29 Ekim 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3
Deşrin) AKŞAMDAN AKŞAMA Muahedenin yanlış an- laşılan ikinci maddesi Türkiye - İngiltere - Fransa ara sında akdedilen muahedenin ikinci maddesi iki mesleklaşımı tereddüde düşürmüş. Peyami Safa şöyle diyor: « Almanya, denizaltılarile Akde- nizde bir tecavüz hareketi yaparsa ve orada İngiltere veya Fransa ile bir harbe tutuşursa Türkiye harbe gire- cek midir? Muahedenin metnine gö- re buna cevap vermek zordur.» Mebus muharrir Abidin Daver de şöyle yazıyor: <Benim fikrimce Peyaminin suali ne cevap vermek güç değildir; sanı- yorum. Almanya bugün denizaltıla- rile veya tüyyarelerile Akdenizde ve Akdeniz kıyılarında bir harekette bu- lunursa Türkiyenin harbe girmesi mecburiyeti yoktur. Çünkü bu, baş- Yamış bir harbin Akdenize uzamış münferid vakaları ve hareketleri dir... Muahedenin metninde mevzu» bahs olan tecavüz kelimesi eagres- 8ion» dur; yani bir harbe sebebiyet veren ilk tecavüzdür. Akdenizde bir çarpışma değil, İngiltere ve Fransaya karşı yeni bir harp çıkmalıdır ki Türkiye bu harbe girsin; Muahedenin ikinci maddesinin bi- rinci kısmının yazılışından bu mâna çıkarılmamalıdır. Vaziyet şöyledir: Bir tecavüz vaki olmu: nüttefikleri- miz harbe başlamışlardır. Şayed bu, Akdeniz mıntakasına sirayet ederse, yahut bunun icabı olarak İngiltere ve Fransa ismi geçen bu denizde yeni yeni çarpışma safhalarına girişmeğe mecbur kalırsa, Türkiye, elindeki bü- #in vesaitle yardım ve müzaherette bulunacaktır. Meselâ «A» devleti > Akdenizin velev garbinde - İngilte. re ve Fransaya saldırırsa; yahut İn- giltere ve Fransa yine Akdenizde «BB» devleti ile - bu başlamış olan taar- ruzu önlemek üzere - yeni bir badire- ye girerse dahi biz işin içinde varız. İkinci maddenin birinci fıkrası «Bir Avrupa devleti tarafından acakları bir olan bir tecavüz hareketi fiilen Fransa ve Birleşik Kr mesai edecek We tün yardım ve bi bire Başmuharririmiz Necmeddin Sadak bu maddeyi bir başmakalesinde şöy- te izah etmiştir; «Akdenizde İngiltere ile Fransanın giriştiği bir harp olu: lıra yardım edecektir. maddenin yanlış tarzı Akdenizd kubulacak harp şeklini şümullü gös- termektedir. Yani tara;eynin biribir- lerine yardım etmeleri için o harbin yalnız Akdenizde zuhur etmiş olması şart değildir. Avrupada başlıyan her hangi bir harbin şu veya bu şekilde sirayet etmesi halinde dahi her iki tarafın yardım taahh'idi! mevcud ir. ... İkinci maddeyi böyle anlamak icab eder. (Vâ - Nü) Sıtma mücadelesi Trakyada mücadeleye ehem- miyetle devam ediliyor | #Mahnamesine bir fıkra ilive edecektir. Edirne (Akşam) — Tr: kası sıtma mücadele te sivrisinek ve sıtma ile de mücade! “Teşkil, di devam etmektedir. kiz aylık faaliyet bilânçosuna göre bu müddet zarfın. da (41584) kişi muaysns edilerek bunlardan (33250) vatandaşın teda- visi yapılmış ve (251) kinin, (55,452) aded (ökinin), ampulü tatbik ve serfeği) | Sivrisinekle ölan mücadele | yeti geçen senelere nazaran d rimli olmuş muhtelif y lar açtırılarak bataklıklar o kurutul. muştur, Sivrisinek mücadelesi