19 Temmuz 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

^Camhuriyet 19 Temmuz lib2 Sürpagop Mecidiye köyünde Jİzmir'de ilk Muharrlri: Binbaşı Ladoux 40 NalcJU: Abidin Daver Tedrisat kongresi Davası bittî Alman âlimlerinin en son ihtiralarından biri, Fran Yarı kalan evler «ız'lara hediye (!) edilmek üzere hazırlanıyordu! Arazi parası verilirse tamamlanabilecek Mecidiye kö yü şehir hu • dudu dahiline alındıktan son ra, işgal ettik leri veya evvel . ce işgal edenler tarafından adi senetlerle satın aldıklan arazi üzerinde erv yapmak istiyenlere müsaade olunmadı ğmı, batta baş Istanbul Defterdan lanraış oîan 21 Mustafa Bey evin bu yüzden yarıda kaldığım yazmıştık. Dün bu hususta kendisile görüştüğümüz Defterdar Mustafa Bey, bu memnuiyetin sebebini bize şöyle anlatmıştır: « Mecidiye köyü vaktile Hazinei hassaya aitti, bugün hükumete »ntikal etmiş bulunuyor. Bu itibarla ev yaptırmak istiyen ler bedelini vermeden hükumetin a razisini işgal ettiklerinden kendilerine müsaade olunmamaktadır. Vekâletin bu husustaki kararı üzerme Mecidiye köyüne bir heyet gönderdik. Bu heyet köyün haritasını çıkarmakta ve işgal olunan yerîeri tesbit etmektedir. Bu hususta rapor hazırlanmaktadır. Bu rapora göre nihaî bir ka^ar verilecektir. Bunu müteakıp halkın satın almak istedikleri yerlerin müzayede ile satılığa çıkarıltnasını istemeleri lâzımdır.» ALMAttVE l?t AM/IZ^ ? •:%ÜtA/U/tAII AlA/INDA [ Sehir ve memleket haberleri Muhit için faydalı kararlar verdi Bu sene îzmir'de toplanan ilk tedrisat müfettişleri kongresinin müzakerelerine iştirak etmek üzere İstanbul Yüksek Muallim mektebi peda • goji ve usulü tedris muallhni Sadrettin Celâl Bey davet edilmiştir. Bu büyük samimiyetle yapılan davete Sadrettin samimiyetle icabet etmiş ve bir hafta müddetle kongre mesaisine iştirak eylemiş ve ivrıca terbiye ve tedris gaye ve tekniğine ve randman kontroluna ait, Halkevinde üç konferans vermiştir. Konferanslar, en sıcak yaz günlerinde bulunmamıza rağmen çok kalabalık olmuş ve büyük bir muallim kütlesi tarafından alâka ile dinlenmiştir. Mumaileyh dün«ehrimize avdet etmiştir. Kendisile görüşen bir muharririmize şu iza. hatı vermşitir: « Bu sene kongresinde mevzuu bahis ve münakaşa olan mes'elelerin başlıcaları şunlardır: Müfredatın mahallileftirilmesi. Randman tekniği. tkinci devrede toplulaştırma mes'elesi. Müfredat unitelerinin kül ha linde ve münferiden istihdaf ettikleri gayelerin tevzin ve tesbiti. Hayat ve yurt defterlerinin esas şekillerinin tevhidi fikrinin tetkiki. Köy mektep ve tarlasının kullanma hedefleri. Mektep müzesi malzemesinin kullanma imkânlarının hazirlanması. Kongre bu mes'eleleri tetkik et mek üzere bir kaç encümen ayrılmış ve enciimenler bu mes'ele üzerinde esaslı tetkiklerde bulunarak hazırladıkları raporları heyeti umumiyeye arzetmişler ve heyeti umu miye bunlardan bir kısmını aynen kabul etmiş, diğerlerinde de bazı tadilât yapmağı muvafık görmüftür.» Muhtelif mes'elelerde reyine müracaat edilen Sadrettin Celâl Bey bilhassa (Randman tekniği) encü meninin riyasetini deruhte etmiştir. Heyeti umumiyesi itı'barile kon gre mesaisinin müsrnir ve ilk mek tep muallimlerine çok faydalı olmuş, direktifler