11 Haziran 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

DOKUZUNCU SENE No. 2907 laHİjs ve Baçmuhorrlrl CUMARTESi 11 HAZiRAN 1932 ABONC ŞERAÎTF YUNUS I l ISJADİ ~* rffüRKİYE*İÇİNJ İÇİH,j İDAREHANESİ: H8ynıınuraümıve kar^mnda tlanci uahsusı | Telgraf; tstanbul Cumhuriyet İ Posta kutusu: N° 2 4 6 : Seneliği | 1400 Kr. J2700 : 6 Aylığı ; 750 g f . l 1450 Kr, | 3 Aylığı | 100 Kr. | 800 îjj\£hğı; 150 Kr^ Telef on: Başmuharrlr Tahrir mudUru Idare müdürU 22365. Matbaa 22366 23236 2047% ^ 5 Kuruştur = r~ ^ ^ ^^ ^ Emir Faysal Hz, Bu akşam Ankara'ya gidecek Hükumet tetkikat yapıyor, ihracatuij w lVfî^hası her yerde Haricî siyasetimiz Neden Fransa'nın Hoşuna gitmiyor? Fransız gazeteleri ile Fransa'nm elebaşılık ettiği milletlerin gazetelerinde ve Fransız siyaset ve sermayesinin aleti olan diğer bazı gazetelerde, bariz bir Türk aleyhtarlığı peyda oldu. Bunlar, her gün bir vesile ile Türkiye'ye karşı yazılar yazıyorlar. Bu meyanda Kahi re'de fransızca olarak çıkan «La Bourse Egyptienne» yani Mısır Borsası isimli gazetede de bu cinsten bir makale in Hşar etti. «Tevfik Rüştü Beyin siyaseti» ve «Ankara ile Moskova arasmda» serlevhaların. taşıyan yazının muharriri, Tevfik Rüştü Bevin politiksını, yani Türkiye'nin haricî siyasetini müstehzi bir lisanla tenkit ediyor. Türkiye Hariciye Vekili, romantik imiş, hayal pe şinde koşuyormus ve eski Osmanlı saltanatının büyiik devletler arasındaki ihtilâflardan istifade siyasetini takip ediyormuş. Muharrir diyor ki: cTevfik Rüştü Bey, eski rejime karşı beslediği bütiin kine rağmen gene onun siyasetini takip ediyor. Padişahlar, In • giltere ile Rusya'yı birbirine düşüren ihtilâflan istismara çalışırlardı. Ankara ise Bolşevik Rusya ile dünyanın mütebaki milletleri arasmda bugün bizzarur mevcut olması lâzımgelen gerginlikten istifadeye çahşıyor. Bolşevik'ler, Cemiyeti Akvam'ı, her yerde ve ellerinde mevcut bütiin vesaitle aleyhinde bu lunduklan bir iktisadî rejimin timsali addediyorlar. Binaenaleyh vaktile Londra ile Sen Petersburg Babıali için ne ise bugün de Cenevre ile Moskova Ankara içm odur. Tevfik Rüştü Bey, bir taraftan Cenevre'nin teveccühüne mazhar ol • mak istiyor ve Türkiye'nin Cemiyeti Akvam'a girmesi için faaliyetle müzakereye devam ediyor, diğer taraftan da Sovyet Rusya'nın infirat halinden îstifadeye çalışıyor. Bunlar, umumî harpten evvelki diplomasinin klâsik usullerîdir. Fakat, ekseriya ve bilhassa her yerden f azla Türkiye1 de unutuluyor ki, u* mtami harptenberi titmya çok değişmiştir. Ankara'mn bazı mehafilinde hâlâ iktisadî meseleler ile meşgul olmadan sade siyaset yapmak kabil olduğu zannedilmektedir. Halboki Türkiye'nin iktisadî vaziyeti büyük bir politika takibine müsait değildir. Ecnebilere karşı takip edilen miyop siyaset bu memleketi, en iyi ticaret anasırından mahrum etmiştir. Bir tacir, öyle bir iki günde yetişmez. Onun için, damarlarında ticarete ve tacirlere karşı derin bir istihfaf ve istih • kar Itissi mevcut olan Türk'lerin, memleketlerinden kovdukları ecnebilerin yerini tutmaları için çok zaman geçecektir. Bu ecnebiler, belki, kâmilen servetlerinî alıp götürememişlerse de her memleketin hassaten muhtaç olduğu bir şeyi, her