19 Ağustos 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 7

19 Ağustos 1939 AKŞAM alzbure mülâkatı Korkunç bir maceraya atılmaktan korkan İtalya, Danzig işinde ihtiyat tavsiye efti Hitler, Alman olmayan bir memleketin, müttefiki olsa bile bu işe edilirler hoş görmedi bu hafta ay artması beklenebilir Berlinden Paris - Soir gazetesina, bildiriliyor: Evvelden tahmin edilmiş olduğu vechile, Salzburgda Alman ve İtalyan Hariciye Nazırları ve sorna Kont Ciano ile Hitler arasında vuku- bulan mülâkat, İtalyanın mukadde- ratını kati bir şekilde bağlamamıştır. Çünkü bu mülâkatiarda B. Mussolini bulunmıyordu. Mussolini verilen ka. rarları teemmül edecektir. Bizzat bu seyahati kendisi yapmaması dü. şünmek için vakıt kazanmak isteme sinden İleri gelmiştir. Uzun uzadıya hazırlamış bu mü. Yâkatın safahatını anlamak için pa- zartesi günkü Alman gazetelerinin bu husustaki kisa mütalâalarını bir göz gezdirmek kâfidir, Bu mülâkat- ların aldanmaksızın şemasını çizmek kabildir. İlk perdede Kont Ciano, Almanya- nın niyetleri hakkında malümat al- mış, belki de kendisine Danzig âyanı- nin az bir zaman sonra Almanyaya fihak kararı vereceği ve Leh gümrük memurlarının tavan veya kerhen vazifeden menedilecekleri söylermiş- tir. Lehistan, bu harekete karşı silâh. la mukabele edeceğini beyan etmiş- tir. Fransa ile İngiltere kendisine yar. dımda bulunacaklarına dair tahriren, ve şifahen teminat vermişlerdir. Bu, harbi umuminin patlaması demektir, Alman Nazırı bunun için ne düşünü. yor? İkinci perde: Mahir ve ayni zaman. da mutad veçhile cüretkâr bir oyuncu olan Fon Ribbentrop, bütün bu ihti. mallerden hiç birinin, yani ne Lehis- tanın mukabelede bulunacağınm ve ne de bihassa İngiltere ile Fransanın müdahale edeceklerinin muhakkak | bulunmadığını beyan etmiştir. Rib- bentorp, İngilizleri iyi tanıdığını ve «İngiliz imparatorluğunu, statüsü için herekete gelirmezden ev- vel, iki defa düşüneceklerini> ilâve ediyor. Fransızlara gelince, göre «Almanyadan Magino ve Sigfrid muazzam istihkâm hatlarının vücu- da getirdiği aşılmaz sedler ile ayrılmış oldukları ve Hitlerin sulhperverane teminafla oyalanmış bulundukları cihetle, erişilmez bir düşmanla çarpış- maktan ve bir hava harbine ve İtal- yanın yandan bir hücumuna uğra maktan çekineceklerdir» Binaenaleyh, Almanyayı kendi iz- zeti nefis ve şerefinin icabatına göre hareketten menedemez. Alman vatan- daşlarının çektikleri mahrumiyetlere ve Danziğin tahribi tehdidlerine artık tahammül edilemez. Almanya ileriye atılmak mecburiyetini görüyorsa, bu, İtalyanın yardımına güvendiğinden ileri geliyor. Danzig | Ribbentropa | B. Hitler, geçen hafta görüştüğü Kont Cinno ile Alman Hariciye Nazırı arasında İşte Alman tesi budur ve daha mü- lâkatın bidayetinde sorduğu suallers a verdiği cevaplar bunlar. Si tez, Mussolininin mümesslini derin bir endişeye düşrmüştür. Bunu da saklamamıştır. Binaenaleyh hu dudlarını Siegfrled gibi bir hat mü- dafaa etmediği için Almanyadan da- ha fazla açık bulunan İtalya, bu dar- benin müthiş ve korkunç neticelerini kendisi çekecektir, Binaenaleyh Ro- manın mukadderatı müpbem bir ta- kım faraziyelere dayanılarak tayin edilecektir, Kont Ciano, mihvere ne kadar sadık olursa olsun, tüylerinin ürpermesini menedememiştir. Eğer harbin gayeleri, İtalyan taleb- lerinin tatminine, Akdenizde Roma imparatorluğunun Ihyasma matuf olsaydı, belki bu şerefU talep için bu kadar fakirleşmiş ve vaziyetten gayri memnun olan İtalya, harekete getiri. lebilirdi, Japonya, doğrudan doğruya Hong Kongu ve Hindiçiniyi tehdid et- seydi, ne İse... Pakat Kont Ciano, Uzak.