30 Mayıs 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

30 Mayıs 1939 —— — — AKŞAMDAN AKŞAMA Mandolinli ve fraklı çocuklar... Not deflerimin kenarına bir mer. ru koydetmiştim. Orada eskisin diye bıraktım. Aradan epeyce vakıt geçti. Şimdi çıkarıyorum. Bazı yemekler taze yenir. Bazıları da azıcık bayatlatılır. zeytinyağlılar gibi... ) Vilâyetlerden çocuk bayramlarımna dair resimler gelir. Bunlara alâkayla bakarım. Evlâdlarımızın ne kılıkta, ne bünyede olduğu kimi alâkadar et- mez? Fakat iki tanesi bilhassa dik. katimi celbetti. Frak giyen çocuklar grupu... Bir. Mandolin çalan çocuklar grupü.. Frak giymek!.. Umumiyetle bü- tün vatandaşlar için temenniye şa- yan... Keşke şu Sümerbank fabrika- larının üç yüz küsur kuruşluk ucuz elbise devresini aşsak... Hattâ her köy- lümün bir gardrobu olsa... Ekser va- İ tandaşlarımızın frakları da bulunsa...! O devirde miyiz ki, falanca kasa- | bamızın falanca mektebinde çocuk- lara - rövü artistleri gibi - bayram gününde frak giydirilmiş?... «Heves- lendirmek içini» diyelim.. Fakat » tekrarlıyorum ki, kimsenin gönlü nü kırmak niyetinde değilim - bari biçimli, zevkli birşey yapılsa... Zavallı yavrucaklar bu fantezi kılık içinde acınacak bir hale sokulmuş... Panta- lonla yelek arasında üç parmaklık beyaz bir mesafe var, Oğlancağızın donu görünüyor. Hiç olmazsa fotoğ- raf çekerken düzeltilseydi. Gelelim mandolinli grupa... Tasavvur ediyorum: Ebeveyn ara- sında söylenenler bulunmuştur: — Herşey biltide bumu kaldı? - demişlerdir. Fakat öteyandan prensip namına sesler yükselmiştir: — Musiki ruhun gıdasıdır! Bunun üzerine mandolinli kosko- ca bir grup teessüs etmiş... Ve işle re- simler o çıkarılmış... Gazetelere de gönderilmiş. Fakat zavallı yavruların kiya- fetleri sırıtıyor... Hele birinin pabu- Gü, su içen bir kedinin ağzı gibi kos- Diyelim ki o tesadüfi... Ya ötekiler?.. Onların da ayakkabılarına «Bayram günüdür. Resim çıkarılıyor!» düşün- cesile bir fırça vurulmamış... Bunlar ufak teferruat amma, der- hal akla şunu getiriyor: «Ayranı yok İçmeğe, atla gider su içmeğe!' * Geçen gün Bulgar üniversitelileri. ne dair gazetemizde bir yazı intişar etti. Biz Türklerin hiç bir milletten Aşağı olduğumuza kani değilim, fa- kat her milletten de alacak dersleri miz olduğuna kanaatim yardır, Bulgar talebeye, bayram günle rinde bir çorak saha Burayı ağaçlarlarmış. Onların - ve onlar gibi hareket edenlerin - yadı- gârı olarak memlekete ormanlar hediye kalmış... Frak ta heveslenecek, heveslendi- rilecek şey... Fakat ben ağaç dikmeye heveslendirmeyi (o tercih ediyorum. Mandolin çalmalı; doğru... Fakat tozsuz, çamursuz pabuca daha evvel teşvik etmeli, (Wâ - Nü) AKŞAM Şehrin imarı B. Prost tafsilât uv “e | planlarını hazırla- mıya başladı Şehircilik mütehassısı B. Prostun hazırladığı İstanbul ve Beyoğlu nâ- m plânının bazı noktalarına Nafia Vekâleti itiraz etmiş, bu itirazlara Belediye cevab vermişti. Nafla Vekâ- leti bu cevaplardan hangisinin red, hangisinin