23 Aralık 1937 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2

£hf 2 FIKRA Nobel mükâfatı Ük fizikt ve kimyevi bilgilerin çiçek hatta İagiltere, pı dır. Fransa, İspanya, İrfan Hazar güğı yer, çüphe yok ki Almasyı- gın dini tedrisst boyunduruğuna boysalarını kaptırmış oldukları halde yerlerinde sayarlarken; Lüterin vatanı balunan Almanya, makine âleminin harikulâde Öüce keşle mek :sadetine ermişti. istikbalini onlardan yıllarca Ou dokuzuncüu asırda Bbaharın. telgrafin, ve infilâki maddelerin düaya devletleri arasında meler yaptığımı, dünyanın rengini nasıl birdenbire değit- tirdiğ ei, meçkal kıt'aların onlana sayesinde me süretle malüm olduğusu, saasus sanılan karenlıklarıa bu balaşlarla uçava bucaksız bir aydınlığa ne sarcile kavuştuğunu buracıkta, bir çırpıda izah etmenin imkânı yoktur. Dikkat edilirse, edebiyat ta makinenin, tekniğin, ber türlü istihsal kuv. yetlerinin ve seri nakil ve haber vasıtalarının il. dayını, şekerisi, pabucusa, kerestesini ten alır, Burada — san hm! Patagonyalılardan, karaaacak tok bir muharrir bekliy iklim şartlarile tefsdiro kalkmak İkinci, le mebimten mütena: anlekedir, yani buğ- üstünü başımı hariç: ler Vereceğine inanmıya- lezya adalarından Nobel mük: Bu meseleyi verasetle, terbiye ve ta üçüncü derecede kal: Her şeyden önce san'at, gelişmiş bir medeniyetin ve olgun gamının çocuğudur. Her devirde edebiyal düstri rönesanuyle omuz omura yürümü Ve san'at Töneşansı, tekni Baaan içiadir ki, bir Alman, bit Pranmz, bir İngiliz, bir İtalyan, bir Amerikan ve bir Rus edebiyat ve san'atı, bu winsların teknik ilerleyişlerile birlikte, iktasadi ve fikri zafere elan kavoşamıyan milletlere daha epey zaman hocalık edecekler ve Nobeli onlara vermiyeceklerdir. Ah bu Amerikalılar! Amerikâda cinayet erbabı, A manyada olduğu gibi balta ile öldürülmezler; fakat elektrik is- kemlesinde cezalandırılırlar. Bu, belki Almanyadakine nisbetle daha fenni ve asridir. Fakat fa- relerin itlâfı için de “elektrik iskemlesi, yapmak, bilmeyiz amına bir az fazla gayretkeşlik olsa gerektir! Evet. Amerikada -bizim kapanlara mukar bil. el iskemleleri kullanık Arslandan korkmuyor amal, İrlandalı - Priçilya adlı genç bir kadın vardır. Bu kadın çok cesurdur, müteaddit — defalar Alrikaya gitmiş arslanlar avla- miştır. Fakat.. Arslandan kork- mıyan bu kadın, erkekten pek çok korkmaktadır. O kadar ki evlenmek istediği halde, erkek- ten korktuğu için — evlenmeğe cesaret edememektedir. Tuhaf bir miras! Fransanın Liyon şehrinde mu- hasiblik ile yaşıyan Fransuva Goryak adlı bir adamcağızın Amerikada milyoner bir amcası varmış! Bu zengin amca nihayet ölmüş ve bütün servetine yeğeni olan bu Fransuva Goryakı sa- hib iştir. Fakat mirasını alabilmesi için yeğeninin beş parasız — kalmasını şart koş- muştur. Gidli olan bu şarta bulmıyacaktir. Yüz franga sahib olduğu takdirde miras Goryakın olmıyacak ve hayır işlerine has- redilecektir. Goryak —bu gizli şarttan ha- berdar değildi. Fakat zavallı hayatını o kadar sıkimti içinde geçiren bir adam imişki çok senelerdenberi bir arada yüz frank görmemiş imiş. İşte bu sayede bu büyük mirasa kona- bilmiştir. Tayyare Sineması 1939 senesinde Nevyork bey- nelmilel sergisi umuma — açıla- caktır. Bir çok harikalar arze- decek olan bu harikulâde ser- gide bir cihan güzeli seçilecek- tir. Bu kraliçeye iki' sağdıç da katılacaktır. Kraliçe, bir sene müddetle Nevyorkta ©n lüks hayatı yaşıyacak ve kendisine bir milyon dolar nakid verile- cektir. Sağdıçlar da ayni şekil- de bir sene kraliçenin yanında yaşıyacaklar ve her biri yarmı- şar mİyon dolar