4 Ağustos 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

gr POLİTİKA B. Roosevelt ve muhalifleri Amerikanın harici siyaseti daha ziyade dahili vaziyetinin tesiri altına bulunuyor. Cihan iktisadi buhranı zamanında ilk defa Cümhurreisi olan B. Roosevelt'in mali ve iktisadi işleri düzeltmek için kendi bildiği gibi acele İedhirler almasına, herkesin bunalmış olmasından, ses çıkaran olmamıştı Fakat bu tedbirleri daimi ve cezri ıslahat şeklinde tatbik etmek isteyince, Biddetli muhalefet ile karşılaşmıştı. Sermaye sahibi sınıf ve büyük sanayi zümresi (Yeni iş) denilen ıslahat- tan dilgir olmuştu. Daha sonra Cümhuriyetçiler partisi (Yeni iş) i yeni re jim ve inkılâp sayarak muhalefete geçmişti. ! En sonra B. Rooseveltin kendi partisi demokratların muhafazakâr fikirli olanları da muahlefet tarafma geçmiştir. Harp zamanında İngiltere ve Fran- Saya silâh satmağa imkân hasıl edecek surette Bitaraflık kanununun tadili- me ait teklifi, mezkür unsurların Mebusan Meclisinde teşkil ettiği ekseriyet tarafından reddolunmüştu. Şimdi de Yeni iş ıslahatına ait B, Rooseveltin yapmış olduğu teklif, ayni ekseriyet tarafından reddedilmiştir. B. Rooseveltin Kabinesi, Müttehid hü- kümetler hazinesinde sanayi faaliyetini arttırmak için istemiş olduğu tahsi- satm reddedilmesi, yarım milyon ameleyi işsiz bırakacağını ve sanayi istih- salâtının artmasına mani olacağını izah etmiş ise de parlâmento dinleme- miştir, Japonya ile mevcud eski ticaret muahedesinin feshinin Amerikan pamuk müstahsillerini zarara sokacağı düşüncesi, Âyandaki muhalifleri arttırmıştır. 1940 senesinde Amerikada yeni intihabat yapılacağından, B. Rooseveltin bütün muhalifleri kendisi için her türlü müşkülâtı çıkarmağa çalışıyorlar. Demokrat partisinin bin murahhasının iştirak ettiği son toplantısında - beş Yüz murahhas, gelecek Cümhurreisliği için, şimdiki oCümhurreisi muavini iri i kabul etmiştir. Amerikaya dâir Amerikada her hangi bir yolda oto- mobillerin 85 kilometreden fazla git- leri yasaktır. Yollarda seyrüseferi ye- $İl ve kırmızı ışıklar idare eder. En tenha yollarda kırmızı ışık yanmca Şoförler durur. Gelip geçen ister olsun, İster olmasın odur!» işaretine riayet edilir. Nevyorkta seyrüsefer harici yol #lan otomobil yok gibidir. Eğer bir ş0- för üç kere Belediye nizamlarına ria- Yet etmezse, elindeki ehliyet alınır ve © şoföre bir daha şoförlük ehliyeti ve- Tilmez, Bizim şoförlerin o külakları çınia. #in!... ““” Amerikan gazetelerinde mezarlık İlânları vardır. Meselâ şöyle bir ilân okursunuz; «Ölülerinizi Glendale me- Yarlığına gömünüz. Toprağı çok ha- fiftir... Lâhidler on takasitte yapılır. Hayat ölümden sonra başlar.» ve Kaliforniya barlarında iskemle yok- tur. Barlarda herkes ayakta içki içer. İskemleyi Belediye yasak etmiştir: Beş dakika susunuz Büyük ölülerini yadettikleri zaman Milletler beş dakika susup oldukları Yerde dururlar. Bu âdet bize İngütereden mi? Tansadan mı? Almanyadan mı? İtal- Yadan mı geldi? Hiçbirinden değli. Bu #det Porte- kizliler çıkardı. Hesap yanlış mı? Meşhur Henry Ford yüz yaşına Yaklaşıyor. Yer yüzünün en talihi Adamı olduğu söylenen Ford bir gür başına otomobille gezerken ten- Ma bir yolda otomobil bir arizaya uğ- » Ford oradan geçen bir adamca- İz çağırdı, kendini takdim etli, şönra otomobili beraber yuplılar. Mekteplerde derslere başla- ma tarihleri Yag kara 3 (Akşam) — Maarif