halde alıp götürmüşlerdir ki o da, beynelmilel kredidir.» Rusya'dan gelen ziraat ve fen mütehassısları.. Mütehassıslar makineleri kurup işlet tikten sonra avdet edecekler [Türk buğdayını koruma Buğday fiatları yükselmekte devam ettiğindejı ekmeğin ucuzlaması ihtimali azalmıştır. Yeni mahsul bir ay sonra gelecektir. Halen geçen senenin son stok ları kullanılmakta olduğundan fiatların düşeceği beklenemez. Diğer taraftan Konya ve havalisile memleketin diğer bazı kısımlarında kuraklığın devam etmesi mahsul için endişeler Misafirimiz dün şehirde bir gezinti yaptı iz, Hicaz Prensi E mir Faysal Hz dün öğleye ka dar Perapalas' taki dairelerin de istirahat et mis ve öğleden sonra otomobille şehir dahilinde bir gezinti yap • mıştır. Faysal Hz. dün motörle Bnyüka da'ya gitmek ar zusunda idi. Fa kat fırtına sebe • hile bu tenez zühten sarfı na • Emir Faysal Hz. zar etmiştir. Misafir.rriz bugün akşam trenile Ankara'ya hareket edecek ve Hay darpaşa garında merasimle teşyi olunacaktır. Emir Hz. nin Ankara'da üç veya dört gün kalmaları muhtemel dir. men'i ihtimali de vardır vermektedir. Bu itibarla ilerisi hakkında tedbir alınmak lüzumuj hissedilmiştir. Persembe giinkii Heyeti Ve kilede buğday vaziyetinin göriişüldüğü de haber veriliyor. Hükumet bu vaziyet karşısında bazı kararlar vermeği düşünmektedir. Buğday ihracatının men'i ihtimali de vardır. Suriye^de Cumhuriyet Niyabet Meclisi bugün açılıyor, yakında Reisicumhur intihabı yapılacak Suriye'de fevkalâde hâdiseler cereyan etmekte devam ediyor. Fransa fevkalâde komiseri M. Ponso'nun dün Sam'a gelerek bugün niyabet meclisini merasimle açması bekleniyordu. Bu maksatla meclis azasına M. Ponso'nun Sam vekili Solonyak daveti yeler göndermiştir. Samda fevkalâde askerî tedabir alınmıştır. Suphi Berkât'm adamlarından ömer Daye'yi öldürenler yanlarında bir de kadın olduğu halde Türkiye'ye kakaçarlerken hudutta yakalanmışlar Kadın cinayeti itiraf etmiştir. Cinayetin Ibrahim Hananon'un oğluna yapılan sui kaste mukabil Vatani'ler tarafmdan yapıldığı anlaşılıyor. Sttrfyt için yeni 'Wr r. ~nun Suphi Berekât muhafızlartle be> olan fevkaıâde Jcömiter H fonttf raber Antakya'dadır. Davete îeâ bet edip etmiyeceği malum değildir. Komiser eski Osmanlı vilâyat rdarati Vatani'ler sık sik içtimalar aktetmek kanununa müsabih bir lâyiha hazırlatedirler. makla meşguldür. Beyrut'tan haber verildîğine göre Suriye ile Lübnan'ın birleşmesi Suriye'de idare sekli Cumhuriyet ola mes'elesini tetkik edecek ve halkın temayüllerini öğrenecek olan bir hecaktır. Âli komiser M. Ponso meclis yet yakında Paris'ten Suriye'ye geaçılıp Reisicumhur seçildikten sonra lecektir. ' temmuz içinde Paris'e gidecektir. : • liniHIIIIIIUIHHnHHUIIiniPIHinilUIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIMIIIMIIIIIIIIIIIIIMIIIIHIIIIIIMIIinnilllllllMIIMIIIIIIIIIIIIIMHH Dün şehrımize gelen Rus heyehnden başta Moskova Fen Enstitusü müdurıi Vogo Yoldaş ile mutehassıslaidaıı Klimoif ve Kordakoff Yoldaslar Başveki' İsmet Paşa Hz. nin Rusya dost ve aziz komşumuz Türkiye hükumetine hediye olarak takdim ediseyahatîerinde Sovyet hükumeti tarafından hükumetimize hediye edi len ziraat alât ve makinelerini teslhn etmek