19 Ağustos 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4
m hanesinde tedkikat yaptı Burasının tam bir ıslâhhane haline getirilmesi için alâkadarlara direktifler verdi Muharririmize beyanatta bulunan B. Fethi Okyar, bu gibi müesseselerin sayısını çoğaltmak ve eski hapishanelerin vücudünü ortadan kaldırmak arzusunda bulunduğunu söyledi kümların daha iyi çalışıp istifadelerinin temini için alâkadarlara direktifler ver- miştir. İmralı seyahatinde B. Fethi Okyara adliye müsteşarı B. Nâfiz Akyıldız, teftiş beyeti reisi B. Sezai Bilge, tapu ve kadas- ro umum müdürü B. Halld Ziya Türkkan, baş müfettiş B. Arif Yazar, adliye mület- tşi B. Ekrem, İstanbul müddelumumisi B. Hikmet Onat,ceza ve tevkif evleri umum müğürü B. Rifat, muavini B. Mu- saficr, ceza işleri umum müdür muavini B. Bekir, Üsküdar ceza evi müdürü B. Cemil, Adliye Vekâleti hususi kalem mü- dürü B. Şakir ve gazeteciler refakat et- mişlerdir. Babahleyin saat 8.45 de Tophane rıbli- mından Mudanyaya hareket eden Trak vapuru Adliye Vekilile refakatinde bülu- narları almış, saat on birde İmralı adası demirlemiştir. İmralı hapisha- nesi müdürü B. Hakkı Şükrü ile ceza evle- ri müfettişi B. Cemil motörle karşı gelmiş- | ler, B, Fethi Okyarla diğer ziyaretşiler bu motörle İmralı iskelesine ır. İskele boyundaki yolun iki tarafına #iralanan mahkümlar Vekil selâmlamış- lar, B. Fethi Okyar kendilerinin halırlamı ve bazı mahkümiarla gürüşerek hangi suç- tan ve ne kadar müddetle mahküm ol- duklarını sormuştur. İmralı bapishane müdürlüğü binasında bir müddet istirahatten sonra motörle, adanın biraz daha ileride bulunan v6 Mete burnu denilen kısmına gidilerek bu- radaki mahkümların vaziyetleri de güz- den geçirilmiştir. Mete burnunda, mah- kümlar tarafından adada yetiştirilen ka- vun, karpuz, incir ve üzümlerden misa- firere Ikram edilmiştir. Bundan sonra tekrar, merkez denilen asl hapishane kısmına dönülmüş ve öğle yemeğini müteakib ceza evi müdürlüğü- nün belkosuna çıkılarak omehkümların geçidleri seyredilmiştir. Hapishanede tesis edilen dokumacılık, demircilik, kunduracılık, sütçülük, balıkçı- | hk gibi muhtelif sanat şubelerinde, yol ve inşaat işlerinde, ziraatte çalışın mah- kümlar ellerinde mesleklerine sid âletleri olduğu halde muntazam diziler halinde geçid resmi yapmışlardır. Bundan sonra sıra ile bütün imelâitha- neler gezilerek mahkümların iş başında çalışmaları gözden geçirilmiştir. Bu ted- kikatta BB. Fethi Okyar, alâzadarlardan izahat almış, sanatkâr mahkümlaris gö- rüşmüştür. B. Fethi Okyar mahkümların oradaki hayat tarzlarını inceden İceye tedkik et- | miş, burasının bir islahhane haline geti- | rilmesi gayesinin biran evvel tahakkuku için alınması lâzım gelen tedbirler etra- tında alâkadarlarla görüşmüş, direktifler vermiştir. Akşam üzeri sanat 18 de Mudanyadan İstanbula dönen Trak vapuru yine İmra- lıya uğrıyarak