4 Ocak 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

Cumhariyet EM^SU LTA H Yazan: M. TURHAN istanbul tiorsası kapanış fiatları 31933 NUKUT Londra New York Paris Milano Brfiksel Atina Cenevre Solya Amsterdam Prag Stockholm Viyana MaJrit Bndapeşte BerlİD Varîovt Bfikreş BelgTat Moskova Yokohamt Alu, Meddiye Banknot /Miş 707 167 216 115 31,50 813 24,50 83,50 117 35,50 2Î.50 15 90 49 25 21,50 53 45 922 32,50 942 AçiHg | , | Londra Ne^vYork Paris Mflaro Brüksel Aüot Cenevre Sofya Amsterdam Prag Stockfaoim Viyana Madrlt Berlin Varjova Bud.peîie Bfikreş Belgrat Yokohama Moskova 708,50 0,4708 12,06 9,1982 3,3996 88,1275 2,4484 65.567.İ I.I7I65 15,88 S.5925 4, 5,78 1,9785 4,1525 3,49 79,315 34,475 2,2f6I J094, Ticarî muvazene lehte!.., 12 aylık ithalâtın 83,5 milyon olmasma j KAiiıro Bu akşamki program Tercih ediniz: PARİS (Radio Paris) : 21,05 Le tronvere (Verdi). FRNKFURT : 19^5 Coneerto en Ia (Schumann VARŞOVA : 21,15 Schnbertin ŞarkuarL İSTANBUL: 18 stüdyo saz heyetl 18,45 arkestra 20 İnci Hamm 20,20 Mahmure Hanun < 20,50 Hafiz Sadettin Bey . 21,30 orkestra, ajans ve borsa haberl, saat ayan 22,30 alaturka saz Daruttalim heyeti. BERLtN: 18,10 koro ile şarkılar 18,30 tlyatro 19,15 ban seali fıllmlerden parçalar 21,05 Haydu hakkında bir musahabe ve bestekânn eseılerinden konser 22,05 ha« vadisler ve dans muslklsl. VİYANA: 18,10 konser 20,30 şehlr operaa Dmaı ondan nakfl perde aralarında: Havadlsler 23,10 dans muslklsL BUDAPEŞTE : 17,35 millî dans havalan mozart, Brahms, Bizet) . 19,20 konser 20,20 Uyatro (Bernstein'in bir plyesl) 22,05 gramofon plaklan nesriyatı BÜKREŞ: 20,05 keman solo 20,50 plyano solo < • 21,20 kltaria Alman musikisi. ROMA : 17,35 muhtelif konaer 20,05 gramofOB plâklan 20,50 tlyatro. VARŞOVA: 18,05 dans havalan 19,33 eaeoı temka 20,05 haflf muslkl 21,15 F. SchuberV In sarkılan 21,55 piyano konserl 23,0} dans musikisi. a 4 Kânunnsani 1933: Satiş 715 2I3,!O 169,50 219 117 22^0 820 26 85 38 27 17 32 50 24,50 23 56 49 92S .3 244 Kapaniş 708,50 1 0,4703 12,03 ' 9.17 3,38937 87,91 2,44 65,405 1.I7I25 15,84 2,5860 3,99 I 5,765 1,9736 4,1425 3,48 79.1175 34,39 2,25 I096.7S Kapanış 10 28,65 ' 4 •m Leylek Murat, bu kafilenin tuhaflığına karşı kayıtsız kalamadı, atını sürüp ileriledi Bu söz, vezirm de ummadığı bir hız vadediyordu, Nişancı Pş., memnım kaldığım göseteren bir hareket yaptı, Keklik Mustafa'y» kapıyı gosterdî: Yürü, dedi, durma! Keklik isi çakmıştı, Atnasya'ya niçin gönderildiğmi anlamıstı. Bu kadar telâş, bu kadar acele ancak hünkârların ölümünde ve yeni hünkârlann tahta çağırelısmda gösterilebilirdi. Başka hiç bir maslahat için on beş günlük yolun bes günde alınmatmt, aldınlmasma çalısıhnazdı. Fakat Nişancı Pş., ulaklığa sectiği adanun bu sezmtisinî sezmedi, kendi işfle uğrasmıya koyuidu, yeni ba«tan kaleme sanlarak Karaman Valt»i Cem Sultan'a ktsa bir mektup yazdı, «babanız öldü, kardesinize de haber ucuruldu, Allah yardımcmız olsun!» dedî. Simdi