7 Temmuz 1936 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2

F ıkra. Gorki 1933 Nobel edebiyat mükâfatını kazanan beyaz Rus Bunin arkadaşı Görki'den bahsederken dudaklarım büker oluyor: Gorki mi? Diyor, o, biç te bildiği bi kalan bir adam değildi. Anası zengindi. Babası da büyük bir müessesenin vekili idi. İpekli gömlek giyen ve ipekli kuşak kuşanan Corki para- ya bayıldı. Antika para biriktirmekte, antika taşlar toplumakta eşsiz bir ihtirası vardı. Bazan onları avucunun içine alır, — şöyle bir tartar, mem- buniyetinden ne yapacağını şaşırırdı. Türlü, türlü şahsiyeti vardı onun.. Arkadaşlarının arasında başka, topluluğun önünde başka, başka başkaydı. Rus şarabımı hiç sevmezdi. Nefis Framsız şarabına bayı- hırdı. Kim demiş ona cahil? İmlâ yazmasını bilmez! Yazılarındaki yanlışlarını arkadaşları teshih eder! Hayır, bunların hepsi lâftar. ( çök güzel yazı yazardı. İmlâsı iyi idi. Çok okurdu, Edebiyat mes'elele- rini iyi anlardı. Bunin, bunlardan başka daha birçok şeyler söylüyor. krü zaruret içinde kendi evinde imalâ Sergüzeştleri. ni fantezi, ne bilelim, kendisini birar da Burjova göstermek istiyor ve yıkmak istiyor. Acaba Gorki, haki- katen Bunin'in dediği gibi bir adam mıydı? Ne olursa olsun asrımızın büyük muharriri Görki işei smfinin ve insanlığın acılarını anlatmıakta, bu acıları duymakta, kehdi etinin ve ru- hunun içinde en keskin bıçaklarla yaralar açmakta orijinal büyüklükler gösteren adamdır. Onu da Dostoyeski'nin, Tolstoy'un, Tugenief'in ara- #ma koyabiliriz. Bugünün İsa'ları adımı alan dünya mütefekkirleri arasında, Gorki €n Üüst sıralardan yer almıya namzettir. Eenebi dili bilmezmiş! Yazılarında derinlik yokmuş! Bazan halk kitlelerine kızdığı olur, onlara kaba kaba bağırırmış! Ne çıkar bunlar- dan? İnsan denilen mahlükun betonarme bir temel üzerinde durduğunu zannetmek ne kadar hatadır. Binlerce iç ilcâlarile dakikadan dakil değişmekteyiz. Ömrümüzün her hangi bir dakikasında geçmiş olan her hangi bir asabiyetten dolayı şahsiyetimiz üzerine vurulacak kara bir damga, pek kara bir hükümdür. Gorki, Lenin'le birlikte Uzun yıllar beraberce Avrupa şehirlerinde sürgün yaşamışlardır. herşeyden evvel durmadan okuyan ve kendi keudini yetiştiren adamın ta kendisidir. Bunin'in söylediği taraflar asıl Gorki'yi anlatamaz. Biz yi- me kendi kafamızın Görki'sini tamıyalım ve Rax köylüsünü, Rusya'yı yükseltmek için durmadan didinen, çırpınan, mücadelelere giren bir mu- harririn hatırasını kalbimizde yaşatalım. Bilelim ki Gorki bütün dünyadan ve insanlıktan önce kendi mem- leketini ve kendi kardeşlerini düşünmüştür; ve bu düşünceden sonrudır ki insanlık mes'elelerine ve dünya işlerine kendisini vermiştir. ç İrfan Hazar bizim hepimizin hayalindeki Gorki'y bügünkü Rus hayatını yaratanlardandır. Gorki — Fransa'dadahili vaziyet Dahiliye nazırı, müşkül- -lerdenkorkmıiıyoruz,dedi Ve işçi 1 sınıfının halk cephesi- ne inanmasını istedi. * Paris 6 (Radyo) — Dahi- Bye nazıri, sosyalist kongre- sinde demiştir ki: — “Halk cephesi, taah- hütlerine — sadık — kalacaktır. Yeni içtimai kanunlar ile va- zilesine başlamıştır. Ve şimdi silâh fabrikalarının — millileş- tirilmesi hakkındaki kanunu haziırlamıştır. *Feshi cihetine çemiyetlere gelince: bu hu- susta biz cumuriyeti kurtar- mak fikrine hizmet ettik. “Karşılaştığımız ve — karşı- | laşacağımız müşküllerden kork- miyoruz. Bunları hep — itham edeceğiz. ; “Son grev göstermiştir ki elde ettiğimiz neticeleri boz- “mak için çalışanlar var, pat- “ronlar, ameleye karşı müca- deleye devam İçin aralarında bir birlik yapmağa teşebbüs — etmişlerdir. Bu haber dogru ise, hükü- met bunları şiddetle — takip edecektir. Bundan başka müşkülâta da gıiüğimız intizar etmekteyiz. Proleterya- dan hükümetin mesaisini boz- mamasını rica edeığı. Üçbu çuk milyondan mürekkep işçi sınıfı hiçbir şayiaya kulak as- mamalıdırlar. Yalnız selâhiyet- tar olanlarla müzakere etme- lidir, Çünkü zaferimizi - boz- mak istiyen şahıs menafi er- babı çoktur. Halk cephesi teşkil eden partilerden hiçbirisi birinden farklı değildir. Bu partiler her surette müsavi kuvvet vaziyet- | tedirler. İşçi sınıfına, serbest mesai erbabına ve müstahsile hak- kinı vereceğiz. Bu suretle mil- let ve cumuriyete hizmet ede- ceğiz., Cezair'de Yahudi aleyatarlığı başladı.. İstanbul, 6 (Hasusi muhabl. rimizden) — Cezair'de Yahu- di aleyhterlan ayaklanmışlar ve bazı hâdiselere sebebiyet vermişlerdir. SELHAMRA nn nn Bugün İki büyük film birden R.. Moris Şövaliye — ŞEN DUL Janet Makdonald 2 -Beyaz Gömlekliler Klark Gabl — Mirna Loy Duhuliye 20 Kuruştur. SEANSLAR : 4.30 da Beyaz Gömlekliler, 6 da Şen Dul, 7.45 de Beyaz Gömlekliler, 9.15 de Şen Dul Meselesi ve İtalya İstanbul 6 (Hususi muha- birimizden) — İtalya'nın, Mon? trö koönferansına bir müşahit aza izam edeceği ve Çanakka- le'nin tahkimine itiraz et - mekle beraber, bir proje gön- dereceği ve bu projenin şim- diye kadar — verilmiş — olan kararları değiştirecek mahiyette | bulunduğu haber verilmektedir. Paris'te Çarpışmalar. Bunu yapanlar ateş salip taraf tarıdırlar Paris, 6 ( Radyo) — Dört bin ateş salip taraftarı Şanze- lize'de bir nümayiş yapmışlar- dır. Nümayişin hedefi, ce- miyetin feshini protestodur. Polis ve bekçilerle müsademe yapmışlar ve bir polisi yara- lamışlardır. Birçok yaralılar daha vardır. Nümayişçilerden pek çoğu tevkif edilmiştir. Paris, 6 (Radyo) — Dahiliye bakanı M. Salengro, Şanze- lize hâdiselerini tetkik et miştir. Kotenjan Ve Tacirlerimiz.. Ankara, 6 ( Hususi muha- birimizden ) — Bir Temmuz 936 da meriyete giren 2-463 numaralı kontenjan , kararna- mesinin B. listesinde bulunan eşyanın, yabancı ülkelere si- parişinden evvel alâkadar Ve- kâlete malümat verilmesi icap etmektedir. Aksi — takdirde, malları gümrüğe gelen tüccar- ların muamelelerin intacı hu- susundaki müstaceliyet talep- leri nazarı dikkate alınmıya- caktır. Japon denizinde bir facia oldu. Tokyo, 6 (Radyo) — Bugün büyük bir deniz faciası ol- muştur. (Kine) adında ve dört bin ton hacmında bulunan Rus vapuru, Kamçatka adasına giderken, (Korl) adaları ara- sında korkunç bir fırtınaya tutulmuş ve batmıştır. Son gelen telsiz haberlerine göre, batan vapurun yolcu: larından yüzlerce -kişi boğul- muştur. $ Yunan'lılar Avrupa'ya 36 tay. yare ısmarladılar. İstanbul 6 (Husust muha: birimizden) — — Yunanlılar, busene Avrkpa'ya 36 harp tayyaresi ısmarlamışlardır. Galatasaray Fenerbahçeyi yendi. İstanbul, 6 ( Hususi muha- birimizden ) — Galatasaray, bugünkü Mmaçta Feneri 2- 3 yenmiştir. Maden arama Bartın, 6 (Hususi muhabi- rimizden) — Maden arama genel direktör muavininin ri- yasetindeki üç kişilik heyet, buradaki tetkikattan sonra Kas- tomoni yolile hareket etmiştir. Maden mıntakalarında tetki- kata devam edecektir. İngiltere Almanya.. Eden, artık