8 Eylül 1936 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 5

. Sayfa 5 i z DKRKATUYDA DY TEYATANITAKFKTAKKAYAKIYAAAYTACAKAIANI YAK AYA . ize Zengin ş“|I|IIIIIlilIHIIIIIHI|IIII|lllIIİIIIIII.INIlIIHH[IHlN!III Kara ÖSİÖY çat nn aar eee a ADT G AAA ASA SD YANLLANTACI NUNUN |II!HIHIHIIHIIIIIIIIHIHI[IIHI|lIIHIIII!II[I[IIIIIIIIHIIIII|II|||||||l||!IHHIIIHIII|||lİIİİIIIIHIIIHIIIIHIİIIllllllllllllllllllllllllllllllllIIlllllmllllIllllllllllllllllIIIHIIII.HIIIIlllllllllllllll!wll"llm"lll% E İzmir Fuarındakı Milli Eserlerimiz .ıııı'ıınıuııiuımııınııııııuıııımıum!ıııuumııııııınııı;ısısııımıı'ıuııııiıııııııııııınıııııiııımıııınıııııııımıııııııımıııııııııııııııııııııııııııuıııımımııııııınııııııımıııııım|ııııııınıııııııımıııımıııns İzmir Fuarında Türkiye Iİşbankasıkömür leri pavyonunu geziniz İmas Diyarını Türkiye İşbankası Açmıştır —— »— ©: e -0 — gn — Bugün iki şirket, modern ve milyonlar tutan tesisatı ile en mü kemmel, en güzel kömürleri istihsal edip bize veriyor Kömür havzasında Türkiye iş bankası Memleketin - ikti daki faaliyeti ile mevki kazanmış o! İş bankasının sanayiii tığn büyük hizmet ehemmiyetlilerinden *Kara elmas diyarı,, olan kö- Mür havzasına girmesi olmuş- lur, den ve biri de Kömürün “stikbaldeki sana- | Yiin bilkassa demir ve düyada! Pek mühim €den kimya sanay Olduğunu takdir ve ihata eden “İşbankası,1926senesinde yâni indan tam on sene evvel havzada iki mühim şirket kur- Müştur, Bu müesseselerden biri £ mâden kömürü işleri T. A. $.) diğeri de | Kozlu kömür işleri T. A. Ş.)| dir. Vücude getirilen kömür şir- 926 senesinde istih- salâtı — 100,000 — ton tuvcnad 60,000 - tan yıkanmış kömür iken 1935 senesinde, bu mik- tar 400,000 ton tuvenad ve 340,000 ton yıkanmış kömüre baliğ olmuştur . İş bankası tarafından vücude Betirilen kömür şirketleri bir taraftan memleketin toprak Lir mevki- iş in temeli ketinin altındaki hazinelerini meydana | çıkararak milli ekonomi tera- Zisine mühim ağırlıklar temin tderken, diğer taraftan da İstisihsal edilen kömürlerin lete büyük bir varidat kaynağı 8 açmıştır. Bu şirketin meydana gel- Mesinin — madencilik hayatının inkişafında büyük yardımı ol- Muştur. Bilhassa kömür çıkarma hsullerinde asri vesait kullan- Makla ve amele hayatına sok- "'_ğu refah ve intizam — ile ömür — istihsal — randımanını 'Üyük mikyasta artırmıştır. Bu Sayede 1936 senesinde umu- ::' randıman, 400 kilo iken senesinde Sıkmıştır. Jğiıt tesisatı: Şirket, ocakların asri terak Yat ile î'odeın vasıtalar kullanılması Ususunda takdire Şayan fe- Akârlıklar yapmıştır. İstihsa- “tin makineleştirilmesi yolunda Yapılan tesisatın kıymeti bugün h:lç buçük — milyon!..., liraya 'ğ olmuştur. irketin yeni tesisalı arasın- ai 78_0 metre — murabbal ıbir _m"'v işgal eden büyük tamirat ö Yesi zikre şayandır. Şirket, me':,“" hg»—ıısındu . çalışa_n ö ih:" sçi ve amelenin temiz h Yacını hal ve temin için ğ *Ye ve terşih havuzları vü- Z. * gelirdiği gibi ocakların * :'guıdfıkla olan muvasala- temin için de altı metre KZenişliği » "rnı:?:;înde bir de şose yap- T <k Antransiti nedir. ? işletilmesi ve €n D; İ Umansız yanan, koku ver- î"'. Zilt yapmıyan ve hu- * Sürette hazırlanan kömür- 850 — kiloya | dür, Kok kömürlerinin lükle ateş-almasına ve < lükle yanmasına sebeb olan grefit birikintileri “ Türk Ant- ransitinde , yoktur. Çünkü Türk Antransiti,nin tâktiri pek bususi ve usullerle yapılmıştır. Türk antransiti diğer kö- mürlere neden faiktir ? ilinalı Şirketin yaptığı büyük ripten kurtaracak olan Türk