bunu kîmînle göndermek münasip olacağmı düşünüyordu. Keklik Mustafa gibi uçar bir adam daha bulmak lâzundı. Nişancı Vezir, bir müddet kafa yordu, nîhayet gülümsiye gülümsiye mınldandı: Leylek Murat iyidir, üç günde Konya'ya vanr. Ve o adamı çağırttı, hiç bir yerde durup dinlenmeden mektubu Konya'ya götürmesini, üç günde oraya vanrsa büyük ikramlar göreeeğini, bol bahşiş alacağım söyledi, herifi savdıktan sonra hünV&nn tabhravanmı hazırlatn, otağm onS • ne perde çektirdi, ölüyü bizzat kucaklayıp o kapalı arabaya yatırdı, beylerden, paşalardan batın sayrlanları uzakça bir yere topladı: Hekhnler, dedi, bamacnda kan alınmasını soylüyorlar, hîmkâr î«tanbul'a gidecek ve donüşümüze kadar ordu burada ko"*klıyac»k! Asker, henüz uyurken tahtıravan yürümüştü, muhafızlar tarafından sanlı olduğu ve Nişancı Paşa da beraber buhmduğu balde hızla tstanbul'a doğru gotürülüyordu! tasbrmak için geri uçtaki bir atlı 3e konusmağa koyuldu: Uğurlu ola yoldaş. Nereden nereye? Atlı, ulak kıl'klı yolcunun sualine bemen cevap verdî: Bursa'dan geüyoruz, Karaman'a gidiyoruz. Gelin m! gotüruyorsunuz, mal nn? Kahrmız kadar tahtaravanmız var! Karaman'lı Haci Çelebrnin adamlanyız. Kendisi hastadır, çoluğüe çocuğüe Bursa'ya gitmişti, çermiklerde çimmıstı, Allaba sükür iyileşti. Şimdi yerine dönüyor! Çelebi'de akçe çok galiba. Man • gın kıt olanlar böyle alay düzüp diyar diyar gezemez. Çelebi gonüller sultanıdır. Hepîmizin malı, cam onundur! Birbirini tammıyan iki atlı, konuşa konoşa biraz flerlemişlerdi, bir kuun atlılan geçip en gerideki tahtaravanm yanma kadar yaklaşmışlardu Leylek Murat, şu gönüllerin snltanı denflen Ka1 raman lı Çelebi hakkmda daha ryi malumat almak için suallermi sıklaşhnyordu. Herifin geçmişinden gelecegine kadar bir sürü şeyler soruvordu. öbüru de zevk ile, şevk 3e b3d3derini anlahyordu. Hizmetinde bulunduğu Çelebrnin nurdan yaratıldığmı, bilgi namma dünyada ne varsa yutup hazmettijpni, duasmın peygamberler dileği gibi • makbul ve nef esinin bıçak gibi keskin oldu* ğunu, her Karaman'knm ona candan, vürekten bağh bulundugunu ballandıra baDandıra hikâye ediyordu. Yalmz bu kadarla kalta ryi. Herif • ceğiz, efendisi için taşıdığı yüksek muhabbetin ühamfle bir çok ta menkibe • l«r sıralıyordn, Çelcbi'nin Bç beş yüx kîşi tarafından lâğım banbnak suretfle ahlanuyan da^ 'cadar büvuk bir Layayt parmağımn küçük bir işaretüe yerin * den kaldınp ovaya duşürdüğünü, anadan dogma körleri kısa bir dna fle gorür yaptığmı, sekiz kocadan çocuk yapamıyan kadmlan bir nefesle anahk zevkma kavuşturduğunu yer, raman ve at tayin ederek soylüyordu. Konya'ya bir ayak evvel varmaga mecbur oldugunu unutmus gorünen Leylek Murat, tatlı bir masal dinler gibi bu efsaneleri can kulağHe dinliyordu, neş'eleniyordu. Bir aralık gozü, yan torafma düsmüs olan tahtaravana îKşti ve kapalı duran perdenin kenarmdan bir çift gozün kendBerine baktıgını gördü. Şimdi kulağı, geveze atlının ağnnda ve fakat dikkati tahtaravanda