20 Mayıs 1938 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 3

B Sabife 3 Italya, Ispanyadaki gönüllü- lerini geri çekmiyecek Fransa, şimdiki siyasetinde musır kaldıkça, Ital- ya-Fransa müzakerelerine devam edilemiyecek Kırşehirde yeni zel- Paris, 19 (Radyo) — İtalya- Fransa müzakerelerinin ansızın tovakkufa uğraması, İngilterede alâka uyandırmıştır. İngltere —hariciye nezareti Romaadaki İngiliz sefiri ( Lord Pert, vasıtasıle İtalya nezdinde tavassutta bulunmuş ve müze- kerelerin dovamını iltizam eyle- Miştir. Son alınan haberlere göre, İtalya Horiciye Nazın Kont Citnoş; İtalyanın, — Frankonun kat'i ve nihai zaferine kadar İspanyadaki gönüllülerini geri almamağa karar verdiğini Fran- saya kat'i olarak bildirmiş ve Fransa, şimdiki siyasetinde mu- Sir kaldıkça, İtalya-Fransa mü- zakerelerinin devamına imkân olmadığırı ilâve eylemiştir. Paris, 19 (AA.) — İyi malü- mat alan mehafile göre, İtalya- nın, Fransaya karşı son zaman- larda takınmış olduğu haşin tav- rın sebebi şudur: 1 — İspanyol hükümet kuv- vetlerinin göstermekte oldukları anudane mukavemet. İtalyanlar böyle bir mukavemete intizar etmiyorlardı. —'u;'uB'; ile Führerin Fran- Ülcsnce we <mar akdinden evel Fransız - Sovyet | ve Çek-Sovyet misaklarının red- di neticesini istihsal etmek hu- susunda mutabık kalmış olma- ları. Ayni mehafil Cenova nutku- nun ve bu nutukta - Fransanın Barselona yardımda bulunmakta olduğu suretinde yapılan itham- ların hedefi Fransayı, Moskova ile olan ittifakiyle İtalyı pılacak bir mukarene! tahyir etmek olduğu ilâve edil- mektedir. ' Diğer taraftan M. Hayalaynın İ inin gayesi İn- 1 Çekoslovak- Yanın — parçılanmasına — mani Olmak için Çek-Sovyet misakı Bi reddedilmesinin zaruri o- duğuna ikna etmek içindi. İyi malümat almakta olan Mehafil M. Hayolaynın İngiliz- leri Çekoslovakya-Sovyet misa- l8 reddi hususunun zaruri Olduğuna ikna edememiş oldu- &unu beyan etmektedir. Diğer taraftan ayni mehafil Anaanın — Cenova nutkunda Send'sine karşı yap.İmış olan İtbamları - bilmemezlikten gek Meğe karar vermiş olduğunu Ve bu ithamları asla hesaba Atmıyarak İtalya ile müzakere- *rine devam etmekte bulun: Suğunu İlüve eylemektedir. kan ZM e | Elhamra ! Mi Kitüp hane Sineması z.b.üyük filim birden Büyük Aşk lark Gable - Myrana Log aceralar Kralı Bufala Bil Türkçe sözlü İla Garri Cooper R' olarak: Başbakan Celâl 'Yarın Yunanistanı ziyareti ANSLAR: 7 di © Bufabi'5-9 da Büyük Aşk zeleler oldu Kirşehirde son zelzelelerden üç köy daha tamamen yıkıldı İstanbul, 19 (Husust muhabirimizden) — Kırşehir ve Yozgad havâlisinde yer sarsıntıları devam etmektedir. Dün, Kuşehir vilâyeti dahilinde yeniden şiddetli zelzeleler kaydedilmiş ve üç köy tamamen yıkılmış, barap olmuştur. İtalya Habeşistana para döküyor Ecnebi sermayeleri için İtalyada geniş bir saha açılmıştır Roma, 19 (Radyo) — İtalyanın Maliye bugün parlâmentoda müzakere Nezareti büdcesi, edilmiş ve bu münasebetle bir söylev veren amiral Taonderevel, İtalyanın, Habeşistanda büyük masraflar yapmak mecburiyetinde bulunduğunu ve maahaza, bu masrafların, yakında biteceğini ve ondan sonra büdcenin normal bir vaziyete geleceğini beyan etmiş, İtalyanın, istikrar yapmak tasavvurunda olmadığını ilâve eylemiştir. İtalyanın 1938 senesi büdcesi, 36 milyar Lirete baliğ olmak.