5 Ocak 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Ağaoğlu AhmetB.n Üçüncü makalesi Bugün üçüncü Sahifemizdedir İSTANBUL CAGALOĞLU ve mekttrp adresi: Cumhuriyet tstanbul Posta kutusn: lstanbul, No 246 Teleton: Başmuharrlr: 22366 Tahrir madörü 23236. tdare müdürü: 22365. Matbaa: 20472 İlân sahifelerimiz berkese açıktır. Cumhariyet'te neşrettirilecek ilânlar için doğrudan doğruya idarehanemize dahi mfiracaat olnnabilir. umhuriyet NO. 3114 5 ıııııııınnıııııımııinnıı ıııııııınnıııııımııııııııiHniHiıuııunımııııınuiınunnnııııuHHUHUıiHiiinıııııııııııa IIUIIIUIMIIIIIIK ,,nııımıııuıiHiHHMmHimımuıım.Himııuıınııııummımımıımmıııuııı^ Japon'lar Çin'de bir şehîr zaptettüer 1700 Çin'li öldü, 833 Bugün Fırkada Borçiar İtilâfı Görüşülecekl ınHiıınlnıi)iıiHuuıııı»ıırMiııımıuııııııııııııt.ıııııııııınııııııııııııımuiiııılııııııııııııliHiıııılDiııı,ll|i,,ı,,,ıı,,|,,ınııılıııılt|l|| Nüfusumuz 17 Milyon! Başvekil dün geldi, Sa. Şükrü Beyle görüştü, akşam Ankara'ya döndü Gelecek hafta ortalaruıa Son nüfus kayitleri bu miktara baliğ doğru başlıyacak oluyor, nüfusa kaydedilmemiş 2 Her türlü Sa. Şükrü Bey Başvekile Istihsallerimizde milyona yakın çocuk var! İstikamet ve ahenk etrafh izahat verdi Ankara 3 ikincikânun (Basmu harririmizden) Dikkatle oku mus olan okuyucularımız hatırlar Iar ki biz evlerde kolayca yapıla cak işlerden bahsederken senede yalmz bir, bir buçuk aylık bir meşgale olmak üzere ipek böcekçiliği ne dahi ehemmiyet verilebileceğini ileri sürmüştük. Tıpkı bizira gibi düsünen bir vatandaş kendi mintakasında bu isin yapılmasmı teşvik ederek geçen sene bir hayli miktar ipekböceği tohunau açtırmış ve bundan da ona göre koza ve ipek hasılatı ahnmıştır. Ancak bu ipekleri satmağa imkân bulunamamıs. Arkadaş bize: Yaptık ama sonu pot geldi! Dedi. Acaba neden pot geldi? Galiba şundan doîayı ki ipekli raensucat memleketimizde bir hayli terakki yolu takip etmekte olduğu halde bu sahada iptidaî mad'de o larak kendi ipeklerimizi kolayhk la kullanabilecek merhaleye henüz geçmis değiliz. O halde şu mes'ele karşısmdayız demek olur: Türki ye'de kozacılık san'atı kolay ev işleri halinde tatbik olunabilmek için bu yolda elde edeceğimiz mahsulât ve mamulâtı nasıl kıymetlen dlrmeliyiz? Asikârdır ki »anayi hesabına kendi imalâtımızda kendi iptidai maddelerimizm K U ^ i n ^ , , h e r ^ y . den evvel birinci ehemnıîj^t J . » « . cesini haiz bir tnes'eledir. Gerçi $anayiin, hatta iptidaî maddesi hariçten dahi gelse, bir memleket dahilinde teessüsü büyük bir mes'eledir. Fakat ayni sanayiin ehemmiyeti daha büyük olur, ne zaman ki onda kullamlan iptidaî maddeleri memleketin kendi istihsalinden tedarîk etmek esbap ve şeraitini hazırlarsak. Faraza metnlekette pa " muklu mensucat sanayiini tesis etmek istiyoruz. Bu sanayii bir kere tesls etmis olmanın büyük bir kıymeti vardır. Çünkü bütün dünyada hemen hemen müsterek ve müsavi tekniklerle yapılan bu mensucatın maliyet fiatındaki amele ücreti kısmını memlekete mal etmis oluruz. Ayni zamanda pamuklu mensucatın pamuklarını dahi memleket mahsulünden kullanırsak o zaman kazan cunız çok yüıksek ve çok ileri olur. Çünkü bu takdirde ziraatçilerimi zin el emeklerini dahi her yerden evvel kendi memleketimiz içinde kıymetlendirmiş oluyoruz demek o lur. Bu mülâhazalara istinaden hükmetraek lâzrmgelir ki Türkiye için en mükemmel sanayi hayatı ancak iptidaî maddelerin dahi Türkiye dahilinden