alacaklardır. Ne âlâ. Ve bu kraliçeliğe ve- ya sağdıçlığa seçilmek için bü- yük zorluklar yoktur. Cinsiyet ve milliyet de aranmıyacaktır. Sadece sergiyi üç defa ziyaret etmiş olmak ve muayyen beş yerde en tabit ha'ile bir müd- det bulunmak kâfidir. Yani, kraliçeliğe ve sağdıçlığa seçil- mek, şöyle böyle bir p'yango işi demektir. İnzibat işleri Polis komiserleri dün toplandılar İzmirdeki polis komiserleri, dün öğleden sonra Emniyet mü- dür muavinliğinde B. İsmail Küntayın reisliği altında toplan- mış, şehrin inzbat işleri üzerin- de müzakerede bulunarak bazı kararlar almışlardır. Buğday h rsızlart yakalandı Menemen'n Emirâlem nahiye- sine bağlı Değirmendere köyün- de Ali oğlu Ahmed Dikan ve Hasan oğlu Mehmed, ayai köy- den Kadir oğlu Kasım Oyarın evine geceleyin girib dört çuval buğday çaldıklarından — tutul- muşlardır. İ * nan para ———0 ——— Liman resmi herkes- ten alınmıyormuş Vapurlarımızda çalışan gemi- cilerle müstahdemininden - bazı- larının imzasını taşıyan bir mek- tup aldık. Aynen yazıyoruz: Bzler geceli gündüzlü saat ve dakikalarımız belli olmaksı- zn mütemadiyen yıpratıcı de- nizler. üzerinde çalışan bu vata- nn evlâdlarıyız. Yüzde doksa- nimiz aile sahibiyiz. Aldığımız aylık yirmi, yirmi beş, otuz li- radan ibarettir. Bu para ile aile- mizi, çocuklarımızı - geçindiriyo- ruz. Ayni zamanda bhükümeti- mize kanünen verilmesi lâzım- gelen bütün vergileri de mem- nuniyetle veriyoruz. Yalnız şunu arzetmek istiyoruz ki, denizlerde çal lardan liman rüsumu na- mile her sene üç yüz yirmi ku- ruş alınmaktadir ve biz bu pa> rayı tedarik edemediğimiz tak- dirde gem lerle sefere çıkmak- tan menediliyoruz. Yüksek ma- aşlılar bu rüsumu vermekten müstesnadır. İşte bu cihete ak- hmiz ermiyor. Mademki - hepi- miz denizde çalışıyoruz, bu ve- sim hepimizden alınmalıdır. Ya- hud bu eski zamandan kalma âdetin kaldırılması lâzımdır. Dileğimizin, muhterem gaze- tenizde dercedilmesini ve bu suretle alâkadarların dikkat na- zarını çekmenizi rica ederiz. Maliye işleri Yeni teabirler alına. cağı söyleniyor evrakı Millt Emlâk müdürlügü deposunda bulunmakta idi, Bu evrak ve defterler Defterdarlıkça başka bir depoya nakil ve tas- nif ettirilmiştir. İzmir Mal ye işleri için terdarlıkça bazı tedbirler ai cağı haber alınmıştır. Ayniyat Muhasipliği işlerine de ehem- miyet atfedilmektedir. İzmir Ma- liye işlerinin başına getirilen müktedir zevat, umumi görüş itibarile takd're değer bir çok şler başaracaklardır. Zeytincilik gittikçe inkişıf ediyor Vilâyette zeytinciliğin - hakikt bir gelir kaynağı ha'ine getirik mesi için çalışılmaktadır. Vi yet ziraat müdürlüğü — ve ziraat mütehassıslığı bu iş — üzerinde ehemmiyetle meşğul olmaktadır- lar. Urlada Özbek köyü karşı- sındaki Yılan ı adada zeytinlerin ıs'ahı kararlaştırılmıştır. Bir kaç yıldanberi zeytinlerini bu mev- simde budıyanlar ve iyi bakan- lar, her yıl iyi zeytin mahsulü almağa başlamışlardır. Ba hare- ket, bütün vilâyete teşmil edile- cek ve zeytinclik en kazançlı iş bhaline getirilecektir. Def. ANADOLU Şehir dahili haberleri emicilerden ale| - Bu hal karşısında İzmir halkına acımak lâzım Belediyeden şiddetli tedbirler bekle- riz. Hilekârlığın bu derecesine hayret etmemek mümkün değildir Son hafta içinde İzmir bele- diye mıntakalarında 4237 muh- tarlık işi görülmüştür. Geçen yıl ayni tarihte görülen muhtar hık işleri 2566 idi. Geçen ay içinde şehir fırınlarında yapılan teftişte vezani noksan çıkan 883 kilo ekmek müsadere edilmiş, bunları satan fırıncılar cezalan- dırılmıştır. 