için (1168) kilo mazot ve 285 Kilo (Paris yeşili) sarfedilmiştir. Kurutulan be taklıklar » (304,229) metre kare: Temizlenen dereler (68,949) metre temizlenen arklar (21853) metre yi- ne temizlenen arklar da (3100) met- redir. Yeniden 7979 metre kanal, 2530 metre ark açılmiğtır. Bundan başka doldurulan çukur. lar (9200) metremurabbı olup bu ara- da 7 tane de köprü açılmı kilo faali. daha v Gazi köprüsü, Ayazpaşa yolu, on mektep, üç maliye şubesi bugün merasimle açılacak Cümhuriyetin 16 ncı yıldönümü münasebetile bugün vilâyetimizde inşaları biten mekteplerle, Gazi köp- rüsü, Ayazpaşa yolu, Maliye ve Bele- diye tahsil şubelerinin açılma resmi yapılacaktır. Gazi köprüsü bugün öğleden sonra saat 15 de açılacakır. Ayazpaşa yo- lunun küşad resmi saat 16 dadır. Rule bilerek bugün açılacak Tekaüd sandığı | Belediye ibni TAM aid sandık lâyihası hazırlandı Belediye memurları için bir tekaüd sandığı tesisi hakkındaki kanun lâyihası tanzim edilmiştir. Lâyiha, bayram etresi Büyük Millet Mee- lisine verilecektir. Bundan başka Beledi- ye Lekşilât kanunu da hazırlanmak üze- redir. Bu da yakında Millet Meclisine ve- rilecektir. Bu teşkilât kanununa göre Be- lediye memurları devlet hizmetine, devlet memurları da Belediye h etine geçtikle- ri takdirde, baremdeki dereceleri ayni ol- duğu için maaşlarında tadilât yapılmıya- caktır Dabiliye Vekâleti bu hususta divanı mu- hasebatın mütalkasını sormuştur. “Cevap geldikten sonra Vekâlet, barem kanunu Barem cedvelleri hazırlan- mıyan memurlara avans Ticaret Vekâleti müesseselerinde çalışıp da barem cedvelleri hazırlanmadığından dolayı bir buçuk aydanberi maaşların ala- | muyan bazı memurlara Ziraat bankası avans vermeğ ebaşlamıştır. Memurlardan mühim bir kısmı dün, ilk defa olarak, kâ- nunusvvel maaşından kesilmek üzere Zi- raat bankasından bu avansı alınışlardır. Aklı bozuk mu?! Kadına sarkıntılık ve polise hakaret eden Hüsameddin müşahede altına alındı Hüsameddin adında sabahleyin Ga- lala rhtımında bir kadına sarkıntılık yap- mak ve kendisini yakalıyan polise ret elmek suçlarından maznunen yakala» narak adliyeye teslim edilmiştir. Hüsameddin müddelumumll ifadede: Ben rıhtımda İzmirden gelecek bir yolcu bekliyordum, Rıhtım çok kalabalık olduğu işin parmaklığın kenarına sıkıştım. Davası kadın da yanımda idi. Kendisini sakıştırıyorum Zanınile bana küfür etti, ben de mukabel Polise haber verdi, Fakat ben polise hakarette bulunmadım. Dedi. Hüsameddinin hareketleri ve ko- nuşma tarzı şüpheli görül müvazenesinde bozukluk tesbiti için kendisinin adliye doktoruna muayene lüzum görülmüştür. Yapılan muayene neticesinde Hüsameddinin akli vaziyetinin kati suret için müşahede altına alır aldiye gönderilmiştir. verdiği Arkadaşını kovalarken otomobil altında kaldı Evvelki akşam üzeri Adot oğlu tliko | adında bir çocuğu Tozkoparan civarında bir otomobil çarparak öldürmüştü. Müddei- umumilik tara! pa lik tahkikat. $a çocuğun elinde bir değnekle kovalarken birdenbi; otomobili laştığı ve kaçamayıp oyarılandığı edilmiştir İlikonun, başın nesif