Alman- ya'dan cevap bek- lemem dedi. — Londra, 6 (Radyo) — Avam kamarasındâ M. Eden'den Al- manya hakkında cevap ver. mediği ne düşündüğü — sorul- muşturr. M. Eden — Artık Alman- ya'dan bir cevap istemeğe bir mecburiyetim kalmamıştır. Demiştir. Montrö'de İngiliz murah- hası olan Lord ğtıınhop av- det etmiş ve kabineye mesai bakanı sıfatile girmiştir. Adis-Ababa sefiri Sir Bartu M. Eden ile Habeşistan vazi- yeti ve istikbali hakkında müzakereye başlıyacaktır. Sir Bartun gazetecilere — sadece şahsi işleri için Londra'ya geldiğini bildirmiştir. Berlin İngiltere sefiri Sir Erik Filips te tatil müddetini geçirmek üzere birkaç gün için Londra'ya gelmiştir. İngiliz- Alman münasebatı hakkında da hususi surette M. Eden'le görüşecektir. İngiliz komünistleri Nümayiş yaptılar Londra, 6 (A.A) — Altı, yedi bin komünist bugün Londra'da açılacak olan bey- nelmilel sendikalar kongresinin mesaisine iştirak etmel yirmi memleketten Londra'ya gelmiş bulunan sendikalar mu- rahhaslarına safa geldiniz de- mek için Haydpark'ta bir nü- mayiş yapmışlardır. İngiliz komünistleri M. Harry Pollitt Prolertarya beynelmilel tahakkuk - ettire- Üzere lideri | bilmiş olsaydı Duçe Habeşis- tanlda muvaffak demiştir. Tehlikede iki olamazdı, | V”aymar“dâ —-a ea | Mühim bir Toplantı oldu.. Paris, 6 (Radyo) -— Vay- mar'da vukubulan bir toplan- tıda, Dançiğ'teki Naziler teş kilâtı lideri (Furşer) de hazır bulünmuştur. Mumaileyh, Dan- çing'deki — vaziyet hakkında Hitler'e uzun izahat vermiştir. Son gelen haberlere göre, bu toplantı, Hitler'in başkan- lığında olmuş ve ayni zaman- da şarki Prusya ordusu - ku- mandanı ile dahiliye nazın (Von Friç), doktor (Labin) ve Naziler rücsasından daha birçok kimseler de vukubulan müzakerelerde hazır — bulun- muştur. Dançinğ'teki Naziler teşki- lâtı lideri (Korster) Vepmara gelmeden evel general (Gö- ring) le de uzun ve gizli bir mülâkat yapmıştır. Alâkadar mehafilde söylen- diğine göre, Dançig mes'elesi Almanya lehine halledildik- ten sonra Polonya'nın bura- daki menafii, Almanlar ca na- zara alınacak ve aradaki ihti- lâflar, iki devlet beyninde halledilecektir. “Deyli Meyil,, gazetesinin yazdığına göre, ingiltere, Dan- çig mes'elesile alâkadar ol- mak lüzumunu hissetmemekte ve hattâ, Uluslar sosyetesinin Dançig'te fevkalâde komiser bulundurmasını zait görmek- tedir, Cenevre, 6 (Radyo)—Dançig üyün' modlisi ireisi (Grayzer ), Viyana gazeteleri muhabirle- rine verdiği beyanatta, Al- manlar'ın, Dançig meslesinde askeri kuvvet istimal etmek suretile Dançig'i işgal edeceği hakkındaki haberleri ya!lanla- mıştır. (Grayzet), beyanatina de- vamla demiştir ki: Dançig meselesi, müstakil | bir iştir. Binacnaleyh bu işte V uluslar sosyetesinin müdaha- Rus gemisi Bunlarda 900 Kişi var.. Tokyo, 6 (Radyo) — Mü- nakalât bakanının talebi üze- rine hariciye bakanı Küril ada- ları şimalinde tehlikede bulu- nen iki Rus sefinesinin Japon kara sularına ve memnu miın: takalara dahi ilticası müsaa- desini vermiştir. * Bu vapurlarda 900 kişinin hayatı “tehlikede bulunmak- tadır. Yunanis- tan'da Grev. İstanbul, 6 ( Hususi muha- birimisden) — Yunanistan'da grevler yeniden başlamıştır. Yahudi gazeteci gömüldü. Cenevre, 6 (Radyo) — Çe- koslovakya — gazetecilerinden Uluslar sosyetesinde Yahudi aleyhtarlığını — protesto — için intihar eden M. Lüks'ün ce- naze merasimi yapılmıştır. Ce- nevre'deki