17 Aralık 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
Hayat Ansiklopedisi • • • .» • ıncıcuzu çıktı h „ M NO. 3095 u m h u riyel Te Hayat Ansiklopedisi , tSTANBUL CAĞALOĞLU ^ ^ « r a i ve mektup adresl: Cumburiyet İstanbul Pc»ta Iratusu: İstanbul, No 246 ClimarteSİ 17 KânUMJeVVBİ ° Büyük bir kütüphaneyi bir arada evinize getiren en faydalı eserdir. Her evde bir tane bulunmak lâzımdır. 11111 «»"•"«"a»ı«ınmııımıi!itnıııııı,mlı.ııı Sözü iki taraf Hükumetlerine Bırakmak muvafıktır! ıiMimnmımnıı.ı.m.ııniHiınu.ı.ıııı.nmıımnınBi.M.ıııı MlllllllliniNlllllininiltlflllllilHlltliiiiıııifiifMiııiMtıınttiıııı ıııtııtııııııııııuMtıııtıııııiııı ııııııııııııııııınıuiııııiMiıııiııııırnııııuııınniHiMiııııııııııııınıııııiHnımıııımıtıttııııiıııı >•.........,. .*T? Meclisi 15 Şubata Kadar Devre Tatili Yapıyor . Telefon: Baş.muharrlr: 22366. Tahrir mudflru: 23236, tdare müdürü: 22365. Matbaa: 20472 U U I I M M w m ıwmuuueııe lian sahîfelerîml» herkese açıhtır Cumhuriyefte neşrettirllecek Uânlar f<in dofrndan dofcnıya idarehanemhe dahi müracaat olnnabilir. Son defa Mısır'dan gden malumatta Mısır matbuahndan bazılannm hâla hiç aslı astan olmıyan mahut mes'ele hakkında yalan yankş mütalealarda bulunduğu bildirilmekte olması üzerine bbdm de ayni tavır ve edada b a matbuab takip etmeğe bedel kendi kendimize vâsıl olduğumuz karar, serlevha ittihaz ettiğimiz cümle oldu: Sözü iki taraf hükumetlerine bırakmak! Ba mes'elede bizhn nazan dikkati mizi celbeden en nriihim dhet, onun muhtelif telgraflar ve raporlarla matbuat lisanında daba ziyade kanşık bir hale gelmek için gösterdiği istidattan îbaret oldu. Hakikati halde ortada Mıtır'ın kadir ve haysiyetini batta en ufak derecesinde ihlâl etmek kastiie vukubulmuş bir hâdise yokken guya Türkiye'deıı Londra'ya ve o tarikle Mısır'a aksettirüen haberler mfllî hisnyab rencide edecek surette tağyir v e teşvis edilmiş sekfllerde verilmiş olduğundan u m a n zaman ağızlardan çıkanı kulaklar isitmiyecek veçbüe garip mütalealara şahit ohnaktan kurtulama • maktayız. Mes'elenia bedbahtkğı orasındadır ki bu iste söz Oddebir millî hisıiyah batah yollarda kabarmağa sevkedebflecek hassas bir noktaya temas etmektedir. Muhterem Mwır efkânm yanıltabilecek olan bu noktadaki nezaketi takdir etmemek insafsızlık olur. Fakat diğer taraftan Tiirkiye'nin dostluğuna o kadar ehemmiyet verdiği Mısır'ı incitebüecek bir harekete cevaz verebileceğine inanmak ta müşküldür. Niteknn biz her iki noktayı bir araya getirerek hep ortada iki memleket için adma mes'ele denüebüecek bir vaziyetin zaten gayrimevcut olduğu esas ve hakikatinde »rar ettîk. Eğer Mısır üe Tiirkiye'nin her gun daha ziyade artmak yolunda olan dostluklannı v^emiyenler ve bozmak istiyenler varsa onlarm \*+m K»n«ijt>irvaziyete böyle iki tarafın da hassasiyet • Ierini tahrik edecek şekfller vermekle yüriimeği bulunmaz bir nimet saya • caklarmı pek kolay takdir ederiz. Her iki