdürü M. Hanretlerile birlikte gezmiş olmaktan çok *esra ziyaretmi kabul etmistir. memnun olduğu aşikâr olarak görülüTevfik Rüstü Bey Halk Ftrkası U yordu. Ba buyük memleket meselesi mumî Kâtibi Recep Beyle birlikte buencak yerinde görülmek suretüe en î gün saat ooda Vienna vapurüe Yuna" iyi anlaşılabüir ve en iyi anlatılabüîrnistana gidecektir. di. Havzayı iyi anlamak maksadile ziTevfflt Rüstü Bey Atinada bir gün yaret eden zat tsmet Paşa Hazrctleri kaldıktan sonra Selânik tariküe Bel gibi reki ve nafiz görüşlü bir tetkikçi > graıta son defa araıarmaa geçen mul. K ıta buyuk blr slyasl ehemmlyet atfednta > grada hareket edecek ve pazar günü olunca meselenin bütün mahiyet ve orada bulunacakbr. Yunan Harbiye Naztrt M. Kondilis Yugoslav Kralı Alekıandr ehenuniyetOe ortaya çıkmaması ihti Tevfik Rüştü Beyin beyanatt larile Kral Aleksandr arasmda basiıyan Atina 22 (Hususî) Son günlerde mali olamazdı. Bu tetkiklerin liman Hariciye Vekilimiz Tevfik Rüştü B. müzakerelerin devammdan bafka birve »imendiferden ocaklara ve a | Harbiye Naztn Jeneral Kondilis, Yu dün bir muharririmize şu beyanatta »ey değildir. goslavyaya, bir abidenin resmi küsa mele hayatma kadar meseleyi nasıl bolunmuştur: dma gitmifti. Bu seyahate büyük btr Kral Aleksandnn Romanya, Bul bütân tafsilât ve teferruatile ihata et« Belgratta, bfldiğiniz vechHe evnyasî ehemmiyet atfedilmektedir. Filmiş olduğunu biliyoruz. Basvekil Pagaristan ve Yunanistanda, M. THuleavelce aeşredilen bir tebliğ ile bildiri • hakika Yunan nazın bu seyahati esna»a bu büyük meselenin bütün safhakonun Ankara, Atina ve Sofyada, M. len dostluk muahedesini imza edecesmda Yugoslav kralı ile de görüsmüslannj kendi gözlerile görmüş, her nokKondilism de bu defa Belgrattaki zi • ğim ve Yugoslavya ile aramızda mu • tayı inceden inceye sorusturarak oğ tür.Bu mülâkat Korfoda Yunan nazır • Mabadi 6 tnct tahifede allâkta bulunan emlâk meselesi hak • renmiştir. Acaba hükumet reisimizm kında Yugoslavya Hariciye Nazuı M. havza hakkmdaki düşünceleri nedir? Yevtiç ile görüşeceğim. Bu meyanda Basvekil Paşa Hazretleri havıa hakbizi ve Balkan sulhunu alâkadar eden kmdaki dü«üncelerini henüz izhar et • mesaü etrafmda teatii efkârda bulunamediler. Mevzuu bahis meseleler içincağım. Bütün bunlar için dostumuz Yude Ereğliye bir liman yapmak ve könan hükumetile de müdavelei efkâr mürün böyle modern bir yükletme yeda bulunmaklığtm tabiidir.» rine kadar nakli vazifesini modern bir Balkan misakı naklive vasitasma gördürmek gibi esa» Vekü Bey bundan sonra Balkan miîtf rfl« çok iyi ve fakat vücude gel•ala hakkında Türkiye Oe Yunanistan, m*u* Knvük masraflara mütevakkıf Romanya ve Yugoslavya arasında bazı Paris 22 (A.A.) Matin gazete • ehemmiyetli isler vardır. Onun içia müzakereler cereyan etmekte olduğu* si, Httlcrin bir ecnebi gazetesine ver • hükumet reisinin havza hakkındaki na dair Balkan menabiinden gelen hamis olduğu