12 Temmuz 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 10

ya A A 2 2 Sahife 10 kn — are vee Ag B. Chamberlain'in nutku Hata» kurtuluş büyük akisler yaptı Polonya mahafili nutku büyük memnuniyetle karşıladı Varşova 11 (A.A) — Şalâhiyettar mahfiller, Chamberlain'in oDanzig hakkındaki beyanatını derin bir memnuniyetle karşılamaktadır. Bu mahfillerde İngiliz. Başvekili tarafından söylenen nutkun kimseye yeni birşey öğretmiş olmamakla be- raber İngilterenin hattı hareketini teyid ve teksif ettiği söylenmektedir. Ayni mahfiller, İngiltere Başvektti- nin Danzig hakkında açıkca bir ihti- Jâfta mütecavizi sarahaten tarif et- tiğini bilhassa kaydeylemekte ve Dan- zig statüsünde tek taraflı tadilât ya- parak Polonyada tecavüz addedilecek şekilde aksülâmeller teyit etmekten ibaret olan Alman nının Polonya hükümetince suya düşürüldüğünü . hatırlatmaktadır. Bu malyiller, Danzig ve Pomeranya- dan geçecek otomobil yolu hakkın- daki Alman talebine karşı Polonya- nın 26/3/939 da verdiği menfi ceva- bın İngilterenin Polonyanın tamami. yetini garanti ettiğine dair 30/3/939 da neşrettiği beyannamenin tarihle. rini karşılaştırmak suretile Polonya siyasetinin Almanyaya karşı istik- Iğlini tasdik etmekle İngiliz Başveki- Jinin Leh noktai nazarına temamile uygun bir şekilde hareket ettiğine işaret eylemektedirler, Polonyada görülen (sükünetin Chamberlain'in bütün temennilerine tevafuk ettiği siyasi mahfillerde söy- lenmektedir. B. Roosevelt Danzig işi için tavassut edecekmiş (Baş tarafı 1 inci sahifede) müracsat edilmesinden bahsediliyor. Bu usule Pragda neye riayet edilmi- yor, Çeklerin reyi neden sorulmu- yor?» Daily Express diyor ki: «Bu nutuk Almanyaya yeni ve taze bir ihtardır, İngiliz milleti icap ederse, Danzig için değil, milletlerin hür yaşaması ve saadet! için harp edecektir.» Daily Herald şöyle yazıyor: «Cham- berlain, dün açık bir lisanla konuş- tu. Şimdi artık Hitler, : Danzig yü- zünden bir karbe sebebiyet verecek olursa, bunu bile bile yapmış olacak- tır.» «Daily Telegraph» da şu satırlar okunuyor: «Nazilere, Danzigde bir kuvvet darbesine teşebbüs ettikleri takdirde bunun İngiltereye, Fransa- ya ve Polonyaya bir meydan okuma mahiyetinde telâkki edileceği ve bu memleketlerin tek vücut olarak mu- kabele edecekleri ihtar edilmiştir.» News Chronicle gazetesi, İngiliz milletinin, ne şekilde olursa olsun, yapılacak her tecavüze mukavemet etmeğe azmetmiş olduğunu yazmak- ta ve İngilterenin artık ricat ve te- reddüt etmiyeceğini ilâve eylemekte- dir Danzig âyanı eski reisi ne diyor? Paris 11 (A.A) — «Pelit Parislen» gazetesi evvelce Hitlerin samimi iş arkadaşı olan eski Danzig âyan mec- isi reisi Hermann Rauschnigg'in bir makalesini neşrelmektedir. Hitlere yapılacak olan sulh teklif- lerinde müteyakkız bulunulmasını tavsiye eden Rauschnigg, şöyle de- mektedir: «Halihazırdaki buhran bir çıkma- za sapmış gibi görünüyor. Çünkü Hitler geçen yıldanberi siyasi vazi- yette hasıl olan büyük değişikliği henüz anlamamıştır. Bu anlamayı şın neticeleri feci olabilir. Demokra- silerin beyanatı, bazı ihtarları tazam- mun ettikleri zaman bile şarta mual- lak vaidleri ihtiva etmektedir, Bu beyanatta inatçı bir parteneri ikna etmek istiyen bir eda vardır. Fakat beyanatın muhatabı (kendisinden beklenen şeyin tamamile aksini yap- | Amerikadaki akisler Vaşington ll (A.A) — Chamber- lain'in nutku, diplomatik mâhfiller- de pek müsaid bir şekilde ve sureti umumiyede demokrasilere karşı sem- pati gösteren siyasi mahfillerde de pek ihtiyatlı bir şekilde karşılanmış- tır. Siyasi mahfiller, dahili vaziyet pek nazik olduğu için Avrupa işleri hak- kında tefsirlerde bulunmaktan içti- nab etmektedir. Reisicümhurluğa namzed gösteril- mesi ihtimali olan Âyan Meclisinin muhalif odemokratlarından Clark, halihazırdaki bitaraflık kanununun tadiline itiraz ederek bu kanunun tadili kapalı bir şekilde Fransa ve İngiltere ile ittifak mahiyetinde ola- cağını ileri sürmüştür. Cümhuriyetçi mahfiller demokrat partisindeki (o ihtilâflardan istifade ederek Reisleümhuru, Âyan Meelisi- nin hariciye encümeninde bitaraflık | kanununun fadilini taleb ettiği za- man yeni bir hezimete uğratmağa hazırlanmaktadırlar, Bir Polonyalı müvezzie tecavüz edildi Varşova 11 (AA) Danzigde Polonyalı bir posta müvezzii, serbes şehrin mektuplarını tevzi ederken # nazinin hücumuna uğrıyarak ağır surette yaralanmıştır. Polis, müteca- vizleri bulamadığını beyan etmek- tedir. zaaf eseri, felce uğrayan bir irade nin ifadesi addeylemektedir.» «Le Journal, gazetesinde Andre Tardieu diyor ki: «Mihver, bizi bir cümlei asabiye maçına Soktu. Mukavemet etmek kâfidir. Çünkü mihver, ricat edecek- tir. Gazelelerimizden (birçoğunun keşfetmeğe uğraştığı Hitlerin sırrı, çarpışmayı bertaraf etmek için ba- ğıran ve tehdit eden bir firarinin sır. rından ibarettir, Fransızlar, bu tu- zağa düştükleri zaman safdilliğin hudutlarını aşmış oluyorlar, Alman mahafilinin mütalâası Berlin 11 (A.A) — Chamberlain tarafından söylenen nutkun şimdiki vaziyette bir değişiklik husule getir. mediği salâhiyettar Alman mahfil. lerinde söylenmektedir. İngiltere Başveklli, icap ettiği za- man İngilterenin Polonyaya yardım edeceğini söylemiştir. Bunu, şimdiye kadar yüz kere tekrar etmiştir. Fa- kat, bunu tekrar etmekle verdiği kararda bir yenilik olmadığı da mey- dana çıkmış oluyor. Almanlar cephane gönderiyorlar Danzig 11 (A.A.) — Buraya silâh ve cephane yüklü yeni Alman vapur- larının geldiği bildirilmektedir, Danzig 11 (A.A.) — Geçen gece denizden yeni silâh ve mühimmat gelmiştir, Bu malzeme Svhichau tez- gâhlarının depolarile elektrik fabri- kasına ve Belediye salhanesine yer- Jeştirilmiştir. Danzigde ehali mübadelesi teklifi Londra 11 — Avam Kamarasında muhafazakâr mebuslardan B, Ciy. desdale Danzig meselesinin halli için cenubi Tirolde tatbik edilen ahali mübadelesi sistemini B, Hitlere tek- lif etmesini ve Tunus için de B.-Mus- soliniye ayni tesviye tarzını ileri sür- mesini B, Chamberlaine tavsiye et- miştir. Hariciye müsteşarı B. Buttler ce. vap vererek demiştir ki; — «Bu mesele hakkında resmi ma Yümatımız yoktur. Lord Halifax bu bayramı (Baş tarafı 1 inci sahifede) j 1 — Gaziantep, Maraş, Seyhan, İçel ve Urfa vilâyetlerinin beherinden, biri parti ve biri de Meclisi umumi âzası olmak üzere ikişerden 10 arkadaş, (bü arkadaşların harcırahları Parti merkezinden tesviye olunacaktır.) 2 —C. H. P. Umumi idare heyetin- den iki arkadaş, 3 — Türkiye Büyük Millet Meclisin. den üç kişilik bir heyet, Antakyaya gt derek oradaki merasime iştirak ede- cektir. 