Vekâ- “» 930-940 ders yılında mekteple- İn ya ve kabul ile derslere baş- a ear yeniden tesbit et- Liselere orta mektepler, muallim yektep leri ve bütün meslek mektep- ı talebe kayıt ve kabulüne &YlAL 039 tarihind ie başlanacak, ceyitlari 15 eylülde nihayet verile. late Bütün bu mekteplerde ders. Sakız eylülde fiilen başlanılmış ola. Romanya radyosunun meşhur e ği i Nıculescu Biraderler Orkestrası Büyükada SPLENDİT İ etmez ki, ben daha ikinci ayleğt alma- i odan ölebilirim! slora adama sordu: İçenlerin sarhoşluk dereceleri çahuk anlaşılsın diye... #e$ Nevyorkun en yüksek binası Empire State Building'dir. 102 katlıdır, 380 metre yüksektir. Yeryüzünün en yüksek binasıdır, Asansörlerle aktar. ma yapılarak 102 nci kata çıkılır, 84 ve 96 ncı katlar aktarma yeridir, 102 nel kattan de taraçaya ayrı bir asansör işler. Taraçada çalgılı lokan- ta vardır. ey Nevyorkta ağaç ve sokaklarda, bah- çelerde otüracak yer yoktur. Yalnız Central Buk'ta vardır. Bundan altı ay evvel Röckefeller Center civarına altı ağaç diktiler si. Nevyorkluların en çok korktukları şey yangındır. Bunun için her bina. nan dışında bir demir merdiven var- dır, Nevyorkun her mahallesinde gün- de muhakkak bir yangu çıkar ve her saat her mahalleye muhakkak itfaiye yetişir, 1912 de Brezilya Hariciye Nazırı- nın ölüm haberi duyulunca Portekiz âyan meclisi azaları on dakika ko- nuşmadılar, z 1919 da İngilizler Pottekizlileri ilk defa taklit ettiler, ondan sonra bu âdet bütün medeni dünyaya yayıldı. — Bu yardımına mukabil sana peşin 3009 dolar m vereyim, yoksu ömrünün sonuna kadar sana 150 dolar aylık mı bağlayayım? — 3000 dolar veriniz, — Amma bu hesap yanlıştır. — Hayır, siz öyle talihli bir adam- DPİ PALAS Oteline Mİ emi ” ? rını defederek mevcudiyetini muhafa- i zaya muvaffak olmuştur. | 290 seneyi rahat geçirmişler! 3360 sene içinde 8000 “ebedi ve mukaddes dostluk muahedesi,, yapılmış. Halbuki bunların meriyet müddeti, vasati hesapla iki seneyi geçmiyor! Eski devrin selâmları ve kadın saçının oynadığı mühim rol Siyasi gerginlikler bütün dünya | milletlerini bir kat daha silâhlanmâ- ğa mecbur etmiştir. Bu ağır yük zama- nımıza mahsus bir felâket sayılıyor. Halbuki hakikatte dünya hiç bir za- man bu yükten kurtulmanıştır. Çün- kü dünya milletleri ekserya huzursuz- luk ve emniyetsizlik içinde yaşamıştır. Sulh ve sükün seneleri hiç bir tarihi devirde uzun sürmemiştir. Tarih kitaplarının tesbit ettiği ma lümata göre Kabelmilâl “1469 öene- sinden bugüne kadar yani geçen üç bin dört yüz sekiz sene zarfında be- şeriyetin nail olduğu sulh ve sükün günlerinin mecmuu 290 seneden Iba- rettir.” Romanyanın meşhur müverrihlerin- den birinin yaptığı bedkiklere göre Milâdı İsadan evvel 1500 senesinden İ Milâddan sonra 1860 senesine Kadar «ebedi ve mukaddes dostluk ve sul- hün devamını. temin maksadile muh- telif devletler arasında akdolunan mu- ahede ve müsalâhânamelerin yekönü, sekiz binden fazladır. Halbuki bu ebe- di sultı vesikalarının meriyet müdde- ti vasati hesapla iki seneyi geçemez. Beşeriyet hiç bir zaman devamlı sulh ve huzura Kavuşmadığından tabiatile dalma harbe hazır bulunmak için bü- tün kuvvet ve gayreti ile silâhlanmak mecburiyetinde kalmıştır. Binlerce senedenberi milletler biri. birleri ile yalnız silâhlanmakta yarış yapmakla kalmamışlar, silâhların te sir ve mesafesini arttırmak için tek- nik ve sanat noktasından