29 Ekim 1943 Tarihli Büyük Doğu Dergisi Sayfa 14
,Tuhaf şey!:. (Tanzimatı Hayriye) yi bir kurtuluş hamlesi addedenler öz Türklerden ziy; ade arp müverrihleri ve yanaşmalar Benliğimizi garpta ve ea kagan a- ramak gidişine inanmış arın istekleri, kâfi mi olan bir gri ziyade asabi, hissi bir görüşle şüphe ve tereddütlerimizi pim bir demagocya mânası taşıyor. E. vet , benli garpta ve garplılaşmakta tıcı ve öz Türk cemiyetini arama yalarım iel fikirler, tam bin iki yüz el. li beş senesinden bugüne kâdar yaşayıp gelme mekte. * Koca, yüce, halâ; hi lâkabını verdiği. miz Reşit Paşa'nın marifetli (Tanzimatı Hayriye) sini ve şahsını tarih huzurunda tenkit Va tahlil etmek her babayiğitin kâ. rı mıdır Mitat Pasalara, ii Paşalara, “e lere, Namık Kemi re, masum Sultan Murad'a gi ie mi? Yüz dört senelik bu, hava boğuntusu içinde bu (zevâtı muhtereme) ye muarız GECMİŞ ZAMAN OLUR Kİ: Ecnebi mütehassıs hastalığımızdan ilk ör. nekler... Memleketimize gelen ilk ecnebi mü- tehassıslardan, Türk jandarmasını ıslaha memur Fransız jandarma zabitleri; ve Türk ordusunda ilk Alman mütehassısları... Bun- ç ların Türk üniformasını giymeleri, güya bi- zim şahsiyetimize büründüklerini (1) ilân ihtiyacından doğuyor. İCCMİSİ0ni YAP akla TANZİMATIN İÇYÜZÜ olarak tek bir kişi ile yine tek bir kişi gös- terilebilmiştir. Bunlardan birisi, menfur ve müstebit Kızıl Sultan lâkabmı alarak tarih huzurunda tel'in edilmişti. Aleyhinde cilt- lerle kitaplar yazıldı. Tomarlar dolusu ma. kalelerle ve küçültüle küçültüle yok edilmeğe götürüldü. İşin garip oi şudur ki, Kızı) Sultan, lâkabı verilen bu adama, daha ziyade ecne- “ biler düşmandı. maa sonra da mühte diler!.. Kızıl Sü Yanaşma tanı vimek için ilk teşkilâtı anaşmaları ve Mühte- bu mühtedileri Garp hafiyen idare eden- istemiyenler, Hürri- Uhuvvet taraftarı “hak ikaten Kızıl Sultan mıydı ?.. İdari, meli, siyasi, içtimai istibdadında SR mânalar, sirlar var my. dı?., Endişesi yalnız şahsi ve kör bir gö- . Hürriyetten mi?, Bu adamı ve bu a- deihin devrini yazanlar hemen hep böyle yazdılar, böyle anlattılar!.. İkinci tek Adam Âli Paşa'dır. Âli Paşa, cidden (Jön Türk) lere (Jön Türk) le- rin istedikleri hürriyete muarız mıydı? Şi nasi'ye karşı aldığı haşin cephede ne gibi mânalar ve sırlar vardı? ** m. Tanzimat hürriyeti ekalliyetlerin mali oldu, Bu, hürriyetle devlet bünyesine £ ekalliyetler, devlet sırrı diye bir şey bırak. madılar. Yine bu hürriyete sahip olan ekal. liyetler Osmanlı Türkleri İmparatorluğu. nun en büyük memuriyetlerini elinde bu- vundurmakla, Türk milli ruhunun devlet idaresindeki ana benliğini yok etmiş oldu- Galata saraflığı, (Spekülâsyon), “e bo; taları, siyasi mali e rikalar Tanzimat üniyetile kuruldu. Tanzimat hülziyetinden sonra milli ru. , âhiyeti yok ol. n Ka- lı bakkalı linde kalan devlet ve millet salâhiyeti, Türk milletini hayattan çekti, (Tanzimatı Hayriye) hürriyeti, on para borcu olmıyan İmparatorluğu, ekalliyetler ve ecnebi sarraflıkalr Mae b rai kadar A soktu. On beş e için. de ) milyonlarca altm e aş (0 M. Sami KARAYEL Çünkü milli ruh, idare salâhiyetine hâ. lete verdiği vergiler ahzü gasp kurularak ecnebiler tarafmdan olunur oldu ** * Doksan üç Moskof muharebesi, Mitat Paşa ve arkadaşlarınm kurduğu birinci Meclisi Meb'usan Hıristiyan âzasının tahri- kile vücude geldi. Bunu tarih içinden $ez- memek mümkün mü?. Ortodoksluğun büyük hâmisi olân Mos koflar, Tanzimatı (Hayriye hürriy etinin mahsulü olan Osmanlı Meclisi Meb'usanm- dan istifade etmesini bilmişlerdi. ** Kızıl Sultan . lâkabını . verdikleri İkinci Hamit, Moskof muharebesinden sonra gır lağına kadar borca gömülü olarak devletin başında kaldı. Tanzimat hürriyetinin mah. sulü ve mütekâmil şekli olan Meclisi Meb hegemonyasma nihayet verdi. Avrupaya karşı katiyetle kapılarını kapadı. Sarafla, zerindeki siyasi, mali, idari gümledi. Otuz dört sene bilâ fasıla borçla. ri ödedi. Hariçten on para borç yapmadı. Muvazene siyaseti ile yaşadı. ** * dört sene sonra İkinci Hamidi hür- riyet terânesile yere vurup tahtından indi- renler devletin harice ancak otuz milyon Wpa kadar cüz'i bir borcu kaldığını görerek devir aldılar. Hamit, hem borç ödemiş, hem de harp yapmamıştı. 1908 on sene jiçinde Osmanlı İmparatorluğu tek. rar yüz milyonlarca altın lira borca sokul- u. 1908 hürriyeti, opapaslarla imamları ö- püştürüp bağdaştırarak araba ve sokak te. zahüratına vesile oldu. Osmanlı Türkleri devletine karşı koyan dağdaki komitacılar, senelerdenberi yakıp : kestikleri kanlı ismetine dahil oldular. Artık Kızıl Sultan yıkılmış, Türk İmparatorluğu taksimden kurtulmuştu! (Reval) mülâkatı gömülmüş. hürriyeti, istibdadı ya tı! n sene çok geldi. Muharebeler üzerine muharebelerle, dahili nizamsızlık ve iğti- şaşlarla hürriyet, adalet, müsavat, uhuvvet nağmesile en Seç Türk İmparatorluğu. nu mezara göm Haliş tarih ölçüsü, sadece hakikattir!!! den bin dokuz yüz ön. sekize kadar *
