3 Nisan 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bayram hediyesi Çocuğunuza alabileceğiniz en kıymettar bayram hediyesi Bayatansiklopedlsf Ookuzuncu sene: No. 3200 I nin çıkan ciltleridir umhu '•>•• " • • • • • • • ' l l l ' O I I I I M I I I i n i i r i l M I I I M I I I I I I I H I I I I I H I I l l l l l l l üyük konser! Viyana'dan gelen meşhur piyam»fc Matmazel WACHTEL ve viyolonselist M. NEUMANN'm merakla beklenen yegâne konserleri. ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektup adresl: Cumharlyet tstanbal Posta fcutusn: lstantrol, No 240 Telefon Başmuharrlr: 22366 Tahrlr müdürü: 23236. Idare müdüru: 22365. Matbaa: 20472 r a PazarfgSİ 3 Nİfifln 9 3 3 C ö 1 " " » nl»dll Buakşam Fransız tiyatrosunda VERlLjYOR! Borçlar Itilâfnamesi Imzalanıyor • •••(••••••»••'••••••••'••••••(••ııılıııııılııı Sermaye birikmesini tstiyen siyaset OkuyucuLarnmzm geçen hafta gazete lıaberlerhulen öğrendikleri bir karar üzerind« biraz durarak bir kaç söz soylemeği faideli buluyo rum. Cumhuriyet Halk Fırkası Büyük Millet Medisi grupunun menkul kıymetleri kazanç vergisinden Utisna eyleroek hakkındakj bu karan fırkamızın norma] çalışan ve tekniğe dayanan >ermayeye verdiği ehemmiyeti göstermek itibarile dikkat gözünden kaçamaz. Meduattan, ikraz faizlerinden, eshamı mnumiye, tahvOât ve hazine bonolanndan kazanç vergUi alm tnaması muhtelif noktai nazarlardan eheramiyeti haizdir. Memleketimiz ide hususî sermayenin arhk yeri kalmadığı hakkında söz söyletnekten ve yazı yazmaktan yorulmıyanlara mükemrael bir tekzip mahiyetinde olan bu karann son anr medeniyetine yükselmek için geceli gündüzlü çaLsan Türk yurttaşımn emeklerini tnükâfatlandıracaği gibi memleketin 1de muhtaç olduğu sertnayenin bir an evvel tesekkülüne hizmet edeceğine şiiph yoktur. On s«n« jribî kısa bir zamanda iıer istikamette ulahata tahne olmuş tolan Türk topraklannda henüz sermaye bin'kmesi yeni başlamiş bir hafreketth*. Birîken sermayenin istihsal Ve knar sabasına çıkması için de Uk fcradıÇı şart emnivettir. Emniyeti ineydana getireeek her türlü tedbir fcermayenin ölü bir halden müstah feil olacak vaziyete gecmesi için lâ srmdir. Sermaye alevhindeki şart lar Ve neşriyat nasil millî ve beynefani lel sermayeTun bir memlekette ca • lısmasına mâni olursa sermave lehinUM Devletlerle ticarî anlaşma Haricî mümessiller yarın Ankara'da toplanıyorlar Her memleketle ayrı ayrı anlaşarak kontenjan usulünün terkine doğru gidilecek tstanbul Ticaret Müdürü Muhsm B., İktisat Vekâleti tarafuıdan müstacelen vaki olan davet üzerine dün aksam Ankara'ya hareket etmistir. Diğer mmtakalardaki ticaret müdirlerinin de çağırıldıklan ve bu davetin, bütün ticaret mihnessillerimizin iştirakile Ankara'da yapılacak içtima ile alâkadar olduğu anlasümıstar. Londra ticaret mümessilimiz Kurt oğlu Faik Bey dün gelerek Ankara'ya hareket etmistir. Diğer ticaret mümessiHerimiz daha evvel Antkara'ya