27 Kasım 1937 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 9
Yaş üzüm veşsebze ihracı meselesi, istih- sal v ihracatımızın en mühim davasıdır Kavun ve üzüm sevkıyatı muvaffakıyetle neticelendi Kızlarımız, imalüthanede tır- naklarını fırçalıyorlar — Başı 1 inci sahifede — müz, zaman zaman iddia ettiği- miz gi>i, hakikaten dünya pi yasasında tam manasile tanın miş veya tanıtılmış midir? Bütün iddialara rağmen diye- ceğiz ki, hayırl.. Kim bilir kaç senedenberi devam eden üzüm ticaretimiz, ancak muayyen pi- yasalara kuru üzüm sevk etmek- le kalmış ve daha öteye geç- memiştir. Ticaret müesseseleri- imiz ve teşkilâtımızın işleme tarzı, bu neticeyi vermiş ve b Ihassa iktısadi buhran yüzünden doğan takydat ve hususi vaziyetler, artık üzüm — ticaretinin. daha vasi, daha emniyetli ve şamil bir şekle ifrağı zaruretini mey- dana çıkarmıştır. Meselâ, yaz üzüm ihraç mek, meselâ p yasaları artırmak, Üzümü şarap halinde hem da- le, hem hariçte Yeni bir iş şıbesi Bairene Üzümü, mutlak olarak —kınu- tulmuş şekilde satmağı bekle- mek, aşağı yukarı iptidaileşmiş, bast bir çerçevede, hem — de tehlike karşısında kalmak de- Mektir, Hükümet, bu kat'i kabul etmez ilade karşısında, geçen sene Üzüm Kurumunu, Yaş üzüm sevkıyatına memur etmiştir. Tecrübenin bu husus- taki rolü aşikârdır. Hatta, yıl- lardanberi yaş üzüm, sebze ve saire sevkeden memleketler bile sık sık müşkül vaziyette kalmış: lardır. Üzüm Kurumu, istihsalât Ve ticaret kapımızı çalan bu Zürüret karşısında geçen sene derhal faaliyete geçmiş ve Ham- burg, Londra piyasalarına yaş Üzüm sevkine başlamakla bera- er, ayni zamanda Bomonti fab- Tikasını 3 sene müddetle kira- ış ve burada üzümsuyu, şa- Tap imaline başlamıştır. Hiç şüphesiz ki, yaş üzüm Sevki, salkımın asma kütüğün- den koparılmasından başlıyarak İâ, Çıkacağı piyasaya kadar bir fakım dikkatler, vasıtalar — vesa- İte ister, meselâ, salkımların thangi — zedelenmiş, — çürük fanelerden tamamile kurtarılmış nası, meselâ ambalâjların şekli, bunların frigorifik veya Nanti: Asyon tertibatını bavi vapurlarla Sevkleri, indirmesi, bindirmesi Vesaire.. Üzüm kurumu, işin bu teknik Müşkülâtından bi İYasasına —on Si iştir. Ayoi zamanda, istediği it, istediği şekilde vapur bu- lamak zaruretleri altında.. dakı faaliyetin ilk zamanların- _qk_ı tecrübeler kısmen matlup M'%yi vermemiş, meselâ am- n> gekillerinin tadili, salkım- n daha iyi temizlenmesi, hatta daha da; A yanıklı üzümlerin sevki « eti görülmüştür. Üzüm Ku- et- açmak — ve ve itiraz satmak için | rumu, geçen seneki faaliyetinde, | hiçbir ticaret kasdı aramıyarak sadece, yaş üzümün sevk dava: sına ve İüzumuca ait tecrübeyi her ne pahasına olursa olsun başarmak istediği iç'n, lerin zaruret cıplarını derhal yerine getirmiş ve nibayet Hamburgla Londraya Bergamanın Kozak ve İzmirin Buca üzümlerini, tap'aze, tamamen çürüksüz ve tertemiz, âdeta bağdan yeni koparılmış- çasına sevketmeğe muvalfak ol- flha- kika çok parlak olmuş ve piya salarda geniş gandaya Londra ve Hamburgun en maruf maga- lokantalarına üzümler müştür. Bu muvallakıyet mikyasta propa- başlanmıştır. za'arına, dağılmış, derhal, âdeta kapışı- Ingiliz gazetesinin neşriyatı lerde Hamburg p .yasasına Bul- gar st. Haf zali üzimleri de gelmiş, fakat evvelâ Türk üzümü sıt imıştır. Kavun sevkıyalı tec- rübed ise 1 ormal, hatta norma- Incir, üzüm imalâthanelerinde kadın ve erkek işçilerden birer grub brcasına