3 Ocak 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6

(Baştarağı 1 inci sahifede) Mibaren tasnif edilecek ve merkes ko- den vilâyete gelen bir telgrafda Gire- suna vasıl oldukları, zelzeleden mtüte- vellid olarak Giresun şehrinde nufus saylatı olmadığı, Şebinkarabizarda mühim tahribat olduğu ve Alacura köyünde hiç ev kalmadığı ve her İki yerde 1428 ölü, 300 yaralı bulunduğu, çadır, battaniye, petrol, ayakkabı, el- biseye ihtiyaç olduğu, aynca da iki bin lira gönderilmesi rica edilmiştir. Heyetin istediği bu para dün derhal telgraf havalesile gönderilmiştir. Dİ- ğer istenilen eşya da hazırlanmıştır, fik vasıta ile gönderilecektir. Ayni zamanda Giresun valisi de (telgrafla) Dumlupınar vapurile he- yetin geldiğini, hemen yardım faaliye- tine geçtiğini ve yaralıların tedavisine başlandığını, heyetin İstediği eşyanın #üratle gönderilmesini rica etmiştir. Ordu Kızılay reisi B, Yektâ da vilâyete gu telgrafı çekmiştir: «Dumlupınar salimen geldi, imdad heyeti dışarıya çıktılar. muztarip halk; vefakâr, müşfik İstanbullu kardeşieri- mizin ıztıraplı yüreklerimize ferahlık serpen yardımlarından dolayı minnet- darlığını yüksek şahsınıza arzederken açıkta kalan binlerce felâketzedenin #htiyacı olan direkli veya direksiz ça- dırın acilen gönderilmesi». Bu telgraf üzerine komite derhal ça- dır tedarikine başlamıştır. Çadırlar, tedarik edilmiş diğer eşya İle ilk vas- ta ile gönderilecektir. Şunu da istitrad kabilinden kayde. elim ki Anadoludaki büyük mili fe- Iâketten İstifade etmek istiyen bezi ZN vicdanlı menfaat perenstler var- Bunlar gerek Kızılayın, gerek Mi- Mi komitenin felâket mıntakasına gön- dermek üzere mübaysa ettiği eşya fi- tiyenler hakkında çok şiddetli davran. mağa karar vermiştir. Bunların hâk- kında derhal kanuni takibat yapıla- caktır. Gerek davet edilmek, gerek kendili- finden müracaat etmek suretile vilâ- yetteki Mili komiteye dün yapılan teberrüler şunlardır: Tira Emniyet sandığı 5000 Aladolu Sigorta şirketi (evveles de © 1000 1000 ira vermişti). Ticaret odası 10000 'B. Cemil Aviktor 190 Arsin ve geriki 250 Hofüf şirketi 800 B. Jak Nayum 60 Kavr 0 Azakzade 1000 Mânifaturacı Avn! Kigiyi 200 Tuhafiyeci Fahri Birol (Ayrca da 500 Yüz ilralık eşva vermişlir) Mili Rensürans (evvelce de 3000 4kl bin hiravermişti.) Osmanlı bankası 10000 Nuri Kavakoğ'u 1000 Şerefeddin Alemdar 1000 “Kınacı Şakir ve şeriki 1000 Nafiz Özalp 200 garkı karip buukası 500 “Tahsin Sermed ve şeriki mübendiş 4 Nuri Nafiz. Nesim Sisar ve Rafael Ros Gazaros Nişanyan 000 Ford acentesi Muhiddin Akçor 500 Atiamazoğlu devvelce 75 lira 134 daha vermişti) 'Tur yağ müessesesi (evvelce de 400 400 lira vetsnigti) Yel yağ müsüseğeşi (evvelce de wö 100 lira vermişti) Se nakliyat şirketi 250 Akif Yazıcı 400 Merajeri Maritim kumpanyas 400 B. Çuhacıyan 400 Vitaller 7100 Balye Macer şirketi 800 Fethiye Maden şirketi 1000 Binger şirketi 00 Nikola Mirad 400 Türk Tütün Bmited şirketi 2000 3000 Felâketzedelere yardım istanbuldaki teberrülerin yekünu dün akşama kadar 237,924 lirayı buldu yanı taziyet ettiğin! ve felhketzede- Doyçe Levant Linle vapur girketi Mühendis HB. İzuk (evvejce de B. Nazif Kâzım Erad Refael Elenviyol . 