gihnişlerdi. Ankara içtimalannda umumî ticaret vaziyetimiz tetkik edilecek, devletlerle ayn ayn anlaşma yapmak suretile kontenjan usulünün tedricen kaldınlması için lâzım gelen esaslan ve takas isleri görüsülecektir. Ticaret mümessillerimi xin mütalealan ahnarak ihracahmmn tezyidi çarelerinin tesbitme çalısılacak br. Bu itibarla Ankara toplanhlarifçok ebemiyetli görülmektedir. llk ictimaın tkhsat Vekili Celâl Beyin İktısat Vekili Celâl Bey riyaseti altmda yapılması muhtemeldir. Bu itilâflar yapılırken millî sanayii Devletlerle yeni ticaret mukaveleleri mizin inkişafına mâni ve aykın bir vaiçin yapılmakta olan müzakeratın müsait bir surette ilerlemekte olduğu ve ya ziyet husule gelmemesine bilhassa dikkmda iyi neticeler almarak başlıca mem kat olunacaktır. leketlerle kontenjan yerine yeni anlaşAnkara toplantılannda iktısadî teşkimalann kaim olacağı anlasılmaktadır. Iâtımızın alacağı yeni çekil ve faaliyet tspanya ve Amerika ile yapılan an istikametleri de tesbit olunacak, ticaret laşmalar piyasada çok iyi tesirler yap mümessillerîle Hcaret müdürlerine talimat verilecektir. mıshr. thracat ofisi raportörlerinden Hay Bunlan, Italya, Almanya ve Japonya ile yapılmakta olan itilâflann takip e • rettin Şükrü Bey de Ankara'ya davet edilmiştir. deceğine ve diğer baslıca devletlerle de ayni anlaşma yolunda mutabık kalınaTicaret Odası ttalya ile ticarî münarak kontenjansız ticareti hariciyerun sebatımıza ve ne gibi mevat ihraç ve ittevzin edüeceğine muhakkak nazarile hal ettiğimize dair hazırladığı raponı tkbakılıyor. bsat Vekâletine göndermiştir. Dil anketi = ! 23 numarah liste Ankara 2 (A.A.) T. D. T. Cemiyetinden: KarşıUdan aranacak arapça v e . farsça kalimelerm 23 numaralı lis • tesi sudur: 1BAKAYA 8BERAT 2BASİRET 9BERBAT 3BASlT 10BEREKET 4BAZAN U'BEŞASET SBELÂ 12BESERİYET 6BELÂHET 13BEZlL Bezl 7BERAET Listelerde çıkan kelimelerden manaları birden fazla olanlann her manası için ayrı karşılıklar ileri sürüle cektir. Karsılık gösteren zatlarm karşılıklardan duyulmuş ve isidümif ohnı yanlann hangi kaynaklardan ahn dıklannı göstermeleri rica olunur. Kuponlar İşinde son safha Saracoğlu Şükrü B.e imza salâhiyeti verildi Heyeti Vekile son talimatı gönderdi, borçlar itilâfı bugünlerde imzalanıyor Ankara 2 (Telefonla) Heyeti Vekilenin bir kaç giindür aktettiği iç thnalarda kuponlar meselesinin müzakere ve son itilâf şeklinin tetkik olunduğu anlasılmaktadır. Bu tetkikatm bittiği, Saracoğlu Şükrü Beye imza için bu aksam talimat ve salâhiyet verildiği söylenmektedir. *•• Uç ay evvel hazırlanmış olan borç Iar itilâfnamesi esaslarmdan uzun uza dıya bahsetmiş, bilhassa hissemize dü şen Osmanh borçlanmn çok az bir mik tara kadar indirildiğini, tediye şekil ve zamanlan için lehimtze tadilât yapıldıİtilâfnameye göre tediyede kuDanı • Iacak olan dolarm son zamanlarda düşüvermeM hâmillerce •ndiseyi mudp ohnussa da fiatlann tekrar ve eskkinden daha