da rekabet- te bulunmaktan biran fariğ olmamış- lardır. Her millet selâmetini silâhını çoğaltmakta ve iyileştirmekte bulmuş- tur; Kılıç, kama, mızrak, gürz ve kal- kan gibi düşmana karşı elde olarak kullanılan silâhlardaki tekâmül pek göze çarpmaz. Fakat uzağa atılma. ğa mahsus mancınik ve top, ok ve yay gibi silâhlar süratle terakki bul. muştur. Bu silâhların tekâmülü saye- sinde bazı devletler manen ve dahilen zayıf düştükleri halde daha birçok s6. bepler ve asırlar yaşamağa muvaffak olmuşlardır. Münkariz Roma imparatorluğu- nun devamı olan Bizans impârâtor- luğu münen sukut ve tereddi edip mil- li müdafaa kabiliyetini kaybetmiş ol- duğu halde Mancınık gibi uzağa büyük taşlar atan muhtelif silânları tekem- mül ettirmesi sayesinde bin sene ya- Şamıştır. Bizans imparatorluğu uzak. İ lara büyük taşları atan bu silâh saye. sinde Cermenlerin savlet ve hücumla- İ Barut icad edilip topta kullanıldık. tan sonra da birçok asırlar mancinik | ve ok orduların başlıca silâhını teşkil | .elmiştir. Bu gibi silâlıyarın imal ve te- dariki binlerce sene evvel bile mlllet- ler arasında harp sanayiini doğurmuş. tur, Sanayii geride yahud ham mad. desi bulunmuyan devletler ordusunun ihtiyacını daha müterakki ve zengin memleketlerden temin ederlerdi. Me. .selâ Milâddan 250 sene evvel şimali Anadoludaki hükümetlerden biri bu- lunan Sinop hükümeti ordusunun | muhtaç olduğu silâhları mükemmel ol! ması için hariçten temin ederdi. Tari- | hi kayıdlara göre bu hükümet Rodos adası hükümetine harp âletlerinde kullanmak üzere 300 gümüş talent kıy. metinde kadın saçı sipariş etmiştir. Bu paranın bugünkü kıymeti bir mii. yon Türk lirasından fazladır. Bu meblâğ iki bin sene evvel küçük devletlerin bile harp Leslihalı için ken. di mali kudtetlerinin fevkinde ağır yükler altına girmekte tereddüd et- mediklerini isbat eylese gerektir. yaylarının girişinde hayvan kılından ve derisinden daha mukavemetli ve alâstiki olduğundan tercihen kullanı. lırdı, Fakir milletler hayvan kılından kiriş kullanırlardı, Zengin milletler kadın saçından istifadeye muktedir ölurlardı, Eski zamanlarda kadın sa- çı bugünkü harp sanayindeki çelik kadar kıymetli idi. Kadın saçları güzelce temizlendik- ten sonra örülür, örülmüş saçlar uzun müddet yağ içinde tutülurdu. Bu su retle kıvamına geldikten sonra saç örgüleri mancınıklara ve okçuların yaylarına kiriş olarak raptedilirdi Eski zamanda her kadın başında âl- tın ve gümüşten daha kıymettar bir servet taşırdı. Sıkıldığı zaman saçını kesip harp malzemesi pazarına aârze- der ve çabuk müşteri bulurlardı. Cari. | yeleriri ve esir kadınların saçları, bun- lardan pek güzel nlmıyanlarm saçla rını satarak büyük servet kazanırlar. dı. Kadın saçının alelâde kirişlere na- zaran daha kuvvetli, daha sağlam ve daha alâstiki olduğu anlaşılması eski zamanlarda barutun keşfi kadar müs him bir icad sayılmıştı. Bu keşif iki bin sene evvel yapılmıştır. Bu icad sa- yesinde eski zaman topçuluğu son derecede ilerletmiştir, Eski ahvaldeki mancınıklar bir ta- lent sıkletinde taş atarken, kirişinde kadı saçı kullanılan mancınıklar ile iki ve hattâ üç talent sikletinde mer- mi atmağa muvaffakıyet hasıl olmuş- tur, Eski zaman batmanı ve kantarı olan Talent bugünkü hesapla 26 ki. Jogram tutar. Demek oluyor ki, kadın « saçı ile mücehhez mancınıklar sek- sen kiloluk mermi atıyordu. Kadın saçı, mancınıkların