18 Ocak 1946 Tarihli Büyük Doğu Dergisi Sayfa 13

lu satırları musikimizi çok seven, ona hizmete çalışan muh- terem Prc“esör Salih Murat Uz- dile bir hizmetim dokunur di- rum dim. Cumhuriyet ve «Türk musikisinde yeni bir keşif» başlığı altında bir yazı gördüm. ae gün sonra da pe neşredildi. Bir fizikçinin bizim öksüz musikimiz ile msşgul olmasını çok büyük bir zevkle karşı- ladım. Çok zarif Sadettin Arelin büyük bir heyacanla söylediği gibi, sizin gibi bir fizik- çinin el uzatması ile taliinin en yüksek tebesine varmış mer- bulunan musikiminiz, artık bestekârlar yetiştirebilecek birli, dörtlü, beşli, sekizlidir. Dediğiniz gibi bunların emsalleri de dörtlü için (4/3), beşli sekizli için (2) olduğunu bütün Ben, bilmediklerimiz bulmak için kitabı- nıza sarıldım : 17 nci sayfada «Türk musikisinde tabit dizi olan Çargâh een alalım» diyorsunuz. Hayır muhterem profesör! » Türk musikisinde tabii dizi a değildi ir. 1— değil, herkes ayn bı cektir. Gerçi Çargâhın beşlisi ia Rast beşlisi Neva i ise de Çargâhın beşli olan Rastın beşlisi Neva © değildir. Ii — Bir Rast dizisini duyduğumuz za- Toplantı No. 2 (Baştarafı 4 üncü sayfada) gilerinin hangi Fransız şairlerinin hangi man- umelerinden alındığını isimleriyle, hattâ bazı mısraları zikrederek gö tereceğim: «Hasta Çocuk» La nourrice, sundan manzumesi (Kope) nin: La marchande des journaüax' «Küçük Aile» (Kope) nin: gois'sınden. «Teedidi İzdivaç» (Kope) nin: Le pöre- inden Petit bour- onda» (Koye)nin: Dans un #rain de bl er «Sari e Rüpal nin: Le cabaret'sinden. yim (Kope) nin: Za laide'indan. «Balıkçılar» (Kope) nin : L'dpave'ından. raki (Sülli Prüdem) un: dpde'sin- «Handei Büm» (Lökont Dölil) in: Effet de Lune'ünden. «Dün Gree? nin bir parçası (Lamartin) in: Ze lac'ından. «Avengi şuhur» ((Cope) nin: Les sından. «Krizantem» nt e ie un mea dan mülhem, mukta| Bunların ne olda sani edildi ii akya al fikir mek üzere ie taraflı birkaç mısra Kliailaşkı aklı okuya Donnez tous, donnez det de süite . Donnez pour la maison dâtruite Et pour le berceau önledi mois'- hi istinat ettirmekle büyük bir hataya düşü- yorsunyz. NI — Aralıklı Memi ise, doktorun cedvelinin bir başka“ nazariye de esasından yanlıştır. ! Bu — Dizi malzemeniz doğru, fakat eksik... Dizi 32 nei sayfada yazdığınız gibi B—FEf, B— ve tr .B— tEK fEFEt.B—Ef.FE—. olmayıp böyi İEFEF. yiyin def, fEFEF, a men f.fef. Gerçi bu tanbur sizinkimin aynı ise de verdiğim üükün der eksiktir. 