22 Temmuz 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 10

Milli küme şampiyonluğu Iki klübün karşılaşmasını mühim bir hâdise haline sokmak doğru değildir Beden terbiyesi umum müdürlü. ğü kurulduğundanberi spor işleri. izin idare mekanizması İyi bir şe- İde yürüdüğü halde bazı federas- Yonların teknik kısımlarında arada Sırada aksamalar Baş göslerdiğine Üzülerek şahit olmaktayız. Umum müdür general Cemli Ta- nerin sehelerdenberi Bir iç sins olan bu keşmekeşin önüne geçmek için sarfettiği mesaiyi takdir eden ken hüsnüniyetinden emin olduğu muz için son bir hâdise dolayıslle nasarı dikkatini celbetmeği sporu- muz nanmna hayırlı gördük. Mili küme maçlarının arzettiği karışık safhalar futbol işlerimizin bir çıkmaza girdiğine delildir. Tek- nik diye ortaya atılan beş kişilik he- yetin hazırladığı talimatname, maç- ların bidayetinde klüplerin isyanı mucip oldu, Maçların sonunda ise şampiyonu tayin etmekten üciz kal. dı. Bu eksik tallmatname ;üzünden bir Ankara bir İstanbul klübü se20- nun tatiline rağmen 39 derece hararet altında hiçbir sıhhi şeralte uymayarak şampiyonluk için tekrar iki maç yapmağa icbar edildiler. Bu iki karşılaşma için ileri sürülen şarf- lar, yeniden teşkil edilen teknik heyetlerin kararları o kadar izam edildi ki bu sırada hariçten bu işler» le alâkadar bir yabancı şehrimize ge- lerek bu faaliyetimizi gazetelerde ta- kip etmiş olsa Türk sporunun her hangi bir gaza için selerber edildiği zehabına düşecek, Ne oluyor... Anlıyamıyoruz?.. Her hangi bir mili maç... Beynelmilel temas... Olimpiyat organizasyonu... İlerde Latbik edilecek spor mükellefi- yeti, . gibi mühim işler belki bu ka- dar ortalığı velveleye sürüklemezdi. Bütün koparılan yaygaralar iki futbol takımının şampiyonu tayin gayesile yapacağı maç için oluyor. Anadolu ajansının resmi tebliğlerin- den öğreniyoruz ki federasyonlar dal- resi âmiri ile yüksek hakem komite- sinden bir aza bu maçı takip için şehrimize geliyormuş. İstanbul böl- ge başkanmın da iştirakile üç kişi- lik bir heyet teşkil ederek maçı kon- trol edeceklermiş. Buna neden ihti. yaç görüldü acaba..? Bu heyet neyi ve kimi kontrol ede- cek? Maçı idare edecek hakemi Ise verdiği kararlar değişmiyeceğine na- zaran hakemin kontrolü manasız bir düşüncedir. Sahanın kontrolü ve inzibatın te- mini ise, bölge başkanının bu işleri takdir ve icaplarına tevessül ettiği ötedenberi malüm olduğundan bu cihet de varid değildir. O halde bütün bu yol'masrafları- na, yevmiyelere yazık değil mi?.. Evvelki senelerde icra edilen mil- HM küme şampiyonluklarında hiçbu gibi işlere lüzum görülmemiş ve şampiyonlar sessiz sedasız ajans teb- Uğlerine, gazete dedikodularına, tek. tik heyetlere lüzum göslermeden meydana çıkmıştı. Bu seneki birinciliğe gösterilen takyidatın, ihtimamın sebebini bu bakımdan hayretle karşılıyoruz. An- kâradaki işlerini terkederek maçı kontrol için şehrimize gelenlere, ma- çı idare edecek hakemin ve oyuncu. ların haleti Tuhiyesi üzerinde yapa- cağı tesiri de düşünmek lâzım oldu- gımu hatırlatırız. Büyük bir bâdise haline sokulan bu maçın idaresini üstüne alan ha- kemin, kenardan kontrol edildiğini ve herhangi bir hatasında terziye edile- ceğini fikri sabit halinde düşünürse sahaya morali bozulmuş olarak çıka- cağı muhakkaktır. Huzurlarile hakemin kararlarında dürüsti temin etmek kanaatile ge liyorlarsa hakemlere karsı itimad- &ızlığın futbolün mercii olan fede- F dir ki sporumuz için bu işin ne ka- dar vahim neticeler doğuracağı şüp- hesizdir. Bu seyahat sadece klüplerimizin oyununa karşı bir sempati dolayısile yapılıyorsa diyeceğimiz yok Fakat bu takdirde ajansın resmi tebliğine ve seyahat hakkında teknik heyet Bu haftaki kürek ve yüzme yarışları Beden terbiyesi İstanbul bölgesi su sporları ajanlığından; Kürek: 1 — Mevsimin ilk kürek teşvik | müsabakası 23/7/939 pazar günü Yenikapı - Ahırkapı arasındaki 2000 metre düz hat üzerinde yapılacaktır. 