25 Kasım 1937 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 3

25 Teşrinisani Teşkilâtı esasiye kanununu bazı maddeleri değişecek Başvekilimiz B. Celâl Bayar, 148 arkadaşile birlikte Kamutay riyasetine bir teklif yapmıştır Ankara, 24 (Hususi muhabi- rimizden ) — Teşkilâtı esasiye encümeni, bugün Sıvas saylavı B. Şemseddin Günaltayın riya- setinde toplanmış, Başbakan ve İzmir mebusu B. Celâl Bayarla 148 arkadaşının, teşkilâtı esa- siye kanununun bazı maddeleri- nin değiştirilmesi hakkındaki ka- nun teklifini müzakere etmiştir. Kanun teklifinin esbabı mu- cibe mazbatasında ezcümle de- niliyor ki: “Vekillerin yüksek mes'uliyet- lerinde kendilerine yardımcı ve bu suretle Vekillerin yükünü ve mesuliyetlerini tahfif yolundaki mülâhaza, siyasi müsteşarlıkların ihdasının kuvvetli bir sebebi olarak düşünülmüş ise de, bu salâhiyetin sahibi olan Vekille- rin, kuvvet ve kudretlerinin, kendi şahıslarına münhasır ol- ması lâzım gelip, diğer zevatın kudret Ve salâhiyete iştiraki, Vekillerin — otoritelerini tenkis edecek mahiyet arzedeceği gibi bir Vekâlette Vekil ile siyasi Müsteşar arasında noktainazar farkının doğuracağı bir ihtilâf :h'.dı bükümeti zaafa duçar Whnımm yi le de şöyle deniliyor: *Siyasi müsteşarlar, çalışacak- ları vekâletlerde pek - tabii ola- rak Vekilterin-emri altında bu- lunacaklarından, bu hal, enerji- leri üzerinde müessir olarak, âti için de hizmet edebilecek- lerden umulan faidenin (evt ol- ması ihtimalini, kuvvetli olarak meydana çıkarmıştır.,, Anayasanın: “Vekâletlerin adedi, kanunla tayin olunur., Şeklindeki 48 inci maddesi- nin tadili teklifi de, şu esbabı Mmucibeye istinad ettiriliyor: “Devlet işlerinin inkişafına ve işlerin lüzumsuz yere parçalan- mıyacak sürette vekâletlere ay- Tılması zaruri bulunduğuna gö- re, lüzum ve ihtiyaç görüldü- ğünde Vekiller adedinin artması Veya mevcuttan birinin ilgası, her vakit yapılabilecek bir iş olduğundan, aded kaydının ana- Yasada yer tutmasının — muvafık Oolmıyacağı aşikârdır. Bu tekliften başka, gene Baş- vekil B. Celâl Bayar ve 14 ar- kadaşı tarafından devlet daire- lerin'n Vekâletlere tefriki ve Siyasi — müsteşarların — vazifeleri hakkındaki — kanunun — tadiline dair ikinci bir teklif daha yapıl- Mıştır. Bu teklif te, teşkilâtı esa- Siye encümenine havale edil- Lületaşı İmtiyazı feshedildi Ankara, 24 ( Hususi muhabi- Timizden) — Eskişehirdeki Lüle- b maden şirketinin feshi Ve- iller heyetince kararlaştırılmıştır. Sevgilisini vurdu , İstanbul, 24 (Hususi muhabi- izden) — Refet isminde bir KSMur, sevdiği Sirr . sadındaki Zi tabanca ile ağır surette ya- Miş ve tevkif edilmiştir. Ing'ltereden istikraz yapa-|Balkan ticaret cağımız doğru değil İngiltere Hazine Nazırı, kabil bizden mal alınmasını temin edecek Ankara, 24 (Hususi muhabirimizden) — Burada bulunmakta olan İngiltere Hazine Nazırının, iki devlet arasındaki iktısadi münase- batın inkişafı için lâzım gelen temaslarda bulunduğu ve Türkiye- deki bir milyonluk bloke İrgiliz lirasına mukabil ihracat femtia- mızdan almak, Karabük demir ve çelik fabrikası kredi işile meşgul olmak üzere geldiği anlaşılıyor. İstanbul, 24 (Hususi muhabirimizden) — İng ltereden büyük bir istikraz yapacağımız hakkındaki şayialar doğru değildir. eee L MA Japonlar Nankini bombar- dıman ettiler Nankin, 24 ( Radyo ) — Ja pon tayyareleri, bu gün tekrar buraya gelerek bombalar