antransiti fabrikası vücude ge- sanayileşme proğra: mımızda mühim yer alan an- transit fabrikasının ilk temel- leri 1934 l dc-_ sevgili | Başbakanımız Maden rüsumu yüzünden dev- | ERMOR fabrika kıyinetli Ekonomi ba- kanı Celâl Bayar'ın açılmış ve işlemeğe b, tır. Fabrikanın — istih antransit, milli sanayiim s kabartacak bir mükem- meliyettedir . İktisat bakanlığının mütchas sıs mühendis ve kimyagetleri huzurunda yapılan ince tecrü- Türk l betle yü koka nisbetle yirmi üç bir tefevvuk sabit Türk lerine fai ellerile beler anti koka » cenebi yüzde ölüuğü olmuştur. etice, hin bi öldüğemu ürk — antransitin çıkarmıştır. * başlıca amil- asıl faikiyetinin lerinden ve yukarıda saydığı- mız — hüsüsiyetlerinden — bir başkası - 'da, &v : mahrukatı olarak hazırlanmış olmasıdır. Odun 4050 * 6 144 40,3 3,000 | ©) Karbon ) Hidrojen O) Oksijen I) Azot Kalori Yukarıdaki » 2,08 8 1,15 7,200 ürk ant iktarı odun-| dan iki misli daha fazladır. Odunun e 44 gibi mü- bim bir kısmı yanmıyan kalori temin etmiyen oksijen- den mürekke, Türk Ant- rasilinin — kalorisi, odununkin- den (2,4) misli daha fazladır. Yani bir ton Türk Antrasitinin temin © hararetin — aynını elde etmek için (2,4) ton odun yakmak icab eder. Buna mukabil : Bir ton Türk Antrasiti (21) lira ve muadili (2,4) ton odun (33,06) liradır. Şu açık tasarruf — noktasın- dan başka, odun yerine Türk Antrasiti yakmak milli dava- mızın ana — hatlarından - biri olan kömür sanayiinin inkişa- fına hizmet etmiş olmak iti- ve | barile de çok mühimdir. Hülâsa olarak yüksek sesle diyebiliriz ki, istihsal etmekte duğumuz Türk antransiti ahları tahribattan korumuş | arruf noktasından *bek- or n evsafı tamamen ihraz | mahrukatı - beytiyede temizliği temin etmiş ve hal- kın bugünkü tağbet ve tak- k kazanmıştır. ederek dirin Türk antransit fabrikasına | ilâve olarak yapılan Briket fabrikası yakın günlerde işle- lilecektir. Bu fabrika antransit ve kömür tozlarınm Bre ile karıştırarak yakılması kolay | daha n parça haline getirir. abrikanın Türk antransiti ineyanında istihsal ettiği"tali mevadın cinsleri şunlardır: Ben ağır benzol, tayyare motör Benzolü, 4 asitlinik, kar- boleum, kre 4 Yol ka'ranı, ham katran, zilt ağbetin. meml alttan uci mdir. Tozsuz yol Asfaltda olduğu gibi kaymaz. Yol önem verdiği şu devirde, be- lediyelerde idarelerin yapacakları yolları katranla- maları, yolların su, sel tazyike mukavemetini daha Ömrünü arttırır. Katranlanmış temin eder,. iyasetine hususi bir yolun tamir masrafı; kat- | ranlanmamış bir yolun katran afından üç dela fazladır. bü asfalr menbaalarına sahib olan İngiltere, Fransa ve bilhassa Amerika. gibi bü- yük hükümetler, — yollarında ka'ran servetin kullanı- heder asfalt yerine yorlar. Milli olmaması ve ucuz, temiz, sağ- | lam yol, rahat ve emin seya- hat için yol imarımızı katran- lamak lâzımdir. Elektrik santralı 1929 senesinde 1,200Kw.lık bir Skoda tübininden ibaret olan — santrale 1932-1933 senelerinde (2,200)Kw. lık bir sinema türbini ve 1934 senc- sinde de bir Epüratör ilâve edilmistir. 