tarafın ve hususîle Türk ve Mısır efkân umumiyelerinin bühassa bu ihtiınal uzerinde tevakkuf ebneleri lâzundır. Kardes memleket efkân umumiyesinin bilhassa bu noktayı derpiş etmesini istedik, ve bu meyanda Tiirkiye'nin muhterem Mısır memleket ve halkına karşı olan püriizsüz dostluğunu olanca safiyet ve samimiyeti üe tecelli ettirdik. Her tarafın sozlerinde her zaman arzu olunan makuliyet ahengini göremediğimizden dolayıdır ki şimdi de söylemeğe bedel susmanın belki daha hayırh olacağı karanna varmış bulu nuyoruz. Bizce kat'iyyen arzu olunmamak soyle dursun, hahr ve hayale dahi getirümiyen bir vaziyet şimdi arhk tekrar ve tafsili uzun muhtelif âmfllerin sevk ve tesirfle hiç yoktan bir mes'ele haline gelmiş olduktan başka b a mes'ele nota teatisine mevzu teskil edecek veçhile hükumetlerin eline de geçmis bulunuyor. Biz gazeteler mütekabiIen soyliyeceğimiz kadar söyledik, v e maatteessüf her söyledikçe vaziyeti hakikî şekline irca edememekle beraber belki büerek bilmiyerek biraz daha kanştırmış olduk. Mademki hal böy • ledir, ve mademki adına mes'ele denilen şey şimdi hükumetlerin elinde bulunuyor, vaziyetin tetkikinde bir kere de ve biraz da hükumetleri her türlü tesirden masun bir sükun haline terketsek nasü olur diye düşünüyoruz. Biz bu düsünce ile beraber onun bu vazi yette bir kere tecrübeye değer belki daha hayırh bir hattı hareket olacagı karanna da ayni zamanda vâsü olmuş bulunuyoruz. Binaenaleyh bu nahos olduğu kadar yersiz yurtsuz mes'elede başta Türk matbuatı olduğu halde Mısır'daki meslektaşlanmızdan da hükumetlerin mütekabOen konuşup anlaşabilmelerine intizaren bir müddet sükut ihtiyar et • melerini rica edeceğiz. Söz gümüş ise sükut albndır diyen bir Türk darbı meselinin en iyi tatbik olunabîleceği bir mevzu önünde bulunuyoruz. Biz bu mes'elede çok söyliyenin yalmz çok yanddığmı görmekle kalmıyarak çok sozün yanıltabfleceğinden de korku yoruz. Her iki taraftan söylediğimiz sözierin bütün hakikatlerini ve ber türlü ihti • maHeruü mes'ul hükumetlerin daha iyi Şirketin hakikî sahibi Dün mektepliler tezahürat yaptı, Entellicens Servis imiş! tayyarelerden hediyeler atıldı Cemiyeti Akvama intikal eden imtiyaz mes'elesinin şayanı dikkat tarîhçesi İran petrolları imtiyaznun tran hü kumeti tarafmdan feshi üzerine sses'elenin Cemiyeti Akvama intikal ettiği ya zılnustı. Bu imtiyazuı bir Aiman gazetesinde gördüğümüz şayanı dikkat tarih • çesini aşağıya naklediyoruz: tran hükumeti İngüiz tran Petrol şirketinin imtiyazmı feshetti. Bu haber mühim siyasî gerginliklere başiangıç i • şaretidir. 13,5 milyon lira sermaveden 7,5 milyon lirası tngiliz'lerin elinde olan bu şirket büyük servet ve azim bir kudret ifade eder. tran hükumetinin iştirak nisbetinin pek cüz'i obnasma rağmen her sene bu şirketin safi temet • tüünden aldığı hisse bir milyon lirayı tecavüz etmekte idi. Bu büyük anonim şirketin sahai nüfuzu o kadar gerüşle • mistir ki Amerika'lı petrol krallarını da endişeye duşürmüştâ. tngfliz tran şirketi otuz seneden fazla bir müddettenberi tngiltere donan mtnna petrol yetiştirir. Bütün bu kudret ve kuvvet tran'da 6 6 sene njüddetle verilen imtiyaznameye istinat etmektedir. 