11 Ekim 1946 Tarihli Büyük Doğu Dergisi Sayfa 14
UZ milyonlarca borç pahasına kuru- lan ve yâşatılan (Donanmayı Hüma yun), Abdülazizin (Donanmayı Hü- mayun) u kimindi?.. Bütün mali yükü gafil millet üzerinde olduğu halde, bu donanma, kim ve neyi müdafaa için, kim ve neye karşı yaşatılıyordu?.. Devletin, bütçesiyle endi borçlarının faizlerini bile ödeyemiyecek hale gd el yol açtığı, i ze gâhlarına yarar iptidai maddeleri (o işlenmez bir halde elinde kalan köylülerin, e e İr murabahacıların esiri bulunduğu, devlet lâhiyetinin, idari, mali, içtimai oceph çözüldüğü, ümmetçilik bütünlüğü piramo parçalanarak Omüs anas arasında milliyetçilik ve istiklâl hüsul arzularının bulduğu ânı bir gözönüne getirelim: Bulgaılar, Bosnalılar, (oHersekliler, Ar. navutlar; Araplar, Ermeniler. istiklâl isti- gazlara Anadoluya hâkim olmamaları ( için dikkatlidirler. işte. böyle bir durum, Sultan Azizi bile mezara götürmüştür!.. Böyle bir durumda Sultan Murat, hür- riyeti, müsavalı, meşruliyeti kimlere Vvere- G: Gnyeitiiri e ME bir an evvel is- hurriyev AA, Ermenisini; Arabını; Kurdünü; şerkesi; Arnavudunu, bDürzusünu, ren ii bir araya getirip müsavat ve adâlet YAA İİ Çözülmüş, kopmuş, yıkılmış; (iktisadi i , mali, içtimai, siyasi durumu zedelenmiş bir camiayı, meşrutiyetle mi (O kurtaracaktı Sul- tan Murat?. Devletin âşârı, tütünü, tuzu, balığı müsli ve hırisüyah Oorical oecnebi- lerin m tkârı olmuş, devlet esrarı yok olmuş, olmuş o . U e 187 zaferiyle, Avrupi vaze- ne bozulmuş, İngilizler yalnız kalmış... Rus- lar, 1270 m acısını - kökünden söküp ml in Balkanlara ateş yağdırır ol- m manzarası.. astanın, sna teşrifi gibi bir şey; ölmek için mi, di- rilmek için mi?... 1293 Rus muharebesini Abdülhamit iste- “memiştir. Eğer Almanlar, 1870 de Fransızla- * ra galebe çalamamış olsalardı, bu muharebe olur muydul.. Ne münasebet!.. Almanlar ga- lip gelince Ruslar 1270 muharebesinin kendi- zam tahmil ettiği (omuahedeyi (o (Bismark) Ki Boğazlara taallük eden kısmıdır ki, evvelâ İngilizlere karşıdır, İngiltereyi yalnız yaka- TARİH KIYMETHÜLMİ DEMEKTİR vi Yüzüyle Abdülhamit : 3 uyan, işe mümaşatkârlık gören vererek 1293 e do; 241p. çizdikleri gibi muharebeyi Sultan Hamit, istemiş değildir. Bu, eski hâdiselerin doğur” duğu ex zaruretti. onra, bir Uarızımızın obuyurdukları gibi, Olar Kün Sultan Hamit devrinde veessus eümemiştur. Muuaki ca bilmelidir ki, bu, müsbet tarihtir. a u kadar ayıba düşülemez. 1863, yânı ie e Aynı mualuzın yazdığı, hattâ şah- sımı teçhil ile ihtar buyurdu, Abdülhamit Devri Saltanatı) namındaki kitap, iki cilt değildir. Bu tarih kitabının makbul bir vesi- .aahiyetini taşımadığı halde, üç cilt oldu- gunu kendilerine bildiririm. Sultan kaş miit, borç ödememiştir iddiası da yanlıştı. Eğer ii iyi ve toplu bir surette tet- kik buyurmuş olsalardı, Sultan Hamidin şa- heserlerinden biri olan Muharrem kararna- meğine, (Tevhidi