25 Aralık 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 10

Sahife 10 Ticaret Veki li dün akşam Ankaraya gitti (Baştarafı 1 #nel sahifede) Sümerbank fabrikalarımız, tesbit €dilen fiat esası üzerinden azami ran dımanları ile çalışacaklar; harpten evvelki fiata nazaran yüzde beş ile yüzde on arasındaki fiat, zammı su- retile elde edilen flatler, öhümüzde- ki pamuk rekoltesi şartları taayyün edinceye kadar ayni kalacaktır. Bun- dan fazla ihtiyacımız, ihraç edeceği- miz pamuklarımızın karşılığı olarak muhtelif memleketlerden temin olu- nacak ve piyasa mevcudu daima ta- lebin fevkinde tutulacaktır. Bu ara da ehemmiyetli tedbirleririmizden biri de kaput bezi üzerine mevzu gümrük resminin tenzili olacaktır. Deri Kösele ve umumiyetle mamul deri Üzerindeki fiat terffüleri, bilhassa ha- riçten ham derinin getirilememesi ve imalâtta lâzim olan kimyevi madde- lerin fikdanma veya fiatlerinin yük. selmiş olmasına atfolunuyordu, Bu münasebetle aldığımız tedbirler şun- | lardır: Ham deri ithalini temin maksadı ile deri fabrikaları emrina 715 bin İn- giliz liralık akreditif imkâğı veril miştir, Diğer kimyevi maddeler için sıkıntımız olmayacaktır. Çünkü bu ! dela gümrükten çıkacak Alman mon. şeli mallar arasında bu maddeler mevcut olduğu gibi, İngiltere, Fran- sa, İsviçre, Belçika ve Hollandadan celbedilecek olanlar için lâzım gelen Akreditif emre âmadedir. Bu hususta diğer bir noktaya du- ha işaret edelim: Mamul deriler üze rindeki gümrük resimleri geniş bir nisbet dahilinde tenzil edileceği gili deri sanay'i ile kundura sanayii Üze- rindeki muamele vergisi de yeniden tetkik edilecektir, Kahve, çay Bugün elimizde 4000 çuval kahvo- miz vardır. İkinci kânunun birinci haftasında yirmi bin, şubatın on be- gine kadar da ayrıca otuz bin çuval gelecektir, Bu miktar memleketin do- kuz aylık ihtiyacını karşılar. Bu ka- dar geniş bir stok spekülâsyona im- kân vermiyecek derecede fazladır. Esasen alâkadarlar, bu vaziyeti öğre- nince spekülâsyon durmuş ve bugün kahveye kilosu 110 kuruşa dahi ta- | lip kalmamıştır. Yeni çay ithalâtı için icap eden akreditif, ithalâtçıların emrine âma- | de kılınmıştır. Yakın zamanda fiatle- rin tamamen normalleşeceği tablidir, Demir, çuval Memlekette azalmış bulunan demirin süratle ve ihtiyaç nisbetinde celbi için demirci- lerin İstedikleri bütün kolaylıklar te- min edilmiştir. Bir taraftan yakın za- manda ithal edilecek demirler için akreditifler açılmış bulunuyor, di- ger taraftan Karabük fabrikamızın piyasada lüzum görülen haddelen- miş demiri martfan itibaren istihsa- mevcudu hakikaten | le başlaması, demir flatlerinin de ya- kında normalleşmesini temin edecek» tir. Piyasadaki endişeler, şimdiden zail olmuş ve fiatler tenezzüle mey- letmiştir. Çuvala gelince, ihtiyacımızı karşi- layacak kadar yeni mal celbi için ak- reditifler açılmış, siparişler yapılmış- tır, Diğer taraftan çuval ve kanavi- çenin gümrük resimlerinde çok ge- niş nisbette tenzilât yapılarak flat lerin indirilmesi yoluna gidilecektir. Muvakkat kabul usulünü de kaldıra- cağız. Ticaret Vekili, muharririmizin, bu günkü vaziyetin sebeplerini araştı. ran sualine şu cevabı vermiştir: #— Bugün memleketimizin itha- Jât bakımından bir sıkıntı geçirmiş olduğu meydandadır. Ancak bu hal, ithalâtımızı karşılayacak tediye va- sıtalarımızın olmamasından değil, ithalât ticaretimizin eyüldenberi ta haddüs eden yeni bir vaziyete kolay» lıkla intibak edememesinden doğ- İ muştur. Takas limitedin bugün İn. İ gilterede. 