4000 00 000 300 lira vermişti) B. Hasan Erkan (Ayrca da s0 800 çuval un) B. Artin İnceciyan 100 Narmanlı B, Sıtkı ve B, Avni 000 'B. Izak Horasancıyan 1000 B. Mehmed Leinoğlu 1000 B. Arf Molo mo 'B. Tülkyan 100 'Türk — Amerikan ticaret şirketi “0 Manuk Kapanci 100 Antalya ambarı “0 K. Maskos 000 500 1000 63165 Mili komite reisi vali doktor Lâtfi Kırdar, dün etlbba odasına bir tezke- re yazarak muhtelif ecza depoları ve müstahzaratı tıbbiye müesseseleri ta- rafından doktorlara verilen ilâç eşan- iyonlarının merkez komitesi emrine verilmesini rica etmiştir. Milli piyango müdürlüğünün teberrüü Mini piyango müdüriyeti tarafından kendi bütçesinden zelzele felâketzede- lerine yardım olmak üzere Ankarada Mili yardım komitesi emrine 50 bin 1i- Ta tevdi edildiği memnuniyetle haber alınmıştır. İnhisarlar memur ve işçile- rinin teberrüleri İnhisarlar idaresi, memur ve İşçi- leri, gelzele felâketzedelerine İlk yar- dım olmak üzere.memurlar kânunu- sanl maaşlarından ve işçiler de hafta- luklarından teberrüalla bulunmuşlar- dır. Mülhakattan kali rakamlar he- nüz bildirilmemiş olmakla beraber te | berrti mıktadının 10,000 lirayı tecavüz edeceği tahmin olunmaktadır. Verilen malümata göre, zelzelenin İstanbulda haber alındığı gün, İnhi- İ #amanında icnbeden tedbirleri almak #ar umum müdürlüğü bir milyon si- gâra ve İki bin iki yüz kırk şişe kan- yağın zelzele felâketsedelerine tevstini zelzele mıntakası civar başmüdürlük- Jere bildirmiştir. Memurların teberrüleri Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti mer- kez teşkilâtında çalışan memur ve müstabdeminleri ikinci kânun 940 maaşından 100 liraya kadar maaş Üzerinden yüzde beş, daha yukarısı üzerinden yüzde on teberrüde bulun- mnşlardır. İstanbul adliye memurları bu ay mââşlarından yüz liraya kadar yüzde beş, iki yüz Hraya kadar yüzde yedi buçuk, bundan yukan yüzde on teber- rüde Pulunmağa karar vermişlerdir. Bir itfaiye neferinin teberrüü Pazar günü, Fatih itfaiyesi müret- tebatından Necmi Eren, Fatih MUH yardım komitesine gelerek şunları söy- lemiştir: eHenfiz maaş alamadım. Fa- kat Dikili elesini gördüm. Zelzele- ğ biliyorum. N sını getirdim, Ka- bul etmenizi rica e m. Karım da nikâh yüzüğünü gönderdi. Şimdilik verilecek baska bir seyimiz olmadığı için bunları lütfen kâbul buyurunuz» Bay Necminin samimiyeti takdir ve kendisi tebrik edilmiştir. Vaniköy halkının yardımı Boğaz'çinin 20 haneden mürekkep olan Vaniköy halkı, felâketzede kar- deşlerimize yardım için aralarında 110 lira iane toplamışlardır. Vani köy halkı, yatak, yorgan, fanilâ vesalre vermek suretile felâketzedelere yardım etmek emelinddir. Fatih Halkvinden: Zelzele felâ- ketine uğrıyan kardeşlerimizin yardı- mına koşmak istiyen yurddaşların ya- pacakları her türlü yardımı memnu- niyetle kabul etmek üzere evimizde bir büro kurulmuştur. Günün her sa- ttinde yapılacak yardımlar kabul, tas nİf ve ambalajdan sonra