gazetecilerin hepsi ve gazeteciler birliği reisi me- rasime iştirak etmiştir. Madam Lüks ve çocukları da Cenevre'ye gelmiştir. | mar şenlikleri lesini kabul edemeyiz. Berlin, 6 (Radyo) — Vay- Nasyonal Sosyalist kongresi dün hitam bulmuş ve mutat veçhile as- keri nümayişler yapılmıştır. M. Göbes iradettiği tukta : *— Ne kadar sür'atli silâh- larımızdan tecrit edilmiş isek. silâhlanmamız da ©o kadar sür'atli olmuştur. Silâhsız bir millet, hiç demektir. Almanya, süngülerin ucunda hasmının müdafaa edileceğine kanidir. İtalya, Cenevre'ye kulak — as- madan davasını süngüsü ile halletmiştir. Almanya da hak- larını müdafaa ve muhafaza için silâhlanmaktadır. Kliselerin halk üzetine ha- kimiyetini kestik ; klise erbabı kendi hallerile meşgul olsun- lar ve bizimle uğraşmasınlar. 1934 kanlı tedib hayeketini hatırlatırım. Rejime aleyhtar olanlar bunu unutmamalıdır- lar.,, Demiştir. Göbels'den sonra Reisi- cumhur M. Hitler de bir söy- lev vermiş ve ezcümle demiş- tir kiz — Almanyanın yeniden si- lâhlanması lâzımdır. Almanya, mevcudiyetini muhakkak gös- terecektir. ve nu- Devletler, Alman ordusunu a'da Bayram: 'aris 6 (Radyo) — Fran- sız-İtalyan komitesinin delâ- letile 12-13-14 /Temmuz mü- nascbetile Roma'da büyük tezahürat yapılacaktır. Birçok Fransızlar da — tezahürata iş- tirâk edeceklerdir: İtalya - Macaristan Roma, 5 (A.A) — Hariciye nazırı Kont Çiyano ile Maca- ristan sefiri arasında İtalya'nın Macaristan'da buğday satın alması hakkında bir mukavele imzalanmıştır. M. Grandi Roma, 5 (A.A) — İtalya'nın Roma elçisi M. Grandi ve refikası bu sabah Londra'dan buraya gelmişlerdir. Yahudi askerler protestosu Viyana, 6 (Radyo) — Umu- mi harba iştirak etmiş yahudi askerler kongresi bütün Av- rupa matbuatında yer tutan ve son günlerde pek ziyade- leşen yahudi aleyhtarlığı neş- riyatını protestoye karar — ver- miştir.) Habeşistan'ın idaresi Roma, 6 (Radyo) — Lavore Faşist gazetesi Haheş müs- temlekesinin idaresi hakkında yeni tedbirler ittihazını yazmâk- tadır. Harar ile Adis-Ababa arasında bidayet mahkemeleri, ve Adis-Ababa'da bir de is- tinaf mıhlıınıuwulıcektır. Hükümetimiz 12 yolcu tâyyaresi satın alıyor. İstanbul 6 (Hususi muha- birimizden) — Hükümetimiz, bu sene 12 yolcu tayyaresi almağa karar” vermiştir. Bu tayyarelerden — ikisi taksi tay- yaresi olacaktır. Amerika'da İstiklâl bay- ramı kurbanları.. Nevyork, 5 (AA) — Ame- rika'da istiklâl bayramı müna- sebetile yapılan — nümayişler esnasında 125 kişi ölmüştür. Geçen yıl ayni günde ölenle- rin sayısı 214 e baliğ olmuştu. 'Mısır - İngiliz müzakereleri. Kahire, 6 (Radyo) — İngi- liz hariciye bakanlığı müste- şarlarından M. Bekket Mısır- lngılıı müzakerelerine - iştirak için Kahire'ye gelmiştir. Bu zatın gelmesi, iyi tesir husule getirmiş ve müzakeratın hüsnü suretle bitmek üzere olduğunu göstermiştir. Negüs'den Para İstiyorlarmış Roma 6 (Radyo) — Ce- nevre'den İtalyan gazetelerine gelen haberlere göre Neca- şi'yi müdafaa etmiş olan pro- fespr Jeze, Necaşi'den müda- faası için para istemiştir. Da- ha bir takım Habeş taraftarı profesörler de para istemeğe hazırlanmaktadır. silâhtan tecrid için nasıl acele etmişlerse, şimdi biz de — si- lâhlanmak için o derece isti- cal gösteriyoruz. Esas vazile- miz, Alman gençliğini yeni- den yetiştirmektir. Bu vazi- femiz asırlarca devam edebi- lir. İnkılâbımızın büyük ga- yesi, Alman milletinin vahde- tidir.