5 Ocak 1938 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 9

Aydının zeyti r'lti 10 milyon kilodur ——— Aydın, fenni ve modern bir ze tinyağı fabrikasına muhtaçtır Aydında Evkaf idaresi zeytinliklerine bir bakış. Aydın, (Hususi) — Aydın zey- taciliği son yıllarda büyük bir inkişaf göstermektedir. Evelce dağlarda orman aralarında hü- dayi nabit olarak yetişen del'ce- lere kimse ehemmiyet — vermez, köylüler bunları keserek bağcı- lara hevenk ağacı olarak satardı. Şimdi ise köylü, bunun bir te- kini bile israf etmiyor, bunları aşılıyarak kendi toprağına diki- yor, fazlasını da ova, babçe ve tarla sahiplerine satarak ovada da zeytin yetiştirilme ve üretilme- sine hizmet ediyor. -Filhakika son yıllarda ova, bahçe ve tar: lalarına çok miktarda zeytin aşısı yapılmış ve yetiştirilmiştir. Aydın zeytinciliği — keyfiyet bakımından bu süretle - ilerler- ken kalita itibarile de yüksel- mekte ve gelişmektedir. İlimiz yağ'arında asid mikdarının yük- sek olması, bunların iç pazar- larda yemeklik olarak - istihlâ- »kinden ziyade sabun olarak kul- lanılmasını ve bu maksatla dış Pazarlara ihraç edilmesini mu- ©ib olurdu. Yemeklik sarfiyatı hemen hemen Aydın ve komşu illere münhasırdı. Hatta zeytin memleketi “olan “Aydında - bile amutbahında Ayvalık yağı kulla: nanlar vardır. Asid miktarı yüksek bilginin, , iklimin tesiri ve zeytin cinsin- den değil, zeytinlerin bakımsız- lığından ileri geldi vakıflar idaresinin — bu yıl, zeytinlerini iptidai bir fabrikada sıktırarak elde ettiği yağların 1,1 asidli olmasile anlaşıldı, İş mikdarının yükseklik - se- bebi, iklimin tesirinden değil, zeytinlerin bakımsızlığından ileri gelmektedir. Bu hal, vakıflar idaresinin bu yıl gayet iyi ye- - tiştirilen zeytinlerinden — alınan netice ile tesbit edilmiştir. Bol gıda ile istihsal olunan zeytin- lerin yağlarında 1,1 asid bu- lunmuştur. Aydında en kuüvvetli zeytin Müstahsili — vakıflar idaresidir. bin ağaç, on dört sene zar- finda 200 bine Çıkarılmış ve Mütehassıslar elinde ıslah edi- tek, iyi bir şekilde yetiştiril- Miştr. Bu vazyet, halka da hÜmüne teşkil etmiş, ona da zeytin yetiştirme hevesi artmış, mevcüd z ytinlikler de ıslah edilmiştir, Mu"."i temin etmemiş, re de zeytinlerini iptidai bir fabrika kiralıyarak kendisi sıktırmış ve LA asidli Yağ Clde etmiştir. Vakıflar idaresinin en çok ge- lir elde ettiği illerden birisi de Aydındır. Buna ç vşmmen idare bu güne kadar Aydının imarı için büdcesinden bir santim bile harcamamıştır. Bu gün Aydının fenni ve modern iki zeytinyağı fabrikasına ihtiyacı vardır. Va- kıflar idaresi bu fabrikaları kur- makla, hem kendi zeytinlerinin | verimini artırır. ve hem de hal- kın zeytinlerini sıkarak bir gelir kaynağı kazanır. Aydın zeytinciliği mevzuu üze- rinde halkın hükümelten de bir dileği vardır: İlimizde salamura zeytincilik hiç inkişaf edeme- miştir. Bir mütehassıs gönder- lirse, Aydın zeytinciliğinin bu bakımdan da ilerlemesi temin olunacaktır. Bu yılki rekoltenin 10,000,000 kilo - olduğunu söy- lemek Aydın ze i fedilecek emeğ.n boşa gtmiye- ceğini tebarüz ettirir sanırım. iliğine sar- Zeytinyağı piyasası: Son haf a Aydın piyasası: zey- tinyağı 25-25,5; zeytin tanesi 3- 3,75; yerli pamuk — 30-31; akala 35:36; yerli çekirdekli pamuk 7,5-8; akala çekirdekli 10-'11 pamus kozağı 4,5-5 kuruştur. Üç mektep yapılıyor: Karacasu, Nazilli ve Çine ilçe merkezlerinde yaptırılması ka- rarlaştırılan — ilkokul binalarının temel ve ilk kat duvarlarının ihalesi daimi encümence yapıl: miş, her üç okulun da inşasına başlanmıştır . Ahmetlide bir mez. baha yapıldı Ahmetli, (Hususi) — Nahiye müdürünün kararı ile burada bir mezbaha yapılmıştır. Yeni mezbaha, küçük olmakla bera- ber, nahiyenin ihtiyacına cevab verebilecektir. K y T “YPTA v