4 — Yukarıdaki 3 maddede adı ge- | çen teşekküllerden seçilecek on beş arkadaş temmuzun yirmisinde Ada- nada birleştikten sonra tek bir heyet. | halinde ve Büyük Millet Meclisini tem. | sil eden heyetin de başında bulunacak , ölan zatın başkanlığında olarak An- takyaya hareket edeceklerdir. A — 23 temmuz günü, Partinin vi. lâyet başkaları tavafından Hatay Parti başkanlığına tebrik telgraflar çekilecektir. j B — Ana vatan dahilindeki bütün Haiköylerinde mevzua uygun hitabe- ler irad ve şenlikler tertip olunarağı gibi, 23/24 gecesi Halkevlerile Parti ve | Belediye binaları aydıntatılacaktır. Hatayda hazırlık Hatay 11 (AA) Kurtuluş bay- ramını kutlama proğramını hazırla- maya memur komisyon devamlı ola- rük toplanmakta ve yapılacak teza- hürat ve şenliklerin esasını tesbit ey- lemektedir. Şenlikler üç gün, üç gece devam | edecektir, Sabık başkonsolosumuzun bir daveti Antakya il (AA) — Sabık baş konsolos Fethi Denli tarafından So- gukolukta Ayvazoğlu otelinde bir aparatif daveti verilmiştir. Bu davette Hatayda bulunan korgeneral Muzaf- fer Ergüder, #crkalâde murahhas Ce. vat Açıkalın, albay Şükrü kanatlı, bir çok âskeri ve mülki erkân ve Parti mensupları, ecnebi konsolaslar, gör zeteciler hazır bulunmuşlardır. Top- lantı çok neşeli hava içinde gece ya- rısına kadar devam etmiştir. Şeker şirketinde her hangi bir tahkikat işi mevzuubahis değildir Ankara il (A.A.) — Son günlerde gazetelerde Türkiye şeker fabrikaları şirketi muamelâtı hakkında İktisad Vekâleti müfettişleri tarafından tef- tiş ve tedkikler yapılmakta olduğuna dâir bir takım neşriyata tesadüf edil mektedir, Öğrendiğimize göre, şeker şirketin- de yapıldığı Kaydedilen tedkikler, pancar fiatlerinin 30 paradan bir ku- ruşa çikarılmasından doğan masra- fın karşılanması için alınacak tedbir- lere aid bulunmakta ve teftişler de İktisad Vekâletine bağlı olan bilumum teşekküller ve müesseselerde Vekâle- tin zaman zaman yaptırdığı mütat teftişlerden ibaret bulunmaktadır. Bunun haricinde şirkette her han- gi bir tahkikat işi mevzuubahis değil- dir. ———— — — İstanbul Ikinci icra memurluğundan: 939 - 1384 Bir borçtan dolayı mahcuz ve paraya çevrilmesi mükarrer bir adet aynalı jar- diner bir maaa dokuz parça oda takımı iki kişilik karyola 17/7/9899 tarihine mü- sadif pazartesi günü saat 16 dan 17 ye kadar Beyoğlunda Kuledibinde Şahkulu sokağı Rubert apartımanının önünde açık arttırma suretile satılacaktır. Arttır- ma bedeli muhammen kıymetin “75 ğu bulmadığı takdirde 2 nei arttırma 21/7/839 tarihine müsadif cuma günü saat 16 dan 17 ya kadar icra edileceğinden talip olan- ların yevmi mezkürda mahallinde hasır bulunacak memura mürucaa$ eylemleri Hân olunuf. M. 2007 GERRARD EEE EEE EEE AVENE RR Bu mühim teklifi aklımızda tutaca- İtalyan gazetelerinin ümidleri 12 Teri Vatan bağrına doğru (Baştarafı 1 inci sahifede) Medeni bir cemiyetin ilk şartları ne- dir? Asayiş, intizam, yani can, mal emniyeti. Sonra hükümet, inzibat, Adalet, mahkeme, mektep, yol hasta- ne, köprü, ev, ocak v. 8. Bugünün gençliği şunları iyi bilsin: Henüz lise tahsillerini bitirmemiş olan nice evlâdımız daha beşikte iken, memleket hayat mücadelesi içinde idi. Ve yurdun istiklâl kurtarıldığı, havamızda cümhuriyet ışığı belirdiği saatlerde bile bahsettiğim yerler, ge- ne bahsettiğim kesif karanlık ortasın- dan çıkmamıştılar, Vatandaştan ver- gi isterdik, asker isterdik, iane ister- dik; lâkin yatalak bir idare o vatan- daşa en iptidal can emniyetini bile vermekten Acizdi, Sonsuz