- tadır. İvsiya Trtatiy e Tümesiy İselyane KEü astafa SS 20 »<eğ Kalıkcn dakbi şayiaları tekzip etmiş ve yabancı sermayelere İtalyada geniş bir saba açıldığını kaydeylemiştir. İnhisarlar —— .. 5a— — İdaresinin mütedavil sermayesi otuz milyona çıktı İstanbal, 19 (Hasusi) — law- hisarlar idaresinin mütedavil sermayesi 30 milyon İirâya çı: karılmıştır. Galatasaray kaptanı (Cumhuriyet) gaze. tesine beyanatında ne diyor? İstanbul, 18 (Hususi) — Ga- latasaray kaptanı İzmirli Vahiy, Galatasaray — takımının — İzmir seyal ve maçları hakkında Cumhuriyet gazetesine — uzun beyanatta bulunmuştur. B. Vahiy, İzmirde gerek ha- kem ve gerekse futbolcularla bir kısım seyircilerden âdeta düşman muamelesi gördüklerini eselle söylemektedir. Öğretmen maaşları hakkında bir kanun hazırlanıyor İstanbul, 19 (Hususi) — İlk- mektep muallimlerinin maaşı aslilerinin 20; Ortamektep mu- allimlerinin 25 ve Lise muak limlerinin de 30 liradan baş- laması için bir kanun hazırlan- maktadır. Lâyiha, Maarif Vekâleti ta- Raşvakâleta takdim edilecek ve yakında meclise verilecektir. sahından Japonlar, Suçeu şehrini dün işgal etmişlerdir Suçeu şehrinde caddeler cesedlerle doludur. Şantung ile Hankov arasında müdhiş bir tren kazası oldu Lonadra, 19 (Radyo) — Japon kıtaatı, bugün Suçeu istasyonu- nu ve müteakıben de şehri zaptetmiştir. lıuıyoıııı müdafaa eden Çinliler, son derece müd: hiş bir müdafaa harbi yapmış- lardır. Japonların, şehri zaptettikten sonra da, sokaklarda müdafaa tertibatı almiş olan Çinlilerle kanlı bir muharebeye tutuştuk- ları ve şehirde, bütün sokak- larla caddelerin, cesedlerle dol- duğu bildirilmiştir. Çin kumandanlarından gene- ral Lpifen, son dakikaya kadar kitaatının - başında -kalmış ve almış olduğu bir kurşunla ölL- müştür. Tokyo, 19 (Radyo) — Japon Erkânıharbiyesinin — neşrettiği resmi bir tebliğde; (Suçeu) şeh- rindeki ecnebilerle onlara ait menkuül ve gayri - menkullere dokunulmıyacağı bildirilmişti: Honkon, 19 (Radyo)— Şan- tung ile Hankov arasında bir tren kazası olmuş, iki yüz - kişi ölmüş, beş yüz kişi de yaralan- mıştır. Tokyo, 18 (A.A.) — Sovyet- ler tarafından Mareşal Çank Kay Şeke yapılan askeri yar- dımlar hakkında yapılan bir istizaha cevab veren Hariciye Nezareti mümessili, izahatında takriben 500 Sovyet tayyaresi nin Hankov hükümetine veri- diğini ve bunların büyük bir kısmının şimdiye kadar tahrib edilmiş oldauğunu ve tahrib edilealerin yerine - yenilerinin verilip verilmediği ve bu bap- taki müzakerelerin bitip bitme- d ği hariciye nezaretinde bilin- mediğini söylemiş ve şayet Sovyetler Birliği Çinlilere tay- yare vermekte devam ederse bir askeri mukavelenin mevzuu bahsolmak lâzimgeldiğini ilâve eylemiştir. Japon hareket plânı hakkın- da da izahat veren mümessil, Hankovun tabiatile Kanton ile olan demiryolu münakalâtı ke- silmiş olacağından Kantonun