Manisa Valisi, Manisa, (Hususi) — merkez parti ocak kongreleri bitmiştir. Bu münasebetle parti başkanımız ilbay doktor - Lütfi Kırdar tarafından Pazar günü akşamı Halkevi salonlarında yüz kişilik büyük bir çay ziyafeti verilmiştir. Samimi bir hava içinde ge- çen bu toplantıda, ilbay verdiği söylevle partililere düşen ödev- onlardan beklenenleri anlatmış, yeni yılda verimli ça- lışmalar tem'n edebilmek - için bazı direktifler vermiş ve ocak yönkuru! üyeliklerine seçilmiş olmalarından dolayı tebriklerini bildirerek başarılar dilemiştir. Çok alkışlanan söyeve Üüç numaralı ocak başkanı doktor Semih Sümerman tarafından ce- vab verildi. Toplantı iki saatten fazla devam etti. Sık sik top: lantılar yapılması kararlaştırldı. Manisada edebiyat geceleri Halkevi dil, tarih, edebiyat şubesi — tarafından her hafla yapılması karar altına alınan edebiyet gecesi - toplantılarının ilki evelki akşam yapıldı. Yüz elliden fazla edeb'yat severin — katıldığı toplantı çok cazıb ve verimli oldu. Bu gece mevzu (Halk şairleri) idi. İlimiz- de yaşamış ve yurdun diğer leri ve Salihli haberleri Salihli, ( Hususi ) — Sa- lihlide yılbaşı çok — eğlenceli geçmiştir. Halkevinde tertip edi- len balo sabaha kadar devam etmiştir. Sürek avı Salihli Halkevi spor kolunun avcılar şubes', kırk kişilik bir kafle ile Tatar köyünde sürek avı tertip etmiştir. Eğlenceli ve heyecanlı geçen bu avda, çeşidli av yapılmış, akşam avdet edi- miştir. Hava karumunun faaliyeti Salihliye gelen Hava kurumu ispekteri, Gördese giderek şu- beyi teltiş etmiş ve dönüşte Salihli şubesindeki intizam ve çalışmadan çok memnun kalmiş- tır. Kurumun başkanı B, Galip Musal, asbaşkan Rıza Tavas, fahri mürak:p Esadullaha genel merkezden birer teşekkür mek- tubu gelmiştir. Aydında Yılbaşı eğlenceleri Aydın, 4 (Hususi) — Yılbaşı Aydında çok neşeli've eğlencei. geçti. Halkevinde Kızılay ve Halkevi sosyal yardım şubesi bir balo verdi. Ordu evinde de ayrıca bir balo verildi. Heriki balo sabaha kadar devam etti, davetliler yeni yıla çok hoş vakit ge çirerek girdiler. Nazilli Sümerbank fabrikasında da bir balo verildi. Bu baloya Aydın Halkevi cazı giti Baloya gelen bayanlar umumiyetle Sü- merbank fabrikasının basmalarından yaptıkları roplarla — iştiraz ettiler, cilerine ziyafet verdi Halkevinde edebiyat gecesi- Kız Enstitüsünde hazlrlıklar.. yerlerinde ün almış halk şair- lerinin şiirleri, manileri söylen: di, türküleri okundu. Hayatları hakkında kıymetli müsahabeler- de bulunuldu. Ayrıca ar şubesi üyeleri tara- fından muhtelif halk türküleri çalındı. Geç - vakitlere kadar büyük bir samimiyet içinde geçen bu toplantı, Manisalılara bedii bir gece yaşamağa vesile oldu. Enstitü eşyaları İzmir San'atlar okulunda ya- pılmakta olan Kız Enstitüsüne ait eşyalar gelmeğe başlamıştır. Kendi çocuklarımız tarafından yapılan bu eşyaları görmek in- sana büyük bir haz vermektedir. Taburalar, sandalyalar, - sıralar ve kaplama dolapların cidden büyük bir itina ile yapıldığı ve birer san'at eseri oldukları şük: ranla görülmektedi: SARIKIL) Lik maçları Hakemler tesbit edildi İkinci devre lik — maçlarının üçüncü hafta maçlarının hakem- leri dün gece tesbit edilmiştir. Doğânspor- Demirspor maçını Hasan (Alsancak); Alsancak - Ateş maçını Mustafa (Üçok); Üçok- Yamanlar maçını da Ferid (Doğanspor) idare edeceklerdir. B. takımlarında birinci maçın hakemi Baha Konuralp, ikinci moçın hakemi Şevket, üçüncü maçın hakemi de Zekidir. Yağmurun şiddetinden tehir edilen — Alsancak - Demirspor maçı liklerin son haftasında ya- pılacaktır. Kadın tay- . yareci sağdır.. Paris, 4 (Radyo) — Pazar- danberi kaybolan Fransız tay- yareci kadın Bayan Mari Hils Cask mevkiinden 32 kilometre uzak bir yerde bulunmuştur. Kadın tayyareciye bir şey