B. Fethi Okyarla diğer 3i- yaretçileri alıp İstanbula getirmiştir. Adadan ayrılırken B. Fethi Okyar bâ- pishanenin hatıra defterine şu satırları yazmışlar: «Mahkümları hapis ve tazyik usulü ye- lerini cemiyete faydalı bir unsur olarak yetiştirmek sisteminin muvaflakiyetli bir olan bu müesseyi gördüğüm- den pek memnunum. Mahkümların çalışmalarındaki intizam ve müessesenin o tutulüşundaki temizlik takdire şayandır. Bu işi organize eden müfettiş Cemil ve hapishane müdürü Makkı Şükrü OTalimeloğluna teşekkür ederim.» B. Fethi Okyar mahkümlara günde dör- der sigara verildiğini öğrenmiş ve badema ber mahküma günde on sigara verilmesi- ni emretmiştir. İmralı hapishanesinin bugünkü hali 915 senesi Teşrinisanisinde tesis olunan haline getirilmiştir. Muhtelif vilâyetler haplsha- nelerinde omahkümiyet (müddetlerinin dörtte birini geçiren ve bu müddet zarfın- 'Haplahanenin bugünkü kadrosu 750 kişidir. Halen hapishanede 673 mahküm bulunmaktadır. Bunların yüzde doksan beşi katilden mahkümdurlar. Mütebakisi de mubtelif suçlardan ve uzun müddetle hapse mahküm olanlardır. Bunlar, sanai- kâr oldukları için muhtelif vilâyeller ha- pishanelerinden ayrılıp İmralıya gönde- rilmişlerdir. Kendileri, diğer mahkâümları sanat öğretmektedirler, Diğer haplshünelerden İmralıya nakledi- len mahkümların sıhhi vaziyetlerine, bil- hassa sari haştalıklarin malfi olmamala- pna dikkat edilmektedir. Mahkümlar burada tesi# olunan muh- İ İ yaralı kendisini yaralayanları tanı- Bu paradan mahkfmlara yirmi beşer ku- ruş yevmiye verilmektedir. Adada mun! bir bayst geçiren malıkümlar eyin beş buçukta ya- taklarından kalkıp bayrak merasimini müteakib kahvaltılarını yaptıktan sonra #aat yedide iş başına gidiyorlar. Öğle vakti #aat on ikiden on'üç buçuğu kadar ye- mek we İstirahatle vakit geçirdikten sonra tekrar çalışmağa başlıyorlar ve saat beş buçukta akşam paydosunu yaparak istira- hat ve yemeklerini yedikten sonra biz #aat dere görüyorlar. Adaya gelen ve okuyup yazmâ bilmiyen her malıkdm üç ay zarfında okuyup yazmayı öğrenmek- tedir. hapishanenin müsamere salonunda bu ekipler tarafından saz konserleri ve oyun- lar da tertib edilmektedir. 24 kilometre | murabbal genişliğinde olan adanın 14 bin dönümlük kısmı ziraate elverişlidir. Burada mahküinlar ziraat ve bağcılık yap- makta, İmralmın meşbür Kırmızı soğa- nından ve aynca üzüm, zeytin ve İncir yetiştirmektedirler. imralı hapishanesinin tamamile kendi varidatile geçinmeşini temin için çalışı- maktadır. B. Fethi Okyarın beyanatı İmrahdan dönüşta B. Pethi Okyar gaze- tecilere şu beyanatta bulunmuştur: «Asri een mefhumile tamamen uygun olan ve mahkümları manen ve bedenen #azyik ve tazib yerine onları cemiyete nâfl bir unsur olarak yetiştirmek ve yap- tıklarından kendilerine nedamet getirmek gayesini takib eden İmralı ceza evini gör- dükten sonra hasıl ettiğim intiba