3/2 nin (geometrik serisi) ile a eksik diziyi nasıl buldunuz? Hayret ediyor (Sent) usülünüze por sa Snieğik (160) kabul edersek Size nazaran Hakikate nazaran il 160 160 ikçargâh 162,22 162,182 icaz 168,88 169,092 Dikhicaz 071,11 170,859 Pesyegâh 177,77 178,138 Yegâh 179,99 180 olur. Paris (konservatuvarı) ndan me- yz musikisinin ger- olan Muhittin alâkalı görünecek lecek sayıda ikiler. (Büyük | Doğu) bu sahada da en ileri fikir ve mimari hamlelerini nefsinde toplamış olmakla iftihar eder — 1870 harbi için yazdığı bir şiirden — ÇE We EY) Verin şu dullara, yoksul kalan şu ey- ma, Verin eninine gayet, şu bir yığın beşerin! — Meşhur ya Zavallılara» şiirinden — Baş yeke “ Sli si Diştil Yas döfile fiğremeni! — Le Kope) “leçisakeii zi -vekar ü tarab. Di ' er — Asker Geçerken — Bir başkası : Tels ces oiseaux, pauvres petites Sous ce front, pendant İ'averse — Kope, Mars (Aylar) — Kuşlar, zavallı yavrucağızlar, bu cilveden Sersemlenir, tahassun ederler saçaklara. — Ma Sous /'implacable thermidore Souffre la nature eya Xa Ea — Sünbülü bir heva NN mest-iri Dururken muhit Acı bir hisle Zal ra'şelenir. Iğustos — Diger bir misal: Moi, ehaudement vötu, toi, bien emmitoufl4 Sous le manteau, sous la vo: oy et sous ganis, b İntimitö a” O süslü haclelerin sine -i muattarına 4 gu IE | Muhittin Di ler Bir nevi (tampere) olan bu usül, bizde değildir, Biz dizi malzememizi (3/2) esasına İstinat Zettirmiş isek de bunu kat'i sabit bırakmışız. Burada yine sizi a tenvir için bir sual daha sorayım: «Amerikada bile beyazlar, siyahların taklit edemiyorlar?» Sayfa 39 da en hassas bir kulağın bile küçük (frekans) farklarını a edemiye- musikisini neden ynı sayfada ele aldığınız Uşşak ile Saba dizileri: (Sent) leri- nizin, (birim) lerinizin adedi men, ses slerin doğrulu uğun (3/2) leri bozmadan da vara- avnı neticeye bilirdiniz. Meselâ... Bir Bl başlamış olsa idiniz geri dönmeğe lüzum kalmadan (Pes. acem, Pesçargâh, Pesrast, Pesyeğâh, Pesdü- gâh, Peshüseyni, Segâh, Irak, Hicaz, Zirgün, Hisar, Kürdi, Acem, Çargâh. Rast, Neva, Dügâh, Hüseyni, Puselik, Mahur, Dikhicaz, Dikzirgün, Dikhisar, Dikkürdi, Dikacem, Dik- gargâh, Dikrast, Dikneva, Dikdügâh, Dikhü. seyni, Dikpuselik) olarak.. Birinci Çargâhla ikinci Çargâh arası yine 53 birim olarak 31 ses bulurdunuz. Pesacem 2«. 3b C kabul edilirse seri 2-1,'3b41ÇC 20-2, 7-3, Dikpuselik 4-39, 3530C bulunur. Koşanları işte bir insan ki inliyor nefesi, Bakın şu sıska, şu çıplak, şu iğri kollarına — n sadakası — çoğaltmakta favda görmüyo. “ rum. Bu kadarı dahi Fikret'in içtimai kah- ramanlığının nereden geldiğini yeter. Gerek mahk Misalleri vamı olmaktan ralariyle vesikala Nami — Fikret'in kahramanlı- gından bahsolundu. z idim. Fikr tin ML ve " Terakki'den ev halefete geçmiştir. Ben d ali, Fikret'in ne sami ai halisiyet, nede ni çileriyie. yağrulmamış bir grev rin isbata haz nra Necip Debi mevzuu to- di ai toplantıda yapılan müna- kaşanın, Edebiyat mahkemesinde Fikret hak- kında verilen hükümleri sarsılmaz bir şekilde sağla; ığı kanaatinde muhalif ve muvafık herkes tarafından tam bir iştirak hasıl oldu. Zahir GÜVEMLİ