Şarkı ve Japonların hodbinliklerini gayet iyi bildiği cihetle, Japonların çelik veya elmas paktı Imzalayacakları hakkın- da en küçük bir hayale kapılmıyor. Bari, İspanya, elde kazanılmış bir koz olsaydı yine ne ise... Fakat İspan- yadan yeni dönmüş olan Kont Ciano, Francoyu, felce uğratan nifak ve ib- tilâfları ve İspanyanın (bitkinliğini Hitlerin İtalyan Hariciye Narırile görüştüğü Berehtesgaden şatosunda çalışma odası Böyle uzak bir hedef için böyle bir tehlikeye atılmak, İtalya bakımından uzun uzadıya teemmül edilmeğe de- ğer. Salzburgda vukubulan üç ve Hit- lerin de iştirakile cereyan etmiş olan iki mülâkat Kont Cianonun görünü- şe göre endişelerini izale edememiş- tir. Kont Ciano, Roma İle temasta bu- lunduktan sonra şu beş teklifte bu- Yunmuştür: 1 — Mussolini telefonla vukubulan muhaverelerden başka bir şekilde ka- rarmı bilâirmezden evvvel, ne mülâ- kat hakkında tebliğ neşredecek, ne de aleni tezahürat yapılacaktır. 2 — Demokrasilere karşı hücumlar artırılacak ve mihverin mütezayiâ te- sanüdü hakkında neşriyat yapılacak. 3 — Mihvere maddi ve manevi yar- dımı dokunabilen memleketlerde faal bir diplomasi takib etmek, 4 — Umumi bir harbin ve bu harbe İtalyanın iştirakini haklı göstermek için harp gayelerini kâfi derecede ta- mik etmek ve yüksek göstermeğe gay- ret etmek. 5 — Danzig meselesinde ihtiyatla hareket etmek, yani Almanya istediği kadar korkutma usulü tatbik edile. cek, fakat tamiri imkânsız bir adım atılmıyacak, Bugün, B. Forsterin bir kral gibi hükümran olduğu Danzigde bir gün Leh gümrük memurlarını kovaması ve Danzig halkına otarşıyı ve dört senelik Alman plânını hediye olarak takdim etmesi yüzünden Fransanın ve İngilterenin Akdenizdeki kuvvet- leri tarafından taarruza hedef olur- larsa İtalyan halkinm duyacağı his- siyatı tasavvur ediniz. Kont Clanonun ileri sürdüğü bu tekliflerden Hitler ile Ribbentrop, - Dansigde takib edilecek hattı hars- ket müstesna olmak üzere - hepsini müşkülâtsız kabul ettikleri ve Alman safhaya sokması muhtemeldir. KÜÇÜK İLÂN okuyucularımız ârâsında EN SERİ, EN EMİN EN UCUZ vasıtadır. Alım satım, kira işlerin. de Iş ve işçi bulmak için istifade eğinizi Sahife 7 | Ticaret Vekili B. Cezmi Şehrimizde bulunan Ticaret Vekili B, Cezmi Erçin, dün öğleden evvel, İstanbul ticaret ve zahire borsasına giderek muhtelif işler üzerinde tet- kikatta bulunmuştur. Öğleden sonra muntaka ticaret inüdürlüğüne gelen Ticaret Vekili, muhtelif ticaret mev- zuları üzerinde meşgul olmuş, bir ara gazetecileri kabul ederek şu be- yanatta bulunmuştur: «— Dün de kısaca söylediğim gibi 20 ağustos pazar günü 9 uncu İzmir Enternasyonal fuarını açmak üzere İzmire gidiyorum. Mühim (ihracat