2 — Müsabakalara tam saat 10 da başlanacağından klüp murahhasları- nın Yenikapı gazinoları açığında bu- | lunacak olan römorkörde hakem he- | yetine müracaatları lâzımdır. 3 — Lisansı olmayan hiçbir spor- cu müsabakâlara İştirak edemiyecek- tir, 4 — Klüplere evvelce gönderilen programlarda tesbit edilen saatlerde çıkış yerinde bulunmayan tekneler yarışa girmek hakkını kaybedecek. lerdir. $ — Jüri heyeti: Ahmed Fetgeri, Aşeni, Abdurrahman Benlioğlu, Ri- za Sueri, Hakemler: İsmail Dalyancı, Hik- met Üstündağ, Nedim Ulbatur, Be- kir Macur, Bedri, Behzad Baydar, İhsan Belor, Nedim Özgen, mühen- dis Naci, Saha kömiseri: İbrahim Kelle: Yüzme: 1 — Evvelce klüplere tamim edi. len program mucibince” (Federas- yon yüzme teşvik müsabakası) 23/7/ 939 tarihinde Şeref stadındaki yüz- me havuzunda yapılacaktır. İ 2 — Müsabakalara tam saat 13 de başlanacaktır, 3 — Bu müsabakalarda bölgesu sporları ajanına Sıtkı Eryar vekâlet edecektir. , 4 — Hakemler: Sıtkı Eryar, Ali Rİ- za Sözeralp, Hüsameddin Güreli, Nu- ri Basut Celâl Gözen, na da ihtimal veremiyoruz. Yukarda teşrih ettiğimiz sebepler. le bu işin yanlış olduğunu isbata ça- lıştık. Spor idarecilerinin bu hareke- tini gerek hakemin ve gerek sporcu- ların moralleri üzerinde yapacağı aksi tesir dolayısile hatalı bulmakta- yız. Tevfik Kuyaş Milli küme maçı programı Bedan terbiyesi İstanbul bölgesi futbol ajanlığından: 23/1/939 pazar günü yapılacak Galatasaray - Demirspor maçı: 1 — Fenerbahçe sahasında saat 17,30 da başlayacaktır. 2 — Tarrfeyn klüp murahhasları bu maç için hakem Tarık Özerengini seçmişlerdir. 3 — Yan hakemlik vazifelerini Necdet Gezen ve Feridun Kiliç yapa- | caklardır. 100 metre yüzme rekorn Beden terbiyesi İstanbul bölgesi su sporları ajanlığından: 1 — Ajanlığımız tarafındar. tertip ve 9/7/9309 tarihinde Şeref stadı yüzme havuzunda yapılan teşvik müsaba- kalarında 100 metre serbes yüzmede Türkiye rekoru olan (1.2.6)'lık dere- ceyi (1.2.4) yapmak suretile yeni bir Türkiye rekoru ihdas eden Malımu- dun yeni derecesi su sporları fede- rasyonu tarafından kabul edilmiş ol- duğundan 100 metre serbes Türkiye rekoru (1.24) olarak İlân edilir. Atletizm birincilikleri tehir edildi Beden terbiyesi İstanbul bölgesi atletizm ajanlığından; Demirspor - Galatasaray maçı do- layısile İstanbul atletizm birincilik. leri bir hafta tehir edilmiştir. Ev, Apartıman kiralamak Için «Akşam»ın KÜÇÜK İLANLARI En süratli ve en ucuz vasıtadır. MEŞRUTİYETTE SARAY ve BABIÂLİ Yazan: SÜLEYMAN KÂNİ İRTEM — Tercüme, iktibas hakkı mahfuzdur. Tefrika No. 69 Arnavutluktaki tahrikât ve İsa Bolâtinin kıyamı Şimdi bu komite de evvelki hasmane mesleğine rucu etmek üzere idi; fakat rucudan evvel tecrübe mahiyetinde bir teşebbüste bulunmuş, Manisa me- busu olan Hüseyin Kâzım beye -Şeyh Muhsini Fani - şu mende bir mektup göndermişti. (Makedonyada ve belki Arnarutluk» ta dahi muhtar ve mahal bir hükd. met tesisi maksadile büyük devletler tarafından vaki olacak bir müdahale- nin tabii