tesbit etmiştir. Siyasî icmal Arabistan'daki yeni hareketler Şimdi Necit Sultanı Hicaz Kralı un vanmı haiz Abdülâziz tbnissuut ara bistan'da yoktan kavi ve müstakil bhr devlet tesis etmeğe muvaffak ohnus tur. Mumaileyhin ikinci oğlu Hicaz Valisi Emir Faysal ahiren Avrupa devlet Ierinin ve komşu hükumetlerin mer kezlerini ziyaret ederek yeni Vahabi devletinin haricî münasebatını tanzim ve takviye etti. Ebnissuut Arabistan'da tarihte emsali az görülen sıkı bir intizam ve asayiş temin etmeğe muvaffak oldukdan başka asrî yollar ve kuvvetli telsiz istasyonları tesis etmek suretile memleket terakki ve umranına büyük hizmetler göstenniştir. Faket iktisadî ve siyasî iki sebepten dolayı Vahabi devleti büyük bir sıkınbda bulunuyor. Cihan buhranı tngfliz ve Felemenk Hindistan'lan gibi nüfusu kesif olan memleketlerde şiddetle tesirini gösterdiğinden bu memleketlerde Hac ca gelenlerin miktarı çok azalmışhr. Diğer taraftan bu memleketlerde müslüman anasırın rüesası tbnissuut'tan memnun değildirler. Kavi bir islâm devleti kurmuş olmasına ve Hac yollannda Huccacın rahat ve emniyetini mükemmel surette temin etmeğe muvaffak olmasına rağmen Hint ve civar mem leketlerin müslüman halkı ve siyasi a damları Vahabi'leri hayat ve mezheo Ierinin diğer müslüman akvamınkine benzemediğinden bir türlü tbnissuud'a ısınamamıslardır. Bunlar daima Vahap devleti aleyhinde tahrikâtta bulunuyorlar. Hicaz'a fazla hacı ve fazla para girmemesine bir se • bep te bu tahrikâttır. Şarkı karip memIeketlerinde büyük nüfuz ve mevkii buIunan tngiltere ile tbnissuud devletinin arasında münasebat dostane ise de her iki taraf yekdiğerine pek te emniyet etmiyor. Son zamanlarda iktisadî buhran fbnissuut devletinin binasını ve atîsini tehlikeye de düşürmüstür. Devletin varidafa olmadığından bir kaç aydanberi ne orduya, ne de memurlara aylık ve • rilmemiştir. Seferberlik zamaninda orduya en ziyade muharip veren Beni Şemmer, Beni Horf ve Ateybe gibi kabaile İb nİMUut aidatı muayyeneyi arhk gönderemiyor. Umumî bir memnuniyetsizlik Vahabi devleti halklarını istilâ etmiş tir. Şerif Hüseyin sülâlejjne sadık olan kabail ile bunlardan harice giden mül tecü«r bu memnuniyetsizlikten istifade için Hicaz'ın şimal taraflann^ Jop, lanmıslar ve taarruza hazırlanmışlardır. Eğer tbnissuud'un düşmanları Hicaz kabaOine el altmdan para verecek olurlarsa bunlar hep birden Vahabi idaresî aleyhine ayaklanacaklardır. iki senedenberî oevam eden kuraklık memnuniyetsizliği bir kat daha artbrmıştır. Arabistan'daki hâdiseler siyasî mehafilde büyük bir alâka ve ehemmiyet ile takip olunuyor. MUHARREM FEYZİ Mahkeme bugün kararı tefhim edecek Sarpagop mezarlığımn aidiyeti yüzünden Belediye ile Koli heyeti arasında çtkin ihtilâftan dolayı epey müddettenberi dördüncü hakuk mahkemesinde devam eden dava bitmiştir. Bu husustaki karar bugün tefhim edilecektir. Diğer taraftan Ayaspaşa vakh mütevellisi Sürpagop niezar lığtmn da Ayaspaşa vakfına dahil olduğunu iddia ederek Belediye aleyhine yeni bir dava açrmştır. Bu davaya da Ayaspaşa mezarlığı davasile birlikte yakında bakılacaktır. Azamî ihtiyatla sandığı Baronun Filvaki, ben, 1917 senesi şubatı bi£Jayetinde, Martha'nın