üzere memuren geldik. Bunlen ziraat alât ve edevatile otomobil ların içinde on tane traktör vardır. ve sair makinelerin diğer bir kısmı da Traktdrler Stalingrad fabrika ma dün öğleden sonra (Leningrat) va.mulâtından ve en son sistem olmak purile l'mammıza gelmiştir. üzere beheri (35) beygir kuvvetinEşyaların ziraate müteallik olanları (26) vagondur. Bunlardan on ton dedir. Bunlar topraktan başlıyarak ambarlara kadar olan bütün ekme, sıklelinde olan eşyalar vapurun gübiçme ve toplama ameliyatında kulvertesinde bulunmaktadır. Diğer olanılmak üzere imal edilmis makinetcmobil ve sair makineler de yirmi sandık kadcrdır. Dünkü vapurla dört Ierdir. Benimle beraber ziraat komiserliği makine ve traktör şubesi şefi makine mühendisi gelmiştir. (Andre Pavlof) ve ziraat komiserliğ Evvelki gün şehrimize gelen Franc ınemurlanndan (Kondakof), makinı Merink vapurile de beş mütehassıs enstitusü fen memurlarından (Dimit gelmişti. bu mütehassıslar hükume ri Kalyof) ve (Aleksi Şerakof) Yoltimizin mirafiri olarak Beyoğlu'nda büyük Emperyal otelinde ikamet et daşlar da vardır. Biz hükumetimiz den aldığımız emir mucibince Tür • mektedirler. kiye hükumetinin göstereceği yerler Mütehassrslardan Leningrat ve de bu makineleri kurup istimalini Moskova Fen Enstitusü müdürü (Vlaöğretmeğe memuruı. Makinelerin ku ditlav Vago) Yoldaş bir muharriri • rulması ye<fî seTcîz ğiFne mütevak*kıf fnîze şu malumatı vermiştrr: < Mabadt 2 inc* sahifede ) « Sovyet hükumeti tarafmdan Yepyeni bir Fenerbahçe Yapmak için.. Teberruat her gün daha çok kabarıyor Fanerbahçe kulübüne yapılaeak yeni bina için açtığımız liste hal kımızın semih duygular sayesinde yekununu günden güne fazlalaştı rıyor. Bu, adeta gençlik ve vatan işi lâyık olduğu ehemmiyetle hedefe varacaktır. Dün, günün cuma olmasına rağmen açtığımız listeye teberrular devam etmiştir. Sıvas'ta yaz hayatı... Paşa fabrikası şelâlelerinde bir kazan pilâv ve kuzu 25 kişiye az geldi Teberru listesi Sivas (Hususî) Şehre bir saat mesafede bulunan (Paşa Fabrikası) Sivas'Iiların en güzel ve en yakın mesirelerinden biridir. Bilhassa cumalan halkın yarısı buraya belediyenin malı ve müteaddit şelâlelerin birleştiği yer olan bu harikulâde mahal Istanbul'un Bentler'i mesabesinde ve tabiatin nadir güzelliklerinden birini teskil eder. Bol Muharrir, sonra Rusya'dan alınacak suyun tesirile feyyaz ve kesif bir ormakinelerden de Türkiye için hayır gelmanın vâsi gölgesinde küme küme miyeceğini; çünkü bir ziraat memleketi gruplar Sivas'ın tozundan uzak neşeli olan Türkiye'nin lüzumundan fazla saasude ve temiz bir gün geçirmektedirnayileştirilmesi muzır olduğunu, Tür ler. kiye'nin istikbali, ziraî servetlerinin rasBu cuma Sivas'ta halkevinin muzayonel bir surette istismarına bağh bulun hereti ve gençliğin tesebbüsile teşek duğunu, sanayii canlandırmak ve ya kül etmi.j olan Sivas Spor kuliıbü de şatmak için yalnız makinenin kâfi gel25 kişilik bir kafile halinde buraya gitmediğin* ve sermayeye de lüzum oldumiştir. Havanın temizliği, suyun iyiliğunu, Rusya'nın ise kendisi sermayeye ği sebebile bir kazan kuzu ve pilâvla muhtaç bulunduğunu söylüyor. Nihayet helva kafileye az gelmiştir! Bu mahalmakale, asıl