beyanatt neşrediyor. düsuncelerini hemen anlıvamamış ol • berler hakkmda muharririmizin sor M. Hitler, Polonya ile yaptlan itilâmaklığtmizda şasılacak bir cihet yokduğu suale cevaben demiştir ki: fa temas ederek şeref ve mes'uliyet histur. Ancak şimdiden şunn kat'iyetle « Biz böyle birşeyden haberdar leri olan her hükumet ve her millet abfliriz ki havza seyahatinde çok iyi rasında herşeym halledilebileceğini söydeğfliz. Ben esasen Atina ve Belgrada sevler ve pek mühim vaziyetler gör* lemiştir. bu hususta bir misak teklif etmek için müş olmaktan oek ziyade memnun o • Mabadi 2 inci aahifede Basvekil, son harbin neticeleri he lan Başvekü Hazretlerinin havzanın nüz Almanyada hüküm sürdüğü bir daha mükemmel bir hale yükselmesizamanda yeni bir harp temenni etmeni temin için imkârun azamî haddine nin nasıl kabil olabileceğinı sorarak dekadar gideceğinde şüphe yoktur. mistir ki: Su hale nazaran muhterem tktısat « Eğer Fransa, emnıyetini Al • Vekilimizle havra hakkında görüs manya için müdafaa edememek gibi melerimiz hükumetçe verilrnis veva vemaddî bir imkânsızlık üzerine kuracari'ecek bir kararm ifadesinden zivade ğına serbestçe münakaşa edilen bir anCelâl Beyin havza işlerini pek ivi bi'en lasma üzerine kurmağı kabul ederse, bir vatandaş sıfatile vaziyeti kendi göherseyi din!emeğe, herşeyi anlamağa, rü«üne göre anlatmasma müncer oldu. herseye teşebbüs etmeğe hazınm.» Bunun »imdilik daha zivade bir has Ankara 22 bıhal olduğunu söyliyebilîriz. Tatbiki merhale, merhale yapılabilecek(A.A.) ZiraCelâl Beye göre havzada istihsa'â • olan tam bir hukuk müsavatına mukaat Vekâleti metın çoğalmasma ve amele hayatınm bil, Hitler Fransaya Almanya icin tehteoroloji ensti ulahma doğru tahakkuk etmiş olan like ve haysiyetsizlik teşkil etmemek şartüsünden aldı • Alman Başvekili Her Hitler mühim ter?kkiler mevdandadsr. Biz « tile, rehineîer vermege hazır olduğunu ğımiz maluma yeti ihtilâflan halledeceğine daha faz*at Celâl Bey on seneden evvel, dabildirivor. Meselâ, Fransa ile Ingiltere ta göre, dün gelalastırmaktadır. ha Sakarya muharebeleri zamanında arasmda tedafüî bir ittifakı kabul ve cedenberi mem tktısat Vekili iken cıkanlrr»s bir ka tasdik edecektir. Hitler, sözlerini şöyle bitirmiştir: leketin hemen nuna istinaden vapı'an amele birliği bfle < Güzel ve iyi konuşmak istiyenHitler, Almanyanm Cenevreye dönzamarla dîkkati c*lip kuvvetli bir te her tarafında lerle müzakerelere girişmeğe her za • miveceğini söylemis ve demiştir ki: şekkül olmu«tur. ts Bankas'mn vücuhavalar birden • man hazınm ve bunun bir mislini de « A^manya için buradan çekilmek de getîrdiği ivîlikler arasmda çocuk lâzım gelmîsti. Cünkü Milletler Cemivermiş bulunuyorum.» bire denecek debahçesine ve hatta se«li srnemava ka • IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIimilllllllHIUIHHIİIIIIIIIIIIIIII'lllllllll ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı recede soğumuşdar pek güzel yenil'kler vardır. tlk edeceğimiz kömürü daha kolay ve daolan bir devletin bu havzayı tabii zatur. Bu sühu veh'«*de inanılmıyacak kadar earra bir ha ucuz çıkararak nakil ve tahmil edeman ve imkân kayitlerile mukayyet net düşüklüğü kevfiyet olarak ocakîarda çahsan amecek vesaiti vücude getirmeğe gideceolarak nihayet o türlü mütekâmil tesien ziyade Traklenm *uya sıcak yemek vemek iste ğiz demek olur. Bu her tonaida ve bilsatla teçhiz edip etmiyeceğini düşünya ile Orta Anamediei mütevatir ve cari bir âdet hassa yüksek tonajda vapurların her mek şeklinde mütalea etmek yolu da doluda kendisini dîve idd'a olunurken Türkis ocaklarmmevsimde gelip pek az bir zamanda vardır. Bunda o tesisatm mahdut bir hissettirmiştir. da ameleve buctm oek ucuz bir fiate yükletilecekleri emin bir .imanı far müddet zarfında amorti edilip edile • Dün gece Edirnede sühunet sıfırîcmde sıcaklan da o'an v*»meUler ve zettirir, ve oradan yükletPecek kömürmiyeceği rrveselesi ikind plânda kalır. dan aşağı üç, Lüleburgazda iki, Kürflm»ktedir. Havzanm Wr taraftnda lerin ocaklardan vaktinde çıkarılıp Netice müspet ise iyidir, değilse memtahyada, Etimes'ut, Ankara, Yoz yapıian ivîlifm vc vennîpîr» vainız o kol'vca indirilecek varjvette buluo leketin baska cihetlerle temin edfle gatta sıfırdan aşağı bir dereceye rava m'rnhasTr kalmıvarak di§er yw'«r ma?arını... Iste bu ihtimal bizî oldukça cek yüksek menfaatlerinin arada ka düsmüştür. "de dahi vaitt1»mk ^oretîlf» siravet ve biivük masraflara tevakkuf edecek büIabilecek noksanı fazlasile telâfi ede Orta Anadolunun diğer yerlerile taammGmiî ta^>î' olduŞvmdan bugün vük mikvasta tesisat vücude getirme ceğine hükmolunur. Bu takdirde 7 Anadolunun şarkında sühunet sı h?'< xanm her tarafında on »ene ev • ğe «"vkedecektir. zada bir de mütehassıs amele mese fırdan a»ağı inmemistir. Kocaeli, v«1me nîsbetle büyük salâh aserleri lesinin halli zaruri olacaktır. Simdiki Meselenin müspet surette haîlini Ege, cenubî Anadolu ve Karadeniz fnn mevCTrt ve meşhuttar. İstihsal r> usulde amele daimî çalısmıyarak bunmü ikün gösterecek bir âmil olarak kıyılannda da sühunet umumî bir m'fetannm da vasatî bir buçnV mîl . lar senenin muhtelif zamanlannda havsim'îki şerait icînde dahi beyne'milel düşüklük göstermektedir. Sabahları yon tnna çıkmak suretfle bir bayl artzaya gelmekte ve bir müddet çalıs • mübarezede Türk kömürüne pav alakırağı husule gelmiştir. Karadeniz if old'ğa malumdur. tıktan sonra köylerine dönmektedirîer. bi1m«ıkte olmaklı5'iın!z vardır. Vesa kıyılannda fazla miktarda yağış olAncak eskîsme nîsbetle pek zîv?de H'e tekemmül etti^irnîz zaman ba muştur. Sıvas, Gümüşane, tnebolu Mütehassıs amele yetiştirmek içm tekemmül etrnî* olduğunda şüphe ol bîısemizin daHa fazla bir miktarla dakarla karışık yağmur şeklinde ya amslenin daimî çalısmasını temin et • ımy»n vesait ve yerake göre bugün ha emin ve