500 bin, o Enterşarjabi İ memleketlerden ithalât için 400 bin ve diğer memleketlerde de takriben İ 100 bin sterlin, ki bir milyon sterline yakın mevcudu vardır. Son tatbik mevkline giren bir kararname ile hu- bubat ve canlı hayvan ihracat ser- bestisi, ihracatımıza yeni bir geniş- leme hamlesi vereceğinden bundan sonra tediye müşkülâtının büsbütün varid olamayacağı aşikârdır. Bu ara da müâden ihracatımızı hiç nazarı iti. bare almıyorum. Amerikadan vaktile ithalâtta bu- Yunmuş olan ve helen altı buçuk mil. yon dolar dövize ihtiyacı bulunan, ithalâtçılarımızın maruz bulunduğu müşkülüt, alâkadarlara zarar verme- İ den halledilecek bir şekle inkılâp et- miş bulunmaktadır. Aldığımız ve alacağımız tedbirleri, | şu şekilde hulâsa edebilirim: — İthalâlın ihtiyaç gösterdiği GE viz, ilhalâtçıların emrine âmade bu- lundurulacak ve ihtiyaç görüldükçe peşin makamında olan akreditif ko- laylıkları gösterilecektir. Bunun mu- kabilinde ithalâlımız, devlet mura- kabesi altında alâkadarların vücuda getireceği teşekküller vasıtası İle ya- pilacağından perakende azamilerini | tesbit etmek imkânı elde edilmiş bu- Tunacaktır. Çünkü bu suretle ithalât ile perakende arasına girecek spekü- lâtörlerin gizlenmesine meydan ve i rilmemiş olacaktır. Yakım bir zamanda kaput bezi, kö- sele ve mamul deri, şuval zümrük i resimleri tenzil edilecektir. i Oo Yakında çıkacak salâhiyet kanu- | nundan sonra piyasada kuvvetli bir fiat murakabesi ve kontrol yaptırta- | cağız, İthalât tacirlerinin bizim ile Ayni yolda yürüyerek şiddetli tedbir- ler alınmasına meydan vermiyecekle- rine eminim.» Taksiler bugünden itibaren - otobüs gibi yolcu taşıyacaklar Bugünden itibı Şişli fle Eminönü arasında oto bi otomobiller def yolcu taşımağa başlıyaraklardır. Bunun için Taksime kadar 14, Şişliye kadar da 125 kuruş alınacaktır. Belediyenin sirf nakliye vamtalarını arttırıp halka bir ko- laylık olmak üzere iftihaz estiği bu karar gimdilik bir tecrübe mahiyetindedir. Şa- yet bu usul iyi netlee verirse diğer semi- İere de teşmil edilecektir. Kminönü ile Gişli arasında verilen bu müsaadeden isti- fade ederek taksi şoförlerinin şehrin diğer semtlerinde bu suretle hareket etmelerine müsaade edilmiyecektir. Türk Pediatri Kurumunun toplantısı Türk Pediatri Kurumu cuma günü Dr, Fahrettin Belen'in riyasetinde toplanmış” tır. Ruznamede bulunan Dr. Fakaçellinin bir geyptoleucemle ve “ aylık bir paratypho B vakaları hakkındaki ve Dr. Fedon Bku- ros'un Çabuk ölen bir encephalite vakası hakkındaki tebliğleri dinlendikten sonra Senelik İntihap yapılmıştır. Relliğe Dr. Şükrü Şavlı, ikinci relsiiğe Dr. Naci Salt a, umumi kâtipliğe Dr. Sezai Bed- eddin Tümay, veznedarlığa Dr. Ahmed Akkoyunlu, eslse kâtipliğine Dr. Eline Belger seçilmişlerdir. Ruznamede başka bir gey bulunmadı- Bından celseye nihayet verilmiştir. Hayfadan Avrupaya mazot Hoyfa 4 (AA) — Irak petrole rinden burada tasfiye edilmiş ilk sekiz bin tonluk mazot bugün Avrupaya sevkedilmiştir. Edirne merkez Nümune klübü Edirne (Akşam) — Şehrimizde yapılma» İ m, genel direktörlükçe kararlaştırılan rner- | Kez modem nümüne klübü ile kapalı $im- | pastikhen» ve Karaağaç klüpleri için | 13000 lira gelmiştir. Mahalli bütçede de