25 Aralık 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

25 Kânunuevvel 1939 Dün Geceki ve Bu Sabahki Elaberler Ticaret Vekili dün akşam Ankaraya gitti Vekil spekülâsyon hareketlerine karşı alınan kararların tatbikatına aid hazırlıklarda bulunacak Varılan neticeler: İthalâtçılara akreditif kolaylıkların gösterilmesi ve ithalâtın mürakabesi, kaput bezi, kösele, mamul deri, çuval gümrük resimlerinin indirilmesi piyasada kuvvetli kontrol 'Ticâret Vekili B. Nazmi Topçuoğ- Tu, dün akşamki ekspresle Ankaraya iştir. Ticaret Vekili, hareketin. evvel bir muharririmize şu be- panatta bulunmuştur: «— Bir haftadanberi İstanbulda meşgul olduğum işler hakkında ga geteler, her gün parça parça malü- mat vererek efkârmumumiyeyi mun- tazaman haberdar ettiler. Günün mevzuları arasına giren bu İşler et- rafında gösterdikleri alâkadan ve yaptıkları hizmetten dolayı gazetele- rimize teşekkür ederim. Gayri tabil #int yükseltme ve sps- külâsyon hareketlerine karşı aldığım kararların tatbikatına âit hazırlıkla. ri yapmak üzere arkadaşlarımdan bazısını bir iki gün için burada bıra- karak Ankaraya dönüyorum. Bu mü- nasebetle vardığım neticeleri, efkârı- umumiyeye tekrar arzetmeği faydalı görüyorum. Pamuklu mensucat İlk #pekülâsyon hareketlerini, pa- müuklu üzerinde gördük, Ancak bir taraftan yerli fabrikaların devam eden, istihsalleri, diğer taraftan güm- rüklerde bulunan Alman, İtalyan, Japon menşeli mallar, normal tale- bin çok üstünde bir miktar teşkil et- tiği için flat yükseltmeğe hiçbir ma- kul sebep yoktu. Bu vaziyet karşı- sında aldığımız kararlar şunlar ol muştur; (Devamı 10 uncu sahifede) İngilizler Şimal denizinde açıklarda mayn tarlaları vücude getirecekler Belçika da sahilleri tarassud ve müdafaa için tedbirler alıyor Londra 24 (A.A) — Dün akşam neşredilen bir resmi tebliğde, Şimal denizinde sefer eden gemileri daha iyi korumak ve Almanların İngilin sa- hilleri açığına mâyn dökmelerine mu- kabele teşkil etmek üzere, amirallık dairesinin, İngillere ve İskoçya şark sahilleri açığında, mayn tarlaları vü cuda getirmeğe karar verdiği bildiri mektedir, Başkaca İlân yapılmaksızın | Üç mıntakaya mayn dökülecektir ve ticaret vapurlan, bu muıntakalara girdikleri takdirde her türlü hasar ve #ehlikeden kendileri mes'ul olacak- lardır. Tebliğde, Almanyanın Şimal deni- xinde Britanya sahilleri açığına ve kara suları haricine ihbarsız olarak, müknatıslı maynler döktüğü hatırlar tılmaktadır. Brüksel 24 (A.A) — Belçika, 67 ki- Jometre uzunluğundaki sahili taras- sut ve müdafaa için, mevcut mütead- did bataryalardan başka bir deniz tarassut kolu teşkil etmiştir. Bu kol, 20 kadar tayfası bulunan sabih maynleri tahribe mahsus mitralyöz ve hafif toplarla mücehhez klavuz ge- milerinden müteşekkildir. Mogol - Mançuko | İsviçrede sefer- hududu Sovyet - » Japon « delegeleri ei Bem 24 (AA.) — Togo arasında hasıl olan itilâf muci- bince son ihtilâfın vukun geldiği mın- takada Mogol halk Cümhuriyeti ve Mançuko hududunu tesbit etmek Üzere teşkil edilmiş olan muhtelit Bovyet - Mogol ve Japon - Mançu ko- misyonu 7 Ükkânunda mesaisine baş- lamıştır. Celse Sovyet hükümeti mu- rahhası binbaşı Bagdanof tarafından açılmıştır. Mutet selâm ve salâhiyet teatisin- den sonra komisyon yapılacak İşlerde takib edilecek sıra meselesini müza- kere etmiştir. Fransanın 1940 bütçesi Paris 24 (A.A.) — 1940 senesi sivil hizmetler bütçesini Ayan meliye en- çümeni raportörü meclise tevdi et- miştir. Bu bütçe varidat için 79.246.783.112 ve masraf için de 78.919.268.917 frank derpiş etmektedir ki varidat fazlası 