yüksek dereceye yükselmesi ba tereddütleri izale etmistir. MurdİMaflmuz Saracojhı Ştikrfi Bejr Binaenaleyh hOkumetimizce de tas • vip olunan ve esaslan üzerinde tamamen anlaşılmış bulunulan Hflâfnamenm imxalanmaması için hiç bir sebep kalmamts oluyor. tmza merasimmin bugünlerde yapdmasma intnar edilebilir. Harice Altın kaçırıhyor Hükumet şiddetli bir kanun hazırladı Ankara 2 (Telefonla) Altın kaçakçılığının son zamanlarda arttığı hariçten gelen malumat ile anlaşılmakta olduğundan altın kaçakçılığını da ka çakçılığm men ve takibine dair olan kanunun çerçevesi içine sokmak icap etmistir. Hükumet bu maksatla Meclise bir lâyiha göndermiştir. Lâyihaya nazaran altın kaçakçılığını haber verenlere de kanunu mahsusuna tevfikan ikramiye verilecektir. Kanunun neşri tarihine kadar vuku bulan kacakrılan ihbar edenler de ikramiye alacakJardır. Alman'ların ikinci cep zırhlısı da denize indi! Alman bahriyelileri Versay muahedesine rağmen eski satvete ulaşmak istiyorlar Wilhelms hafen 2 (A. A.) «Deutschland» zırh h kruvazörü nün vazifeye başlaması, Bü yük Harpte Jutniz muharebe land'da yapı Ian büyük de sinde Alman açık deniz füo suna kumanda etmiş olan ami ralın ismine i zafetle «Amiral Scheer» adı verilen ayni tip teki zırhlı kruvazörün denize indirilmesi münasebetile A miral Raeder, söylediği bir nutukta de Alman'ların ikinci cep kruvazörii Amiral Şef üstüne çökmüş bulunmaktadır. miştir ki: Almanya ve Alman halkı, gerek < Amiral Scheer adını verdiği siyasî ve gerek askerî bakımdan kamiz yeni kruvazör, Almanya'nın ra ve deniz hudutlan için sulhu se * 10,000 tondan fazla Utiap hacminven her hangi bir milletin kendUi ide saffi harp gemisi bulundurul çin ısrarla istediği, selâmet ve em masını meneden Versailles muahe ~ niyetten başka bir şey elde etmek desinin Almanya'ya zorla kabul etdileğinde değildir. tirdiği kayit ve tehditlere riayet gösŞanlı filomuza Scapa Plow'rfa terilmek suretile yapılmıştır. Ver düşmana teslim olmaktansa istiye Usaillee muahedesi bütün ağırlıgile Lutfen sahifeyi çevirintz Almanya'nın ve onun sakin halkının ııınuiMMiııniMnMiıımıınnnmıııitııııiMiınnHiııııııııınmımiıııınıııııınmııııuıınııiıııiııııııiMiiMimınıııııııııııııııııtııııııııiMiııııınııııın 61 »a şümulü itibarile bir emniyet hava»ı ve muhiti meydana gethmekte {recikmez. Fırka grupunun menkul kıymetleri kazanç vergisinden istisna etmekteki karan işte sermaye I«hindeki tedbirlerin kücîik te olsa tnübimlerînden biri telâkki edilmek lâzım «elir. Fırka jmrounun mö«t«»r**k encü • »«•n mazbata muharrirlifr'ni yaoan •nuhterem arkadasımız Karahisan sarkî meb'usu îsmail Bey encümenm tetkik ve kanaattni ifade etmek için yazdıfrı şu cümielerde vaziyeti ne güzel ifade etmistir: «Bütçe encömenînin ber nevî jrelirin vergiye tâbi tutulması suretile vergi adaietinin tesisi noktai nazanna müşterek encümenler de i tirak etmekle beraber memlektimizde iktısadî ve malî kabfliyetlerin