hemen sev- kedilecektir. Telefon numarası 22824 tür, tele fonla müracaat vukuunda derhal bir memur gönderilecek yardımlar ma AKŞAM iktisadı koruma kanunu anmda, süratle ve isabetle, bilhassa ticari ve ameli bir usul ve zihniyetle karşılayabilmek kaygısmdan çıkıyor. Muhtekirlere karşı alman cezai tedbirlerin şiddeti ise bu meselede âmme yicdanmdaki tazyikın neticesi- dir, Halk, bu gibi zamanlarda muh- |! tekirlerin kurbanı olmaktan çok şi- kâyetçidir. Her memlekette harbin doğurduğu zaruri bir fiat yüksekliği görülüyor. İptidni maddeler flatının artması, harp sanayli ihtiyaçları, harp vergileri, sigorta ücretleri, nâkliye paraları, amele buhranı, her malın fiatını sanayi memleketlerinde &zçok arttırmıştır, Fakat bu tedrici artma miktarı ile memleketimizde daha İlk günden başlayan sebepsiz fiat yük- Belmesi arasında nisbet yoktur. Nihayet bu bir ticaret ahlâkı mesele- sidir. Bu da bizde, eskidenberi maal- esef çok yoktur. En elemli müşahe- de, meslek ahlâkı denilen mukaddes bağların ticaret hayatında gittikçe kırılmış olmasıdır. Her fırsattan istifade ederek, tlenretle meşgul olmadıkları halde, böyle ahvalde mal toplayan, saklayan, flatı lüzumsuz yere artlı- ran g#pekülâsyon meraklılarının da memleketimizde fazla olduğunu iti- raf etmeliyiz. Bu bir ahlâk meselesi olduğu için katilleri, hırsızları ceza- Jandıran şiddetli kanunların asırlar- dan beri mevcudiyeti nasıl cinayetle. rin önüne geçemiyorsa, bilhassa bü sahada çezadan ziyade pratik tedbir- lerin müessir olâcağı kannatındayız. Spekülâsyonun kökünü kurutmak için fiatleri indirecek, yani talep nis- betinde arzı çoğaltarak derecede mal getirtmek kâfidir. Hükümetimizin istediği bu salâhk yet kanunu, ne yenidir. ne de bize mahsustur, Fransa gibi en Hberal memleketlerde bile hükümetlere harb için tam salâhivetler verilmiştir. Kanunlar, kısa ve nazâri hüküm- lerden ibarettir. Kanunların bizatihi derde deva olmak meziyetleri yoktur. Beklenen şifa, bunları tatbikte güs- terllecek doğru düşünüşe, uzağı gö- rTüşe, bilgi ve isabete bağ'ıdır. Bun- ları da hükümetten emniye!'s bekli- yebiliriz. Herhalde, içinde bulunduğumuz ve nereye varacağı belli olmayan müş- kil ahval, böyle bir koruma tedbirini - şekli ve hükümleri ne olursa olsun - çoktan zaruri kılıyordu. Mület Mecli- sinden bu kanunun çabuk çıkmasını ve hükümetin bunu muvaffakıyetle tatbik etmesini temenni ederiz. Necmeddin Sadak Yardım turnuası 10 klüb arasında cumartesi ve pazar günleri maçlar yapılacak Beden Terbiyesi İstanbul bölgesinin te- gebbiisile hamlati tamamen Yelâketmedele- re terkedilmek Üzere maçlar tertip edilece- ini evvelce yazmıştık, Bu iş için dün ak- şam bölge merkezinde yapılan toplantıda Penerbahçe, Onlatasaray, Beşiktaş, Vefa, lapor, Şişli, Beyoğ- rinin murahbhasları ara alma- vermişler- Beykoz, Güneş, İs Bu maçiârın önümüzdeki cumartesi ve pazar günleri yapılınası tekarrür etmiştir. Cumartes! günü Kurtuluş - Beykoz, Beyoğluspor; pazar günü Fenerbahçe - Galatasaray, Beşiktaş - Vefa, Güneş - İs- tanbulpor Klüpleri (o