327 milyon 514 bin 196 fanktır. Maliye encümeninin raporuna göre, askeri masraflar da ithal edilirse 1040 #enesinin umumi masrafları 300 mil. yar franktan aşağı olmıyacaktır. Bu muazzam masrafları karşıla mak için icab eden pare vergi tedbir. lerinden başkaca istikraz yoliyle te- min edilecektir ki başlıca harp ma& rafları kaynağı bu İstikraz olacaktır. berlik masrafı Hükümet 250 milyon frank- lk tahsisat istiyor Dolaşan bir şa- yiaya göre federal! meclis memleketin seferberlik masraflarını karalamak Üzere mebusan meclisinden 250 mil- yon franklık tahsisat istemeğe karar | vermiştir. MH İsviçre bankasının eo- nebi paralarının kıymetten'düşmesi Üzerine İsviçre için hasıl olan tehli. keli vaziyeti nazarı itibara alarak bu talebe muhalefet ettiği ilâve olunmak- tadır. Alman başkumandanı rad- yoda bir nutuk söyliyecek Berlin 24 (AA) — Şimdi garp cephesinde bulunmakta olan Alman orduları başkumandanı general Von Brauchisteh Noel münasebetile tertip edilecek olan - bir askeri toplantıda radyo ile de verilecek olan bir nutuk söyliyecektir, Almanyadaki son tren kazasında ölenler Bem 24 (A.A.) — Gentbin şimen- difer kazası hakkında Almanyada neşredilen resmi rakamlara göre, 133 ölti ve 109 yaralı vardır. Frankfurter Zeltung gâzetesinin yazdığına göre yapılan tetkikat ne- ticesinde anlaşılmıştır ki Berlin - Köln ekspresins yandan çarpan sürat ka- tarı yolun kapalı bulunduğu işareti- ne dikkat etmemiştir. Maarif Vekili Antebe gitti Dibek açılan ilkmek-| tebe İnönü adı verildi Diyarbakır 24 — Maarif Vekili B. Ha- san - Âli Yücel yanmda vali, maarif müdü- rü olduğu hxlde şehrimizdeki bütün mek- tepleri teftiş etmiş, talebelerle görüşmüş, sarfedilen mesai hakkında alâkadarlardan izahat almış, eski eserlerin bulunduğu mahalleri ziyaret etmiştir. Vekil öğleden sonra yeni yapılan ilko- kulun açılma töreninde hazır bulunmuş, ve şu sözleri söyliyerek kurdeleyi kesmiş- tr; «Bu okulu kurmakta emek çekenlere, bilhasın Diyarbakır valisine şahsen şük- ranlarımı arzederim. Bu mektebin adım Milli Şefimizin adilarile, İnönü İle tevsim etmeyi muvafık gördük, Çok temenni ede- rim ki burada okuyan memleket çocukla- m da Mil Şefimiz gibi memleketseven yetişsin.» Binanın her tarafı gezildikten sonra misafirlere pasta ve çay Ikram edilmiştir. Vekil bu. çay esnasında öğretmenlerle dil inkilâbı ve gelişmeleri üzerinde uzun ko» nuşmalar yapmıştır. B. Hasan - Âli Yücel bu sabah Gazian- tebe hareket etmiştir. Polonyaya mal gönderenleri davet Ankara 24 (A.A) — Ticaret Vekâ- letinden: Polonyaya mal sevketmiş ölüp ta son vaziyetler dolayısile, ala- câklâarı henüz Polonya kliring mües- sesesince Türkiye Cümhuriyet Mer- kez bankasına havale edilmemiş olan ihrâcatçılarımızın ve bu memleket- ten sair suretlerle ticari mahiyette alacakları olanların müsbit vesikala- Tile en geç 15/1/1940 tarihine kadar 'Ticaret Vekâletine müracaatları teb- Ug olunur. -Aniakyaa 15 ışık söndürme denemesi yapıldı Antakya 24 (A.A) — Bu gece 23 dakika süren ışık söndürmesi tam bir muvnffa- kiyrtir netleslenmiştir. İşaret üzerine iki dakikada bütün ışıklar sönmüş, şehir ka- ranhk İçinde kalmiıstır. Valimizin riyase- tindeki heyet şehri dolaşarak denemeyi kontrol etmiş belk ve ekipler vazifelerini mükemmelen yapmıştır, Yürükalide parçalanmış bir sandal bulundu Büyükadada Yörükali plâjı önünde bir sandal parçalanmış olarak o bulunmuştum, Bandatın sahibi kim olduğu ve bir kara ese- ri olup olmadığı sabıtaca araştırılmaktadır, Havagazından zehirlenerek öldü Beşiktaşa Valideçeşmesinde oturan Al Osman ie kızı Halime, patlıyan