temini tariktle tahakkuk etmi* olacaktn. Bu sahada bir tek noktaya çok büyük dikkat atfetmek lâzım gel • diğini söylemeğe mecburuz: Mümasil, yani dünyanm baska taraflarında dahi ayinleri yapılan mallar için dünya maliyet fiatını gözden kaçırTrMrmylr Hiç ohnazsa esas itibarile bu fevkalâde tniihim, adeta î$in can daman noktayı asla ihmal etmemeğe mecburuz, bilhassa şu sebepten dolayı: ' Dünya maliyet fiatmdan aleyhe olarak farklı, bilhassa çok farklı sanayi hayatı memleketin umumî ^ayatını sıtmaktan hâji kalamaz, ve boyle sanayi hayatmm devamlı bir vaziyete sahip olabileceğine nükmetraek güç olur. Buğdayin okkasmı bes kurusa satan çiftçi satm almak mecburiyetinde olduğu mensucatın yerli olmasını elbet tercih etmek ister, eğer d'ahilî fiatlar, hariçten gelecek fiatlara müsavi ise veya hiç olmazsa fazla farklı değilse. Eğer fiatlar fazla farklı ise ve bilhassa haricin matahı daha ucuzsa kendi çiftçrmiz muhtaç olduğu mensucata fazla para vermiş olmaktan hem mutazamr olur, hem de müteesstr. Bugün için bu bahsin üzerind'e Gazi Hz. nin Tetkik seyahati İsmet Pş. dün bütün gün Sa. Şükrü B. le borçiar itilâfı hakkmda görüştü Başvekil tsmet Pş. Hz., dün sa bahki trenle An kara'dan şehrimize gelmişler ve Haydarpaşa gannda şehrimizin mülkî ve askerî bütün erkân ve rüesası fle şehrimizde bulu nan meb'uslar tarafından karşılan • nuslardır. tsmet Pş. Hz., istikbale gelenlerin ayn ayn ellerini sıkmışlar ve Vali Beye Saracoğlu Şükrü Beyin sıh hatini sormnşlar dnr. Başvekilimiz Kartal romorkörile Topane nhtımma çıkarak oradaa otomobflle Pera • Reisicumhur Hazretlerinin mu karrer memleket seyahatlerine, gelecek hafta ortalanna doğru başhyacağı anlaşılnustır. Iktuat Vekilimiz Mahmut Celâl Beyin de Reisicumhur Hazretlerinin refakatlerinde buhınması, tetkik seyahatinin iktısadî olacağı hakkında füphe bırakmıyor. Tetkikat sahalan Eskisehh, Bursa, Balıkesir, tzmir, Konya ve bazı cenup vilâyetlerimiz olacakbr. tktısat Vekâleti şeflerinden Avni ve Mümtaz Beylerle ts Bankası basmüfettisi Sami ve mühendis Kâzim Beyler Vekil Mahmut Celâl Beyin refakatinde bulunacaklardır. Hitit kabilesi M. Meszaros'un keşfinde tarîhî isabet var mı? Etnoğrafya mütehaMMi M. « Meczaros » un Anadolu'da, nes* li münkariz ol mak üzere bulu nan, bir kabile keşlettiğini yazmıstdc Dün kendisile görüsen bir muharririmize Prof esör Köpulüzade Fuat B. bu hususta şı icahatı vertni» . Tfprüluzade fuat B tir: < Hitit abidelerindeki kitabeler muhtelif zamanlarda muhtelif kimseler tarafından halledilmiştir. M. «Meszaros> un yeniden bir keşifte bulunduğunu henüz bilmiyorum. Kendisi uzun zamanlardanberi memleketimizde bulunmuştur. Harbi Umumide tstanbul'da uzun müddet Etnoğrafya hocalığı yapmış, iki sene evveline kadar Ankara Etnoğ ( Mabadi 2 tnct sahtfede > Şehrimizde bulunan Nüfus Müdiri Umumisi Ali Galip Bey üç güne kadar Edirne'ye giderek orada da iskân ve nüfus müamelâtım tetkik ettikten son* ra şehrimize avdet edecektir. Ali Galip Bey dün de iskân idaresme gelerek muamelâh teftif ve tetkik etmiştir. tskâni adi muamelelerinm flcmalile mesgul olan mumaileyh bir kaç gün zarftnda memleketin her tarafında iskânı adi muamelesine nihayet verüecek tedabiri tetkik ve ittihaz etmektedir. Verilen malumata nazaran nüfus kayitlerine göre mevcut nüfusumuz «17,300.000» e baliğ olmustur. Bu miktann içinde henüz nüfusa kaydedilmemiş iki milyona yakm ço cuk ta dahildir ki