250 kilo kaçak ve damgasız et müsadere edilimniş, başı boş dolaştığı görülen 23 baş hayvan tutulmuş, sahipleri cezalandırılmış, iki köpek mü- şahede altına alınmıştır. Konturat akdetmeden kira ev- lerinde oturan 182 kişi cezalan- dırılmış, 1046 esnafa ceza tarh edilmiştir. Bu esnaf talimatna- meye aykırı olarak gıda madde- lerine hile karıştırmışlardır. 35 eski tartı müsadere edilmiş, kullananlar mahkemeye verilmiş- tir, 45 Şoför muhtelif suçlardan Kızılayın 60 ncı yıldönümü Cumartesi günü büyük törenle İi di cezalandırılmış, 4 dükkân ve 3 fırın gayri sıhhi vaziyetlerinden dolayı kapattırılmıştır. 185 esaaf sıhhi muayeneye sevkedilmiş, 34 kişi mezarlık- larda ve camilerde dilendik- lerinden yakalanmış, belediyenin âcizler evine gönderilmiştir. Bir ayda yapılan - teftişlerde yinmiyecek derecede fena olan ve imha ettirilen gıda madde- leri şunlardır: 95 kilo ekmek, 100 kilo balık, 300 kilo et, 150 — kilo sucuk, 102 litrö sirke, S00 litre süt, 18 teneke — Halepyağı, 21 varil zeytin, 187 kilo zeytinyağı, 700 şişe gazoz, 38 teneke yoğurt, 3 kilo kahve, 18 teneke peynir, 675 kilo yemiş, 70 sandık por takal, 248 tane pide, 1500 simit, 16 kilo ekmek kadayfi, 300 kilo incir. kutlulanacaktır Önümüzdeki Cumartesi günü Kızılay cemiyetinin kuruluşunun 60 1ncı yıldönümüdür. O gün memleketin her tarafında teza- hürat yapılacak ve bu hayır ku-' rumunun yarım asrı geçen çok asil ve nezih mevcudiyeti ve in- sanlığa yaptığı hizmetleri tezkâr edilecektir.. O gün hava açık olursa saat 14, O da Cumhuri- yet meydanında, yağmurlu olu-sa Halkevinde merasim yapılacak- tır. Top'antı Halkevinde yapık: dığı takdirde partililerle orta de- receli - okulların her birinden onar mümessil ve istekli bütün vatandaşlar iştirak edeceklerdir. Hava müsait olursa Cumhu- riyet meydanında yapılacak top- lantı şöylece olacaktır: Eşrefpaşa, Dolaplıkuyu, İki- çeşmelik kamunlarına bağlı Parti ocakları İkiçeşmelikte — toplana- rak kafle halinde meydana ge- leceklerdir. Kız Enstitüsü, San'at okulu, Karataş Ortaokulu, Kız Lisesi talebesi saat 14 de meydanda bulunacaklardır. Ticaret lisesi, Karataş, Tilki- lik şubesi ve erkek lisesi tale- besile Karşıyaka kız öğretmen okulu talebesi de törene muay- yen saatte geleceklerdir. ler de merasime iştirak ede ceklerdir. Askerf muzka Halkevinden hareket edecek, Yalılar semtin- Bugünkü seanslardan itibaren Sinemacılık âleminin şimdiye kadar yaptığı filmlerin en muazzamı ve en müthişi MAHKÜMLAR KALESİ Filmile hakiki zafer tacını giyecektir Bu £lm: Film değil bir muc'ze... Temsil değil bir san'at abidesidir. B E L L A San'at, kudret ve kuvvetinin fevkne çıkmıştır Milyonlarca Fransız Frangına mâl olan bu filimnde Aşk ile vaz'fe arasında müthiş mücadele... ANNA Her şeyden evel vatan ve istiklâl Diye bağıran ve zulme ve istibdada rağmen yılmıyan gençlik... Müstebit ve mağrur bir saltanatın inhidamı... Gibi her biri birer mevzu teşkil eden binbir safahat... zvm—.q. RENKL! MİK! VE PARAMONT JURNAL 'den gelen ilk kalilenin. başında yürüyecektir. Törene saat 14,30 da Kızıl- ayın yaptığı hizmetler hakkında irad edilecek bir nutukla başla- nacaktır. 