idi, perdeye yapışık îki parlak düğmeye benziyen o kadın gozlerini seyrediyordu. Leylek Murat, tok gözlü ve tok sozlü bir adamdı. Kanaat ve feragat ehli sayılabilirdi. Para canlı değildi, rütbe delis! değildi, şöhret budalası hiç değildi. Karnı tok, sirtı oek olduktan ve eebinde de üç akçe bulunduktan sonra bü • tün dünyayı bîr pula almazdı. Onnn için arkadaşlan yanında büyük bir emniyet kazanmıstı. Hazîne'er ona ema • net edilebilirdi ve onnn bu cazibeli emanete hiyanet etmiyeceğine mutlak bir itimat beslenirdi. Lâkin tek bîr kotü huyu vardı, gu zele dayanamazdı. Akça oakça bîr yüz gorür görmez icine ezginlik gelirdi, bakışi fflân deçişirdi. Bunun için de kendisinden daima kuskulanılırdi, barem dairelerinden uzak tutulurdu. Bu kotü huyu yüzünden onun çek mediği eza ve görmediği ceza kalmamışb. Henüz pek genç iken müderris olmak hevesine kapılarak medreseye girmişti. Çömezlik vazifeleri arasmda müderris efendinin evine çarşıdan harç gotürmek ve evden medreseye as getirmek te vardı. (Mabadi itar) ' | t ı , mukabil ihracat 98,5 milyon lira tuttu Son on beş günlük vaziyet Gümrük ve tnblsarlar Vekâleti tsta tîstik Müdirîveti kânunuevvel aymtn son 15 günlük ithalât ve mracabnı topla • mıçtır. Hazırlanan istatistis'e «ore 15 günde ithalâhmızm (3.617.559) Ihalık bir kıymet göstermesine karsı ihracahmız bundan (502,129) lira noksanile (3,115,430) lira ohnustar. Bu suretle kânunuevvel aymda ithalâtnnız 6 mîlyon 178,104 ve ihracahmız 9.651,294 Iiralık bir kıymet gostermekted*r. On bir bucuk aylık rakamiar bu son 15 günlük rakamlara ilâve ediimce 9 3 2 senesinin ithalâhmn (83,577.584) ve ihracahnm da (98.494,147) lira.olduÇu gorülüyor ki ithalât île ihracat arasındaki fark îhracat lehine oarak 14,916,563 liradan ibaret bulunmaktadır. 1931 senesmde ise itbalâhmız ihracanmızdan 615,194 lira noksanile 126,659,613 lira olmustu. Kânunuevveiin son 15 günânde baş • hca ithalât ve ihracahmız asağıda gös • terumîştîr: tthalât Eşya îsmi Lîra Yün ve kıl rplikler Tün mensucat Kahve Sargılık kâğrt Matbaa ve yazı ka^rtlari Pamuk iplikleri Pamuk makara iplikleri Pamuk mensucat Boyalı pamuk mensucat Bof çuval Her nevi demîr Demir saç levha Makfneler (Dokuma) Değîrmen ve saîre makrnelerî Petrol Serum ve ası Sair esya 1 thracat Esya ısmı Koyun ve keçi Yumurta Balıkiar Barsak Yün Tiftik Arpa Keoek Üzüm tncir Fındık Zevtin yagı Tutün Palamut Palamut hulâsan Afyon Kereste Maden kömürü Sair esya 71.725 4^.248 204.789 675.749 34.680 69.660 152.057 46.423 128.105 32.288 36.398 603.417 r?2 ' ÇEKLER Un 1 • \ 76.689 68.414 258,212 41.4S1 74.254 38.202 64.831 22.679 36.708 150.954 200.930 25.192 24.591 161.158 529.076 163.114 36 230 İ.M2 472 121.978 34.576 35.660 52.430 18.000 336.649 ESHAM Açılış U Baniası A. 5inıendUeri Tramvay Bomonti Nektar ' Terkos Balya 10 23,60 Cihan buğday rekoltesi ve istihlâkât Beynelmilel ztraat enstitosü bu senenin nmıunî bugday istibsalâtını 999 milyon kental olarak tahmîn