atmış- lardır. Bombardıman neticesin- de 6 kişi ölmüş ve yüz — kişi yaralanmıştır. Kanton şehri de, bu gün iki defa bombardıman edilmiştir. Ölenler ve yaralananlar yüzlere baliğ olmuştur. Tokyo, 24 (Radyo) — Ja- ponya Haricye Nazırı B. Hi- röta, 'Roma'paktı hakkında be- yanatta bulunmuş ve bu pakta başka devletlerin de iştirak ede- bileceklerini söyledikten sonra Japonyanın, Çin hakkında en şiddetli tedbirleri almağa karar verdiğini ve kararında sebat et- mekte olduğunu beyan eyle- miştir. Şanghay, 24 (Radyo) —Fran- sız sefirini hamil olan - (Amiral Şarno) zırhlısı, bu gün Ankeo limanına vasıl olmuştur. Şanghay, 24 (Radyo) — Ja- ponlar bu gün üç Çin tayyare- sini düşürmüşler ve — Kantonu bombardıman etmişlerdir. Şanghay, 24 (Radyo) — Ja- pon orduları, dün işgal ettikleri (Vozo) şehrinin öte yanında üç- yüz bin kişilik bir Çin ordusu ile karşılaşmışlardır. İki ordu arasında (Tako) gölleri civarın- da çok kanlı ve büyük bir mu- harebe beklenmektedir. Japonlar; Nankini işgal ettik- ten sonra, Çin hükümet merke- zinin taşındığı (Ankco) üzerine de harekâtta bulunmağa karar vermişlerdir. Tokyo, 24 (A.A.) — Resmi mehafil Nankinde bitaraf bir mıntaka ihdas edilmesi için Şang- haydaki Japon konsolosuna ya- pılmiş olan teklif hakkında bir güna beyanatta bulunmamıştır. Gazeteler; bitaraf mıntakanın Japon askeri - harekâtını — işkâl edecek mahiyette olması takdi- rinde Hariciye Nezaretinin bu projeyi reddedeceğini, —ancak Şanghayda olduğu gibi gayri muharipler için bir melce mev- zubahs olduğu takdirde bu pro- jeyi kabul edeceğini yazmakta- dırlar. Hariciye Nezareti namına söz söylemeğe — salâhiyettar bir zat, İngiliz memurlarının Hongkong: da silâh ticaretini menetmekle kanunen mükellef — olduklarını, yalnız böyle bir ticaretin Japon- yaya karşı dostane bir hareket teşkil etmemekte olduğunu be- yan etm'ştir. Canton, 24 (A.A.) — Bu sa- bah iki akın yapan Japon tay- yarelerinin bombardımanları ne- ticesinde Canton şehrinde ve Houan adasında bir çok kişiler ölmüş ve pek çok kişi yaralan- dığı gibi mühim hasarat da hu- sule gelmiştir. Kantonda kızılhaç hararetle ölü ve yaralıları toplamakla meşguldür. Govloan demiryolu mıntakası civarında da ölenler ve yarala- nanlar varadır. Bundan maada Tungham üzerine de bombalar atılmıştır. Bunlardan bir tanesi İtalyan konsoloshanesinin yanı: na düşmüştür. Tokyo, 24 (Radyo) — Çinde zaptedilen yerlerde gümrük var ridatı Japonya namına cibayet edilmeğe başlanmıştır. Onun için Çin gümrükleri müfettişliğine Akayo tayin edilmiştir. Şanghay, 24 (Radyo) — Eski Kora valisi general Uşagi beya- natında: — Eğer Çinde mücadele uza- yacak olursa Japon milleti, Çin için yeni ve başka arzular bes- lemeğe başlıyacaklardır. Tokyo, 24 (Radyo) — Çinli- lerin son ric'atlerindenberi muh- telif cephelerde 50,000 Çinli maktul ve 50,000 Çinli yaralı düşmüştür. Elde edilen esirler ve harp malzemesi henüz sayı- lamamıştır. Şanghay 24 (Radyo) — İmti- yazlı mıntakaya iltica etmiş olan Çinliler, bugün pirinç depolarına hücum — etmişlerdir. Binlerce Çinli açtır. Fransız mıntakasın- da da açlık baş göstermiş, gıdâ maddeleri çok azalmıştır. Şanghay, 23 (ALA.) — Çin- liler, Japonların Tahu gölünün cenubundaki ileri hareketlerini durdurmak maksadile Vushinge süratle takviye kıtaatı gönder- mektedirler. Bu şehrin sivil aha- lisi kaçmaktadır. Mühim bir mu: harebe vukuu beklenilmektedir. Maamafih