neticesi pek büyük fenalikla. rı bertaraf etmek olacağına kani ol- makla beraber Balkan vilâyetleri aha- Msini ezen fena idareyi hasmane mu- âhazeye kalkışmıyacağız. Osmanlı devletine karşı hasmane bir fikir ile mütehassis olmadığımızın bir delili olmak ve bu vilâyetler halkı- nın hayat ve majşetleri için daha iyi şartlar elde etmekten ibaret olan emel. lerimize mutabık bulunmak üzere hali hazırın şiddetle ihlâline bais olmıya- cak bir tasavvuru ileri sürmek mec- buriyetini görüyoruz. Teklifimiz şudur; Osmanlı hükümeti (Mister Robert Grews) gibi bir İngilizle bir Fransız- dan, bir de Balkan vilâyetlerinde me- Suliyeti mutazamının bir vazifeyi asla deruhte etmemiş bir Türk memurun. dan mürekkep bir hususi komisyonun tayinine muvafakat etsin ve bu komis. yona Makedonya işlerini idarede geniş ve mutlak salâhiyet versin. Arnavutlu. ğa da bu evsafı haiz bir komisyon gön- dersin, Bu komisyonlar en az bir sene için intihap edilmelidir. Bu müddet içinde bu vilâyetlerde hakkı, asayişi, hayat ve maişet masuniyetini temin edebi. lecek ve halkı Osmanlı hükümetine alışıracak bir idarenin tesisi kabil olur, Böyle hir tasavvurun icra mev. kiine konulması bu son zamanlarda Arnavutluktan ve Makedonyadan alı- nan gayri müsaid raporlardan dola- yı İngilterede Osmanlı hükümetine karşı hasıl olan husumeti teskine pek büyük yardım edeceğini ümüd ediyo- ruz. Bu hal komitemiz azasının da Os- manlı hükümetine samimi ve muhale- setperverane müzaheretlerini kazan- dıracaktır.) Vakıâ bu bir resmi müracaat ve tek. lif değildi. Ecnebi müdahalesini ta- sammun etmek itibarile de mahzur. dan salim görülemezdi. Ancak bu ko. misyonlara alınacak ecnebileri devlet hizmetine almış olmak yolunda zeva- hiri kurtaracak bir şekil bulmak İn- gilterede Balkan işlerinde salâhiyettar addolunan bu komitenin bu yolda hu» susi bir teklifine ehemmiyet verme. mekten daha hayırlı neticeler hasıl etmek ihtimalden hiç de uzak sayıla. mazdı. Şark vilâyetleri için bir İngi- liz umumi müfettişi tayinine razı ola. rak İngiltereden muvafakat taleb ve ricasında bulunmuş olan hükümet için bu şekil ehven sayılabilirdi. Berlin muahedesinden çıkan Arna- vutluk - Karadağ ihtilâfi yatıştıktan sonra silâhları ellerinde kalan Arna. vutlar ufak vesilelerle ve ağalarının, beylerinin, bayraktarlarının teşvikile orada, burada, ikide, birde hükümete kafa tutuyorlar, kıyam ve isyanda bu- lunuyorlardı. Hükümet asileri edip için asker gön. deriyor, kuleleri, köyleri tahrip edi- yor, iki taraftan adamlar ölüyor, is- yan bir müddet sonra başka tarafta gene böyle bir vesile ve Şekil ile yeni. den baş göstermek üzere teskin olu. nuyordu. Hükümet bu kıyam ve iğtişaşların hakiki, sosyal ve siyasi sebeplerini araştırıp bunlara göre ciddi tedbirler ittihazmı düşünmüyordu; Rumelide Bulgar nasıl toprağına merbut ise Ar. navudun da silâhından öyle ayrılmak İstemiyeceğini bildiği halde şiddetli bir emir ve icraat ile bunun başarılabile. ceği kendisine mümkün görünüyordu. Abdülhamid Arnavutlara karşı iki türlü siyaset kullanırdı; 1 — Nefi ve tağrip; 2 — Taltif, O pek azılıları yakalatıp oraya, bu. raya nefyederdi. Fakat daha ziyade Amavut eşraf ve kibarını rütbeler, ni. şanlar, atiyeler ile taltif eylerdi. Bu su- retle Arnavutlukta kıyam ve isyan kudreti imha edilmez ise de hünkâr kendisine merbut adamlar kazanırdı. Fitri zekâlarile Arnavutlar bu yok dan hükümetin zaalını istismar eyle- mekle meharet gösteriyor. Şımardıkça