gayet doğru olarak haber verdiği, şiddetli Alman tahtelbahir taarruzunun tesiratını izale için, bütün kuvvetimle gizli harp sahasında çalışırken yeni bir harp şekli daha doğmak üzere idi. Biz, zehîrli gaz hücumlarını olduğu gibi bu yeni harbi de aklımıza bile getir miyorduk. Alman'lar, Fransız mühimmat fabrikalarının. hatta İngiliz ordusu • nun da bir kısım ihtiyacatını temin ettiklerini ve az çok yakın bir istik balde Amerika'lıların da cephede görüneceklerini bildikler; için, fab rikalarıtnıza karşı müthiş bir hücum hazırlamışlardı. Her gün başka bir gayret sarfeden hasımlarımızm bu yeni faaliyeî ve teşebbüsünün, bütün tafsilât ve te ferrüatile bize nasıl bildirildiğini ve bu tehlikeyi nasıl at'.atmağa muvaf fak olduğumuzu, ayrıca yazacağım. Yalnız bugünlük şu kadar söyliye yim ki bu muvaffakiyeti, 5 inci şube zabitlerinden yüzbaşı P...nin cevval zekâtına ve onun en güzide casuslanndan birinin şayanı hayret basiretkârlığma medyunuz. Fakat, bu işte 'de bize ilk ihbaratta bulunan ve gözümüzü açan Martha'nın zekâsı ve «ir'ati intikali olmnştur. Yeni sene girdikten bir müddet 3Onra, bir gün Çalıkuşu, apartıma nmda vapayalnız otururken kapı çalındı. Martha bizzat gidip kapıyi aç tığı zaman tanımadığı bir adam içeri girdi. Bnrası Baron Kolberg'in yazıhanesi rr.' ? Evet, Bunun üzerine, herif, üzerinde almanca «kırılır> kelitnesi yazılı olan küçük bir sandık bırakarak alelâcele çıkıp gitti. Kadın, gelen sandığı, dik katle muayene ederken, nereden geldiğini gösteren bir etiket gördü. Bu paket Almanya'nın Nuremberg şehrindeki büyük oyuncak fabrikalarının birinden geliyordu. Maşallah, Baron, bana oyun cak ta gönderiyor. Şu sandığı bir açıp bakayım, dedi. Tam sandığı açacağı ftaman, etiketin üstünde kırmızı harflerle almanca olarak «.tehlikeli^ kelknesinin iki defa yazılı olduğunu gördü. Sakın makineli bir bomba ol sns bir kaç iskemîe, hâkimin karşısmda suçlunun iskemlesi ve raasası jjar. Bir şoför arabasını bir başkasına satmış. Fakat bu satış resmî daire • lerce tesçil edilmemiş. Şimdi arabayi alan adam günde bir kaç defa belediye nizamatma muhalif harekette bulunuyormuş. Belediye zabıtası ceza yazınca da bunu yakahyorlarraış. 3 liralık bir ceza... Ceza kesbi kat'iyyet ediyor... Bir başka dava. Suçlu gene ayni adam. Gene ayni esbabı mucibe. Gene 3 liralık bir ceza. Bu hal bir kaç defa tekrarlaymca h&kim soruyor: Oğlum, niye bu satış muame lesini tesçil ettirmiyorsun? Efendim muameleyi arabayı alan adamla beraber yaptırmak lâzım. îyiya, beraber yaptırın. Imkânı yok efendim. İmkânı yoksa o mütemadiyen kabahat yapacak... Ve ben de mütemadiyen ceza göreceğim... Biliyorum efendim. Biliyorsan muameleni yaptırsana... Adamı bulamıyorum efendim. Kayıplara karıştı. Oda yüksekte, pencereler açık... Açık amma perdeleri şişiren rüzgâr sanki bir alev dalgası... Daktilo hanım arada bir fırsat bulunca mini mini patiska mendili ile yüzünü si • liyor. Hâkim de sıcaktan muztarip. Kapının yanında duran mübaşire pencereleri bir açtırıp bir kapatı y«r. Arada bir de kapıyı tıkayanlara aesleniyorı kanapesinin altma soktu masın, diye düşündü. Sonra, azamî dikkat ve ihtiyat ile «andığ Baronun kanapesi altma soktu. Bir