olma- mıştır. Amerikan filosunun yeni gaz gemileri Vaşington, 4 (Radyo) — De- niz kuvvetleri komitesi, harb filösuna refakât edebilecek sü- rate malik 12 petrol gemisinin inşa edilmekte olduğunu - bil. dirmiştir. Yugoslav yadaki işsizler Belgrad, 4 (Radyo) — Tutu- lan bir istatistikten anlaşıldığına göre halen Yugoslavyada 12,181 işsiz vardır. Bu miktar geçen sene 13,536 idi. İşsizlere bir milyon 600 bin dinar yardımda bulunulmuştur. Süveyş esham kuponları Kahre, 4 (Radyo) — Muhte- lit maakeme Süvey$ esham ku- ponlarının altın esası üzerine tediye edilmelerine karar ver- mişt r. | Avrupa, Ara p unsuruna ehemmiyet veriyor. Filistin hâdiseleri devamdadır. İki Musevi öldürüldü. Filistinde Araplar tarafından Kudüs, 4 (Radyo) — Adfah adında Arapça çıkan gazetenin verdiği ma'ümata göre, Avrupa devletleri son zamanlarda Arab unsurlarına büyük bir. ehemmi- yet atfetmeğe başlamıştır. Bu gazete, Arablara verilen kıymet ve ehemmiyetin, dünya Arab- larının bu gün müttehid bulun: dukları hakkında elde — edilen bu kanaatin neticesi olduğunu ilâve etmektedir. Ayani — gazete bu hususta yazdığı makalesini şu cümlelerle bitirmektedir: *Arablar bu gün hiç bir devletle bağlı ve müttefik de- ğillerdir. Eğer İngiltere Arabr larla dost geçinmek istiyor — ve onlardan bir dostluk bekliyorsa Arablara karşı ona göre bir siyaset takib etmlesi İlâzımdır., Kudüs, 4 (Radyo) — Silâhlı Arablar, Ebron ile Bersabor arasındaki mevkilerde bir çok kamyonlara hücum etmişler, iki yanustaki Vaşington ileri Fakat Fransa, korkmuyor! Londra, 4 (Radyo)— Bazı Pa- ris gazetelerinin ( Amerikanın Japonya ile olan ticari muame- lelerinden kazandığı kârı ileri sürerek Vaşingtonun Tokyo ile kolay kolay münasebetlerini kes- meğe yanaşmıyacağı ) hakkında vukubulan neşriyatını tahlil eden, İngiliz gazeteleri, ( Amerikanın Okyanustaki nüfuz ve hâkimi- yeti ve Çinde de olan menfâa- atleri mevzuu bahsolduğu bir anda Amerika ile Japonya ara- sında ticaret işlerinde görülen küçük bir fark ve fazlalıktan dolayı kendi hayati meselelerini ihmal edemiyeceğini) Paris mat- buatına bir cevap şeklinde yaz- maktadırlar. Paris, 4 (Radyo) — Alman ve İtalyanların, Japonlar tara- findan Uzak şarktaki — askeri muvaffakıyetlerinden yüz alarak seslerinin perdelerini gün geç- tikce hir B daha vükse'tmele. tahrip edilen bir demiryolu kişi yaralanmıştır. Yaralılar ara- sında birde İagiliz vardır. Telâviv — limanında — çalışan Yahudi - işçiler, mahalit hükü- mete gönderdikleri bir protesto mektubunda bir çok Yahudiler işsiz kaldıkları halde Arapların çalıştırıldıklarını — şikâyet etmiş- lerdir. Kudüs- civarında yeniden iki Yahudi öldürülmüştür. polisi Ayni membadan alınan diğer — * bir habere göre, petrol borular rını tahrib etmekle suçlu iki Arap tevkif olunmuştur. Kudüs, 4 (Radyo) — Bu gün meçhul şahıslar tarafından eski Kudüs şehrinde iki Yahudi tü carı ruvelverle öldürüimüştür. Petrol mecralarını tahrib et mekle suçlu o'larak tevkil edi« len iki Arabın muhnkemtesi ik« mal olunarak ikısi de * idama mahküm edilmişlerdir. ÂAmerika ve Fransanın Ok- vaziyeti. gitmiyecektir. | rini mevzuubahs eden Pari So.r gazetesi Fransanın gerek Okya- nuslarda, gerekse Uzak şarkta kendine düşen vazifelerini tama- men müdrik olduğunu ve ora- lardaki — Fransız menfaatlerini korumak için lâzımgelen tedbir- leri almaktan hali kalmadığını ve Fransanın medeniyeti mah- vedecek bir umumi boğazlaş. mayı istememesini — korkusuna verenlerin çok aldandıklarını yazmaktadır. Kral Karol Londraya gidiyor.. Belgrad, 4 (Radyo) — Vre: menin istihbaratına göre, Ro- manya kralı Karol bu hafta Lon- draya gidecektir. İngiliz gazetecilerine beyanatta bulunan Başvekil B. Goga da, İngiliz - Rumen takviyesine çalışacağını & VÜM ae sURALIR U münasebatının