te- âaler için bu mikdara yakın para mevcut bulunmaktadır. İki senede ikmal edilecek olan bu asri klübün fenni şartnamelerile projeleri go- nel direklörlükten gelmiş ve arttırma ka- — ve mevzuatına göre ilkbaharda işe anması tamamen kararlaştırılmıştar. Yeni klüp binasında bölge direktörlüğü, istişare heyeti, idare heyeti odaları, kü- | tüphane, okuma odası, duş yerleri olacak | ve kapalı Jimnastik -salonunda da İ basketbol, voleybol sahaları bulunacaktır. Trakya umumi müfeldişliği ile bölge başkanlığının yakın alikalarile memleke- timiz gençliği, bütün bölgelere nümunç olabilecek asri ve modem bir spor klübü ne sahip olacaktır. Bulgaristan Tuna için vapur yaptırıyor Bulgaristan, Peşte tezgâhlarında üç yeni vapur yaptırlıyor. Vapurlar, Tuna seyrüselerlerinde / çalıştırıla caklar ve Tunada Bulgar sahillerinde hizmet görmelerinden başka nehrin yukarıki akıntısında da çalişabilme- ğe elverişli olacaktır, İlk vapur, önümüzdeki mart âyin da hazır olacaklar. AKŞAM p Amerika Papalıkla birlikte sulh teklifinde bulunacak (Baştarafı 1 inci sahifede) Avusturyanın yanında harbe girme- diğine dair bir makale neşretmiştir. Bu makalede Almanya ve Avustur- ya - Macaristanın ittifak mukavelesi ahkâmına muhalif olarak diğer der. letleri harbe tahrik ettiklerinden bahsedilmektedir. Makalede bir neticeye varılmamak» la berâber bu yazı dikkate şayan gö- rülmektedir. Çünkü 914 ile 939 ara- sında bir benzeyiş vardır, İtalya bu defa da müttefiki Almanya İle bir. likte harbe girmemiştir. Çünkü AL manya, aralarındaki mukaveleye ri- ayet elmemiş ve Polonyayı istilâ su- retile harbe sebep olmuştur. Pariste memnuniyet Paris 24 (A.A.) — (Havas): Roose- veltin dinl rüesaya gönderdiği mek- tuplar ve Papanın nezdine bir mü- messil tayin etmesi ve Papanın Noel münasebetile söylediği nutuk Pariste büyük teveccühle karşılanmıştır. Rooseveltin bundan evvelki mesaj- ları ve Papalığın siyasi teşebbüsleri esasen umumun fasvibine mazhar ol- mustu ve her iki makamın mülhem olduğu duygu müşabehetleri nazarı dikkati celbeylemişti. BULMACAMIZ Soldan sağa: 1 — Kervan — Tersi Niyazdır, 2 — Meymenet - Hifzet, 3 — Süs - Şikâr. 4 — Yanar dağ tepesindeki delik - Tef a prada - Ümid et - Kurtuluş, 8 2 Güzel kokulu bir yabani çiçek - Ba- hip. 7 — Bir eins şeker - Otlak. 8 — Beygirin pabucu - Nota, 9 — Anlam - Sersem. 10 — Telefon midas - Temelsiz ahşap ev. Yukarıdan aşağı: 1 -- Pirelenme, 2 — Boyazlanmak - Kırmızı, $ — Bir cins yarış kayığı - Polonyadan Litvanyaya geçen bir şehir, 4 — Gelir » İsim, 3 — Bilfen. 8 — Tutsaklık - Sopa, 7 « Bygir - Sırçalar. 8 — Byaz - Kadının başı - Nola, 9 — isal etmek, 10 — Mahkemede Ikame edilen - Yıldı- rm. Geçen bulmacamızın hali Soldan sağa: 1 — Sâlre, Salk, 1 — Üçsüzyirmi, $ — Parke, Narh, 4 — Üre, Laccod, 5 — Salk, Nu, 6 — Getr, Şba, 7 — Eki, Bâis, 6 — Mo- ral, Taç, 9 — Keten, Sada, 10 — Okutuyo- rum. Yukarıdan aşağı: 1 — Süpürge, Ko, 2 — Açar, Ekmek, 8 — İyreltiotu, 4 — Rük, Ar, Ret, 5 — Ezeli, Ba. nu, 8 — Akşal, 7 — Sincabi, Me e Astar, 9 — İmren, Adu, 10 — KI Dr. A. Asım Onur Ortaköy ŞiFA YURDU Dr. Şükrü Ertan (Cağaloğlu Nuruosmaniye cad. No. 5 dektor Osman Şerafeddin apartımanı) Telefon: 22506 miaNAPİYOJ EN Dr. İhsan Sami 25 KAnunuevvel 1939 Finler, Sovyef ricatinin hezimet halini aldığını söylüyorlar (Baştarafı 1 inci sahifede) Aglajarvi mıntakasını