1961 senesine kadar muteber olması lâzım gelen bu imtiyazı tran Şahı feshetmiştir. Millî haftanm Cuması ™ ^^ ııııııiMiııııııııııııtııııııııııımııııtıııııııııınınııııııııtınımMnnııııııııııııııııııııııııınııınuııııııııı •ınııııııııııııııııııııwıııııımıımıııımııııııııııiııııııııııııımııııııiıııtııııııı İran petrolları mes'elesi ıııııııııııııııın Mîllî tasarruF ve iktısada gösterılen alâka günden güne daba canlı bir sekil almaktadır. Bundan dolayıdır ki bu senenin tasarruf haftasında yapılmakta olan tezahürat geçen senelere nisbetle daha par • laktır. Dün tasarruf haf tasının altıncı günü idi. Havanın bahar kadar güzel oluşu tayyare ile yapılacak merasimin baştan nihayete kadar muvaffakiyetle geçmesi îmkânını vermiştir. Müteaddit tayyareler şehrin âfakında uçuslar yapnuşlar, Beyazıt ve Taksim meydanlarile Kadıköy ve diğer mahallere yerli mal * larmdan hediyeler ve binierce paket yerli malı atmışlardır. Halk bu hediyeleri kapışmak için biribirlerile adeta müsabaka yapmıştır. Hediye paketlerinjn havadan helezon • lar yaparak yere düştnesi ayrıca eğlenceli bir manzara halini almıstır. îmtiyazı festh ve bu fesihte israr eden İran Şahı Pehlevi Hazretleri tngfliz • tran petrol şirketinin tngi • ( Mabadi 6 tnct sahifede ) Musikimiz hangi yola ğirmeli? Nadir Nadi Beye göre... DiinkG tezahürattan bir kaç întıba: (Yukanda soida tayyıwed.eri' 'atılan hediyeleri toplıyan çocuklar) Mekteplerdeki meraslm de taleUluköy yirmi dokuzuncu ilk mek be ve halk üzerinrfe çok derin tesirtepte de tasarruf haftası tes'it olun{Mabadi 6 :nct sahifede) ler bırakmaktadır. Bu münasebetle «Alaturkayı garp tekniği ile karıştırmak, ıhlamur ağacına gül fidanı aşılamak gibi bir harekt olur.» Musiki makalelerini ve Avrupa' j dan gönderdiği musiki mülâkatlannı «Crımhuriyet> sütunlannda oku duğunuz Nadir Nadî Bey, şimdi Viyana'da bulunuyor. Musikiye karşı, amelî ve nazarî olarak, içinde bü yük bir alâka ve ihttras beslediğini yakından bildiğim için, bir mektupla kendisine müracaat ettrm. Nadir Nadi Bey Avrupa'daki musiki ha * reketlerini giinügününe takip eder, yeni eserleri elinden düşürmez, Gui de Paurtales gibi musiki biyoğraf lannın, müelliflerinin kitaplannı dikkatle okur, hatta bazan Avrupa musiki muharrirlermin gazetelerde yaptıklan tarihî veya kronolojik hatalara dikkat eder. Kardeşi Doğan Nadi Bey kendisi için diyor ki: Meselâ bir Mozart'ın hayatını benitn hayatımdan daha iyi bilir. Nadir Nadi Bey yalnız anketimizin suallerine cevap vermekle kalmadı; knkân bulursa Viyana'daki müzisiyenlere de bu sualleri sora ~ cağmı ve cevaplannı göadereceğini vadetti. Yeni ölçülere başlarken, 35 sene evvel verilen bu kararın 15 gün