daha kat'i bir vaziyete «yeMabadi 2 inci sahifede mek lâzımdır. Kömür ocaklan civa • vâsı' olunan vatiyet bundan ibaret oreceği süphesiz sayılmakta hata yok nnda vücude getirilecek modern amelup bu vaziyeti her cihetle daha ryatur. le köylernin havzavı bir mamurezara de yükseHmege karar verebilmekli çevireceği muhakkaktır. Mekteplerüe, Bu maksatla yaoılacak tesisat kârlı trnvt îcîn kSmnr sîva^etînde takio e Ankara 22 (A.A.) Basvekil hastane'erile, kooperatiflerile. . mı olur, zararlı mı? dcceSmıîz h»+*ı har«»VeH t«»vm ve tes tsmet Paşa Hazretleri tktısat Vekili İtte Celâl Beyle havza hakkındaki Bu bize bir unsuru derpis ettirmek pît eyiemeklîğimiz lâzımdır. Celâl Beyle birlikte bu sabah tetkik hususî hasbıha'im!7În bir hulâsası. Bix Ipzım gelen bir hesap meselesidir. Şimseyahatlerinden dönmüşier ve ıstas kendi Hesatîmıza bükumetimizin havKömSr rstîhsalâttmızı beyneTnnilel diden bu suale müsoet veva menfi o yonda Büyük Millet Meclisi Reisi Kâ zayı dört elle tutarak onu müstah ve kömörcülükte bixe de şimdikinden larak veriien cevaolar bulunabiMr a • Iâyık oldusTi terakkî ve tekâmülün kâf zım Paşa Hazretlerile Vekiller, meb'usdaha fazistr bir hisse alacak veçhH« ma onlann heosi şimdilik faraziye hufesıne m^zhar edeceği kanaatinde bular, Ankara Valisi ve Merkez Kum'.narttmnak istiyecek miyiz, istemiyecek du^ımu geçemez. lunuyoruz. mîyîz? Eğer kömür ^stlhsalâtiTiizı art danı ve vekâletler erkânı tarafından Mesele belki böyle vazolunmıyarak YUNUS NADİ bracaksak o halde daha fazla istih*a1 elinde bizimki gibi bir kömür havzası karşılannuslardır. Balkan devletleri bir misak aktedecekler Hariciye Vekili bu sabah gidiyor Belgratta Balkan sulhu goruşulecek Bulgaristan cevap vermek için mühlet istedi, cevap vermedigi takdirde bir dörtler misakı yapıla/^K Bir ecnebi profesör ilk defa Türkçe ders verdi Üniverıi ' ' . ..,.. tede vazife alar ecnehi profesör leri Türk harf lermi öğrenmis ler ve ders tak rirlermi bu harf lerle hazırlatma ğa baslamışlar dır. Dün ilk defa olarak Hukuk fa kültesi profesör lerinden M. HnscH asistanlan vasıta Inkılâp Enstitiuâ tedrisatına tahsis edilen Oni~ sOe türkçeye çe versite konferans salonu binan virttiği bir nutuk la ders takririm fakültenin birmci sı Maamafih muavmleri ahnaoca bü nıfında bizzat okuyarak acmış, türk • miyen ecnebi prfesörlerin birer müteçe ders vermiş ve çok alkıslanmıştır. hassu tercümana muhtaç olduklanm Bu Alman profesör, kısa bir zaman nazan dikkate alan Ünfversite Rektöriçinde harflerimizi lâyıkile öğrenmelüğü ba ihtiyacm biran evvel temini ğe, yanlışsu okuyacak vaziyete gel ile tedrisabn devamına imkân verflmesi meğe muvaffak olmuştur. içm Maarif Vekâletine mâracaat et • Ecnebi profesörlerin ekserisi altı ay miştir. Tercümanlaraı tayini Vekâle • zarfında türkçeyi Öğrenecekierini söyte ait olduğundaa bu husnsta RektSrlemekte ve muavinlermden lisan dersi lüğe miiracaat edenlerm