kısaca bülâsa edilmek lâzım gelire; bu gibi mü- esseselerin sayılarını çoğaltmak ve ©ski hapishanelerin vücudunu biran evrel orta- dan kaldırmak arın ve temennisidir.» Gece bir sarhoşu yaraladılar Dün gece PFındıklıda bir sarhoş meçhul bir şahıs tarafından başın- dan sopa fle ağır surette yaralan- mıştır. Sefer oğlu Kadri adındaki bu yamayacak kadar sarhoş olduğun- dan mütecavizler tesbit edilememiş- tir. Kadri Beyoğlu hastanesine kal- dırılmıştır. Tecavüz eden meçhul şa- hıslar aranmaktadır. Boğaziçi spor klübünün yıldönümü Boğaziçi spor klübünün yıldönü- mü münasebetile pazar günü Bebek Amerikan kölleji sahasında muhtelif spor müsabakaları tertip edilmiştir. Saat 15 de geçid resmi ile başlana- cak olar yıldönümü programında at- letizm müsabakaları ile futbol maç- ları vardır. 18 Ağustos 1939 Esham ve Tahvilât "Türk borcu TI Pejin 1938 e 5 Hazine tahvili PARA ve ÇEKLER Yapana fatleri) iu Londra 1 Bterlin 593 New-Yark 100 Dolar 128075 Paris 100 Prank 3365 Milâno 100 Liret 666125 Cenevre 100 İsviçre Pr. 2860 Amsterdam (100 Ylorin 679128 Berlin 100 Rayşmark 30835 Brüksel 100 Belg 215178 Atina 100 Drahmi 10825 Boya 100 Lava 156 Prag 100 Çokoslovak Kr 4335 Madrd 100 Pozeta 14038 Varşova 100 Zloti 2045 Budapeşte 140 Pengo 24. Bükreş 100 Belgrad 100 Dinar 28025 Yokohama, 100 Yen 1487 Stokholm 100 İsveç Pr. 30.8626 Motkora 100 Ruble 2300 Teşekkür Dayızadem Tacettin'in sünnet ame- liyesini büyük bir hazakâlle çok kısa | hi AEŞAM g- Eski bir kumandan vefat etti Orgeneral Galip Pasinerin cenazesi in merasi kaldırılacak İ O Askeri temyiz mahkemesi ikinci relsiiğinden mütekait Orgeneral Ga- Up Pasinerin Iki seneye yakın bir za- mandanberi müptelâ olduğu kanser astalığından kurtulamayarak dün saat 16,30 da vefat ettiğini büyük bir teessürle haber aldık. Merhumun cenâzesi yarınki pazar günü saat 1i de askeri merasim ile Gülhane hastanesinden kaldırılarak Edirnekapıdaki Şehitliğe defnedile- cektir. General Galip Pasiner, yarım asır- tında faziletle dolu şerefli bir mazi bıraktıktan sonra hayata veda et- miştir, General Galib Pasiner, 1104 senesinde mektebi Harbiyeden o mülüzimlikle neşet | ettikten sonra üşüncü orduya, bead bülhare sonra Yemene üçüncü orduya geçerek Rumelideki iş ve Ahtilâl hareketlerinin tankili sırasında Yanya ve Kosova Jandarma kumandan- ıklarında bulunmuş, meşrutiyetin ilânın- da Firzovikte toplanmış binlerce müsellâh Amavud kuvvetlerini meşrutiyet lehine sevketmiş ve 1908 inkılâbının istihsalinde başhea ümillerden biri olmuştur. 