iki dakika sonra, Baron nefes nefese geldi: Bana bir şey getirdiler mi? Evet bombalar getirdiler. Ben de ilk önce tadına siz bakasınız diye odanıza, kanapenin altına sakladım. Maamafih belki de sizin bana, senebaşı hediyenizdir de Madrit ile Ka raorman arasındaki vesaiti nakliye nin betaetinden dolayı, teahhurla gelmiştir. Kolberg'in telâşı geçti: Hele biraz rahat nefes alabil dim, dedi. Düşününüz kî bu sandığı evvelâ evime götürmüşîer, kanm da kat'iyyen kabul etmiyerek buraya göndermiş. Martha bir kahkaha attı: Muhterem zevcenize, bana karşı gösterdiği teveccüh ve muhabbet ten dolayı teşekkürlerimi arzetme nizi rica ederim. Fakat karınızı bu kadar korkutan bu sandığın içinde ne var ki böyle?.. Bizim âlimlerîmîzin en son ihtiralarından biri... Sevgili dostlarınız Fransız'Iara bediye edilecektir. Bunu Fransız'lara tayyare ile mi göndereceksinîz ? Bak, doğrusu, bu, aklıma gel metnişti. Fena fikir değil. Beni en ziyade düşündüren şey de bu sandığı gideceği yere göndermenin çaresini bulmaktı. Martha, derakap cevabı yapıştırdı: Bir tayyare bulur ve yüz bin peceta verirseniz ben götürürüm. Deüsin Martha, deli? Maamafih, esas itibarile bu fikir, hiç te fena değil. Çünkü, bir müddettenberi ts panya hududu, gittikçe daha sıkı bir surette muhafaza ediliyor. Gerçi dağlardaki keçi yolları vasıtasîle kaçak çılık yapmağa alışık emniyetli adatnlarımız var ama, hayli büyük olan bu sandığı geçirmek kolay değil. Mademki benden istifade etmek istemiyorsunuz, baska bir çare bulur, oyuncaklarınızı huduttan geçiririz. Bir Fransız tayyarecîsi bu işi becerir. Biliyorsunuz ki elimizde böy. le bir tayyareci de vardır. Martha, her müşkülü halleden »ür'ati intikali ve bir fikre çabucak uymaktaki müstesna kabiliyeti ile ilâve etti: (Mabaâi var) Zeki Velidi Beyin istifası Istifa eden Darülfünun müdcrrisIerinden Zeki Velidi Beyin istifa namesi henüz resmen muameleye konmad'ığından edebiyat fakültesi müderrisler meclisi yarm içtima ederek tetkikat yapacak ve bu husustaki karannı verecektir. Hukuk Faköltesinde imtihan usulü değiştiriliyor Hukuk fakültesi müderrisler meclisi bugün toplanarak gelecek se neden itibaren değişecek olan imtihan usulünü tetkik edecektir. Şimdiye kadar hukuk fakültesinde bütün derslerden ayn ayrı imtihan yapılmakta idi. Gelecek seneden iti baren dersler zümrelere ayrılacak tir. Bu zümreye dahil bir deraten muvaffak olamıyan bir talebe o zümrenin bütün derslerinden tekrar imtihana girmek mecburiyetinde bu lunacaktır. Kaza mı, kasıt mi ? Geçenlerde Mahmutpaşa'da yanan Altınmakas mağazası sahibi İsrail Sivilya Ef. mağazayı 78 bin lira sigorta parasına tama an yak makla maznun olarak Ağı/ce^a mahkemesine verilmişti. Mahkeme, yangın mahallinde bir keşif yapmağa karar vermiş ve dün saat altıda Ağırceza heyeti Altm makas mağazasımn yerine. giderek keşif yapmıştn*. Keşif raporu, gelecek muhakeme celsesinde okunacaktır. NlaaırDft® ^ Orta tedrisat muallimlijji imtihanları Orta tedrisat ıs^allimi olmak üzere müracaat eden ve tahrirî imtihanda muvaffak olan yüz kişinia şif ahî imtihanları da dün bitmiştir. Orta tedrisat müdürü umumisi Fuat Bey, tahrirî imtihanlara ait evrakı Ankara'ya götürecek, bu evrak