karşılaşacaklardır. Muçların yapılacağı Takalır. stadı da bu maçlardan biçbir hisse almıyacak ve kapı haslatı tamamen felâketzedelerin yardı- muna tahsis edilecektir. Bu maçlarda hiçbir zimseye hiçbir suröt- le davetiye verilmiyecektir. Müsabakaları idare etmek Üzere B. Muh- Maçların saatleri ve hakemleri bilâhare Mân edilecektir. Münderecatımızın fazlalığı do- Jayısile mizah ve kadın sabifeleri- mizi bugün neşredemedik. Özür dileriz, İnönü, son seyahatlerinde Turhal 2 (A.A.) — Reisicümhur İsmet İnönü bugün saat 1440dı Turhaldan hareket etmişlerdir. Amasya 2 (A.A) — Dün saat 13,30 da Turhala nuvasalat eden MİNİ Şe. fimiz otomboille Tokata hareket et- mişler ve 14,45 de şehrin methalinde bütün Tokat halkı tarafından mu- habbet ve şükran tezahürlerile istik- bal olunmuşlardır. Son zelzeleden harap olan Tokatın Halk partisi ve Halkevi, sinema ve Ziraat bankası gibi binalarını tetkik Reisicümhur Amasyada 8 Kânunusani 1940 bir mektebi teftiş ediyorlar eden Milli Şefimiz yine otomobille 70 kilometre ilerideki Niksara git- mişler ve burada felâketzedeleri 2i- yaret ederek halırlarını almışlar, it- tihazı icap eden yardım ve korunma tedbileri hakkında vali, kaymakam ve belediye reisi ile görüşmüşlerdir. Milli Şef saat 20 de Turhala dön- müşler ve Amasyaya doğru yola çık- mışlardır, Cümhurreisimizi! bulundukları hususi tren saat 24 de Amasya istas- yonuna varmıştır. Su baskını (Baştarafı 1 inci sahifede) miktarı 50 den ibarettir. Sularla çev- rili yerlerdeki insanların kurtarılma» 8ına devam ediliyor, Mudanyadan motörü ile gelen bir sporcu bir çok İnsan kurtarmağa mu- vafafk olmuştur. Felâketin başlama şekli hakkında şu malümat veriliyor: Tvşanlıdan geçerek M. Kemalpa- gaya yakın Simav deresinin ân! ka- barışını Tavşanlıdan telefonla haber verdikleri yakıt akşamı çok geçiyordu. Birçok kimseler yatup uyumuşlardı. Su tahmin edilemiyen bir süratle ka- sabaya inmiş ve derenin en muhât kısmından bir gedik açarak mahalle- lere yayılmağa başlamışlır. Bundan başka daha ileride yine dere kenarın- daki rıhtımdan da aşarak Mezbaha mahallesini istilâ etmiştir. Bu suret- le bir iki saat gibi kısa bir müddet İçinde yedi mahalle birden su hücu- muna uğramıştır. Seylâptan en çok M. Kemalpaşa kasabası zarar gör müştür. Bugün alınan malümala göre köy- ler seylâp felâketini kısmen daha hâ- ff otlatmışlardır. Kasabadaki su ya- rıdan ziyade çekilmiş ve evlerle dük- kânların içinde yanım metreden faz- Ja kum ve taş kalmıştır. Karacabeyi Marmara denizine bağ- lıyan boğar henüz temizlenemediği için sular geri tepmek suretile Abol- yond gölünü daha ziyade şişirmekte | devam ediyor. Geyvede Adapazarı 2 — Geyvede Ankara - İstanbul telefon muhaveresine hâ- zımlık eden merkezi sular başmıstır. İstanbuldan ve İzmitten gelen itfaiye grupları motoörlerile suları boşat- mağa çalışıyorlar. Bina ve 100 bin Ji- ralık makineler kurtarılmıştır. Sellerin İzmir ve civarında yaptığı tahribat Izmir 2 (Telefonla) — Seylâp hak- kında peyderpey malümat gelmekte- dir, Ödemişin İpsara köyünde 55 ya şında Ümmü enkaz