Büyük Millet Meclisine sevkedilen yeni kanun lâyihasile bunlarm kua bir zamanda nüfusa kaydi ve hüviyet cüzdanı verilmesi mecburî tutulmaktadırlar. Bu kanun Bü yük Millet Meclisince kabul edildik ten sonra sırf bu kabil çocuklara mahsus olmak üzere «nüfusu umumiyeye kayitsiz cocuklann tahriri» namı al • tmda Vüâyetlerde umumî bir tahrir yapılacaktır. Evvelce memleket dahilinde ya pılmast düşünü'en umumî tahriri nüfus henüz kararlaştırıhnamıstır. Büt çenin tetkikinde imkân hâsıl olorsa bu sene yapılacak, olmadığı takdirde 1935 senesine bırakılacakt r. Avrupa müsabakası bu sene Madrit'te yapılacak Müsabakamızın resim neşri müddetini kısa bir sa muhabtrimis • den geç vakit Bursa mâsabaka sına ait müteaddit resimlerle müsa baka hakkında bazı tafsilât aldık. Bu resimlerden bir tanesini yukanya der cediyoruz. Yarın da diğer resimlerle müsabaka hakkuı daki tafsilâtı der cedeceğiz. nan için temdit ediyoruz palas oteline gıtmislerdir. tsmet Pş. Hz., Perapalas otelinde, eski Maliye Vekili Saracoğlu Şükrü Beyin dairesine çıkarak saat on ikiye kadar kendisile görüşmüşlerdir. Saracoğlu Şükru Dey faris'te Usmanlı borçlarına ait muzakerah ikmal ederek geçen gün şehrimiıe avdet ettiği zaman yolda soğuk l»iaet Ps. Hz., Haydarpasa ganndaa çıkarlarken yedikten sonra tekrar Saracoğln Şükru Beyin yanına çıkarak saat üçe kadar gene ayni mevzu uzeynde görüşmüşlerdir. Başvekilimiz saat üçte Perapalas otelinden çıkarak şehir dahilinde bir ge • zinti yapmışlar, saat dörtte tekrar Perapalasa dönerek Saracoğlu Şükrü Beyle bir saat kadar daha görüstükten sonra aldığından hastalanmış ve Ankara'ya gi beste aynlmıslardır. tsmet Paşa Hz., Perapalas otelinden dememişti. Borçiar için Parfs müzakerelerinde vanlan itilâfa ait esasların per • otomobille Topane'ye inmîşler ve refakatinde Seyrisefain müdürü Sadullah şembe gününden evvel Fırka Grupunda Bey ile Kalerai mahsus müdürü olduğu müzakeresi mukarrer bulunuyordu. Sahalde Haydarpaşa'ya geçerek dün akracoğlu Şükrü Beyin hastalığı devam etşamki trenle Ankara'ya avdet buyurtiği için borçiar mes'elesi hakkında Anmuslar ve hararetle teşyi olunmuşlardır. kara'da vaktinde hükumete ve fırkaya izahat verebilmesi imkânı kalmamış oluyordu. Bunun üzerine şehrimize gelen Ankara 4 (Telefonla) Başvekil Başvekilimize dün Şükrü Bey tarafın • tsmet Pş. Hz., yarm (bugün) sabah bufından bu esaslar hakkında icap eden raya dönecekler ve ağlebi ihtimal borçizahat verilmiştir. iar muzakerah hakkmda Fırka azasma malumat vereceklerdir. İsmet Pş. Hz., «aat yarımda yemek Fırkada izahat C. H. Fırkasmda Bazı vilâyetlerin teşkilât vaziyetleri görüşüldü Ankara 4 (A.A.) C. H. Fırkası Umumî tdare Heyeti bugün mutat toplanısını yapmışhr: Manisa, Tokat, Samsun vilâyetleri teskflâbnm vaziyetlerine ait müzake relerden sonra Aksaray vilâyeti idare heyeti ile vilâyet ve merkez kaza reislerinin yeni intihabatını tasdik etmi? • tir. Umumî idare heyeti bu toolanışta halk hatipleri teskilâtmm hazırhklanna dair vilâyetlerden şimdiye kadar ge lip toplanan malumata muttali olmuş, vilâyet ve kaza merkezlerinde 1300 den fazla halk hatibi adı keydedildigrini, teskHâhn yakmda faaliyete geçecek su rette ilerlediı?ini görmüstür. Umumî idare heveti halk hatiolerinin merkezdeki teskilâb hazırlıklannda çalışacak arkadaşlarla gelecek çarşamba yeniden toDİanacakbr. nnnııiMiııiııııııııııııııııııııııııııımıııııınnııımıııııııııınıııiııııııııııiN