kabul edildiğini benüz bildirmediğinden Vali ve Belediye Reisi Dr. Lütfi Kırdar, Ankarada bu lunduğu zaman tedkiklerin biran ev- vel neticelenmesini Vekâletten rica etmiştir. B. Prost nâzım plânında Vekâletin itiraz etmediği noktalar etrafında tafsilât piânlarını hazırlamağa baş- lamışlır. Bunun için şehir içinde ye- niden açılacak caddelerin istikamet- leri de tesbit ediliyor. Mütehassıs, şehrimizde bu seferki ikametinde İs- tanbul ve Beyoğlunun tafsilât plân- larını behemehal ikmal edecektir. Bu plânların tanzimi bittikten sonra tatbik sahasına sokulması için bir mesai programı hazırlanacak, şehrin imarı için müstacel görülen işler da- ha evvel, diğerleri daha sonra olmak üzere sıralanacaktır. Isçi mümessilleri İş dairesi bazı müesseselerde yeniden intihab yapılmasını bildirdi İş ihtilâfları nizamnamesinin tat. biki hükümlerinden olarak iş yerle. rinde mümessil seçimlerine devam edilmektedir. Şimdiye kadar beş yüz- den fazla iş yerinde mümessil inti- habı ikmal edilmiş, seçilen mümes- sillerin adları iş dairesi üçüncü min- taka âmirliğine bildirilmişlir. Bazı yerlerde patronların işçilere danışmadan arzu etijklerini mümes sil yapıp adlarıni mıntaka âmirliğine bildirdiklerinden şikâyet edilmiştir. Üçüncü mıntaka âmirliği bu hususta tedkikat yapmış ve bası inlihapları feshederek yeniden seçim yâpilması- ni patronlara bildirmiştir. İş kanunu hükümlerinden olarak neşredilen iş ihtilâfları nizamname. sine uygunsuz hareketle devam eden- ler cezalandırılacâklardır. Üçüncü mun- taka âmirliği seçimin ne şekilde yapi- Jacağı hakkında bir de izahname ha- zırlamış ve iş yerlerine tevzi etmiştir. Parti ve Halkevleri dün : donandı Beşinci kurultayın toplanması mü- nasebetile memleketin her tarafında olduğu gibi şehrimizde de Halk Par- tisi ve Halkevleri binaları Türk ve Parti bayraklarile süslenmiş, gece bi- nalar elektrikle tenvir edilmiştir. Biribirlerini yaraladılar Galatada Ralfle Hikmet bir para meselesinden kavga etmişler, evvelâ Ralf Hikmeti bıçaklamıs, Hikmet de bu esnada bıçağını çekerek Raifi bir kaç yerinden yaralamıştır. İşe el ko- yan zabıta memurları yaraları ağır olan Hikmeti (hastaneye kaldırmış- lar, Raifi de tedavi ettikten sonra ka- nun! takibata başlamışlardır, | Yerli kumaşları Ingiliz | Beyazıt meydanı kumaşı diye Sürenler | Wuzenin önündeki Tedkikat yapmak üzere ya- kında Ankaradan bir heyet ne Yerli malı kumaşlar üzerine «Bu mal İngilterede yapılmıştır» ibareli damga vurularak satış yapılması üzerine ticaret odası tarafından ya- pılan tedkikler bitirilmiştir. Piyasada daha esaslı tedkiklerde bulunmak üzere yakında Ankaradan şehrimize bir heyet geleceği haber alınmıştır. Bu heyet ticaret odasile de temaslarda bulunacak ve oda ta rafından yapılan tedkikat etrafında izahat alacaktır. Halkın daha ziyade kandırılması- na meydan verilmemek üzere ne $6- kilde mücadele edileceği tesbit edile. cek ve derhal faaliyete geçilecektir. Zincirlikuyu yolunda bir kaza Otomobile çarpan