1935-1936 senesi zarfında santrale (7,000 Kw. lik bir A.SA. (Stal) türbini ile (15) tonluk iki kazandan ibaret son sislem teshin te- sisatı ve soutmak için su al- mak üzere deniz kenarında bir de tulumda dairesi vücu- da getirilmiştir. ,Bu suretle bugünkü santral | şirkete lâzım olan enerjiyi te- min ettikten başka Zongul- daktaki İi ve lenviratla erini — ener- selediyenin ihtiyacımı, temin etmekte ve kabiliyeti itibarile havzanın istihsalâtı (4) milyon tona va- sıl oluncaya kadar lâzım ola- cak bütün elektrik sarfiyatını — Sonu Gıncı sayfada — | yetini ilade doğrusu | | pavyonu, | yüksek şuurunu ortaya koyan na iştirak eden Bankası kömür | gayet mükemmel içinde temsil edil İnce bir ken hasıl olan ilk kuvvetlidir. Pavyonda Türk kat'i mu 'am mevcudiyet eden Ünün mana vardır. Ekonomi Bakan mız Celât — Bayar Grafikler ve temsili levha- larla tebarüz — ettirilen kömür faaliyetini, yüksek bir şuurun hâkimiyeti ile izah edilmek- tedir. Türkiye İş Bankası ürk kömür münevverinin canlı bir eserdir. İş bankası kömür paviyonunda binlerce sahifelik kitaplarla izah edile- bilecek faaliyet, hareket, mev- cudiyet ve neticeler hiç yormadan ve çok muval- fakiyetli bir tertiple ifade ve temsil edilmiştir. Maden kömürünü ya vapu- run bacasında veya bir loko- motifin üstünde duman olarak görmüş adam olduğum halde paviyonun - salâhiyettar şefi ve memuru ile konuştuk- tan sonra hayli şeyler öğren- diğimi anladım Paviyondaki münevver dirayetli memurlar mesleki ve Tenni bir. ve olan €a çetin bahisler halkın — alâkasını uyandıran malümatı vermekte cidden muvaflak - oluyorlar. hakkında İçlerinden biri bana ev mah- rukatında fok kömürüyle odun ve odun arasındaki farkları anlattı. Kısa cümlelerle ve insanı ikna eden iladelerle verilen bu izahat benimle be- raber memurun ciralını saran- lar tarafından da - derin bir nlâka ile dinleniyordu. Ayak dersi alır gibi bu iza- hatı dinliyenlerden biri derhal oracıkta kararını verdi. — O halde evdeki mangalı, mutfaktaki ocağı fırlatıp ata- cağım ve hemen Türk antran- siti kullanacağım , Dedi. kömürü * * Pavyonda teşhir edilen gra- fikler, — rakamlar — ve temsili insanı | | de şimdiye kadar 8 /91 936 H, Bu eser, size yeni Türkiye'nin parlak istikbalinden bir sahife gösterecektir 1936 İzmir arsıulusal Fuarı- | le halar Türkiye'de de kömür- n çok kuüvvetli adımlar yürümekte olduj muhakkak bir tekâmü >he - birakrı nid menabiinde, yatında ve n rkiye iş ki pavya ve dile gelir insân düşünmeğe ileri gölürer k yük varlık olduğu iyor. Son'a bugün dünyadaki katwa ge- mürden yaptıkları istifadeler kömürden aldıkları kuvvet, in- sanın kafasında bariz bir ha- kikat olarak canlanıyor. Çünkü Sön-üdir içinde c ileri gideki cü Yükseğe çıkan, en çok bile yüyen, en fazla terakki eden milletler, ancak kömür çıki ve en fazla kömür yakan m letlerdir. | ş | Halbuki; dünyada bol kö- < mürü olan — memleketlerden İş Bankası umum müdü- rü Muammer Eriş biri de Türkiyedir. Milyarlarca ton kömürü olduğu halde el a kağnı ile y yolcu: luğu ile kanaat eden. Avrupâ fabrikalarına, - “Avrüpa “imalil nelerine, Avrupada yakılan kömürlerin hareket ve terekki- sine mahküm olan Türkiye! on sene evveline kadar, top- rakları içindeki hazineleri bili- yör fakat kımıldanıbta bu hazinelere el amıyor tabi- atlın bu en büyük kuvveti üs- tünde atıl uyuşuk — yaşı- yordu. İşte Türk rekkisi karşıs geri kalmasının en birinci ve en mühim sebeblerinden biri- - kömürl. edememesi, ki yakamama- yapan, araha ve nin dünya te- den istifade mürlerini çıkarıb sıdıı kiye'de kömürcülüğe ve- rilen ehemmiyet —memleketi harekete — getirecek - başlıca teşebbüslerin arasındadır. Bu arla İş bankasının kömür- cülüğe verdiği chemmiyeti.çok hayati bir memleket bamlesi olarak tasvir edebiliriz. Bu hamlenin” yeni ve genç Tür- kiye'nin — büyük — istikbı Lütfen sahifeyi çeviriniz nda Avrupadan — h lller Süeen ll * v ea BÜ AĞ z ea 4 ” Kai İT e dller ÖRMEĞ ĞD d e. eğEk MRZ ialeddiemn el ha iağBÜ eZ .-