3l Mart hüdisesinden sonra Hareket ordusunun pişdar kumandanı olarak İs- tanbula giren miralay Galib bey, İstanbul- daki irtica hareketini tenkil edenler ara- sında mühim rol oynamış. Abdülhamld'in halini tebliğe memur heyet arasında bu- Yanmuş, mahlü hükümdarın halinde ye Belâniğe naklinde çok mühim ve tarihi olan bu vazifeyi büyük bir maharet ve vukuf ie yapmıştır. Merhum, meşrutiyetten sonra Türkiye Jandarma ve polisini tensik etmiş ilk emniyeti umumiye müdürüdür. Balkan harbinde 13 üncü fırka kumandanı ola- Tak bulunmuş, bu harbin çok elim ve feci safbalarına rağmen kıtasını düşmana (es- Um etmiyerek Yanya şimalinden deniz yoliyle anavatana hakletmeğe muvaffak olmuştur. Büyük” harpte il inci kolordu kuman- danlığiyle Kafkas cebhesinde Köprüköy, Ezab, Pasinor muharebelerini bilâhare üçüncü ardu kumandanlığı pi kâletine, sonra Hicaz vali ve kumandan» hğına tayin edilmiş, Hicasın: sukutunda esir edilerek Mısıra sevkedilmiştir. Mütarekeden sonra memlekete dönen merhum general, Galib Pasiner, meşhur Kürd Mustafa divam harbi tarafından Idama mahküm edilmek istenmiş, bilâha- Ye Alatürkün daveti üzerine Anadoluya geçmiş, MU mücadelede Konya vali ve kumandanlığını İfa etmiş ve erkân diva- nı harbi ikinci relsliğinden bir kaç sene evvel tekadd edilmişti Merhum, tekatd olduktan sonra verem mücadele cemiyeti ikinci relsi bulunmakta idi. Memlekete Ifa ettiği bu büyük hizmet- lerden dolayı vefatı cidden bir ziya teşkil eden General Galib Pasinere rahmet dilerken oğulları Turgud, Orhan ve Fatih Pasiner ile ailesi efradına tasiyetlerimizi bildiririz. Mevlüd Geçende vefat eden Manastırlı za- de Fuad Ararın ruhuna ithafen Ağus- Çamişinde Mevlidu Şerif okunaca- ğından arzu edenlerin teşrifleri rica olunur. BECKY DEGALO KINO ALFANDARI nişan e ” İstanbul, Ağustos 1939 | ket zamanında 1000 den fazla mec dan fazla devâm eden askerlik haya- - — Adliye Vekililmralı hapi 19 Ağustos 1935 Şehir Meclisi son içtimaını dün yaptı Beş senelik imar programı, tramvay, elektrik ve tünel ve kadro bütçeleri kabul edildi Tramvay meccani pasoları 1000 den 3006 indirildi İstanbul Umumi Meclisi, son içti- mani dün Vali ve Belediye Relsi Dr. Lütfi Kırdarın Reisliği altında yap- mıştır, Geçen celsenin zabtı okunduk- tan sonra rüznameye geçilmiştir. | "Tramvay, Elektrik, Tünel işleri umum | müdürlüğü için kanunen seçilecek iki mürakıb hakkında riyaset divam mazbatası okunmuştur. Bu mâzbâ- taya göre, B. Zahid Hancerlioğlu ile 'B. Ekrem Tur'un murakıb intihabı teklif ediliyordu, Mazbata kabul edik miştir. Bu iki murakıb, Meclis namı. na bu idarelerin muamelelerini mu- rakabe edecekler ve üçer yüz lira üc- ret alacaklardır. Yeniden teşkil göllecek bina itiraz komisyonları âzalıklarına da Beledi- ye tahsil müdürü B. Cabir ve emlâk müdürü B. Mühsinin intihapları ve mahkemelerce tayin edilecek 40 kişi- den ibaret ehli vukufun intihabı ve istimlâk komisyonlarına daimi encü- menden B. Suphi ve B. Refik Ahmedin intihapları hakkındaki riyaset diva- nı mazbataları kabul edilmiştir. Tramvaylarda parasız seyahat edecekler Bundan sonra İstanbul tramvay- larında parasız seyâhat edecekler hakkındaki müşterek o encümenin mazbatası okunarak kabul edildi. Şir- cani paso