satılmıştır. Bundan başka, dost ve büyük İngiltere Kralı Sa Majeste al- tıncı Jorjun sarayına da üzüm, kavun hediye edilmiş ve mab- sullerimiz takdirle, memnuniyetle karşılanmıştır. Gerek Londra, gerekse Ham- burg piyasasında alınan netice, yukarıda da kaydettiğimiz veç- hile, çok parlak ve muvaflakı- yetli olmuş, Aayni zamanda da- vanın ana hatları, ne suüretle, hangi yoldan sevkıyat yapılması icap ettiğ, hangi p yasanın ne suretle mal istediği de tesbit olunmuştur. Meselâ, Almanyaya sevkedile- cek üzüm ve kavunla İngiltereye gönderilecek ayni cins mahsul- lerin, ayrı ayrı vasıfta olmaları lâzımdır. İngiltere piyasası, fiat meselesinde müşkülpesent de- ğildir. Alman p'yasısı ise, ka- vunlarda küçük olanları tercih eder. Üzüm ambalajlarında, tama- mile bir Türk tipi bulunmuştur. Son üzüm partisi işte bu amba: lajlarda sevkedilm ştir. Ambalaj- ların öyle bir şekli vardır ki, mahsul, her tarafından havalan- maktadır. Üzümlerimizin vazi- yetlerine göre vantilâsyon terti- batını havi vapurlarla sevkıyat daha doğru görülmektedir. Bütün üzümlere, Gülfatma, Hurma vesaire gibi isimler ve- rilmiştir. Londra piyasası, altın renkteki — üzümlerimizi, evvelâ hastalıklı sanmış bunun üzerine, bir miktar hediye şeklinde tev- ziat yapılıpta Türk üzümünü diğer bütün memleketler mah- su'lerinden çok nefis olduğu anlaşılınca, azami bir rağbet başlamıstır. Meselâ ayni gün- lin fevk nde bir ne ic Kavunlarımız, Londra piyasasın- da yüksek fiatlerle salılmıştır. vermiştir. Gelecek 'sene, yaşüzüm' sevki: yatı, çok geniş bir şekil ala- ciktir. Üzümün fazlası, Kara- ANADULU burun civarından mübayaa edi- burada — ambalajlanacak seri motörlerle — Selâniğe gönderilecektir. Buradan da rigorifik — tesisatlı — vagonlarla Hamburg, Londra - piyasalarına sevkolunacaktır. Bu maksadla Karaburun mıntakarında iş mer- kezleri yaplacaktır. lecek, ve Fakat gelecek sene, çekirdek- siz üzümü de bu piyasalarda ta- nıtıb satmak lacak ve araştırı- külliyetli hediyeler — gönderi cektir. Çünkü yabancı piyasalar, çekirdeksiz üzümümüzün yaş şek- linden bile haberdar değildirler. Alâkadarların tahmini — odur ki, çekirdeksiz. üzümün de hiç olmazsa kısmen yaş olarak sev- gü », bu bağcılığın ve ondan müslahsilin is- mkâoları her tarafa miktarda cn li çok parlak olacaktır. Yani gelecek sene hem çekir- z, hem de diğer üzümlerden mikyas a sevkiyata başlana- cağı gıbi, şarap, sirke ve teksif edilmiş üzüm imali de arbrilecaktır. Üzüm kurumu bu sene yarım milyan kilo şarap imal etmiştir. Bu şarap yakında “Tariş şarabı,, adı altında piyasaya çıkarılacak- tır. Kurum, gelecek sene için beş milyon kilo imalini düşün- mektedir. Şaraba alıcı çoktur. Kaldı ki, teksif edilmiş külliyetli miktarda üzüm suyu istiyenlerde vardır. Kurum, bu suretle hariç pi- yasaların adedini artırmak, on- lara muhtelif şekilde üzüm ve mamulâtından satmak imkânla- rını ararken, iç piyasada da üzüm ve incirimizi —tamtıp fe- vaçlandırmak — hususuna suyu | miyet vermiş ve bunun | hususi ambalajlar yapmış, satış şubeleri temini çarelerine koyuk muş, İzmirde bile tarış üzüm ve #acirleri zarif ambalajlarla — sa- tılmağa başlanmıştır. Esas itibarile yaş üzüm, vun, sebze sevketmenin, üzüm- den külliyetli miktarda şarap çıkarıp bunu harice satmanın hem zaruri, hem de büyük mik- yasta faydalı olacağı neticesine varılmış demektir. Hükümet de bu noktai nazardadır. kae sını deha g urumu, faaliyet