hareketlerimizin başlamak üzere bu- lunduğu bugünlerd4 ayni zamanda vaziyeti gerek İstanbulda, gerekse İzmirde yakından takip etmek lü- zumlu olduğu için, bu maksad İle İstanbulda dündenberi tetkikatla bulunuyorum. Yarın (buğün) saat on birde İzmire hareket edeteğim. Pazar günü Fuarı açacak, ayni gün ve bunu takip eden birkaç gün rar- fında İzmir muhitinin ticari vaziyeti ihracat hareketleri, kooperatifler, teşkilâtlandırma işleri ve vakit bu- lursam üzüm ve incir İstihsal mın takalarında teikikatta bulunarak döneceğim, Dün, mıntaka tcaret müdürlü- ğünde bir müddet meşgul oldum. Kadrosuna Vekâletin bütün teşkilâ- tını alan ve yeni bünyesi itibarile ge- niş bir mahiyet iktisap eden mıntaka ticaret müdürlüğünün bütün har ketlerini ve ihtiyaçlarını, mınfaka tcaret müdürü ile birlikte gözden geçirdik ve bazı kararlar aldık. Öğleden sonra, muvakkat bürola- rını İstanbul Ziraat bankasında ku- ran ve karamameye müsleniden üç büyük mili bankamızın iştirakile teşkil olunduğunu evvelce yazdığınız Takas limited şirketinde uzun müd- det meşgul oldum. Fikir teatisi yap- tık. Takas işleri Takas limited şirketi, hem yeni almakta olduğumuz tedbirlerin tat- bikatını süratle ifa etmek, hem çok mühim olan bu mevzu üzerinde şim- diye kadar müteferrik ve başıboş bir tarzda cereyan eden muameleleri tanzim ihtiyacından doğmuştur, Al- dığım malümata nazaran, Takas Ji miteğ şirketinin teşekkülü, ithalât- çılarımızı memnun ettiği gibi husu- sİ takas yolu ile kapatılmak üzere bankalar tarafından açılan akredi. tifleri daha emniyetle kapatmak im- kânını temin ettiği için milli ve ec- nebi bankalar tarafından da iyi kar- şılanmıştır, İhracatçılar ile takas ko- misyoncuları, çirketin faaliyete baş- ladığı ilk iki üç gün zarfında vazi- yeti tereddüt ile karşılamışlarsa da şirketin geçen hafta sonundaki ta- kas prim nisbetlerini tesbit etmesi üzerine, faaliyet tarzı, gerek İstan- bul ve gerek İzmir ihracatçıları ta- rafından memnuniyetle karşılan- mıştır. Takas limited şirketinin ilk tesbit etliği flatler, faaliyete başladığı gün- kü fiatlerden iki ilâ beş puan daha düşük olmuştur. Gerek alınan umumi tedbirlerin neticesi ve gerek şirketin muntazam müdahale ve tesirleri ile, primlerin yavaş yavaş düşerek normal seyrini ve seviyesini alacağına * kanaatimiz vardır. Ticari mübadelelerimizde, anlaş- mamız olan ve olmayan memleket. lerle cari «takas, usulünün ehemmi- yetini evvelce (tebarüz ettirmiştim. Tacirlerimizin, dün olduğu gibi bu gün de serbes takas muameleleri ile uğraşan kimselerin ve Takas limite din kolayca çalışabilmelerini temi. nen, takas muamelelerini tanzim ve talimatnamelerdeki hükümler dola- yısile tatbikat zorluklarını mucip ölan bir takım teknik cihetler Üze- rinde de ehemmyetle tevakkut ettik. Meselâ, 2/8099 sayılı kararnamenin tatbikine dair olan talimatnamenin ikinci maddesinde mevzuubahs ihraç malının değiştirilmesindeki zorluk, ; yeni tadilâş ile önlenmiştir. Bu su- bugün İzmire gidiyor Takas işleri, ticari münasebetlerimiz, pazar- lıksız satış ve bira fiatindeki tenzildt hakkında beyanatta bulundu retle talepnamede bidayeten göste rilen ihraç malının kısmen