ortaya atılmak istenilen su lin belediyenin eline geçmesinde kulümütalea ile bağlanıyor: bümiızün reisi fahrisi bulunan muhterem ve faal belediye reisimiz Hikmet Türkiye'nin takip ettiği umumî politika ve hasseten Sovyet Rusya ile mu Bey âmil olmustur. Bu mesire mahallinden maada şehhafaza ettiği dostluk ecnebi sermayere 3 saat mesafede Soğuk Çermik darlarmm Türkiye hükumetine karşı (Kaplıca) ve 6 saat mesafede Sıcak gösterdiği itimatsızhğı artırmaktan başÇermik mevcuttur. ka bir şeye yaramıyor. Onun için TürMahsul vaziyeti kiye, ne dünkü ne de bugünkü dost larından para bulamıyocaktır. Bu iti • Bu seneki mahsul vaziyeti geçen sebarla, bir gün gelecek ki Türkiye harinekinden farksızdır. Yalnız on gün cî siyasetinin muvaffakiyetsizliğini an denbeıi yagmur yağmamakta uıuugun ı yağmur yagmamama olduğunaenDeil lamağa ve hakikatlere daha uygun bir para mukabili satmak ve son senelerde politika takip etmeğe mecbur olacak dünyayı yeni bir felâkete doğru götürhr. Bu «un, hatta Ankara'mn tasavvur meğe çalışan Fransa'nm arabasına koşulettiğinden daha çabuk gelecektir.» mak, Türkiye'nin kabul edeceği sey değildir. Gazetenin bu makale ile anlatmak isTürk'ün damarlarında tacir ve ticatediği sudur: Türkiye, Rusya'ya mütereti hor ve hakir gören bir kanın dolaşveccih bir siyaset takibinden vazgeç • tığını iddia etmek ise Iş Bankası erkâmeli ve Fransız siyasetine ayak uydurnının Mısır'da bir şube açtıklarının er • malıdır. Niçin? Acaba Türkiye, kendi milH menfaatlerinin hangi tarafta ve na tesi günü söylenirse bedahati inkâr et sıl bir siyaset takibinde olduğunu, Mımek demek olur. sır'da çıkan ve ismi üstünde simsarlık Gazetenin Türkiye'den kovulduğunu gayesi takip eden bir tatlısu frengi ga • iddia ettiği ecnebiler ise hiç şüphesiz zetenîn basmakalecisinden daha mı az memleketi soyup sovana çeviren bazı takdir eder ? Bu yazının neticesi de göste sermayedarlardır ki onlar kovulmamışriyor ki Fransa'nm bütün gayesi, Tür • lar; fakat eskisi gibi bol bol kanı emi kiye'yi Rusya'dan ayırmak ve Rusya lecek bir Türkiye bulamadıkları için aleyhinde teskil ettiği bloka ithal et • kendileri çekilip gitmişlerdir. mektir. Türkiye'nin haricî siyaseti, her mil • letle dost geçinmek ve diğer milletlere Türkiye'ye para vermek için ortaya karşı kurulmak istenilen pusulara iştiatılan bu şart, Fransız parasmm ancak siyasî esaret mukabilinde alınabileceğini rak etmemektir. gcsteriyor. Siyasî hürriyet ve ietiklalini Japonya, uzak şarkta, küçük Baltık Esami L. K. Dünkü spor faaliyeti Muhtelit takım hazırlık maçıCumhuriyet turnuvalarının ikinci devresi Paşa fabrikası selâlelerinden birutnın şaırane manzarast dan köylü şu günlerde şiddetle yağmura muntazırdır. Bir hafta zarfmda buğday ın rublağısı (12 kiyyesi) 50 kuruştan 115 kuruşa çıkmiştır. Ekraeğin narhı da 2 kuruş artmıştır. Muzatfer ...... Evvelki yekun 183 Müteahhit Kemal B. 50 Emniyet Sandığı memurları 25 Fenerbahçe'H Mehmet Reşat B. 10 » Hayri Celâl B. 10 » ve Elektrik Şirketi 10 memurlarından Salâhattin B. > Tüccardan Mu • 10 ammer B. > Süreyya B. 2 > Nusrat B. 2 » Hüsnü B. 1 Ismini vermek istemiyen bir 1 Fenerbahçe'H Fenerbahçe'H Cezmî B. 1 Osmanlı Bankası memur • 1 