havagan borusundan sızan gazlar İle xehirlenmişler- dir. Haltme ölmüş Ali baygın bir halde has- tahaneye kaldırılmıştır. Bitaraf mıntaka Bir Amerika âyanı buna muarız bulunuyor Vaşington 24 (AA.) — Nebraska mustakil senâtörü Narris, Panameri- ken konferansında derpiş edilen Pa- nama beyannamesinin takviyesi mü- nasebetile demiştir ki: «Dahilinde hiç bir muharebe cereyan etmiyecek olan 300 millik bir sahil mıntakasını keyfi surette tesbit etmek, sahip olmadığı. ix kaza! bir selâhiyete ve taleb ede- miyeceğimiz bir hakka tesahube kalk. mak olur» Narris, Amerika bitaraflık kanunu tadilâtına dair cereyan eden müzake- veler esnasında Rooseveltin #daresine şiddetle müzahir olmuştur. Fransa - 1 - Yugoslavya Ticaret anlaşması hakkında Yugoslav Hariciye Nazırının beyanatı Belgrad 24 (AA) — Fransızlarla Yugoslavlar arasında yapılmış olan ticari müzakerelerin hitamında Yu wya Hariciye Nazırı, gâzotecilere atta bulunarak bu müzakerele- rin emtin ve tediyat meseleleri hak- kında cereyan etmiş olduğunu söyle- miştir. Nazır demiştir ki; «Fransaya karşı teahhüdlerimizi kısmen döviz, kismen de mal olarak tediye edeceğiz. Bu sebebden dolayı bu şekil tetbike matuf bir usul kabul ettik> Finlândiyaya yardım Fransız gazeteleri biran evvel harekete geçilmesini istiyorlar Paris 24 (A.A.) — Havas ajansı bildiriyor: Finlândiyalıların muzaf- ferane mukabil taarruzları, bütün Fransiz mafbuatı tarafından takdir- le karşılanmaktadır. Bu sabahki ga- zeteler, başlıca mevzu olarak, kah- raman Finlândiyaya yardım husu- sunda Fransa tarafından verilen ve B. Daladier tarafından mecliste ilân olunan karar etrafında o mütelânlar yürütüyorlar. Jour güzetesi, Fransız . İngiliz ka- rarının, bolşevik taarruzunu, gereği gibi takbih eden bütün devletler üze- rinde çok büyük bir tesir yapması icap ettiğini söylemekte ve şöyle de- mektedir: «Bu karar, Milletler cemiyetine dahil devletleri, hareketlerini taah- hütlerine uydurmağa teşvik etmeli- dir, Kahraman Fiplândiya milleti hakkında izhardan geri durmadıkları sempatiyi, fili yardımda bulunmak suretile ifade etşnelidirler, B. Dala- dier tarafından söylenen nutkun Bir- leşik Amerikada yaptığı akis, müsbet bir alâmettir. Zira, Amerika, Finlân- diyaya verilecek krediyi müzakere edecektir.» Leon Blum, Populaire gazetesinde yazdığı makalede, Finlândiyanın yar- Gımsız birakılmayacağı mütalâasını ileri sürmekte ve şöyle söylemektedir: «Zira, Finlândiya, eski bir mesele it- tiba ile başkalarmın yardımına inti- saren kendi başının çaresine kendisi bakıyor. Mütecavize, şiddetli bir mu- kabele gösteriyor. Ve bu mukabele- nin enerjisi ve tesiri, bütün tahmin- leri altüst etmiştir; Leon Blum, dört hafia harpten sonra, Kızılordunun, Finlândiya or- dusuna karşı, kayde değer hiçbir sevkulceyş üstünlük © göstermediğini tebarüz ettirdikten sonra şöyle de- vam ediyor: Töytonya klübün- de araştırma Cemiyetler kanununa muva- fık hareket edilip edilmediği kontrol edildi İstanbul Emniyet Direktörlüğü, ba- m cemiyet merkezlerinde, cemiyetler kanununa uygun bir surette çalışı- hp çalışılmadığını kontrola başlamış- tar. Bu cümleden olarak Beyoğlunda» ki Alman Töytonya klübünde bir araş- tırma yapılmıştır. Bu hususta, Emni- yet direktörü şu Izahatı vermiştir: «Yapılan araştırma, cemiyetler kanununun vilâyete verdiği mutad murakabe salâhiyetini kullanmaktan ibarettir, Araştırmanın başka bir ma» hiyeti yoktur.» Graf van Spee'deki yangın söndü Montevideo 24 Graf von Spee zırhlısındaki yangın sönmüştür. Şim- âli zırhlınım kumanda kulesi suyun üstünde görünmektedir. Lil şehrinde