neticesin, Imtış, adliye doktoru muaj ek cesedin gömül- mesine ruhaat vermiştir. Şişli telefon santrali Şişi telelon sahtralının Cümhuriye bayramı dolayısile bugün açılacağı yazıl- mıştı, Görülen lüzum üzerine #antralın küşad resmi bir müddet daha tehir edil. tesbit dan a ranın tesirile Rizeli Alinin katili Galatada öldürülmüş olarak bulunan Rizeli Alinin katili hakkında zabıtaca ya- pılan tahkikat devam etmektedir. Bu iğle alâkadar görülen üç kişi sorgu altına alın- mıştır, Tahkikat ilerledikçe katilin hüvi- yeti taayyün edecektir. İzmirde gaz ve benzin ihtikârı İzmir 28 (A.A.) — Gazeteler, şehri- mizde faaliyette bulunan gaz ve ben- zin şirketlerinden birinin ihtikâr yap. tığı sabit olduğundan hakkında kanu- ni takibata başlanıldığını yazmakta- dırlar, mekteplerin isimleri ve merasim saat» | leri şunlardır: tafapaşada 63 üncü ilkmektep, talca ilkmektebi, Bakırköy ilkmek- tebi, Kartaldaki ilkmektep, Yalova- daki ilkmektep, Silivrideki ilkmektep, Şişlide yapılan ilkmektep. Öğleden sonra saat 16 da Sinekli- bakkaldaki 45 inci ilkmektep, 16,30 da Nişantaşı kız orta mektebi, Kara» Karilerimizin Maarif müdürünün bir tavzihi Gazelenizin 25/X/1939 tarihli nüs- basının 3 cü sahifsşinin Kari şikâ- yetileri sütununda (Bir çocuk niçin mektepten mahrum birakılıyor) baş- lığı altında bir yazı çıkmıştır. Yapılan tedkikte un Vekâlet yüksek makamının emirlerle 23/X/1939 tari- hinde Beşiktaş 25 ci ilkokulun beşinci sınıfına kaydedildiği anlaşılmıştır. Key- tiyetin bı retiş tavzih ve tashihini sayguarımla rica' edi Kültür Direkt. Kaptanlar ve makinistler Malümatlarını ölçmek için bir imtihan talimatnamesi hazırlanıyor arı umum müdürlüğü, deniz ti- nsupları ile kapt makinist sleklerin. kselmelerini temin ve bu mesleklere isap edeceklerin malümatlarını ölçmek maksadile bir imti- han taljmatnamesi hazırlamaktadır. Teli- matname birkaç güne kadar hazırlanacak Münakalât Veköletine gönde: kület tasdik edince derhal t lecek ve badema bu gibi m mek istiyenler imtihana tabi tutulacaktır. Sant 15 de Küçükmus- | Ça | Kidemlilerin haklarının kaybolmaması için | de muntazam imtihanlar yapılacaktır. | san, Ramazan ve Alman ticaret heyeti gelmedi iketimizden dâ yaptığımız tah- asisızdır, mize geldiğini yazmış kikata göre bu haber Fırtına dindi Evvelki geceki fırtınadan batan gemiler ve sandallar başlıyan, hem Himanımızda ra ve Ege denizlerinde mü- him hasarat yapan l0d05 fırtınası, d büsbütün dinmiştir. Lodos fırlınası neti. cesinde Timanımızda iki geminin daha bat- tiğı anlaşılmıştır. Bunlar, İstanbul lima- nma bağlı Mahmud kaptanın idaresindeki 23 tonluk Hüdaverdi molörü Ve pi önünde batan 16 tonluk bir yelkenildir, Bur'lardan başka Beşiktaş iskelesine bağlı üç sandalla, Dolmabahçe Gazhanesine aid Ve Kumkapıda yüklü büyük bir kopararak denizde par- çalandıkları anlaşılmıştır. Küçük haberler: 4 Ticaret Vekâleti dış tcaret dairesi reis vekili bay Cemal Ziya, şehrimize gel- miştir, Cemal Ziya, ihraç muamelelerin- de sans işleri fıwda tedkika caktır. X Dahiliye Vekâleti umum müdürü B, RÜ gelmiştir