ihrac halinde dahi, mütebaki kısmının fi M ihraç muamelesine başlanmasın dan evvel değiştirilmesi temin edil miştir, Umumiyetle, ticaret mübadeleleri mizi kolaylıkla ve geniş bir suretik yapılabilecek bir şekilde tanzim et mek, hedefimizdir. Kolay olmayar ve zaman İstiyen bu büyük mevzus her cepheden girmiş bulunuyoruz Ticaret politikamız tarikile, anlaş malar kanalından, bu hususta esas. 4 teşebbüslere giriştik ve girişmek. teyiz. Bazılarının neticeleri alınmak üzeredir, Diğerlerini de metodla ta- kip ediyoruz. Ayrıca anlaşmamız olmayan mem. leketlerle, kompansasyon dediğimiz, takasa istinad eden m“-nelât hac mini arlaracuk ve mübadeleleri ko Jaylaştırmağa çok yarayacak olan mühim bir kaç tedbirimiz pek ya- kında alınmış bulunacak ve piyasa bundan haberdar edilecektir. Mısırla ticari münasebet lerimiz Bu cümleden olarak ayni mahiyet- ts aldığımız bir tedbir yarın alâka darların ıltıldına arzedilecektir. Mı- sırla aramızdaki ticari mübadelelerin inhitata gitmesi ehemmiyetle nazarı dikkatimizi celbetti, Mısıra eskiden geniş mikyasta ih- Taç edilen ve bugün tamamen dur- muş bir halde bulunan memleketi- miz mallarının ihracını tahrik ede- cek âcil tedbirler aldık. İç fiatlerimizin Mısır alıcı fiatle rine intibakını temin edecek ve Mısı- ra satış imkânı vücuda. getirecek olan bu tedbirimizden çok müsbet neticeler beklemekteyiz. Atiyen mübadelelerimizde mühim bir mevki alacak olan Suriye ve Fi- listinle mübadelelerimizi genişletmek gayesile mahallinde etüd yapmak üzere halen Ankarada bulunan İs. kenderiye ticaret ataşesi bu marşele- ri tetkike memur edilmiştir. Pazarlıksız satış Bazı gazetelerde pazarlıksız satış kanununun ilga edileceği yolunda haberler intişar etmiştir. Evvelce söylemek fırsatını buldu. Zum gibi, pazarlıksız satış kanunu tatbikatı, daima müşahede ve tetkik mevzuu olmaktadır. Bununla beraber, bu tetkikler mezkür kanunun en müsmir bir surette tatbiki imkânlarım bulmağa matuftur. Tatbikatı gevşetmek için hiçbir sebep mevcut değildir, Dün ziyaretine gittiğim İstanbul Valisi Lütfi Kırdarla da bu mevzu etrafında görüştüm. Temas eltiği- miz noktalardan biri de tutulan za- bit varakalarının süratle muameleye konması ve intacı meselesidir. Cezal hükümlerin müesseriyeti bakımın. dan bu noktanın ehemmiyeti ma- Tümdur. İstanbul Valisi Lütfi Kırdar, bu hususta icap eden tedbirleri almış bulunmaktadır. Bu işe memur eltii- ğimiz Istanbul mıntaka ticaret mü- dürlüğü teşkilâtı, Belediye teşkilâti- le sıkı bir İrtibat tesis ederek mesai- de bulunacaktır, Bira fiatlerindeki tenzilât — Hükümet bira flatlerinde yarım Hitrelik şişeyi 30 kuruştan 16 kuruşa indirmek suretile “ 49 nisbetinde bir tenzilât yaptı. Bu kararın tatbi- katmda birahanelerdeki fatlerin de ayni nisbette indirilmesi lizım ge Tirken, bu cihete gidilmemiş sadece ucuzlama derecesinde fatlerde Lenzi- lât yapılmıştır. Efkânumumiye bu tatbikatı yanlış görmektedir. Ne dep siniz? — Benim de nazarı dikkalimi cel- betti, Kanaatimce hükümetin yaptığı tenzilât nisbetinde birahanelerin de tengüât yapmaları lâzımgelir. Bunun hilâfına bir karar olacağını tahmin etmemekteyim. Varsa tablatile ve