Japonların sağ cenahı ilerlemekte olmakla — beraber Vusih-Kiagnyinde Çin hattı bo- zulmuştur. Japon ordusu namına söz söy- lemeğe salâhiyettar olan bir zat ni Başvekilimiz İlkbaharda Balkan payitahtlarını Zzi- yaret edecek İstanbul, 24 (Hususi muha- birimizden) — Başvekilimiz B. Celâl Bayar, ilkbaharda; Bük- reş, Atina ve Belgrad şehirle- rini ziyaret edecektir. odaları arasında Ankara, 24 (Hususi) — Bel- bloke paralara MüÜ-| grad ticaret odasının, Ankara ticaret odasına bir mektup gön- derek — işbirliği teklif ettiğini bildirmiştim. Gönderilen mektu- bun meali aynen şudur: Bu mektupta, müttefik - Bal- kan devletleri siyasi adamla- rının Balkan ekonomisile yakın- dan alâkadar olmaları dolayısile elde edilmekte olan menfaatli neticelere yardımı. olacak bazı mütekbil çalışmalar hususunda Balkan devletlerinin. hükümet merkezlerinde — mevcud — olan Ticaret — Odalarımı işbirliğine çağırmaktadır. Müşterek çalışma için şimdi- lik düşünülen program madde- leri şunlardır: 1 — Her devletin kendi da- hli — ticaretinde kabul ettiği kanun ve bukuki mevzuatı biri- birlerine tebliğ etmek; 2 — Enternasyonal pazarlar- da Balkan memleketlerinin tica- retlerini alâkadar eden hâdiseler ve mevzular hakkında biribirle- mnne &A M 3 — Her devletin kendi tica- ret ve ekonomisini alâkadar eden ekonomik - ve içtimai ba- kımlardan vücude getirdiği teş- kilât hakkında — karşılıklı malü- mat vermek, Belgrad Ticaret Odası, ayrıca Yugaslavyada bulunan muhtelif kooperatifler hakkında neşredi- len kanun metnini de gönder- Miştir. Belgrad odası, bu kooperatif kanunu hakkında ekonomik mü- talealar sormakta ve Türkiyede çalışmakta — olan kooperatifler hakkında ayrıca malümat iste- mektedir. Rapor ve mektub oda meha- filinde iyi bir a âka uyandırmış ve lâzım gelen tedkiklere baş- lanmıştır. Yakında cevab veri- lecektir. Tanınmış bir Rumen muharriri öldü.. Bükreş, 24 (Radyo) — Tanın- miş gazeteci B. Adolf Klaynet, bugün altmış yaşında olduğu halde vefat etmiştir. Siyasi hayatında mühim işler başarmış olan bu zata büyük cenaze merasimi yapılacaktır. Brüksel konferansı Brüksel, 24 ( A.A. ) — Norman Davis — Amerikaya harekelini 2 ilk kânuma kadar tehiretmeğe karar ver miştir. Makdonald babasının cenazesine intizar etmek üzere dün öğleden sonra Tngiltereye hareket etmiştir. İngiliz murahbas beyeline vekâ. Teten Lord Granburne riyaset edecekitr. camı Vusihin düşmüş olduğuna dair olan haberin mevsimsiz olduğu- nu beyan ve Japon kuvvetlerinin dün öfleden sonra bu şehre sekiz kilometre mesafede kâin bir noktaya varmış olduklarını ilâve etmiştir. mat vermek: B. Briyan bile aldanmıştı: Yeni bir harp daha müthiş Fakat insanların boğazlaşmasına olacak! kimse razı değildir Atinada çıkan Elefteron Vi ma ve Proja — gazeteleri İngiliz- Alman münasebetleri hakkında şunları yazmaktadırlar: * İspanya — meselesi olduğu yerde durmaktadır. Ademi mü- dahale komitesinin — verdiği su- allere her iki taraf henüz cevab vermemiştir. Komünistlik aley- hindeki blok, bugün, emri vaki- dir. Brezilyada reis Borgasın muvaffak — olması, Amerikada endişe uyandırmıştır. Japonya hükümeti Çin işleri- nin arsıulusal toplantılarda mev- zuubahs edilmesine razı olamı- yacağını, çoktan ilân etmiş bu- lunuyor. Brüksel müzakerelerin- den bir netice elde edilebilece- ğine inananlar çok azdır. Ja ponya bu toplantıya mümessil bile göndermege yanaşmamıştır. Vaziyet