yeni inkisafa hasladı&ı son seneler zarfında halkm tasarruf ve iktısat hevesi nuasır memleketlerde olduğu derecede hcnüz köklesmiş ve kuvvetlenmiş dejrildir. Buna binaendir ki bir çok bankaiar oblisralsvon cıkarmak salâhiyetinî aldiklan halde el'an bu teşeb • büslerini filî sahava cıkarmak cesaretini srösterememîslerdir. Halbuki, iktısadî îlerlemesinde teşebbüslere mvzu sermayenin yetişemedîği işlerde tabvüât cıkarmak suretile bu teşebbüsieri genisletip köklestirmenin ne kadar faîdeli olduğu izaha ımıhtaç olmıyan hakikatl«rdendir. Memleketimiz bu vadide henüz yeni in kisafa baslamış ve gerek nafıa ve gerek sanayi işlerindeki f erdî ihtiyacma tam manasile cevap verecek bir hale gelmekten çok uzak bulunmus oldueundan» mevduat ve ticarî olmıyan hesabı cariler gibi eshamı umumiye, tahvilât ve hazine bonolarımn da vergi mevzuundan hariç bırakılmasina karar verUmiştir. Vaziyete çok giizel tercüman olan arkadasımızin dedigi gibi biz sermayesizlikten istırap çeken bir memleketiz. Sermayeyi ise devlet de?il, fertler doğurur, onu, çalısmakta kâr bulan fertlerin tasarruflan biriktirhr. Bu küçük tasaruflann biriktirecegi sennayedir ki fırka programımızda normal sermaye denilmiştir. Normal sermaye dediğimiz zaman, sermayenm istismarcı olmamasinı da beraber söylemis oldugumuzu izaha bacet bile yoktur. (Sarl Jid) m bir kooperatif kitabmdaki çu sozleri ne kadar mana Iıdır: «Sermaye müstahsinermin bir nemleketteki faideleri hiç bir vakit kiralık ev insa ettirenlerd«n az degildir. Bir memleketin kuvveti bu sermaye mfistahsillerinin adedile ölçGlür.» Trrmracî asnn kanunu olan «ça »^h; r 1.i de ırc k«dar kUçtÜı to Nis'te "Turkhaf tası,, Açılan sergi çok beğenildi ve çok rağbet gördü, verilen balo oarlak oldıı Mübadelede Hakem kararları Ihtilâflı üç mühim mes'ele halledildi Muhtelit Mübadele komUyonunda son zamanlarda iki taraf murahhaslan arasmda intacı kabil olamadıği için bitaraflara verilen işler hakkında hüküm karan verilmiştir. Bu kararlar şunlardır: 1 18 teşmievvel 1932 tarihin den evvel YunanUtanı terkeden Türk tebaası Arnavut'larm, Lozan'da takarrür eden esaslar dairesine giremiyeceğine, bunlann Arnavut ırkına mensup olmalan dolayısile diğer Türk vatandaşlannın tâbi ol(Mabadi 6 ınct sahifede) Atina'da son İhtilâl tahkikatı Turk haftastndaki balonun venldiğî ve san'at sergisinin açıldığı RuEH oteli NU 24 (Hususî) Turing ve beşinci Güstav Hazretleri de vardı. otomobil kulübümüs ile NU (Syn 18 marrta Cerkel Aırtistik'te mudicat d'tnitiative) arasmda imza habiriniz tarafından Türk edebiyalanan mukavele mucibince teşekkül tına, 20 martta ticaret odasında tieden (Türkiye Cote d'Azur) «Francaret mümessilimiz Fahri Bey tarasa'mn cenup sahilleri» komitesi bu fından iktısadî vaziyetimize ve ih sene Nis'te bir Türkiye haftası ter raç emteamıza dair bireır konferans tip etti. Fransa haric:ve nezaretinin, verildi. En nihayet 21 mart akşamı Rol Paris