Düyun) anlaşmasına ovekii olurlardı. Olurlardı da, bu kararname ile yüz milyon altından ziyade bir meblağı borçlar- dan tenzile muvaffak olduğunu görürlerdi. uarızım hesabına, en nihayet, (Sultan Hamidin üç ayda bir verdiği maaş alayı ge- liyor. Doğrud ur»; Sultan Hamit, üç ayda bir, aylık verirdi. Fakat, ayniyat usulü Sulini Hamidin ekmeğinden tutunuz da, elbise, tuz; peynir, zeytin, şeker; YİNE ilh.. Her şey, maaşa mukabil ayniyat olarak veriliyor- du. Hem e yok edilmiş. ti) m elli olarak maaşa mukabil vermi Alim muarızımiz, b noktayı da düzelt- Binler Bir de, 1293 Rus muharebesi gibi, tashihi gereken bir Trablus meselesi var: Trablusgarp; Sultan Hamidin seyyiele dolayssiyle elden çıkmış değildir. Harp Gi tetkik: edenler, Trablusgarbın, maale- sef Mahmut Şevket Paşanın Harbiye Nazır- lığı ve Sadmâzamlığında yapmış olduğu bir hata aybedilmiş < olduğunu görür- er. Sultan Harhidin, Trablusgarpta, Italyada hafiye teşkilâtı (o vardı. tal yanların en ufak bir hareketinden haberdar olurdu. Bu yerli ve harici teşkilât, . Sultan Hamidin hal'inden sonra du. Tabidir ki, istihbarat ortadan kalkınca, sıçanlar" cirit ynar Bundan başka Sultan Hamidin Trablus. garpta dolgun bir fırkası vardı. Bu fırkarın zabitleri alelekser garplılarda; mürekkepti a8 vi 2 .seti buydu. Hamitten honra Y Sami KARAY Yani Trablusgarpli olup Harbiye Mektebine scap yejştürilen subaylar... Bu, bir h.. yet arzediyordu. Sonra, bu fırkanın cepha- nesi, malzemesi tedarikli ve askeri fırkadan başka e İrmre teşkilâtı vardı. ve aneleri de icabında ini veya ii üzere deppoylarda dur Dahası var: (Milis) meb) Bunusi de elinde idi. Sunusiye merbut kabi- leler avucunda idi. Bunların da silâh ve cep- Maaşlar deppoylarda duruyordu. Sul mit, Trablusgarplıların size m EN müritlerine, üfürük çülerine kadar ihsanlar; nişanlar, rr, hediyeler Re taltif rn yo, Bunları kâfi addetmiyelim!.. mit, la haşmş sie Akdeniz siyasetini göz önünde tutarak İngiltere ve Italya, Fran unda hattâ .Almanya mm endirmeği biliyordu. Mani ae Italyanlarla döğüşebilecek mu azzam kuvveti de var demekti. İcap ed bu davayı bir (Âlemi Islâm) meselesi salla getirebilirdi. te Sultan Hamidin EE g Trablusgarp Siyu- emen isyanında (İzzet Paşa Kuvvei Seferiyesi) ne asker ve malzeme lâzım oldu. Mahmut Şevket Paşa elden Trablusgarp depolarını boşaltıp gönderdi, hanesi zn Trablusgarp fır- kasını da Yem sevketti Görülüyor ii illaki teşkilât bün- yesi altüst muştu. Bozulmuştu. İşte bu fırsatı kaçırmıyan Italyanlar derhal bir bas- kınla “m Trablusa., Muarızlarımızın YY siyah gören rüyet sale düzelttikten sonra, PER davamı- za girebiliriz. Bir hafta sabır... Geçmiş zamanın mizahi (Cem) in“35 yıl evvelki bir karikatürü... Neşrutiyet devrinin (espri) si; ”— Her sene çağını kapama, dir dörtyüz bin lirasmı üç dört kişinin taksim etmes' hangi bapta yazılı, onu arıyorum. k için borca giren bir milletin i