şımarıyorlardı. «Firzovike içtimanda Armavutlar bu «padişah babalarına» dokunulmamak şartile idare şeklinin tebeddülüne riza göstermişlerdi. Meşrutiyetin ilk günlerinden itiba- ren Arnavutların idareden memnun olmadıkları görülüyordu. Abdülhamid. den nall oldukları Tütuf ve ihsanların arkası kesilmişti. Başkım klüpleri bu memnüniyetsizliği besliyorlardı. Ar. navutlaria Türkler arasında münafo- ret uyandırmak isteyen harici, dahili münafıklar Arnavut memurların hak- sızlıklara maruz tutulduklarını ileri sürüyorlardı. Hükümet Arnavutluğu kanunu esasi ahkâmına göre Trak. ya veya Garbi Anadolu vilâyetleri gibi idare etmek istiyordu. Halbuki Arna- vutlar kendi hususi hayat şartlarma göre, kendi âlemlerinde yaşamağa alış. mışlardı. Arnavutlukta hükümet ta- mâmen yerleşmiş değildi. Fetihtenberi Debrenin (Küçük boğaz) köylerine Osmanlı askeri girmemiş olduğunu zik- retmek nüfuz ve kudret iraesindeki ih- mal ve teseyyübün derecesini göster. meğe kifayet eder. (Debreibâlâ) (Debreizir) (Yakova) (ipek) (Luma) gibi bazı mıntakalar. da askeri mükeiletiyet tatbik olunmaz gibi bir halde idi. Buralarda sanki yir- mi ile kırk yaş arasında kimse yoktu! Debrede her sene birkaç çingeneden büşka kura efradı bulmak pek müş- kül bir işti! Meşrütiyet ise o vakte kadar hemen, hemen hiç vergi vermemiş dağlı Ar. navutlardan bütün mükellefiyetleri talep ediyordu. Lumâ taraflarında ver. gi vermek istemiyen ve kıyam sden Ar- navutları kumandan Cavid paşa tedip etmekle uğraşıyordu. Kosovada bir (Oktruva) vergisi bile şebbüs olunmuştu. Dukakin kanunu ahkâmı hâlâ cari olan Malisyada Arnavudun silâh taşi- mamasına imkân olamazdı. Bir teca- vüze uğrıyanın hakkını hükümetçe ihkak edebilecek bir kudret gösterilme den evvel Arnavudun elinden silâhmı almağa kalkışmak tabii olarak onda kurbanlık koyun haline getirilmek is. tenildiği okanaatini uyandıracaktı. Hasmında da silâh bulunmıyacağını o düşünemezdi. Silâh tedariki güç bir şey değildi ya! Her Arnavud hükü- mete vermek için beş para bulamazdı amma martine, mavzere verecek on beş yirmi lirayı bulurdu! Bu sert ve hırçın huylu dağlı adamlar silâhsız kalmağa bir türlü razı olamıyorlardı. Esasen birkaç silâh toplamanın ne ehemmiyeti olabilirdi? Asıl lâzım olan bunu icap ettiren sosyal telâkkileri ve ekonomik icapları ortadan kaldırmak. la uğraşmaktı. Arnavudun elinden silâhını düşür. mek için onun hayat şartlarını değiş- tirmek lâzımdı. Yahud bu silâhlar cebren alınırsa sonra yenilerinin tedas rikine meydan bırakmayacak maişet vasıtalarını ona tedarik etmek iktiza ederdi. Keseler dolsa ve kalbleri kaza. nılsa silâh kendi kendine elden dü- şerdi! Bu ise yapılmıyor, yapılamıyor- du. Amavutluğun sarp, verimsiz dağlık arazisinde yaşıyan halkı (idarede vah. det) prensipine göre kasabalar, şehir. ler halkının maişet ve idare şartları. na birdenbire tâbi tutmağa kalkışmak pek acele etmek olduğu hükümetçe takdir edilemiyor, daha doğrusu han- gi yolun tutulması daha münasip ola- cağı kestirilemiyordu. İsa Bolâtin şimali Arnavutlukta hükümetin başına belâ kesilmişti. Mitroviçeye yakın Bolâtin köyü halkından olan bu adam Abdülha- mid devrinde hükümetten ziyadesile 1ütuf ve teveccüh görmüştü. Hünkâr kendisine değirmen taşı çıkan bir taş ocağı imtiyazı vermiş, şahsına otuz, karılarile çocuklarına beşer Hira aylık tahsis etmişti, İsa Firzovik içtimaımda evvelâ bita- raf kalmış, sonra İttihad ve Terakki cemiyetine meyletmişti. (Arkası var) alınmağa te