larından Sami B. Yekun 306 Teberrular idarehanemizde ka • bul edilmektedir. îdarehanemize kadar gelemiyenler tevdiatlarını Yenipostane civarında Zekî Rıza spor mağazasina. namımıza yapabilirler. Bir yardım teklifi devletleri, Lehistan ve Romanya ise Avrupa'da Fransa'nm sevk ve idaresi altında Rusya'yı ihata ediyorlar. Fakat, Türkiye, çemberin Kafkasya'da açık ka lan parçasını kapamağı kabul etmiyor ve işte bunun içindir ki Fransa, bizim haricî siyasetimizi beğenmiyor. Umu • mî harpte aldığımız acı tecrübeden sonra, Türkiye haricî siyasetinde müstakil olmağı, herkesle dost geçinmeği ve bir takım sergüzeştlere atılmamağı esas prensip olarak kabul etmiştir. Mısır'da çıkan fransızca gazetenin bu makaiesini, Fransa'nm bize karşı tatbik ettiği aleyhtar siyasetin esbabını, mümkün olduğu kadar açıkça göster diği için mevzuu bahsetmeği faydab bulduk. Cumhuriyet Türkiye'si, para muka • bilinde haricî siyasetini değiştirecek ve kendi menfaatlerine zarar verecek maceralara atılacak kadar akılsız değildir. ABtDİN DAVER Karaköypalas'ta insaat idareî fenniyesi mimarlarından Nizamettin B. bize gönderdiği bir mektupta Fe nerbahçe'de yapılacak binanın proCumhuriyet türnuvannda dünkü müs abakaların galiplerinden: Yukarıda je ve inşaat plânlarını meccanen Karagümrük, aşagıda Sakarya hazırlamağı taahhüt ettiğini bilidiGalatasaray birinci takımında Nihat, Umumî kongre münasebetile Ankariyor. Bu teklifi takdir ve Nizametrahatsızlığı dolayısile bulunamamış, ta> ra'da İzmir, Ankara, İstanbul muhtetin B. e teşekkür ederiz. litleri arasında yapılacak olan turnuva kımda, Avni, Vahyi, Mithat, Suphi, Asıt Suavi, Necdet. Kemal Faruki, Feyy«x, müsabakaiarina hazırlık olmak üzere dün Istanbu) muhteliti Galatasaray bi Kemal Şefik Beyler oynamısbr. Muhtelit takımın muhacim hatbnr rinci takımile ekzersiz yapmıştır. Bu tamamen Fenerbahçe muhacim hartı ekzer&iz maçı Kadıköy Fenerbahçe sateskil etmis muavin ve müdafaa hatlahasında yapılmıştır. istanbul muhtelit takımında yer al rında namzet oyuncular oynarmşhr. Dünkü şiddetli rüzgârın tesirile de mak üzere futbol heyeti tarafmdan daoyun berbat ve sert bir sekil almış, ik» vet edilen oyunculardan bir kısmı dün taraf ta tek bir gol yapmağa muvaffak gene davete icabet etmemislerdi. Hüolamamı«tır. Adliye Vekili Yusuf Kemal B. kunıet merkezinde ve Türkiye'nin en dünkü Ankara trenile şehrimize kuvvetli üç mıntakasının muhtelit ta gelmiştir. Vekil B. Istanbul se • kımları arasmda yapılacak olan bu turFenerbahçe stadyomunda dün Fe • nuvanın hususî ehemmiyeti vardır. Bu yahatini hususî işleri için yaptıner üçüncü ve Hilâl birinci takımmüsabakalarda her mıntakanın kuvvet ğını, ve adliyede yapılacağı işaa ları arasmda yapılan müsabakayı Feve kıymetini göstermesi lâzımdır. Buner takımı 6 0 kazannuştır. edilen tebeddüllerin aslı olmadınun için de iyi hazırlanmak zarureti Moda ile Pera arasındaki müsabaka ğını söylemiştir. vardır. Halbuki muhtelit takımın ikinci da tarafeyn birer gol yaptıktan sonra Vekil B. pazartesi günü An • hazırlık maçı da çok cansız ve zevksiz IMabadi 4 üneu »ahifede) olmustur. kara'y& avdet edecektir. Adliye Vekili Dün geldi, pazartesiye avdet edecek Diğer müsabakalar