tamamile ge- ri aldık. Aglajarvi, Finlândiyanın ce- nubunda Sovyet hududuna takriben 30 kilometre mesafededir. Bu mınta- kada ilerlemeğe devam ediyoruz. Aglajarvi meydan muharebesi, 23 kânunueyveli 23 kânunuevvele vasle- den gece, Rusların mağlübiyetile bit- miş ve Ruslar muhasara altına alın- mıştır. Ruslar mukavemet etmişler ve teslim olmadan evvel bir çok zayiat vermişlerdir. Tolvajarvi meydan muharebesinde | Ruslar 1000 esir vermişler ve muha- | rebe meydanında 2000 ölü bırakmış- lardır. Kareli berzalında, faaliyet pek aZ- dır. Son günlere nazaran Sovyet tay- | yare kuvvetleri az faaliyette bulun- muş ve muvalfakıyetle neticelenmi- yen üç uçuş yapmıştır. Hava dati top- larımız, iki Sovyet tayyaresini düşür. müştür, Fin ileri hareketi devam ediyor Helsinki 24 (A.A.) — Resmi Fin. lândiya tebliği; Kareli berzahında Finlândiya kı | taatı bazı keşif hareketlerinde bulun- | muştur. Bu kıtaat düşman hatlarına doğru bir kaç akından sonra mevzi- lerine avdet eylemiştir. 23/24 gecesi düşman Kirkojaervi ve Punnusjaervi arasında iki defa ta- arruz etmişse de tardolunmuştur. Aglajaervide Finlândiya ileri hars- kâlı devam etmektedir. Finlândiya kıtaatı Suomisalmi ile Raala arasın. da Aittojokiye varmışlır. Düşmandan Iki tank, 100 atlık bir kafile, bir kaç kamyon vetank dafi topu iğlinam olunmuştur, Şimal cephesinde Finlândiya kıta | atı Sallaya yaklaşmaktadır. ! Denizde düşman faaliyetini küçük gemilerle keşif ve nezaret harekâtına inhisar ettirmiştir. Sovyet tayyarele- ri Lolvisto sahil bataryalarına taarruz eylemiştir. Havada, 23 kânunuevvel günü düş- man Abo ve Kotka ile Eckenaes mın- ! takasını bombardıman etmiştir. Rus tayyareleri sivil halk üzerine mitral- | yüz ateşi açmışsa da ölen yoktur. | Binnefis cephede havanın güzelliği dolayısile bilhassa Karelide tayyare faaliyeti pek çok olmuştur. Cereyan eden bir çok hava muharebelerinde | Finlândiya avcı tayyareleri düşmanın | sabit olan 14 tayyaresini düşürmüş. | tür. Biz iki tayyare kaybettik, Rus tayyareleri bilhassa bombardıman tay- | yareleridir. Helsinki 24 — Dün Fin şehirle. | rine karşi 35 Sovyet tayyaresi taarruz etmiştir. Müdafaa bataryala- rının ateşi bunları pek yüksekten uçmağa mecbur etfiğinden hasar az- dır. 16 kişi ölmüş, 46 kişi yaralanmış- tır, Finlândiya tayyareleri Rus yürü yüş kollarını, malzeme depolarını bombardıman etmişler, 16 Sovyet tayyaresi düşürmüşlerdir. Sovyetler bir takım Finlândiya tayyarelerini düşürdüklerini iddia ediyorlar. By haberler doğru değildir. Dün hiçbiş Finlândiya tayyaresi düşürülmemiş» tir, Sovyet tebliği Moskova 24 (A, A) — Leningrad askeri mıntakası erkânı harbiyesi tebliğ ediyor: 23 kânunuevvelde mühim hiç bir hâdise olmamıştır. Muhtelif mınta- kalarda bazı tayyare harekâtı yapıl- dığı haber veriliyor. Hava harekâta esnasında 16 düşman tayyaresi düşü. rülmüştür. Ruslar Petsamoda 25 bin kişi kaybettiler Helsinki 24 (A.A.) — Şimalde Sov- yet kıtaatı Petsamodan ötede ricate devam etmektedir. Bu ricat bu sabah daha büyük bir sürat almıştır. Ruslar, Salmljarviyi de tahliye etmişlerdir. Sovyetler bir hafta evvel kanlı feda- kârlıklarla ele geçirmiş oldukları bü- tün kuvvetli mevzileri bu suretle tah- | liye etmiş oluyorlar. Sovyet Ltayyareleri ricat etmekte | olan Rus ordularını takib ederek izaş eden Finlândiya kuvvetierine hücum etmekte isede muvaffak