1 Aralık 1989 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 61

kıları bile çalamıyor. Özellikle güç- lendiricinin beste programıyla yaptı- ğınız düzenlemeleri çalamaması b talihsizlik. Herhangi bir başka enstrümanı, nota girişi ya da playback amacıyla, sisteme bağlamak için başka bir MI- DI arabirimine ihtiyaç duyuyorsu- nuz. Güçlendiricinin bir arabirim yu- vası olmakla birlikte, buraya uyan tek arabınm Datel'in ürettiği SEX arabirimi Dış MlDI klavyesini ve ritm maki- nasını sisteme başka bir enstrüman bağlamak için kullanabilirsiniz ama bu noktadan sonra güçlendiriciyi unutup daha esnek yazılımlar kullan- mak daha makul olabilir. DİĞER MIDI BONANIMLARI Komple bir MIDI sistemine geçiş masraflı olabilir. MIDI uyumlu bir klavyeye (130 dolar ve daha fazlası), 64/128 için bir MIDI arabirimine (50- 100 dolar), bir ya da iki MIDI kab- losuna (tanesi 6-8 dolar) ve yazılım- lara ihtiyaç duyacaksınız. Klavyenizle hem kayıt hem de playback yapmak için iki kablo gerekecektir. MIDI klavyelerinin büyük çoğun- luğu yalnızca mono çıkışa sahiptir. Piyasadaki en ucuz MIDI klavyesi Casio MT-240'tır. Diğer 119 ses ile birlikte çok iyi bir piyano sesine sa- hiptir. Ön notayı aynı anda çalabilir. Kulaklık girişinin bulunmaması önemli bir eksiklik sayılabilir. Ayrı- ca ses pro, da mümkün ol- mamaktadır. Yine Casio'nun CT-640 modeli, kulaklık girişine, şarkı belleğine ve 465 hazır sese sahiptir. Yalnız onda da ses programlaması yoktur. Yamaha Fm MIDI sintisayzırı, ste- reo hoparlörler, şarkı belleğine, eko sistemine, kulaklık girişine sahiptir. Tuşları küçük olmakla birlikte beş oktavlık sesi vardır. En iyi özelliği iki operatörünün seslerinin kısmen prog- ramlanabilir olmasıdır. Tüm özelliklere komple olarak sa- hip olan klavyelerin fiyatı (Yamaha DXL1 gibi) 1000 dolara kadar çık- maktadır. Yamaha, Korg, Casio ve Roland gibi şirketlerin başka başka ses üret- me yöntemleri vardır ve sonuçlar çok değişik olabilmektedir. Varyasyon arıyor ve ses tonuyla denemeler yap- mak istiyorsanız en esnek ve açık sis- temi kullanmanız önerilir. Arayaca- ğınız en önemli özellik programlana- bilme olmalıdır. MIDI YAZILIMLARI Craig Chamberlain'ın Enhanced Sidplayer, MIDI tipi, Casio CZ klav- yeleri için özel bir versiyona sahiptir. CZ versiyonu, her MONO SID kom- pozisyonunu CZ klavyelerinde çoğul ses tonlarıyla çalmanızı sağlar. SID ya da MIDI playback seçene- ği sunan iki müzik programı da Ins- tant Music ve Advanced music System. İkisi de, başka başka arabi- rimler kullanarak MIDI ile müzik yapmanıza olanak verir. Instant Mıı— sic Casio CZI101 i ıçııı orkestra durumdadır ve geniş bir rockn-roll kolleksiyonuna sahiptir. Eğer MIDI klavyeniz programla- nabilir ve kendi müziklerinizi yaratıp save etmek istiyorsanız, bir librarian ya da librarian/editor programına ih- tiyaç duyacaksınız. Bu programlar belli klavyelerle uyumlu olarak üre- tilirler ve 64 ve 128 ile ses yaratma- nıza ve düzenlemenize olanak sağlar- lar. Kendi sahip olduğunuz MIDI klavyesi ile uyumlu olanı almak en akıllıca seçimdir. Bu nedenle prog- ramlanabilir bir sintisayzır alırken, editor/librarian yazılımları buluna- nından almaya özen gösterin. Belli başlı müzik mağazalarında özel MIDI departmanları bile açılma- ya başlamış durumda. Buralarda si- ze her konuda yardımcı olmaya ve yol göstermeye hazır uzman satıcılar yor. C-64 ve C-128 ilk bakışta görünen- den çok daha fazla ses ve müzik ye- teneğine sahip. Tüm bu araçlarla mü- zikteki yaratıcılığınızı arttırmanız mümkün olacaktır. Bol müzikli gün- ler! 61