etmistrr. Maamafîb Türkiye, Rusya, Çin ve Irak istîhsalâh bu tahmin den hariçtir. Gecen seneki dünya mahsulü de bu miktarda îdi. Bun dan başka dünya buğday istihlâkâtı da asaği yukan bu miktardadrr. Buğday ithalâtçisı memleketler senevî 300 milyon kental kadar buğday satin almaktadır. Umumî is tihsalâttan 300 milyomı da bu su retle ayrdmca, geriye stok olarak ancak 170 milyon kadar buğday kalacak ve bittabi bu stoklar gelecek seneye devrolunacaktır. Osmanlı Bankasımn imtiyazı meselesi Geçen günkü nüshamızda, Osmanlı Bankasmın 1935 senesinde bitecek olan imtiyazımn temdidi için Paria'te bazi müzakerat cereyan ettiği nakkında Beyoğlu mehafilinde çıkan bir rivayetten bahsetmistik. Soğuk algınliğmdan rahatsız bulunduğu için bir kaç gündenberi Perapalas otelinde yatmakta olan Sa racoğlu Şükru Bey bir muharriri mizin müracaatine şu cevabi ver mişrir: < Bu mes'eleden Eaberdar değilim. Ben Paris'te yalnız eski Osmanlı borçlan mes'elesi ile tştigal «ttbn.» Saracoğlu Şükrü Beym rahatsızîığı geçmediği için Ankara'ya hareketi daha dört bes gün teakhur etmiştir. E$ki ramazanlarda htanbal eğlenceleri Reflk Ahmet Bey tarafından İstanbul Radyosunda bu akşam saat on dokuz bu» çukta bir konferans verllecektlr. Mevzıu İstanbul'un eskl eğlence hayatı. Bir tavzih Bir aralık Kıbns'ta bulunmuş ve daha sonra Izmir kız muallim mektebi mü» dürlüğü ile Konya'da keza muallirn mektebi müdürlüğü yapmış olan (Şevket Süreyya) Beyle isimlerimizin bir ol ması, uzun zamandanberi hususî ve hat ta resmî bir çok karışıkhklara meydan vermektedir. Bu Şevket Süreyya Bey sirndi, Denizli'de Maarif müdünidür. Keyfiyeti tavzih ederim. Ankara Ticaret mette'Eî'** Müdürü ŞEVKET SÜREY^A •1ST1KRAZLAR Açiliş îstikrazi DahiH Şark îtmendifeTi DüynDo Mnv. Günrâk Saydı Mahı Bagdat Askerije 5,50 Kapanış , ">,*5 , Leylekler alık olur! Keklik Mustafa, Ama»ya'ya doğro rGzgâr gibi uçup giderken Leylek Morat ta ulak kılığma girmişti, bir menzO abna binmistî, Karaman yoltmda nal parlafayordu. Tozu dumana kahyordu. Keklik, nçin kostuğunu biliyordu. Mesafeleri kısaltmakla, son konağa ça • bak yetismekle büyük bir is yapmış olacağuu takdir ediyordu. Lâkin Leylek Murat, omzuna yükletflen vazifenin laymetinden bihaberdi, alelâde bir ulak gibi yürüyordu. Gidişi gerçi hızlı idi. Lâkin bu bızda, bu kosuda bir şehzadeye babt ve taht gotüren adam yürüyüsü yoktu. Arasıra atın başını çekiyor, dort yanma bakmarak nefesieniyordu, gelip geçenlerle konuşuyordu, sık sık ta sarkı ırhvordu. Bununla beraber îki günlük yolu bir günde alarak Kütahya yakınIanna gelmişti, orada at değistirip gene yola cıkacaktı, uykusunu daha ötekî menzflde kestirecektî. Anadola Beylerbeyinm karargâhı oIan Kütahya, her yanmı saran kavak ve servi agaçlannm yarattığı yeşil çerçeve içinden ilk evlermî gösterecek kadar belirdiği arada Leyleğ'in önüne b;r kafile çıkh. Bu, bir kervan değfldi, bir gelin alayı değildi, bir askerî müfreze değfldi. Fakat her uçünü de andıran