işgalinden sarfınazâr edileceği- ni beyan eylemiştir. Yeni göçmenler Nazım vapurunun getireceği göç- menler Çanakkaleye götürülecek İstanbul, 19 (Hususi) — Bu sene ilk muhacir kafilesi gele- cek hafta anayurda kavuşmuş o'acaktır. Naziım vapuru, muhacir kardeşlerimizi almak üzere bugün Romanyanın Köstence | manına müteveccihen yola çıkmıştır. Bu kafile, geçen sene gelmek üzere hazırlanan göçmenlerden müte- teşekkildir. Nazım vapuru, Köstenceden alacağı muhacirleri, ik kân mıntakaları olan Çanakkaleye götürecektir. aa Katolikler kongresi Buda- peştede toplanıyor. Budapeşte, 19 (Radyo) — Katol.klerin kongresi, bu ayın 23 ünde burada toplanacaktır. Dünyanın her tarafından binlerce katolik gelmektedir. Papanın mümessili Kardinal Paçel, Pazar günü gelecek ve bizzat kral naibi amiral Horti tarafından karşılanacaktır. Dünyanın her tarafından buraya gelenler, şimdiye kadar sekiz yüz bin kişiye baliğ olmuştur. Kardinal Paçel, amiral Hortiye misafir olacaktir. Mühim iki eser Piri reisin tarihi bü- | yük haritaları O yalnız bir denizci değil, bir coğrafyacı idi. Gizli malâmatı İtalyanlardan almıştı Germenia gazetesinden: (1513 ve 1528 yıliarında Türkler tarafından yapılmış ci- han hatıraları) başlığı altında yazılıyor: Kamâl Atatürkün dahiyane sevk ve idaresi altında kuvvet- lenip yükselen Türkiye Cem- huriyeti — iptidadanberi Türk milletinin tarihi hakkındaki tet- kikata bilhassa ehemmiyet ver- miştir. Bu meyanda elyevm haf- riyat işlerine, Türklüğün — eski eser ve âbidelerinin muhafaza ve teşhirine gayret ve itina ile devam olunmaktadır. Ayni za- manda eskiden toplanmış olan eserlerin ve eski kütüphanele- rin tasnif ve tanzimi ve bu ha- zinelerin kıymetlerinin — tayini işi de ihmal edilmemektedir. Bu kabilden olarak Türk Tarih Cemiyeti -ki riyasetinde Ata- türkün manevi kızı Bayan Afet bulunuyor- 16 ıncı asrın büyük Türk amirali olup 1554 te ve- fat etmiş olan Piri reisin eser- leri hakkında bir takım neşri- yat yapmıştır. Bu neşriyattan az bir zaman evel de Bonnda Profesör P. Kahle Piri reiz ile meşgul olmuştu. Pi reis yalaız cesur bir de- nizci ve muvaffakıyetli bir filo kumandanı değil, aâyni zaman- da yüksek kıymette bir coğraf- yacı idi ve geniş görüşiyle he- men yeni dünyada İberya mil- letlerinin yaptıkları keşiflerin ehemmiyetini takdir — etmişti. Müşarileyh sayısız seferleriyle kendisinin malümu olan Akde- nizin haritasını çizdiği gibi Ko- lumbusun ve onun halefi olan İspanyalılarla Portekizliler - ve İtalyanların seyahatleri hakkın- da elde edebildiği malümatı da toplayıp — birleştirerek — iki adet dünya haritası vücude ge- tirmiştir (1513 ve 1528 yılları: na ait. Bu haritaların parçaları Topkapı Sarayının eşyası ara- sında muhaf, dilmiş ve 1929 yılında umum için teşhir olun- Mmuştur. Bu haritalar kısmen literer ve kartografik membalardan, kısmen de şifahen verilmiş ha- berlerden istifade edilmek su- retile itinalı bi te vücude getirilmiştir. Keşfiyat tarihinin tetkikçleri için bu haritalar çok kıymetlidir. Çünkü bu ha- ritalar bazı noktalarda şimdiye kadar münazaalı