'Soara Kız öğretmen okulu, Kız ve Erkek Lisesi nam- larına birer hitabede bulunula- cak ve Kız Lisesinden bir tale- be Kızılay marşını söyliyecektir. Cumartesi akşami Parti ocak- larında Kızılayın yaptığı insani hizmet ve vazileler hakkında nutuk ve konleranslar - verile- cektir. Bu mevzua dair bastırılmış olan büroşürler köylere dağıtır lacaktır. Törene Kızılayın canlı bir temsili de iştirak edecektir. Hava yağmurlu olursa Halk- evinde talebeler — tarafından iki canlı tablo yapılacak ve cemi- yet mensubları tarafından biri rafından — Kınlayın — hizmetleri hakkında bir konferans - verile- cektir, Atatürkün heykeline bir şük- ran çelengi konacak ve o gün şehir, fevkalâde günlerde olduğu gibi süslenecektir. Zirai tedkikler Ziraat Vekâleti Zirai müesse- ler müdürü B. Ali Osman Bur- nava ziraat mektebinde tedkik- ler yapmak üzere Ankaradan şehrimize gelmiştir. Süveyş kanalı Manevraları bitti Portsait, 22 (Radyo) — Bir kaç gündenberi Süveyş kanalın- da başlıyan İngiliz manevraları, bu gün sona ermiştir. Bu ma- nevralara, kanalın muhafız or- dusu, muhtelif barp gemileri ile deniz tayyareleri - iştirak etmiş- lerdir. Manevralar, kanala vuku bu- lacak muhtemel bir taarruz fa- raziyesi etrafında cereyan ey- lemiştir. Manevralar devam ettiği müd. detçe üç Fransız zırhlisı da ka: nalda bulunmakta idi, ğ 23 Kânunnetel Fikirler: — Ölen bir san'at Geçmiş devirlerin, şimdi esefle anılacak en iyi taraflarından bi- risi güzel konuşmak san'atının revaçta bulunması idi. O zamanlar bu san'atın insa- na inşirah veren eserleri, incelik piyasasında kıymetli bir madde halınde mevcuddu. Bununla be- taber şark ve garp sazaylarında bu san'at, küçüğün büyüğe karşı birtekâpu, büyüğün küçüğe karşı bir tezlil etme vasıtası olarak kullanılır ve resmi bir etiket ale tında kalıplaşarak konuşan ada: min şahsiyetinin yaraacı meyil- lerini ve hamlelerini göstermiyen sun'? ve soğuk bir dil şeklinde gözükürdü, İşte bu kısım berta- raf edilecek olursa görülür ki; geçmiş devirlerin entellektüeller muhitinde konuşma san'atı, ha- kiki bir kibarlık ve nezahet man- zarası gösterirdi. Her düşünen kafa ve her du- yân gönül bir zarafet muhitinin aydınlık ve ilik havası - içinde, onu, bir şark minyatürünün hax reli nakışları, bir Çin ipeklisi» nin bahar kokan sathında tecelli eden âhenk gbi imal ederdi. Artık vaziyet böyle değildir. Bu san'at maalesef ölmüş ve ona veda edilmiştir. Temerküzünü tamamile kur. muş olan makine; el imalâtını dünya sahnesinden koğduğu günr denberi, zarif insan ağızlarından tatlı bir ıtırla yayılan güzel söze lerin ince musikisini de çelik ve demir gürültüleri arasında boğ: muştur. Yeni dünyanın tekevvün şart larnın ortaya çıkardığı - haşin insanın yanından, güzel konuşan zarif ve ince adam hayali git tikçe uzaklaşmaktadır. Beşeri varlığın bütün fakülte lerinde yeni ve sert bir dünya mio hareket makanizmasının icapk larına uyma cehdi gözüken im sanın nazarlarında; köklerini bir taraftan ince bir hassasiyetten, diğer taraftan keskin bir zekâr dan, öbür taraftan renkli bir zarafetten alan konuşma san'atı artık yabancı bir ilmin karışık rumuzlerile dolu bir imkânsızlık manzarasıdır. Her gün konuşulan sözlerde galizliğe doğru kaçan bir meylin gün geçtikçe arttığını görüyoruz. Hiç bir san'at ölür mile bu kadar acı bir netice doğurmamıştır. Bahri Savet —— . Tuna üzerinde Fribot hattı inşa olunuyor.. Bükreş, 22 (Radyo) — Tuna nebri üzerinde Romanya ve Bab garistanla inşa edilecek fribot hattı için başlıyan müzakereler, tam bir itilâfla neticelenmiştir. Fribot hattı, iki yüz milyon (Ley) e mal olacak ve inşaat, 17 ayda bitecektir. Bu masrafların yarısını Romanya ve diğer yarr sını Bulgaristan tediye ede. cektir. lnşaat, biri Alman ve diğeri Hollandalı iki kumpanyaya ihale edilmiştir. . eli Çin generali kurşuna dizilmedi Şanghay, 22 (Radyo) — Çin generallerinden Yan Nonun kur: şuna dizildiği hakkındaki haber» ler, Çin hükümetince tekzib edilmektedir. Papa Kardinalları kabul edecek Vatikan, 22 (Radyo)— Papa, Noel gecesi, bütün Kardinalları kabul edecek ve — müteakıben bir söylev verecektir.