sonra tatbilona geçiliyor Meclis Reisimiz Kâzım Paşa Hz. dün şehrimize geldiler B. M. Meclisi Reisi Kâzım Paşa Hazretleri, dün, Ankara'dan şehrimize gelmişler ve Haydarpaşa'da Vali, vali muavini, Emniyet müdü rü, H. Fırkası İstanbul vilâyet şube(Mabadi 2 inci sahifede) Güzellik Müsabakası Izmir güzeli için bjr çok hediyeler hazırlandı INâdîr INad) Bey Musiki ihtirasma gazetecilik iptilâsını kanştırarak, Viyana gibi dün" Lutfen sahifeyi çevirinte • *<IIJIIItlllllllt||||||||||||||||||||l«f||lllltl|||lll|||I|||||l||fIfllllllllftllDIIIIIIII•llllIMHIHIIIIIIIMIIIIIHIIIIItHlllltllfMMIIHIIIM•MIMMII lllllllll G. Saray gene yenildi! Süleymaniye takımı 21 galip geldi Blr dirhemcl çalışırken On beş gün sonra memleketimizde yeni ölçüler kanunu tatbik olunacak ve bu mühim bir degişiklik teşkil edecektir. Fransız'lar yeni ölçüleri ancak kırk sene zarfmda memleketlerinde tatbik edebümislerdir. Bugün bizim de tatbik edeceğimiz sekil aynen Fransız'larm usulüdür; yani yalmz kflo ve metre... On bes gün sonra çeki, endaze, çarsı arşını, yarda, nihayet şu tam dört yüz dirhern, diye gozümüzü doyurduğumuz okka tarihe kanşacakhr. tetkik ve takdir edebfleceklerine şüphe yoktur. Şimdi adma mes'ele denflen nesne hükumetlerin elindedir. Bırakalım onu onlar her türlü tesirlerden hariç bir itidal ve sükun 3e tetkik ve mütalea ederek en salim neticelere varmağa çahşsuıleu'. tşte bu mülâhaza üe biz matbuatm muvakkat bir mütareke devirciği geçirmesini muvafık görüyoroz. Onun sonunda itidal ve sükunla yapılmış mütaleaiann ve fikir müdavelelerinm inşallah hakikati meydana çıkarmif vefldkardes mfllet ve memÇeM İle odun tartüırlten ' Garip bir tesadüftür ki Fransız'larda olduğu gibi bizde de vezin isinin bu medeni ölçülere inhisan ancak kırk sene zarfmda kabil olabihniştir. 1285 senesine kadar memleketi mizde «tirki» denflen ve bir değneğin iki ucuna aynen terazi şeklinde rapte dünıiş bir nevî ölçünün mevcut olduğu ve bundan maada kfle, şinik denflen ölçülerin kullandığım görüyonız. Nihayet İ28S te bu terazi ba kadar (Mabadi 6 mcı sahifede) leket dostluğunu pürüzsüz şeklile belki daha ziyade yükseltmiş olacağı neticelerini kayit ve ilân edebilmek ümidile. İtikadımızca bu zahmet ve külfete değer bir tevakkuf ve intizardır. YÜNUS NADİ ıınnmınııınıııııınıııınMiııııııiHiınııııııuııııuııııııtıııııııııımMiıııınnıııııiMNnmmınnıumııınıımııııınıııııııııııınıııuıııııııınıııııııııınnı r ! > 7 Foto •: ; " 19 Neriman Hanım Bugün, güzellik müsabakamıza istirak edenlerden Neriman Hanımın boy UUabadt 0 tnct YeniTürkiyeveM.KIodFarer Dördüncü makale yarinkî nüshamızda Galatasaray'ı mağlup eden Bu seneki istanbul şampiyonası, ' galiba biç tahroin edilemiyecek bir netice ile bitecektir. İki haftadır devam eden lik maçlannın netice , Süleymanîye birinci takımı leri, bütün tahminieri altüst edecek kadar karışık bir vaziyet ihdas etmektedir. Geçen hafta Beşiktaş'a (Maoadi 5 inci schifedle)