olan meseleleri tenvir edecek mahiyettedir. Lâypzig üniversitesinde profe- sör Dr. Erich Brasunl-chin bu bapta Forschungenund Fortse» hritte mecmuasının 10 Mayıs 1038 tarihli nüshasında yazdı- gına göre bu haritalar Osmanlı imparatorluğunun siyast taribi bakımından daha ehemmiyet- lidir. Profesör Braunlich Osmaalı imparatorluğunun en yüksek amirali tarafından — hazırlanmış ve umumi kütüphanelere veril- miyerek sultanın sarayında mu- hafaza edilmiş olan bu eserde Portekizliler ve İspanyalılarla vukuu beklenen muharebe için mahrem askeri muvasala hizme- tinin bir hazırlığını müşahede etmektedir. Bu faraziye Piri re- isin me'haz ve membalarının bir kısmını ve bilhassa Ameri- kaya olanını niçin mesküt geçtiğini izah etmektedir. Çün- İspanya ve Portekiz hükümet- leri kendi keşifleri hakkında yabancı memleketlere malümat itasını şiddetli ceza tehditlerlğ altında menetmişlerdi. j Kezal.k Türk haritalarının bü- tün kısımlarında niçin İspanyol- ca ve Portekizce yerine İtalyan €a isimler bulunduğu da koluy- lıkla kabili izahtır. Çünkü bildi- ğimiz veçhile İtalyan ajanları İberyalıların - keşifleri hakkında gizli haberler veriyorlardı. Or manlılarla Venediklilerin müna- sebetleri © vakitler dostane idi. Binaenaleyh İtalya şehirle- rinde Babıâlinin —mutavassıt adamlarının bulunduğunu — ve bunların gizlice aldıkları mulü: matı Osmanlı istihbarat daire- sine bildirdiklerini farz ve tah- min etmek hatalı olmaz. —. İki Fransız müellifi düello yapacaklar Paris, 19 (Radyo) — Fransız — müelliflerinden Edvar Burd ile — Berştup arasındaki düellonun, kılıçla — yapılması, — tarafeynin şahidleri tarafından kararlaştı. rılmıştır. Düello, yarın hususi bir şa- tonun bahçesinde olacaktır. Bir Yunan vapuru atlantikte battı — Londra, 19 (Radyo) — İlbas Kokas adındaki Yunan vapuru, Atlantikte fırtınaya — tutularak batmıştır. Vapurun müretteba- tından yalnız iki kişi kurtula- bilmiştir. Müstakbel harp Ak- denizde mi olacak? Fransa parlâmento reisi Her'yo, Marsilyada gazetecilere verdiği beyanatta ne diyor? — Martsilya, 19 (Radyo) — Fraasa reisi Edvar Heryo, uraya gelen Providane vepu: rile Mr ve Süriye — seyi dönmüş ve Radikal pattirli merkerinde gazetecileri kabul ederek şunları söylemiştiri — Mısıra, bir. Lisenin açılına merasiminde bulunmak üzere gittim, Orada neler gördüğümü söylersem bayzet edersiniz. Musırda, 140 Fran. vız mektebi vardır. Bu mektepler, iki bin iki yüz öğretmen tarafından idare edilmektedir. Framsa, Bonapart samanındanberi Fransız lisanının ba- riçte gördüğü rağgbeti bilseydi, dsha fanla ehemmiyct verirdi. Buriyede kargı büyük bir d beslendiğini — gördüm. Eski dostum Kont Dö Mar. telden bu husosta iyi malümat al- dim, Heryo, Fransanıni, Akdenizdeki mevkiinin ne olduğu hakkında gazeı tecilerin sordukları eaale, heyli dü #ündükten sonra şa cevabi vermişti: — Akdenir, şimdi beşta bir bal dedir. İleride bir barp oluru, —Ak. denizde cer. yağ edecektir. Ba takdir. de bizim ne yapacığımın tayin ede. cek, ancak hükümettir. Ba husu; *öz söylemeğe salâbiyetim yoktur. e d Üüi di d A