olamamak- tadır. Bir çok gazeteci ve diğer şahld- ler kanlı karların içine gömülmüş bir çok kırık Rus tankları görmüşlerdir. Bu, ricatın karmakarışık vuku bul duğunu isbat eder, En ihtiyatlı bir hesaba göre Petsamo civarında Rus- lar 25 bin kişi kaybetmişlerdir. Finlândiyalılar Salla civarında pek çok ganimet almışlardır? Bunların arasında yığınla nakil vasıtaları, pet- rol depoları, bir çok portatif modem radyo istasyonları ve harp levazımı vardır, Harekât tatil edilecek mi? Paris 24 — Exelsior diyor ki: «Şi- mealde Ruslar Petsamoya çekiliyor ve Fin kuvvetleri tarafından takip edi- Miyorlar. Bütün Finlândiyada soğuk- lar artıyor. Marta kadar bu hal devam edecek, Finlândiya ve Botn!i Körfez- leri de donacaktır. Bu yüzden askeri harekâtın tatil edileceği söyleniyor. Bir rivayete göre de Rusya, ilkbahar. da başka manialarla karşılaşmak ih- timaline mebni harekâta devam ede- cektir.» İsveç gazeteleri Ruslarn maneviyatının bozuk olduğunu yazıyor Stokholm 24 (A.A.) — İsveç gaze- telerinin Finlândiyadaki muhabirlo- ri Finlilerin aksayi şimaldeki muvaf- fakıyetlerinin ehemmiyetini tebarüz | ettirmekte ve Rus kıtaatının manevi. yali bozuk olduğunu ve bir çok firar hadiselerinin kaydedildiğini yazmak. tadır. Binlerce Rus askeri Finlândiyalıla. rın hatlına iltica etmiştir. Yine bu suretle iltica eden bir tabur kuman- danı Sovyet kıtaatının maneviyatı bo- zuk olduğunu subayların efrada an- cak taarruz anında mühimmat verdi. ğini ve tank mürettebatının ekseriya tankların içinde hapsedildiğini söyle- miştir. Fransız Başvekili radyoda nutuk söyledi (Baştarafı 1 inci sahifede) yetimleri ellerinden tutacak, onlarla çok yakından meşgul olacaktır. Bu badire kardeşlik hislerini arttırmış- tır. Fransızlar, istikbale emniyetle ba- kıni Bütün imkânlara malikiz, kuv- vetliyiz, halkımızı, kadınlarımızı, ço- cuklarımızı iyi besliyoruz. Bugün Ar- rTupanın bir çok şehirlerinde binlerce ii ve çocuk aç ve esaret içinde- iye bu gece Prağ kadınları- nın yaşadıkları felâketli anları düşü- nün, ağızlarına bir lokma ekmek gir. | miyor ve sokaklardan geçen müstev»- Hnin kahkahalarile yürekleri parça. | lanıyor. Evleri enkaz haline getirilen, tifüs hümmaları içinde çırpınan Var- | şova halkını düşünün: Biçareler mah- volan ümitleri arkasından ağlaşıyor- lar. İstiklâl için dövüşen kahraman | Finlândiyalıları düşünün... Fransızlar, size Naziliğin sarsıldı. ğını söylemiyorum, Maddi kuvvetleri elân müthiştir, Fakat manevi kuv- vetlerinin sarslmamış olduğu iddia edilemez. Fransa ve İngiltere Alman- ya ile müşterek çalışmak istiyordu. Bir anlaşma İçin her vasıtaya müra- cnat ettiler, fakat hepsi boşa gitti. Bugünkü vakayiin mesuliyetini şüp- hesiz her Alman derinden hissetmek. tedir. Fransızlar, bizim için karar veri miştir. Fransanın selâmeti, insanlığın hürriyeti için bu müthiş zulme karşı, durmadan harp edeceğiz. Almanya bir asırdanberi daima başkalarının toprağında harp ettiği için, bugün de aynı şiddet usulüne baş vurmüuşlur. Fakat bu defa yapacakları bütün tahribattan mesul tutulacaklardır.» B. Daladler bundan sonra askere hitap etmiş, Fransız kahramanlığını övmüş ve sözlerini şöyle bitirmiştir: «Memleket size itimad ediyor, size selâmlarımı ve bütün milletin selâm- larını gönderiyorum. Hepinizin dü- şündüklerinizi biliyorum, sizleri ve sizlerin düşündüklerinizi hatırımdan çıkarmıyorum.»