verilmişti. Şimdi İse şirke tin Belediyeye devri hakkındaki kanu- na göre 300 den fazla meccan! paso verilmiyecektir. Bu pasoların kimle- Te verileceği Meclis kararile şöyle tes- bit edilmiştir: 1 Val, 74 Umumi Meclis âzaları ve mü- amelât müdürü, 2 Vali muavini, 1 mektup- çu, 11 belediye hududü dahilindeki Xay- makam, 5 vilâyet sıhhiye üdürü, Bey- oğlu, Eminönü, Fatih, Beşiktaş hükümet tabibleri, 8 emniyet müdürü, muavini ve 6 şube müdürü, 10 emniyet müdürlüğü emrine hamiline muharrer olarak, 1 İstan- bul jandarma kumandanlığı, | nafia mü- dürü, 3 Nafllâ Vekâleti baş komiseri ve iki komiser, 1 maarif müdürü, 1 seferber- Mk müdürü, 2 Belediye reis muavini, 10 heyeti fenniye, imar, inşaat, yol, harita, iskimlâk, makine müdürlerile fen müdür muavini, $ Belediye muhasebe müdürü, muavinleri, tahakkuk ve tahsil müdürleri, 1 Belediye sıhhat müdürü, 4 Fatih, Emin- önü, Beşiktaş, Beyoğlu baş hekimleri, 6 Parti vilâyet merkezi, $ İstanbul müddei- umumlliği emrine hamillerine aid olarak, 1 ağır ceza relsine, 5 asliye ceza resine, 18 | müddelumumilik heyetine, 1 icra reisine, 20 tramvay idaresi emrine, 4 Belediye te mizlik işleri müdür muavini ve iki müra- | kib, 1 baro, 5 hukuk işleri müdürü, zat | işleri, teftiş heycii, iktisad müdürü, yazı | işleri müdürü, 7 Üsküdar tramvay şirke- | tine, 5 Denizyolları umum müdürlüğüne, | 9 Şirketi Hayriyeye, 2 Haliç şirketine, 4 | Devlet Dermiryollarına, 1 Anadolu ajansına, ! 18 yermi türkçe gazeteye - ikişer kişi na- | mına, 2 iş idaresine, 20 İstanbul kuman- | danlığının ve merkez okumandanlığının münasib göreceği vazifedarlara, 1 Ml saraylar müdürlüğüne, 1 defterdarlığa, 4 | Beşiktaş, Fatih, Beyoğlu, Eminönü Beledi- | ye bağ mühendislerine, 3 Belediye leva- | zım, müvasene ve masraf müdürlerine, B tane Nümune, Zeynep Kâmü, E'fal, Da- rülâceze, Beyoğlu, Corruhpaşa, Haseki, Gu- | raba hastaneleri baş hekimlerine, 8 (a- pe de riyaset makamı emrine, Bundan sonra Belediyeler banka- sından yapılacak beş milyon liralık istikraza ald mukavelenin bütçe ve kavanin encümenleri mazbatası 0- kundu ve kabul edildi. Müteakiben kavanin, mülkiye, nala encümenle- rinin imar programı hakkındaki maz- bataları okundu. Belediye relsliği beşerden on beş sene içinde şehrin imarına sarfedile- cek bir programın tasdikini istiyordu. Encümenler, şimdilik yalnız beş se. nelik programım kabulünü, 2 nci ve $ üçüncü beş senelik prograların da Teşrinisani devresinde müzakeresini muvafık buluyordu. Mazbata okun- duktan sonra âzadan B, Zahid, beş sene içinde sarfedilecek yirmi mij- yon lira arasında Üsküdar ve Kadıkö- RAGANIN HAZINESİ MW <<< —<————— Bu akşam: BEŞİKTAŞ BAHÇESİ sinemasında “Türkçe sözlü ve şarkılı Hatayımızın Anavatana ilhakı bütün teferrüatile, 22 Ağustos Salı akşamı MÜNİR NUREDDİN ve arkadaşları yün imarına sarfedilecek 800 bin Wi- ranın azlığından şikâyet