X Yeni Belediye binasının inşa edileceği yerin İstimlâkine ald menafii umumiye ka- Tarı tasdik edilmiştir. Bina, Sultanahmed- de yapılacaktır. X Bulgar tebaasından Todori istninde biri, küçük sanatlar Kanununa mugayir olarak sai eitiğinden polisçe ya- kalanarak mah #Puşabahçeli Yorgi, Kadıköytü Salm ta- rafından, Galatalı Mustafa rafından, Kadıköyde oturan Fuad demirci Halid tarafından, Beyoğlunda Necmi Mu- sa tarafından döğüldüklerini iddia ettik- lerinden poliş hepsini yakalıyarak o mah- kemeye vermiştir. # Kasımpaşada kundutacılık eden Büâl kösele kesmekte iken bıçakla dizinden ya- ralanmış, polis tarafından tedavi altına aldırılmıştır. paşada Cami sokağında oturan uçuk yaşında Vural ismin- deki çocuğu kazaen mangala düşerek yü- ralanmış, hastaneye kaldırılmıştır. mahalli * idareler neddin, şehrimize mal aimak | yapa- gümrük ortamektehi açılacaktır, Bunlardan başka saat Kadıköy maliye tahsil şubesi, Üsküdar belediye tahsil dairesi, 16 da Fatih maliye şubesi merasimle açıla- caktır. Haseki hastenesinin yeni Dahiliye paviyonu da bugün açılacaktır. Bu merasimlere aid davetiyeler hasırlan- miş ve alâkadarlara gönderilmiştir. .Belediye k baremi Vekâlet tarafından tasdik olunarak gönderildi Belediyeye ve lik mektep muallimlerine aid barem cedv. i tasdik edilerek Bel diyeyo gönderilmiştir. Bareme göre Bele- diye muhasebesine yeniden 60 memur alı- nacaktır. Hukuk işlerine 400 lira ücretli bir avu kat ile gene 200 lira ücretli başka bir avu- kat ve 20 şer liralık asli maaşlı iki memur ilâve edilmiştir. Bunlardı lâk müdürlüğüne 15 er | 4 memur, 30 ar liralık asli maaşlı iki me- mur yeniden alınacaktır. Zat işleri müdü- rünün asli maaşı 80, yazı işleri müdürü- nün asli maaşı 80, temi işleri müdürü- Dün asli maaşı da 70 liraya çıkarılmıştır. İbtikâr komisyonunun içtima! | Mintaka ticaret müdürlüğünde teşekkül eden ihtikâr komisyonu, önümüzdeki haf- | ta içinde üç defa toplanacaktır. İlk top- lantı salı günü yapılacaktır, Badema ko- misyon, her hafta üç defa içlima edecek- | tir. İhtikir komisyonu dün, birçok ecza depolarında araştırmalar yapmıştır. Araş- tırma neticesinde hiç bir ihtikâr hadisesi tesbit edilmemiştir. Sarhoş kavgası Hasan, arkadaşını yanlışlık- la vurduğu iddiasında Unkapanında Aliş a öldürmek kasdile karnı bıçakla ağır surette yaralıyan Hasanın muhakemesine dün bi ağır ceza mahkemesinde bükil- mıştır daki arkadaşını Tahkikat evrakına nazaran Kaval Ha- Hasan Unkapa- içerleri cak meselesinden Maznun Hasan kav- günin önüne geçmek için Ramazanı alıp dışarıya çıkarmıştır. Bu defa da kapının önünde bunlar kavgaya tutuşmuşlar, o sırada Aliş gelip kavgaya karışmıştır. Bu müdahaleden hiddetlenen sarhoş Hasan bıçağını çekip Alişin kurnina saplamıştır. Dün yapılan muhak, Kapının önünde Ramaz; olup beni döğmeğe başladıla kendimi kurtaramayınca bıçağını onları korkutmak istedim. Alişi vurmak temiyordum. Karkaşalık nda kazı yaralanmış. Dedi, Müddelumumi (iddiasında, Hasa- nın bıçakla Alişi öldürmek maksadile ya- raladığı sabit olduğundan Türk ceza ka- nununun 