1 Aralık 1989 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 25

Resim 9: AC ile AC-4-DC gerllimlerin karşılaştırılması. Yukarıdaki mahzurlar göz önüne alınarak çok daha sağlıklı bir biaslam yöntemi bulunmuştur (Resim 11). Bir önceki şekilden tek farkı, baz diren- cinin bir ucunun besleme gerilimin- den alınarak kollektöre bağlanması olmuştur. Ancak bu kadarlık bir de- Bişiklik dewmın çalışmasını oldukça değiştirmişti Devre, “gerı besleme”' adı verilen tekniğin tipik bir örneğidir. Bu konu ileride daha detaylı olarak anlatıla- caktır. Örneğimizdeki geri besleme- den kastımız, baz geriliminin kollek- tör gerilimini etkilerken kollektör ge- riliminin de baz akımını etkilemesi- dir. Eğer kollektör gerilimi artacak olursa baz direnci Rb üzerinden ar- tan baz akımı artacak, bu ise kollek- tör gerilimini azaltıcı bir etki yapa- caktır. Böylece devre oluşacak deği- şikliklerde kendi kendini ayarlamak suretiyle kararlı kalacaktır. Bu devrenin diğer bir avantajı da, bias için gerekli direnç değerlerinin daha düşük olması ve bias gerilimi Resim 10: Tek dirençli blas devresi, — « * aV q: YÜK $ DİRENCİ R> ç 1» _A.'A'AvA_ ı OV <0 Resim 11: Negatif geri beslemeli bias sistemi. fazla etkilenmeden en yakın standart direnç değerinin kolaylıkla seçilebil- mesidir. Örneğin Resim 12'deki dev- rede kollektör gerilimin 4,5 Volt ol- duğu varsayılırsa, Rx direnci üzerin- de düşen gerilim 4,5 - 0,6—3,9 Volt olacaktır. 4,5 Volt'luk kollektör ge- rilimi için 4,5 mA'lik bir kollektör — J *9V > ::1k R! < OV bi —0 Resim 12: R, İçin uygun değerler 68 K - 100 K arasındadır. akımı, bu kollektör akımı içinde tran- sistörün kazancı 100 olduğu varsayı- larak 4,5 mA'lik bir baz akımı gere- keceğinden Rx direncinin değeri Rx — 3,9/ 0,045 — 86,6 Kohm olarak bulunur. Bu değere en yakın standart değere 82 KOhm olduğu için rahat- lıkla kullanılabilir. Hatta ikinci yakın değerler olan 68 KOhm veya 100 KOhm bile iş görür. Bunun böyle ol- duğunu siz de görebilirsiniz. Devre- yi kurarak Rx direnci yerine değişik değerde dirençler bağlamak suretiy- le kollektör gerilimini ölçebilirsiniz. Tabii farklı dirençler için kollektör geriliminde de değişiklik olacaktır. Ancak bu değişiklik, bir önceki dev- rede bias direncinin doğrudan doğru- ya besleme kaynağına bağlandığı du- ruma göre çok daha az olacaktır. Bias sistemleri içinde en mükem- meli resim 13'de gösterilen teknik ile gerçekleştirilendir. Şimdi bu devre için gerekli hesapları yapalım. Kolaylık olması amacı ile besleme gerilimini yine 9V, yük direncini de 1 Kohm olarak kullanacağız. Başlan- 25