etti. Vali Dr, Lütfi Kırdar, Üsküdar ve Kadıköyüne yapılan inşa ve imar yar- dımlarının diğer kazalardan farksız olduğunu esasen Üsküdar ve Kadr köy plânlarınınn henüz yapılmadığını Söyledi, B. Hamdi Rasim, Eminönü ile Un- kapanı arasının tanzimi için sarfe- dilecek üç milyon lira hakkında iza- bat istedi. Val! Dr, Lütfi Kırdar, bu sahaya aid maket ve plânın mevcud olduğu- nu, ancak bu sahanın açılması için üç değil, 9. milyon liraya ihtiyaç ol- duğunu, teşkil . edilecek omütedavil sermaye İle bunun temin edileceğini söyledi. B. Fuad Fazlı, açılacak caddeler Üzerinde yapılacak binaların irtifa tayin etmekten ibaret olmıyan imar hareketleri hakkında izahat istedi. Dr. Lütfi Kırdar, Eminönü ile Unka- parı arasında yapılacak borsa sarayı, mali müesseselerin tesbit edildiğini ve istimlâk sahasında satılacak arsala- rın ne tarz İnşaata tahsis ediledeğini Söyledi, Mazbata kabul edildi. Yeni Barem kanunile Belediye ve idareli hususiye memurlarının Bârem cedvellerile yeniden 50 memur ahın- ması hakkındaki bütçe encümeni mazbatası okundu. Vali, Belediyeye ait bakayada kalmış 12 milyon liranın tahsili için bu me- murları almak ihtiyacı duyulduğunu ve bu paranın tahsilinden sonra bu memurlara fhtyaç kalmıyacağını, Açıkta pek az memur kaldığını maa. mafih bunlardan da istifade edilece- ğini ve tahsil edilecek bu paranın da Istanbulun imarmna tahsis edileceği- ni söyledi. Bu izahattan sonra maz- bata kabul edilmiştir. İstanbul Elektrik, Tramvay ve “Tünel idarelerinin «ltı aylık bütçe- sile tâadül cedveileri hakkındaki max bata okundu. Bu idarelerin altı ay- kk tahsisalı 3.528,874, sarfiyatı 2 mil. yön 145,750 ve umum bütçe yekünu da 3, 877,291 lira 32 kuruştur. Maz- bata aynen kabul edildi, Ruznamede başka birşey olmadır. gından Vali meclise teşekkür ederek fevkalâde içtimaa nihayet verdi. Büyükadada eğlenceli bir gece Evvwice de haber vetdiğimiz gibi Kınlayın yazlık balosu bu sene de Bü- yükadada Anadolu Klübü salon ve bah- çelerinde, muhterem Vali ve Belediye relsimiz bay Lütfi Kırdar'ın himayesi altinda 19 ağustas önümüzdeği çumaf- tesi ağşamı verilecektir. Balonun mükemmel olmasi ve davet- Merin âzami derceede eğlenmelerini te- min için haftalardanberi çalışan güzide bir heyet bu sene için güzel bir yenilik düşünmüşler: Şehir tiyatrosunun kome- di kısmı tarafından geçen kış çok bü- yük rağbete mazhar olan (Bir Muhase- beci Aranıyor) piyesi temsil edilece! Hem Kızılay gibi çok bayırlı bir mü- eeseseye yardım etmek ve hem de gü- yet eğlenceli ve neşeli bir gece geçirmek hususunda halkımızın tehalük göstere- ceğine şüphe yoktur. TİYATROLAR: EGE TİYATROSU Nureddin Gençdur ve örkadaşları Bu gece Beylerbeyi İskele Tiyatrosunda KIZILAY menfaatine sünnet düğünü Saz - Hokkabaz, varyele, temsil, ” RAŞİD RİZA ERTUĞRUL SADİ TEK Buyece Tepebaşı bahçesinde SAÇLARINDAN UTAN 4 perde vodvil RAMON NOVARO