kanşık bîr yolcu takımı idî. tçinde kervan gibi katar katar katırlar vardı, gelin alayı gibi tahtaravanlar vardı, sflâhb adamlarla ihata edOmişti. Leylek Murat, her şeye benzer göriinüp te hiç bîr şeye benzemiyen bu kafuenîn tuhaflığraa karşı kayitsiz kalamadı, atını sürüp üerledi, merakını ya i 1 ! , 1 TAHVİLÂT Açtlış i Kapanış \ Elektrik Şirkeü Tramvay , ' T8nel » Rıhnm , Anadolo ( f ) | Anadoln ( 3 ) Anadoln (S) A Murnessıl 41,83 41,85 44,55 42,55 42,55 46,2=i Ticaret Odası tasarruf için levhalarım sattı Ticaret Odası kalemlerinde bu lunan levhalar ve tablolar müzayede ile kâmilen satılmıştır. Ticaret O dası, çalısma odalannda bulunan bu gibi tezyinah lüzumsuz gördü ğünden tasarruf gayesile bu kararı vermiştir. SatıLan levhalann bedel leri Odaya irat kaydedilmistir. BU AKŞAM i RTÎHÛTL Serez esrafmdan Akil Bey Adana'da bulunduğu sırada rahatsızlanıp vefat etmis olduğu ve cenazesi Iâytk olduğu metrebede bir çok dostlan ve jandarma polis ve belediye memurlan arasmda ebedî istirahatgâhına tevdi oiunduğu Adana'dan bildrrilmektedir. Müteveffa Serez'de bulunduğu zamanlar daima belediye riyasetini işgai ve hayırperver, asfl, ve son derece nezaketile istihar eylemiş muhterem bir zat olup vefatı bu rada olduğu gibi bütün kendisini tam • yanlar arasmda derin bir teessur bırakacaktır. Ergani madeni işletilecek Memlekete büyük servet getirecek olan Ergani madeninîn işledlmesi için hukumet tedbirler düşünmektedir. Bu meyanda en miihim olarak simendifer hatbnm oraya kadar temdidi mes'elesi gelmektedir ki bu îs on milyon liraya mütevakkıfhr. Hiikumet icap eden fe dakârhklan yapmaga çalısacakhr. Tuz İnhisarı Nasıl çalışacak? Kanunu tadil için bir proje hazırlanıyor tnbisar idaresi erkânmdan bir zatm verdiği maluroata göre inhisar idare sinde tesekkül eden bir komisyon tarafından tuz inhisan kanunu hakkında yeni bîr proje hazn'Ianmaktadır. Tuz m • hisanna dair olan hükümler ktsmen eski ve hemen kâffesi müteferrik vazî yette olduğu için bugünkü ihtiyacı te minden uzak bulunuyorlardı. Hiikumet bunu nazan itibara alarak mevcut hükümleri birleştirmek suret3e görülen rhtiyaçlara göre yeni hüküm leri ihtiva edecek bir kanun hazırlan masına karar vermiştir. Bu kanunun projesi de mhisar idaresinde tesekkül eden bu komisyon tarafından fhzar olunmaktadır. Bu projede sabş fîatuun tesbtti ve kâlete ait olacakbr. saat 21,30 Şehir Tiyatrosu Darülbedavi temsılleri Istarbul Beledi esi llilii GUNAHKİR KIZ Baştan sonuna kadar büyük bir aiâka temin eden hareket ve çabukluklarla dolu bir filimdlr. Şev dit veya hafif, şa siyeder üzerinde temergüz eden hiva, calibi dikkat bir surette tevzin edilmistir. (Echo de Paris) Pazartesi Perşembe Komedi 3 perde Yazan. Musahip Zade Celâl Bey Zabitan gecesi Teşekkürname İki erkek çocuğumun kusursaz olarak doğumunda ve gerek valdeleriniı •e gerekse yavrulann sıbhatine karsı gösterdiği fevkalâde liyakat ve ihti mamdan dolayı Kadıköy Moda caddesinde No. 76 vilâdiye ve