448 inei maddesine göre cezalan- dırılmasını İstedi. nmda bir evde Kaval Hasan bir gaya tutuşmuşları rak Maznunun müdafaasını hazirlaması muhakeme başka güne birakıldı için İSTANBUL HAYATI Kış hazırlıkları Son günlerde EK İ garp cephesindeki muharehelere dön- dü. Ajansın mharebe. havadislerini okuyoruz: «Garp cephesinde dün ak- şama kadar Mimi bül akşam üzeri b bombardımanına F dan mukabele edilmiştir. nsızlar tarafın. Bu sabah »Sükünet avdet etmiştir.» Sabahleyin evden çıkarken berrak havayı görünce İn düşünüyor: — Acaba pardösü alayım mı? Yok canım. Hava güzel, beyhude yere par- dösüyü ne diye taşıyacağım. Hakikaten akşama kadar Wi son» bahar havası devam iy güneş batarken ufuktan da kara bu- lut kümeleri yükselmeğe b rüzgâr, bir fırtına, şiddetli gök gürül- tüleri, yağmur sağnakları, simşe ler, yıldırımlar ortalığı altüst ediyor. Ertesi sabah gene vaziyet değişiyor. Sakin, lâtif bir hava insanın yüzü- ne gülüyor. Fakat, ne de olsa kış ba- banın ayak sesleri duyulmağa başla- dı. Sayfiyeler boşalıyor. Mahalle ara- larında pencerelere baka buka kira lik ev arıyan gruplar günden güne çoğalıyor. Köprünün bütün iskelele rinde eşya yığınları göze çarpıyor. İstanbulun o meşhur Bitpazarında hararetli alış veriş faaliyeti başladı. Sobacı dükkânları çoğalıyor. Vernikle miş eski sobalar dü önüne sıralanıyor. Evlerde kış telâşı hararetleniyor. Pencereler tamir ediliyor, camlar sili- niyor, kömürlükler hazırlaıyor Yanı sayfiyede geçiren bir ahba- ba rasladım. Yana yakıla şikâyete başladı: — Yazı rahat günden güne tuvaleti tazelen- kân kapılarının geçirdik amma, şimdi o hepsi burnumdan geliyor. Sayfiyeye giderken sobayı, man- galı satmıştık. Odun, kömür derdi yetişmiyormuş gibi, bir de soba mas- , Hele bizim refikanın mü- liği hepsinin üzerine (tuz, biber ekti, Yazın benim haberim ol- madan çocukların paltolarını eskici- ye vermiş, yerine turşu kavanozu al- mış. Canımın sıkıntısından patlıyo- rum. Geçen kış oturduğumuz eve yir- mi lira kira veriyordum. Dün ev sa- hibini gördüm; «Bu sene yirmi beş- ten aşağı veremem.» diye dayattı. Eski bir baba dostu ile konuşuyor- duk, Havalardan şikâyet etli, — Daha kışa çok vakit var. malüm ya, kasımdan sonra paslırma yanı beklenir, Dedim. Müstehziyane gülümsedi: — Buna, aç karınla tok tesellisi, derler oğlum. İstanbul havası pastır- ma, sucuk dinlemez. Kış kapının önüne geldi. İçeriye girerken de ha- ber vermez ha... Sen aklını başına # da, hazırlıklı davran, Ebedi ve tarihi günümüzün 16 ncı yıldönümünü coşkun bir heyecanla tesid ederken onu yaratanın önün eğilir, yaşatanını iman dolu bir sevgi ile lâmlarız Bayramın şen olsun büyük Türk milleti, M. Nuri Çapa Topkapı fıkaraperver cemiyetinin yardımı Fakirlere erzak tevzi edilirken Fı 250 fakire pirinç, mak cemiyeti, T Cümhuriyet bayramı münaşebetile dün na, fasulye, şeker, sadeyağ soğan, patates, sabun tevzi etmiştir. Tevziat sabahtan akşama kadar sürmüştür. Sessiz, sadasız ço- Uuşan Topkapı Fikeraperver cer dımlardan dolayı tebrik ederiz. yetini, o civar fakir halkına yaptığı bu yar