şifahî imtihan notlarile beraber tet kik olunduktan sonra netice taay • yün edecektir. Gayrimübadiller cemiyetinde Evvelki gün şehrimize gelen Maliye Vekâleti emlâki milliye müdürü Rüştü Bey dün gayrimübadiller cemiyetine giderek cemiyet reisi İs • mail Müştak Beyle gayrimübadillere ait muhtelif mes'eleleri görüş • müştür. Rüştü Bey, bundan sonra, takdiri kıymet koraisyonu reisi Faik Nüzhet Beyden de gayrimübadillerin tak • diri kıymet işleri hakkında izahat almıştır. Gayrimübadiller cemiyeti idare heyeti önümüzdeki perşembe günü bir içtima aktedecek, bu içtimaa emlâki milliye müdürünün de iştiraki rica edilecektir. Bu içtimad'a gajrriınübadillerin bonolarile müzayedeye çıkarılan emlâk mes'eleleri tetkik edilecek, gayrimübadillerin bazı atzu ve teınennileri mevzuu bahsedilecektir. Bir neşriyat davası «tkimiz* ismindeki şiir mecmuası müstehcen görülerek müddeiumumilikçe toplanmış, şair Yaşar Hâbi Beyle kitabı basan Hacı Emin ve Salih Efendiler mahkemeye veril mişti. Birinci ceza mahkemesi, dün bu davanın karannı vermiş, maznunları birer ay hapse ve otuzar lira para cezasına mahkum etmiştir. Cezalar tecil olunmuştur. Altıncı şube mGdOrlOğO Vekâleten polis altıncı şube müdürlüğüne tayin edilen Faik Beyin ba müdiriyete asaleten ve muma • ileyhten inbilâl eden yazı işleri mumeyyizliğine de hukuk işleri memur luğundan HUsnü Beyin tayinleri takarrür etmiştir. Ecnebi mektepler Niçin kapandı? Vekâlet, ilgayı tasavvur bile etmiş değildir Telefon şirketi beraat etti Yahu durmayın orada, biraz hava girsin. Bakın burada boş is • kemleler var, gelin, oturun! Bir sebzeciye caddeyi işgal ettiği için ceza yazmışlar. Efendim, ben buna ithaz ede rim. Ne diye itiraz edersin oğlum? Caddeyi işgal etmedim. Ya ne yaptın? Dükkânının önündeki yaya • kaldırımına ufacık bir küfe koydum. Peki bu işgal değil mi? Her dava beş on dakika sürüyor. Kısa, seri, kabili temyiz olmıyan kararlar... Yazı makinesi mütemadiyen Limon kralı Diyamandi'nin mu işliyor, suçlular mütemadiyen de • hakemesine dün gümrükteki İhtisas ğişiyor, mübaşir mütemadiyen ba mahkemesinde devam edildi. Geçen ğırıyor. celsede müddeiumumî tevsii tabkiBir koltukçunun dükkânında tebkat talebinde bulunmuş, Gümrük hirhaneye gitmemis eşya bulunmuş. vekilleri de buna iştirak etmişti. ReKoltukçu (hayır) diyor. Gelsin şais bütün noktalara cevap vermek hit... Şahit zaptı tutan zabıtai belesuretile bu talebi reddetti. diye memuru. Hâkim çocuk denecek kadar genç Müteakıben Gümrük avukatı sonolan suçluyu göstererek şahide sora da Diyamandi'nin vekili bazı nokruyor Î taları kaydetmişler, mahkeme de îs Kaç yaşında takmin edersiniz? tanbul ve Galata gümrükleri mani 2 2 2 3 efendim. festo kalemlerinden üç mütebassısın Zabıtta 50 diyorsunuz. mahkemeye celbine karar vermiş ve mahkemenin devamı çarşambaya 50 yaşında var mı? talik edilmiştir. Dükkânda kendisi yoktu efendim. Bir ihtiyar bulmuştuk. şehadet düşmez. Dükkânı biraz da bu hal ve kıyafetinin uyandırdığı Mahkeme salonundan çıkarken itimat yüzünden işler. bir tanıdığa restgeldim. Hacı Lutfullah Efendi... Hacı Lutfullah EfenArkasından yürüdüm. Biraz sondi büyük bir semtin en meşhur bak ra hâkimin karşısına çıktı. Halis