ve ölçüsüz mesafelerle dövüşmek lâzımdı, çıplak ve bakımsız yurdlara rahat, selâmet ve devlet fikri götürmek icap ederdi. Akân suların üzerine köprü, çöken İ damlara destek çıplak sırlara giye- cek ve bunlarla beraber bütün o öK- süz ve bakımsız kalmış yurda birçok medeni nimet yetiştirmek borcumuz» du/.. Doktor gibi, eczahane gibi kışla ve mektep gibi ürriyet gibi insanlık şuuru gibi vs. vs.. ği Bunlar ne ile yapılacaktı? Yılgın ve asırlardanberi bitik bir: cemiyetin yıkık bütçesi ile mi? Dermansız bilgisi ile mi? Halbuki büyük vazifemiz bu saydığım birkaç unsur içinde de niha. yetlenmiş olmuyordu. Sıtma ile, tra bomla diğer hastalıklarla, bilhassa cehil, taassup ve şekavetle güleşmeli idik... Oralardaki yurddaşlar'ın elinde. ki hayvanları hastalıktan korumak için baytari faaliyet iktiza ediyordu. Tarlalar, bahçeler gibi kafaları da zira» at ve harsa muhtaçtı. Ve bütün bun- lar parasızlık, adamsızlık gibi, en sa- lâbetli enerjileri bile eriten şartlar için- de vücüde getirilecekti... Evet herşeyden evvel asayiş, inzibat lâzımdı, bazen harici propagandalara bile âlet olarak medeniyete ve kanuna silâh çeken şuursuzluğu insan etmek gerekti, Lâkin bunlar kadar mühim bir nokta daha vardı, Hükümet nüfu. zunu kurarken zülmün, tahakkümün ve fena İdarenin Leessüsüne imkân bır rakmamak. Zira ideal o idi ki, anarşi devrilsin, fakat hakla hürriyet ayakta dursun. Tagallübü öldürmek birinci işli; fakat gidenlerin yerine başka tarzda bir (mütegallibe) smıfı üret. memek şartile! Sonra? Evet sonrası var... Bütün bu ücra, fakat aziz vatan köşelerine şi- mendifer, yol, elektrik, halkevi, bedeni terbiye, edep ve nezahetle edebiyat ve fikir götürmek vazifesi vardı. İlk ve orta tahsili olsun yoöluna koymak, mahalli ihtiyaçları önliyecek memur ve saire yetiştirmek mecburiyeti mev. cuttu. Daha sonra gene istiyorduk ki vat nın o semtlerinde küçük milli sanâyi sönmesin, ahali muhtelif nevide istih. sale alışsın; ihtiyacına göre kredi mü. esseseleri bulsun ilh... İşte geçen gün Mecliste Dahiliye Vekilinin bahsettiği Tunçeli, bütün bu faaliyetlere sahne ittihaz edilmek ars Zu olunan vatan paftalarından biri- dir, Ezeldenberi yapılmamış olan bü şeylerin hepsi bir büyü eseri olarak birdenbire tamamlandı mı?... Hiç bir samimi adam böyle mânasız bir iddia- da bulunamaz, Yalnız çok haklı ola- Tak ve yerinde bir iftihar duyarak söy» liyeceğimiz şey şudur: Bütün şu ha- yati işlerin pek çoğuna başlandı, ve mühim bir kısmı tamam edildi. Hakkı seven, hakikati da sever. Doğruya mertçe dostluk edemiyen, inanınız ki iğriye de kuvvetle düşmanlıktan âciz- dir. Burada muvafıklık, muhaliflik yok. Ortadaki dava yalnız yurd, yalnız millet davasıdır. Eğer bin türlü güç- lükle yapılabilen bir vatan hizmetini takdirden üşenecek kadar cimri gö- nüller varsa, bunları hiçbir sevgiye ve hürmete lâyık görmemeliyiz. Ve ken- dilerini himmetsiz birer vicdan kölü- rümü saymalıyız. İşte vatan gözümüzün önünde; dü- nünü ve bugününü dolduran bin türlü şeref ve acı ile beraber yeni nesillerin büyük himmetlerine göğüs açarak u- zarımış duruyor, Ona, lâyık olduğu yarını kim temin edecektir? Elbette bugün yetişmekte olan fedakâr ve mü. nevver çocuklar. Anadolunun birçok köşesi yakın zamana kadar Tunçelin- den pek farklı değildi, Milli kalkınma savaşı umumi ve bü- tün memlekete şamildir. Bütün vilâ. yetlerimiz — ve bunların arasında Tunceli, Elâzığ v.s. — birçok unsur istiyor, Memur olarak, asker olarak, öğretmen, zira&içi baylar, bankacı, mühendis ve her şey olarak! Bir Alman münevveri bir İngiliz lordu en uzak sömürgeye koşmaktan kaçınmaz. Ve oraya giderken kendi milletinin medeniyet unsurlarını da beraber götürür. Münevver, fedakâr ve idealist Türk genci başka türlü mü hareket edecek? Elbette hayır! Şu noktayı hemen tesbit edelim; memleketimizin iç kalkınması, mede- ni ve iktisadi ümranı artık kollektif bir iş olmuştur. Bunu yalnız bütçeye bağlı bir resmi faaliyetten beklemek memleket hakkında hiç bir geniş ideal beslememeğe muadildir diyebiliriz. Onun içindir ki yeni verim sahaları. na milletin genç ve kurucu enerjileri- ni davet ediyoruz. Bir ciheti daha unülmıyalım; Türkiye Millet Meclisi, memleketin hayrı namına kendisin- den istenilen kanunu verdi. Bu vaâzi- yet karşısında hükümetin hassasiyeti ne olacaktır? Şüphe yok ki, bunu hil- mek isteriz. Zira idare başındaki ar. kadaşlarımızın himmetinden bekledi. ğimiz şey çoktur, Ancak bir husus üzö- rinde ayrıca duracağız: Resmi bir $i- falı olan veya olmiyan herkes şunu bilmelidir ki, yeni Türkiyede hiç bir suretle sergerdeliğe artık müsaade yok» tur, Hiç kimsenin, gerek köhne ana- nelerle cahil biçareler aldatarak, ge- rek herhangi bir kuvveti suiistimale cüretlenerek başkasının tepesine sıç- rTamasına milli şuur izin veremez. Ye- ni rejimin yeni rahunu Cümhürreisi çok evvel söyledi: Kanuna hürmet ve anarşiden nefret. Ancak bir nükteyi dikkatimizden kaçırmıyalım: Kanuna hürmet mef- humu efrad kadar, hattâ bazı defa on- dan ziyade o kanunu tatbik ile mükel- lef olan memurun vicdanına hükmet. mek gerektir. Çünkü sergerdeliğin, mütegallibeliğin en şeni şekli, âmme. ye hürriyet ve hak için kuruk muş ulan bir düsturu, kendi şahsi maneviyalımıza âlet etmektedir. Ve bu öyle muzlim bir zihniyettir ki, nerede raslarsak mahvetmekle mükellefiz... Dahiliye Vekili bu mebhasteki İnce hassasiyetini isbat eden pok kıymetli deliller göstermiştir. Şimdiden sonra da kendisine büyük başarılar dileriz. Fazıl Ahmed Aykaç Darüşşafaka müdürlüğünden Mali sene sonuna kadar mektebe lüzumu olan 65000kil0 ekmek kpalı zarf uşulile alınacaktır. İlk muvakkat teminat 440 liradır. Şeraiti öğrenmek istiyenler Nuruosmaniyede Türk Okutma Kurumunda görebilirler. İhalesi 17/7/939 Pazartesi günü saat 14 te ayni yerde yapılacaktır. (5083) Toprak mahsulleri ofisi İstanbul şubesinden İdaremizde takriben £. 9000.—/— «dokuz bin» sterlinlik Çekoslovak ta- kası satılacaktır. Taliplerin 17/7/939 Pazartesi saat müracaatları. (4975) 14 e kadar İdaremize Izmir Telefon Müdürlüğünden.. 1 — İdare ihtiyacı için muhtelif cins telefon kabloları kapalı zarf usulile eksiltmeye çıkarılmıştır. 2 — Bu kablolar cif İzmir olarak muhammen bedeli «5960» beş bin dokuz yüz allmiş lira, muvakkat teminatı «44To dört yüz kırk yedi lira olup, eksili- mesi 14 Temmuz 1939 cuma günü saat 10 da, İzmir telefon müdürlüğü bina. sında müteşekkil satın alma komisyonunda yapılacaktır. 3 — Talipler, muvakkat teminat makbuzu veya banka mektubu ile kanü- ni vesalki muhtevi kapalı zarflarını o gün saat 9 za kadar mezkür komisyona verilecektir. 4 — Şartnameler her gün İzmir telefon müdürlüğü ile İstanbul telefon müdürlüğü levazım âmirliğinden parasız verilecektir. (4053) a