isridalan Vealmaktadırlar. ' Mabadi 3 dncu aahifede ' Universitede geni sene tedrisatı r Mülga Eminlik köşkünde açılan Inkılâp Enstitüsünde derslere kânunuevvel iptidasında başlanacak Almanya Fransa ile anlaşmıya hazır IranŞahı mayısta gelecek iki dost memleketin münasebatını inkişaf ettirecek mühim kararlar verilmesi bekleniyor tran Şahı Rıza Han Pehlevi Hz. nin birkaç ay sonra memleketimizi ziyaretleri tekarrür etmistir. tranm Ankara sefiri Sadık Han Hariclye Vekili Tevfik Rüşü Beyi zi yaret etmis ve bu seyahat hakkın • da kendisi ile uzun müddet görüş müştür. Rıza Han Pehlevi Hz. memleketimizde on gün kadar kalacaklar, bu esnada Gazi Hz. nin misafiri oIacaklardır. Muhterem misafinmiz Adana tarikile memleketimize gelecekler ve lran Sahı Hz. bu suretle ilk haricî seyahatlertni Türkiyeye yapmış olacaklardtr. Şah Hz. ne bu seyahat lerinde lran Başvekili Frugi Hz. ile tran Hariciye Naztrı refakat ede ceklerdir. Hariciye VekiH Tevfik Rüştü Bey Belgrat seyahatinden avdet ettikten ' sonra lran Şahı Hz. nin seyahat programlarmın tesbiti işi ile meşgul olacaktır. Program tespit edildikteı sonra Tahrana gönderilerek orada tetkik edilecektir. Gazi Hz. ile lran Şahı Hz. ara smda Ankarada vaki olacak mü • lâkatlarda iki dost ve komşu dev Hitler «hukuk müsavatına mukabil Fransaya emniyet bahsinde rehjne vereyim» diyor Memleketimizin her tarafında kış Edirnede hararet derecesisıfırın iran Şahı Rıza Han Pehlevi Hz. letin münasebatını bir kat daha inkişaf ettirecek, mühim kararlar ve* rileceği tahmin olunmaktadır. (Mabadi 6 tnct aahifede) MuıııııınıııiMiııuıııııııııııııtııınınııtıniHiııııınımıııiPnıııniHiHnııııııınıntnfniNiııııııııııiMitııniNiHiıınııııııııııiıiHiınııiHiıiiUiiHmMM Afyon ihracat işleri Türkiye Yugoslavya müşterek satış bürosunda bir noktai nazar ihtilâfı çıktı Inhitar idareti ıdare meclisi dunku içtîmaınua Uyuşturucu maddeler mhisan idare meclisi, dün saat 15 te toplanmışhr. İdare meclisi, dünkü toplantısmda TürkiyeYugoslavya muhtelit afyon sahş bürosunun dahilî nizamname ve büt çesini tetkik etmistir. Bürodaki Yugoslavya ve Türkiye delegeleri, bir cihetm hükumetlerin den sorulmasına lüzum görmüşlerdir. Bu cihet te, reylerin nasıl verileceğidir. İki hükumet arasında yapılan mukavelede, büronu? teskiline karar veri : llrken, iki Türk vt b Vugoslav delegeslnin bulunması tesprt tdılmi*ti. Bu karar, her iki memleketin afyon h • tihsalâh nisbeti nazan dikkate alma rak verilmiş, büronun tahsisatı da gene bu esas üzerinden hesap OIUTVT.UŞtur. Büro masraflannm dörtte üçun» yakm mâ(tan Türkiye afyon inhisar idaresi tarafından ödenecektir Yugoslav delegesi M. Mihailoviç, dahilî nizamnamenin rnüzakeresi es nasında, büroda iki Türk delegesi bulunmakla beraber, her ikisinin bir rey sahibi olmalarmı istemîş, aksi halde kendismin daima ekalliyette kalmag melhuz olduğunu, bu takdirde hikmetl Lâtfen sahifeyi çeoirîrtiz İsmet Paşa Ankarada