iki sokak ismi değiştirildi Lille 24 (A-A.) — Polonya ve Fin- Yandiyayı tebcil etmek üzere, belediye meclisi Rusya yolu adını Polonya yo- Yuna ve Morov yolu adını da Finlân- diya yoluna değiştirmeğe karar ver- miştir. Garp cephesinde sükünet Pariş 2 — Dün neşredilen resmi tebliğler cephenin heyeti umumiye- sinde günün sükünetle geçtiğini kaydetmektedir. Bütün şark mınta- kasını kaplıyan kesif sis her türlü ms- 'kert hareketi imkânsız bir bale getir. miştir, Sadece Iki taraf bir kaç obüs atmıştır, Almanya - Belçika iktisadi müzakereleri Brüksel 24 (A.A) — Belçika Hari- ciye nezareti erkârundan bir zat, ya- kında Berline giderek iktisadi müza- kerelere devam edecektir, «Sovyet ordusu, ilerlediği nokta- dan geri çekiliyor, İnsan ve malzems- ce zaylat pek çoktur, Fakat Finlân- diyanın, yardımı görmiyecek olursa, ilânihaye .dayanabileceğini ve mü- zaffer olacağını hiç kimse ümid ede- mez, Finlândiyanın tayyareye, topa, tanka ve mühimmata ihtiyacı vardır. İşte, Cenevre hükümleri çerçevesi da- hilinde yapılacak yardımın mahiyeti bu olmalıdır, Hissiynttan ve laneden ibaret yardımlar, incitebilir ve âdeta gülünç olur.» Leon Blum, realist bir görüşle ma- kalesine devam ederek, asker ve mal- zeme göndermek, ödünç para veya kredi sayesinde satın alman mal)ze- meyi sevketmek suretile yapılacık yardımların, Skandinav memleketleri tarafından, az çok açiklan açığa gös- terilecek hüsnüniyete bağlı olduğunu söylemektedir. Almanyanın vaziyeti Paris 24 — Alman gazeteleri, Şimni memleketleri vasıtasile Pinlândiyaya silâh ve mühimmat sevkedilirse Al manyanın vaziyeti yeniden tedkik et- meğe mecbur kalacağını bildirmekte- dirler, İsveçte buna ihtimal verilmiyor. Çünkü Sovyet hükümeti Finlândiya ile haliharpte olmadığını açıkça söy- lemiştir. Su halde bitaraflığı ihlâl et- meden Finlândiyaya silâh, mühim- mat, hattâ gönüllü gitmesine müsaa- de edebilir. Almanlar bir Estonya vapu- runu tevkif ettiler Tallin 24 (A.A) Bir Alman harp gemisi, Baltık denizinde Nars- sare adındaki bir Estonya vapurun- da araştırmalar yapmıştır. Alman harp gemisi, Goteborgdan İngiltereye gitmekte olan bu vapuru beraberine alarak bir Alman limanına götür. müştür, Iki İsveç vapuru daha battı Bir İngiliz vapuru kayalara, diğeri de mayne çarparak battı Oslo 24 (AA) — Kömür yüklü olarak İngiltereden İsveçe hareket et- miş olan Carl Henkel ve Mais adın- daki İsveç vapurlarının uğradıkları kaza neticesinde mürettebatlarından 38 kişi telef olmuştur. Mais mürette- balından sağ kalmış yedi kişidün gece bir limanda karaya çıkarılmıştır. Bunlar Maisin bir mâyne çarpmış olduğunu, imdadına koşmuş ve ka- zasedeleri almış olan Cari Henkelin de keza bir mayne çarptığını söyle- mektedirler, Mürettebat, tahlisiye sandallarını denize indirmeğe vakit bulamamışlardır, Geminin enkâzına yapışıp kalmış olan bu yedi kişiyi bir Norveç vapuru kurtarmıştır. Londra 24 (AA) — 1500 tonluk Longship ismindeki İngiliz vapuru İngilterenin garb sahiilerinde kaya- iklara çarparak batmıştır. Vapurun mürettebatı kurtarılmıştır. . Londra 24 (A.A) — Old Hulk ve puru bir mayne çarmış ve 4 dakikada batmıştır. Yedi kişilik mürettebatı kurtarılmıştır. Rusya ile Almanya arasında tren seferleri başladı Moskova 24 (A.A) Alman ve Bovyet hükümetleri arasmda yapılan müzakereler neticesinde Rusya ile Almanya arasında doğrudan doğru- ya demiryolları münakalâtı bugün açılmıştır. Ayni zamanda iki memleket arasın. da tlcaret mübadelesine aid mukave- le de bugün meriyete girmiş ve Al- manyaya Sovyet sevkiyatı ve bilhassa petrol ve buğday sevkiyatı başlamış-