sefirimiz Suat Beyin Ankara'otelinin muazzam salonunda Mar daki Fransız sefiri Kont dö Sam silya başkonsolosumuz Kudret Bebrön Cenaplarının Nis valisi ile beyin riyaseti altında verilen pek parlediye reUinin, bilcümle parlâmen lak balo ile hafta kapandı. to azalan ile ticaret odası reisinin himayeleri altında bulunan (Tür 21 mart akşamı balomuz şerefine otel Rol baştan asağı donanmıştı, kiye Kot da zör) komitesi 16 martOtelin salonu kâmilen Fransız ve tan itibaren çahşmağa başladı. EvTürk bayrakları ile tezyin edilmisti. velemirde bir hafta müddetle Nis'in en zengin ve büyük otellerinden bi (Antre) de bekliyen Cote d'Azur ve Türkiye komitesi azalan Ziya, Sari olan (Rol) ün salonunda ressamlih Nurettin Beyler ile Kont Mon Ianmızın kıymetli tabloları, Hilâ toban Palekâo gelen misafirleri karHahmer'imizin güzel el işleri teshir şıhyorlar ve doğruca başkonsolosu edildi. Sergimiz ümidimizin fevkinmuz Kud>et Beyin bulunduğu resmî de rağbet gördü. Hatta sergiye gemasaya götürüyorlardı. Kudret Belen züvvar mevanında tsveç Krab yin masasının etrafında Fransız meb'uslarmdan Nis belediye reisi M. lışmağa» ve tekniğe dayanan bu serMedsen, muhtelif devletlere men maye müstahsillerinin çoğalmasmı sup konsoloslar ve sair zevat otur can ve gönülden dilevoruz. muşlardı. Salon Türk'lee ve Nis'in Istanbul meb'usu {Mabadi 2 ınci sahıfede) ALÂETTİN CEMİL M. Venizelos adliyece isticvap edildi Atina 2 (Hususî) M. Venize los dün Plastras hareketi hakkında müstantik tarafından isticvap edil mistir. M. Venizelos müstantiğe Plastras hareketini ilk defa sabık Harbiye Nazm Jeneral Katehakis'ten haber aldığını, bundan sonra Cenerallar ile görüşerek Jeneral Okoneus'un riyasetinde bir iş kabinesi teşkilini teklif etiğini ve Jeneral Plastras'a da bazı tavsiyelerde bulunduktan son • ra Reisicumhur ve M. Çaldaris ile müzakerelerde bulunduğunu söyle miş ve teşekkül eden askerî kabineyı Jeneral Plastras'ın idareyi nasıl tev • di ettiğini anlatnuştır. Millî Takımın antrenmanları İsmet Paşa Zonguldağa Yarın hareket ediyor Ankara 2 (Telefonla) İsmet Paşa Hazretleri beraberlerinde tkhsat Vekili Celâl Bey olduğu halde salı günü Istanbul tariki ile Zonguldağ'a hareket edeceklerdir. Taksim'de dünkü antrenmanîara iştirak eden onyuncular Ferdî antrenemanlardan sonra» Istanbul 2 (A.A.) Sofya maçilk takım halindeki idman millî taları için hazırlanan millî takımımı kım kadrosuna girmek üzere çağırı zın kadcosuna mensup futbolcular Ian oyunculardan mürekkep iki muhferdî antrenmanîara bugü»? Taksim telit arasmda yapılacaktır. Bu top ' stadyomunda devam etmişlerdir. Iu idmanın salı günü yapılması ve tdmanlarda federasyon azasın cuma günü Macar profesyonel Boçdan Sait Salâhattin Bey bulunduğu kay'a karşı oynıyacak oyuncuların gibi Fenerbahçe'nin antrenörü Her bu idmanlardan alınacak fikirlere Şevnk de idmanların fennî kontro göre seçilmes' Uararlaştınlmiştır. lünü yapmıştır.