saha- şletcrek belki önü- müzdeki yıl, belki daha seneler içinde tomat, taze ğan sevkıyatı bile yapacaktır. Portekizden her hafta Londra Piyasasına yapılan taze soğan sarfiyatı (250) bin kilodur. Ancak müstahsilimizin de bu davaya müzaheret — etmesi lâ- zımdır. Bu lüzüm hem kendi menfaatinedir, hem memleket menfaatine.. Üzüm kurumumuzun, - teşek- kül tarihindenberi bu uğurda sarf ettiği mesaiyi takdirle kay- detmek vaz femizdir. Bu mvvaffakıyetin en büyük delilleri, Almanyadaki Türk Ti- esret odasile kurumun — Berlin mümessili Bay Vehibin raporları ve İnglz- Alman itısad mecmu- alarının neşriyatıdır. Bir Alman mecmuası, grafiklerini de yapa- rak, üzüm sevkiyatında'ci muvaf- fakıyetimizi ehemmiyetle tebarüz ettirmiştir. Ingiliz gazetesinin neşriyatını, klişede bulacaksınız. Türkofis Hamburg — şubesi, üzümlerin yolda 19 gün kalmış olmasına rağmen — mahsulün * 100 nefis ve taze çıktığını, üzüm- lerin ince, beyaz duman tabaka- larını zail şaşıp kaldıklarını bildirmiştir. Türkofis Londra üzüm ve kavunların mükemmel surette muvasalatlarını bildiren mektubunda: — Mahsul, İzmirden yüklenil. diği zamanki nefasetini taşıyordu. Son parti Londra piyasasında çok rağbet göreceğinden gele- cek sene bu sevkıyat çok kolay olacak, rakiplere her cihetle te- fevvuk edilecektir. Demekte ve büyük bir mem- nuniyet göstermektedir. İngiliz gazetesinin neşriyatı da aynen şöyledir: Türk yaş üzümleri Türkiyenin — şimdiye — kadar memleketimize gelemiyen yeşil ve siyah yaş üzümleri ilk defa olarak Londra yaş meyva haline tam — muvaffakıyetle — getirilmiş- lerdir. Bunlar, semasında yılda yedi ay eksik olmıyan güneşin -diğer üzüm yetiştiren memleketlerden Üzüm öbür s0- Ka : olmamış - görenlerin | şubesi de | Sahife 9 Makdonaldın cesedi— âyinden sonra yakıldı Londra, 26 (Radyo) — Mü- teveffa Makdonaldın cenazesi, kral namına Dük dö Gloçester, ve valide kraliçe namına Lord Hamilton ile Başvekil B. Nevil Çemberlayn, Lord Baldvin ve bütün İngiliz ricalile binlerce halk tarafından (Vest Mister) kilisesine götürülmüş ve orada, müteveffanın ailesi efradı huzu- runda bir âyin yapıldıktan son« ra cesed, yakılım ş ve bakiyesi, mütevefianın olan İskoçyaya gönderilmek üzere bir vazoya konmuştur. Londra, 26 (Radyo) — Mü- tevelfa Makdonaldın cesedi, bu gün buraya getirilmiştir. Tabut, bir İngiliz bayrağına sarılmıştır. İstasyonda, Kralın mümessili, Başvekil B. Çemberlayn ve da- ha bir çok İngiliz ricali bulu- nuyorlardı memleketi İncir ve üzüm Gümrük - karşısında Üzüm Kuruma işletme hanında TA- RİŞ markalı nefis incir ve üzüm: lerin toptan ve perakende sa- tışına başlanmıştır. Fennin en son vasıtalarile tertemiz işlenen bu incir ve üzümlerden herkes istediği mikdarda satın alabi- lir. Sipariş kabul olunur. He diye için zarif ambalâjlar da vardır, — (Telefon: 2512) Negrin kabinesinde Değişiklikler olacak Paris, 26 (Radyo) Cum- huriyetçi İspanya Başvekili B. (Negrin) in, kabinede bazı de- gişiklikler yapmak niyetinde ol- duğu haber veriliyor. EREZ K KUNELAK AY DANNNI DU UKU OU iki, üç ay evel, Haziranda- ya- rattığı İzmir üzümleridir. Şimdiye kadar Türk üzümle- rinin Londraya iyi bir vaziyette nakillerine imkân mevcud değil- di, fakat Akdenize sefer yapan açan, hususi soğutma tertibatlı vapurlar bunan yeni imkânlar bahşetmiş ve 600 sandıklık bir yaş üzüm partisi mükemmel şartlar altında gayet iyi bir va- ziyette Londra yaş meyva haline vasıl olmuştur.