kalıdır. Bembeyaz sakallı Müslüman Halep yağı diye mahlut yağ satı bir adam. Beş vakit namazındadır. yormuş. Bizim Hacı Lutfullah EfenDört beş kere Hacca gidip gelmîş di de mahkum oldu. tir. Elinden tesbih, düinden kelimei CEVAT FEHMl Belediye Müf ettişlerinden Ali Yaver Beyin telefon şirketi aleyhine açtığı davanın muhakemesi geçen perşembe günü bitmiş, kararın tefhimi bugüne kalmıştı. tkinci ceza mahkemesi, dün öğleden sonra kararı tefhim etmiştir. Mahkeme kararmda «davacının hulus ve saffetinden istifade etmek suretile dolandırıcılık filinde unsuru tam görülmediği» zikrolunmuş ve suçluların beraetine hükmetmiştir. Liman dahilinde işliyen motör, Gene kadar mucibince Ali Yaver B. salapurya ve saireyi idare eden kaptelefonu mühürlediği halde kendi tanlara da şoförler gibi ehliyetname sinden mükâleme parası alındığı için verilmesi takarrür eylediğinden bunşahsî hukukunu hukuk mahkeme ların da sıhhî muayene ve îmtihanlaruıa başlanmıştır. tTntihanldrda sinde anyabilecektir. muvaffak olaımyanlarm çalışmalaMüddeiumumilik kararı derhal temyiz etmiştir. rma müsaade ed'ilmiyecektir. Muhittin B. geldi Gazi Hz. nin teşrifleri münasebetile bir kaç gündenberi Yalova'da bulunmakta olan Vali ve Belediye Reisi Muhittin Bey dün şehrimize avdet etmiştir. Köçök sefine kaptanlarına ehliyetname verilecek Limon kralımn muhakemesi Seyyah Alman talebesi Ankara İS (Telefonla) Bir kaç gün evvel gazeteler de intişar eden iki Amerika mektebinin kapandığı ve ec nefbi mektep Belediye daitnî encümeni dün yeIerinin kısmen ni ekmek nerhini tesbit etmiştir. ilga edileceği Son günlerde buğday ve un fiatları hakkındaki ha bir dereceye kadar tenezzül etmiş berler üzerine olduğundan ekmekten on, fırancalaMaarif Vekili dan yirmi para indirilmiştir. BinaEsat Beyden Maarif Veküi Esat B. bu hususta izahat rica ettim. enaleyh yarından itibaren ekmek Esat Bey cevaben gazetelerde dokuz kuruşa, fırancala da on üç intişar eden bu haberlere ken • buçuk kuruşa satılacaktır. disinin de bu suretle mutta • li olduğunu, bu hususta kendisine mektep idareleri tarafından henüz müracaat va ki olmadığını, kapananmekteplerin muzayaka dolayısile idareleri tarafından kapatıldığım, ec nebi mekteplerin ilgası etrafmda Vekâletçe hiç bir sey düşünülmemiş olduğunu, yalnız Türk talebenin, ilk tahsillerini Türk mekteplerinde yapmak kanunî mecburiyetinde bulunduklarını, bunun haricinde Vekâ • Ekmek nerhi indi letîn fazla malumatı bulunmadığmı soylemiştir. Muallim mekteplerinin Hse derecesine çıkanlması tasavvunı hakkııtdaki suale de Vekil Bey: < Bu mes'ele elyevtn tasavvur halindedir. Fakat bu ders senesi için programların lise tarzında tadil edileceğini zannetmiyorura. Ancak yapılacak tetkikat neticesinde bu hususta kat'î bir karar verilecek ve bu kararlara göre belki muallim mektebi programlannı lise programlan derecetine yükaeltebileceğiz.» demiştir. Muallim mekteplerinin derecesi Dün şehrimize 80 kadar Alman Da rülfünun talebesi gel • mistir. Seyyahlar sehrimizm gezilecek ve görülecek yerlerini yayan olarak dolaçmışlardır. Darülfü nunlular bugün Varna'ya gideceklerdir. Res • mimiz misaf ir talebeden bir grunju Eminönü'ndeh geçerken gfoteriyor.