atış me- safesini de çoğaltmıştır. Eski usuldeki mancınıklar azami 300 metrelik mesa- feye mermi atar iken kadın saçından kirişi yapılan mancınıklarla 600 met- reye kadar mermi atılmasına muvaf- yanın her yatında anılıyor. Biz de.bu mü- m ber yanma iyor. Bi de ba > masebetie bazı calibi dikkat rakamları nej- rediyoruz: Netics şudur: 10 milyon ölü 9 » 10 » ahi 7 » esir 9 » yetim 5 » dul 10 » mülteci 74. » silâh altına alinan, ... , Memleketlere nazaran zaytat şudur: İ Devletler o Nüfus Seferber o Ölenler edilenler Osmanlı 10.009.000 l#önoo 350000 Almanya (o 604000069 13250000 1.950.000 Avusturya o 52005.009 9000009 1542000 8w000 190009 üreş Bulgaristan 400709 GÜNÜN ANSİKLOPEDİSİ fakıyet hastl olmuştur. Ayni zamanda bu harp âletinin isabeti de artmıştır. Romanın meşhur müverrihlerinden Flavius'un yazdığına göre Filistinin Galilya havalisinde bir Yahudi şehri- ni muhasara eden Romalılar ordusun- daki kadın saçı ile mücehhez bir man- cmıktan atılan mermi 490 metre uzak- ta duran müdafilerden birinin kelle sini ustura ile kesmiş gibi vücudünden âyırıp uçurmuştur, Barutun keşfi çok büyük ve kuvvetli silâhların imalin- de yeni bir rekabet doğurmuştur. Man- cınıktan topa intikal devri olan on al- tıncı asırda yapılan ve şimdi Viyana. daki askeri müzede mahfuz bulunan bu topun kutru 88 santimetreye baliğ olmaktadır, Attığı merminin sıkleti 500 kilogramdır. Eski zaman toplarının ağızları gayet genişti. Çünkü o zamanki toplar uzun namlulu olmayıp havan topu ne vinden idiler. Ağzı havada olan bu t0- pun içine kâfi derecede barut konul duktan sonra bunun üzerine mermi yerleştirilmekte idi. Çok defa mermi- nin etrafına barutun tazyik kuvveti. ni arttırmak için çamur sıvanmakta idi, Bu gibi büyük topların nakli güş olduğundan mahallinde ve hattâ mü- hasara hattında izabe edilerek meyda. na getirilmekte idi, Sonradan yere gö- mülerek endahat yapılmakta idi. Ta- rihin ilk kaydettiği en büyük topları Sultan Fatih İstanbulu muhasarada kullanmıştır. Bu topların kutru dört metre olduğu ve her biri 300 libre sik- letinde bir çok taş mermiyi birden at- tığı tarihte mukayyettir. Bu topun en- dahat sesi 20 kilometre uzaktan duyul. makta idi. Topun icadından sonra bü. yük küçük bütün hükümetler bu si. lâhı (edarikte hararetli bir yarışa gis rişmiş ve bu yüzden milletlerin sırtın». daki silâhlanma yükü bir kat daha ağırlaşmıştır. — F, Umumi harpte ölenler şayed dör der kişilik sıralarda — geçid resmi yapacak olsalardı, bu makberi merasim 81 gün 81 gece sürerdi. Fransa 39.000000 8501045 1301009 Müstem, 59400000 (Yukarıki hesapta dahi) Amerika — 102017312 (4272000 © -1000 balya 37000000 5704009 150090 Belçika 7.570.090 300.000 . 41300 Rusya 150.090.000 15470.090 1709000 Portekiz 5.080.058 209.000 Romanya O 7300000 1400040 © 280009 Sırbistan 4.700.050 701313 . 380006 ... Bazı şaşılacak rakamlar: Milletler Cemiyetinin hesabına nazâran, beşeriyet 1914 harbine 10 trilyon frank sarfetmiştir. Meşhur «Yedi Sena Muharebesis nde 551009 kişi, Pransız inkılâbı muharebele- rinde 1.400.000 Kişi, Kırım harbinde 785.000 Kişi, Napolyor muharebelerinde 1.700.000 kişi, Rus - Japon muharebesinde 624009 kişi, Balkan harbinde 108.000 kişi öldüğü halde, umumi harpte 10 milyon kişi öl müştür, Deniz muharebelerinde 260900 kişi öl- müştür. En fazla zaylatı İngiltere vermiğe © 0. devi 8361 İnsanlar 3408 seneiçindeancak