nîsaiye mütehassısı Ali Ruhi Beye bütün aile arzı şükran eyleriz efendim. Kadıköy Gürbüztürk sokağı No. 2 Cemal Hamdi Matbuat Cemiyeti tarafından tertip edilen 1933 III! 6u akşamdan itibaren O P E R A SİNEMASINDA 6ÜZELÜK KRALiÇESİNiN MİLYONER KOCASI ALMANAQ iran gemüeri mazotsuz kaldı İtalyan tezgâhlarında yapılan yeni Iran topçekerlerinin yolda mazotn tü kendiğinden Muhammere civarmda Karun ırmağında demirlemeğe mecbur olmuşlardır. tran'ın ttalya'ya siparîş ettigi harp gemüeri ab tanedir, bımların zabitleri ttalya'da staj görmüşlerdir. tran bundan başka üç filoluk tayyare de ısmarlamışfar. Beynelmilel TOtön Biirosu Akvam Cemiyeti gecenlerde tü tünün bimayesi için beynelmilel bir büro teşkiline karar vermişti. İstanbul Ticaret Odasi, cihanda başlıca tünün müstabsili memleketlerden olduğumuzdan, Cemiyeti Akvam a müracaatle izahat istemiş, büronun ne malcsatla teşkil edildiğini, himaye nin ne şekilde yapılacağını sormuşrur. Ba akşam ELHAMRA sinemasında Muazzatn progratn: Çıktı Bir çok tanınmı» muharrîrlerîn edebî, siyasî, iktısadî, tarihî yazılarmı bavidir. Her kitapçıda bulunur. Fiab 1 firadır. DENiZLER GE0R6ES DEVi (ERKEK E V L Â T) Hs iki hayattan aiınmış fransızca sözlü büyük fılim, mümessıli: KARtLERlMtZE KOLAYL1K Fılme ilâve olarak BANKROFT Aylık abone Hususile vilâyetlerdeki bir çok karilerimiz gazetelerini munta • zaman kendi adreslerine alabü • mek için bizden bazı kolaylıklar is temektedirler. Bu aziz karilerin arzulannı yerine getirmek üzere Cumhurîyet için aylık abone usulü ittihaz etmeğe karar verdik. Ay lık abone bedeli yalnız 25 sene evel bir İE EB S Oynatan Darulb^dayiden: Operatör Burhanettin Bey 8urlye pasajındaki mııayenehanesinl TaJtslm'de stadyom karşısında İstlk lâl apartımanına nakletmiştir. akasmm butun safhalannı dünya güzellik kraliçesi şerefıne verilen ziyafetler zengin mizansenler VIAVS !3SS!H 9A HÂIİN1 Üsküdar Hâle sinemasında Sesli, Sözlü, Şarkılı Aşka Tövbe Mümessili: Lilyan Harvey. tlâveten: Halihazu Dünya havadisIerL Fılme iştırak edenler. Karakoz Hüseyin tf. Kemal Baba, Asım Baba Kanunî Tavfık Bey Şarkılar. Emine Hamm Bozacı Helvoalar BekçiÇocoklar, figüranlar vesaire 1000 metroluk vanı takrıben yanm saıt siiren bir iılım İPEKFİLM STÜDYOSUNDA \ ÇEVRlLMlŞTiR. İKi YÖIL Amkrika sinema akademisi tarafından 1 932 senesinin en büyük fılmi; en yeni rejisörü ve en muvaîfak artisti müsabakasını Platlarda zam yoktur ROUBEN MAMOULiAN ve FRIEDRiK MARCH kazanmıştır. Şimdiye kadar çördüpmüz filimlerin hiç bfrısine benzemiyen bu harikülâde şaheser B U A K Ş A M M E L E K Sinemasmda Filme ilâve : Paramount Dünya havadısleri Bıletlerinizi evvelden aldırınız. fümi ile rejisörü 150 kuruş.. tan ibarettir ve tabiî pesin olarak gonderilmek îâzımdır. Bu usul idarece fazla mesaiyi icap eden külfetli bir mesgale olduğu için abonelerinin inkıtaa uğramamasını isfiyen karilerimizin para!ar:nı idareye vaktinde yeti şecek veçhile döndermekt* etmeferi iktiza t<fee«Mk.