Müsabaka Madrit'te olacak Güzellik müsa bakalaruun mürettibi ve jüri heyeti reisi M. Maurice de Waleffe'ten bir mektup aldık. Bu mektuba nazarn, her sene Fransa' Toto: Mümtaz nın Nice şehrinde Bursa OuzelliİE Kraliçesl Leman Hanım yapılan Avrupa gii geçerek Nice'e değil, Nice'ten geçerek zellik müsabakasının, bu sene Mad Madrit sehrine gideceklerdir. rid'te yapılmast takarrür etmiştir. Bu Yaz mevsiminde yapılan dünya güzelseneki müsabakayı lspanya'nm en lik müsabakalarından tamamen ayn obüyük gazetesi olan Ahora gazetesi lan Avrupa güzellik müsabakasmm Madtertip etmiştir. Günde 250,000 rit'te ve nisan sonlannda yapılmasma kanüsha basan tspanyol refikimiz, bü • rar verümiş ohnan üzerine, biz de bu atün Avrupa güzellerini Madrit'e yın 12 sinde yapmağa karar verdiğîmn davet etmektedir. Madrit'in bahan çok müsabakayı bir müddet daha sonra yap« güzel olduğu için, müsabakanın nisan mağı münasip gördük. Bu suretle daha sonunda yapılması takarrür etmiştir. (Mabadi 4 üncü sahlfeât' Binaenaleyh bu sene güzeller, Paris'ten Bınaenaleyh bu sene guzeuer, rarıs ıen ı Osmanlı Bankası ile müzakere yapılıyor İmtiyazı temdit için şartlara bağlı kredi teklifini kabu! etmiyoruz Osmanlı Bankası imliyaz müddetinin uzatılması için Pa ris'te yapılan müzakereler müsait telâkki olunacak bir safhada bulunduğu için son gün lerde Osmanlı Bankası eshamı . na da tesir et miştir. Ver3en haberlere göre ^oitye Veleüi Mustafa banka imtiyazı AbdülhaJik B. nın 1946 senesine kadar temdidi muhtemeldir. Bu takdirde yeni bir mukavelename yapılacak ve banka hükumete üç milyon tngiliz liralık döviz kredisi açacaktır. fazla tafsilâta girişmeğe lüzum veya imkân görmüyoruz. Hulâsası sudur ki maliyet fiatlarmda dünya cereyanlarım gözönünde tutmağa ve mallarrmızi pahalıya maletmeme ğe ve mümkün olduğu kadar ucuz istihsal etmeğe ve ona göre de ucuz satmağa mecburuz. Bilhassa iptidaî maddelerin memleket dahilinden teBu haberler, Paris Osmanlı Bankası eshammı yükseltmiş ve Paris'ten gelen telgraflar üzerine tstanbul borsasmda da Os • manlı Bankası aksiyonlarına ayni şekilde tesir etmiştir. Borsada bir iki hafta evvel 508 frank olan Osmnalı bankası aksiyonları 548 franga çıkmıştır. Bittabi şehrimiz borsasındaki Osmanlı bankası eshamı fiatı da Paris borsasından gelen fiat tel grafları üzerine tesbit edildiğinden, borsamızda da fiatları yükselmiştir. Nazariyat.... «Zabıtai Belediye talimatnamesimn* 12 inci maddesî: Asrî mazereti meşrua «Sahipsiz, ağızlıksız ye markatız gezen köpekler Belediye meraür ları tarafından itlâf edilir ve bunlardan cins olanlar dahilinde bulun* duklarj dairei belediyeye tesim olunur.» Oamanlı Bankasında malumat Dün bu mes'ele hakkında şehri mizdeki Osmanlı bankası nezdinde yaptığımiz tahkikat neticesinde bu haberi teyit edecek resmî hiç bir malumat mevcut olmadığını, öğrendik. Banka müdürü M. Rit te mes'e(Mahadi 4 üncü sahifede) ııınıııııınmınııııuıııııııııııııııııımıııııııııııııııııııııınıı ııuıtınıııııııııııifiııııııııtıııııııımiMiuııııııııınııııııııııınıııııınıııınnıııııııi4iHNiıiNW dariki birinci ehemmiyet derecesini haiz bir noktadır. O halde sanayi mes'elesi, sarfece sanayiin gelişi güzel tutulması de mek değildir. İptidaî madde itiba * rile bu hayat şubesinin çok karısık ve çok ehemmiyetli baska fasılları YUNUS NADİ (Mabadi 2 inci sahifeds) Niçin oruç tutmuyorsun? Seferiyiml Ya... Ne tarafa? Sinemaya! Ve tatbikatı