bu merkezde iken, Lord Halifaks Berline doğru gitmektedir. Almanya ile eski müstemlekeler meselesini görü- şecektir. Bu tarzı hareket, arsı- ulusal durumda bir dönüm yeri addolunabilir.., Mellon gazetesi, “Sulhun teb- likeleri, başlığı altında yazdığı bir başmakalede diyor ki: *1914 de harb patlarken, en büyük siyasiler ve bunlar meya- nında” en kurnaz ve en zekisi olan M. Briyan bile: — Harb olamaz! Almanlar deli değildir! Diye haykırıyordu. Harb oldu, milyonlarca insan öldü. Triliyonlarca altın liralar sarfedildi. Bugüne kadar da mu- vazenemizi bulamadık. Yeni harb daha müthiş olacaktır. Komü- nizm aleyhindeki blokun, sulhun tarsinine çalışacağı söylendi. Hepimiz büyük devletler ara- sında bir uzlaşma husulünü te- menni etmeliyiz. İnsanların bo- gazlanmasına kimse razı de- ğildir., İtalya, İngiliz - Alman ya- kınlığından korkuyor Roma matbuatı, Lord Halifaks seyaha- tinin faydasızlığından bahsediyorlar Roma, 24 (AA.) — Havas Ajansı muhabirinden: Siyasi mahfeller Lord Hali- faksın Almanya seyahsti hak- kında tefsirlerde bulunmaktan içtinab etmektedirler. Bununla beraber İngiliz - Alman görüş- melerinden hiç bir netice hasıl olmadığını ve Lord Halifaksın ziyaretinin faydasız — olduğunu iddia eden gazete makalelerinde gizli bir memnuniyet — sezilmek- tedir. Lord Halifaks Almanyada bu: lunduğu müddetçe İtalyan mat- buatına Berlinden pek — ihtiyatlı ve renksiz. raporlar — gelmiştir. Berlin ziyaretinin Romada bi- raktığı yegâne akis bazı ecnebi gazeteleri İtalyanın — muhtemel bir Alman - İngiliz yakınlığın: dan endişe ettiğini ihsas ettik- leri zaman bu yazıların şiddetli — Sonu 8 inci sahifede — Gene belediye otobüsleri İzmir belediyesi; otobüslerdeki biletçileri kaldırıp bunların va- zifesini de şoförlere vermek is- tiyormuş. Sineğin yağım çıkar- mak, diye olsa olsa bana der- ler. Bu otobüslerde bugün 10- 15 kişi * biletçi olarak - geçini- yor. Yarın da adetleri artacak- tır. Haydi diyelim ki belediye, bunu hesaplamak mecburiyetinde değildir. Hiç olmazsa, halkın çe- keceği sıkıntıyı hesaplamak ta yok mudur? Aşağı yukarı, şoför, sinema kişesi memuru gibi olacaktır. Doğabilecek — manzarâyı — şöy- lece tasvir edebiliriz: Dört yolcu, Pasaporttan bin- mek üzeredirler. Beş yolcu da inecektir. Yağmur yağıyor, ya- hut müthiş sıcak var, Kapı açıldı. Dışarıdakiler içe- riye, içeridekiler dışarıya doğru yürüdüler.. (Esasen kapıların bir tane olması, bu otobüslerin ne marifet olduklarını anlatmağa kâfidir. Bizim bildiğimiz, bunlar şehir değil, şehirler arası oto- büsleridir). Evet, bir karambol oldu.. Ni- hayet içeridekiler çıktılar.. — Bilet ver şoför.. — Buyurun... — İyi amma bozuk param yok. Lira vereceğim.. — Benim debozukluğum yok. Hele dur bir kere bakayım.. Arkadakilerin sesleri: — Rica ederiz, geçmek isti- yoruz.. — Geçersiniz efendim.. A, bilet alıyoruz işte.. — Fakat benim karnem var.. Bgo belediyeden karne aldım.. Bıl_et almadan içeriye girip yer- leşiveririm.. — İmtiyazlı değilsin yal.. Ve nihayet para bozulur.. Bir müşteriye daha bilet kesilir. Karneli olan girer.. Fakat iki müşteri daha gelmiştir. Otobüs bekliyor. Otobüsten sesler: — O, kâfi, rica ederiz. Hâlâ mı bekliyeceğiz. Vesaire vesaire... Esasen oto- büslerin vaziyetinden, intizam- sızlığından, kifayesizliğinden müş- teki olan halka bir de böyle tersine bir yenilik çıkarmasak kiyamet mi kopar? “Abdullah Çavuş