altında ölmüştü 3 gün, geceli gündüzlü yağan vağ- murlardan Foça, Torbalı ovalarım sular basmıştır. Mahsul mühim 27â- Tar görmüştür. Foçada Kumtepe m kiinde sularla mahsur kalan ve ha- | yatları tehlikeye düşen çobanlarla koyunlar kurtarılmıştır. İzmirin Cumaovası nahiyesinde Devlet hava yolları meydanı suhü- cumunâ maruz kalmıştır. Menemen, | Emirâlem ve Muradiye istasyonları arasında sellerin bozduğu demiryolu tamir edilmiştir. Afyon treni ilk defa olarak bu gece saat 23 de İzmire gel- miştir. Manisa - Akhisar arasında Kara- ağaç köprüsü hasara uğradığından Bandırma yolcuları burada aktarma suretile Manisa ve İzmire gelmekte- dirler. İzmir - Afyon - Ankara tren- leri muntazam seferlerine yarın baş- hyacaklardır, Timanımıza gelmesi öğrt gün geçi ken Aanafarta vapuru bugün geldi ve İstanbula hareket etti, Mersin ve Antalyadan mühim miktarda yük alan 'Tari vapuru bugün geldi. $ gün- denberi Ayvalıktan gelmesi beklenen Mersin vapuru hâlâ gelmemiştir. Bir kız yanarak öldü İzmir 2 — Kemalpaşa kazasının Boğukpınar onahiyesinde Abdullah kızı Ayşe ocakta ısınırken elbiseleri tutuşmuş, yanarak ölmüştür. Adapazarı köyleri su altında Adapazarı 2 — Devamlı olarak yağan yağmurlar dolayısile Sakarya nehri yük- sölmeğe başlamış ve bütün tedbirlere vağ- men kazanın merkez köylerinden “Taşlık, Karaköy, Rüsteniler, Süleymanbey, Kö- mürlük, Poyrazlar, Trabzonlar, Adalıköy, Demuztepe ve Söğütlü nahiyesi köylerin- den büyük ve küçük Söğütlü köyleri, Bey- Uk Kışla köyü tamamen sular altındadır. Sakarya sulari Mudurnu çayi #vlarile birleşerek bu köylerin bütün mezruatım harap etmiş ve ova bir göl halini almıştır. Diğer memleketlerde toplanan paralar Dün Bursadan Kızılay mer- kezine 18 bin lira gönderildi Kayseri (Akşam) — Kayseri; zelze- le felâketzedelerine yardım hususun- da seferber bir hale gelmiştir. Kayse- ride bin kişi felâketzedelere esaslı yar- dımlarda bulunmayı taahhüd etmiş. tir. Belediye Reisi Talas'a gitmiş, halk ve esnafla temas ederek yardımlarını temin etmiştir. Nakdi yardım mikta- rı yirmi bin lirayı bulmuştur, Vilâyetlin umumi yardımının el!i bin lirayı bulacağı muhakkaktır. Memur. r, maaşlarının yüzde altısını verme- ahhüd etmişlerdir, Valinin eşi bayan Soyerin reisliği altında münevver kadınlardan t“-K- kül eden bir komite de halkın t is lerini toplamağa başlamıştır. Halk, felâketzedeler için Ki taniye, ayakkabı, palto ve elbi mek için tehalük göstermekted rcamühim miktarda gıda mad de teberrü edilmiştir. Dün Erzi 300 battaniye. 1000 don, 1000 gömlek ve 200 çift ayakkabı, çadır ve saire gönderilmiştir. Bursadan 18000 lira Kızılaya gönderildi Bursa 2 (Telefonla) — Felâketzede- ler için toplanan para 18,000 lirayı buldu ve bugün Ankorsda Kuulay umumi merkezine gönderildi. 'Teber- rüler devam ediyor. rıca mühim miktarda gıda maddelerf tında felâketzedeler için yapılmakta olan teberrüat devam etmektedir. Ak- hisarın ianesi 3500 lirayı bulmuştur. İzmir 2 (A.A) — İzmir mülhaka- parça giyim eşyası toplanmıştır. Vilâ» yetin yardım listesi 27980 liraya var.