motosiklet parça parça oldu Evvelki gece Zincirlikuyu - Büyük. dere yolu üzerinde bir olomobil - mo- tosiklet müsademesi olmuştur. Kara- kin isminde bir genç arkasında Mirza İ isminde bir arkadaşı olduğu halde motosikletini son süratle Zincirliku. yudan Büyükdereye doğru sürerken, mukabil cihetten de B. Onniğin idare. sinde hususi bir otomobil, hemen he- men aynı süratle karşısına çıkmıştır. Virajda birbirlerini görmelerile çar- pışmaları bir olan bu otomobil ve mo- tosiklet kullanıcılarından B. Onniğe bir şey olmamış, fakat gerek Karakin, gerek Mirza, muhtelif yerlerinden ya- ralanmışlardır. Hurdahaş olan motosikletin parça. ları birer tarafa dağılmış, işe el koyan zabıta memurları, Karakin ile Mirza- yı hastaneye nakletmişlerdir. Karaki- nin yaraları tehlikelidir, R. Onnik sor- gu altına alınmıştır. Tahkikat devam etmektedir. Küçüksu plâjı yakında açılıyor Şirketi Hayriye tarafından Anado- luhisarında yaptırılan Küçüksu plâ- jının inşasi yakında ikmal edilecek ve plâj halka açılacaktır. Plâj ağzı- nın temizlenmesi ameliyesi de biti. rilmek üzeredir. B. Prost Bursanın da plânını yapacak Şeşireilik mütehassısı B. Prost Bursanın da imâr plânını yapmayı esâş itibarile kabul etmişti. Bursa Belediye reisi B. Neşet, şehrimize gel- miş, B. Prost ve imar müdürü B. Hüsnü ile Bursa plânı etrafında gö- rTüşmüştür. Maarif müfettişleri Ankaraya gittiler Ders senesinin bitmesi münasebe- tile Maarif Vekâleti, müfettişlerin bir sene zarfında mektepierde yaptıkla- rı teftişlerin neticeleri otrafında İza- hat almak üzere bütün müfettişleri Ankaraya davet etmiştir. İstanbul müfettişleri de dünkü trenle şehrimiz- den hareket etmişlerdir. Vekâlette müfettişlerin iştirakile bir toplantı yapılacaktır, dükkânlar istimlâk ediliyor Beyazıdda İnkılâp müzesinin önün- deki dükkânların istimlâk edilerek yıktırılacağı tak. Dükkânl rm istimlâk paraları tesbit edilmiş ve karar alınmak üzere daimi encü- mene müracaat edilmiştir. Daimi en- cümen menfaati umumiye kararı verdikten sonra İstimlâke başlana- caktır. İstanbul balıkhanesinin önündeki on dört parça binanın istimlâk be- delinin tutarı olan 112 bin liranm gönderilmesi için belediye tarafından Nafla Vekâleti nezdinde teşebbüsler yapılmıştı. Vekâletin bu parayı bu hafta içinde göndermesi bekleniyor. Bundan sonra hissedarların istihka- kı, istimlâk bedeline razı olanlara derhal verilecek, razı olmıyanların parası da bankaya yatırılacaktır. Bu itibarla nihayet bir hafta, on güne kadar buradaki binaların yıktırılma- sına başlanacaktır, ; Denizyollarında hazırlık Dün Denizbank idare meclisi toplandı Ay başından itibaren faaliyete ge- çecek olan Denizyolları işletmesinin umum müdürü B. İbrahim Kemal dün Denizbankta meşgul olmuş ve Vekâletten aldığı emir mucibince muhtelif meseleler hakkında görüş- mek üzere Denizbank meclisi idare» sini içlimaa davet emiştir. Dün yapılan toplantıda Denizbank müdürü ümümi muavini de bulun. muştur. İçtimada bilhassa tasfiye iş- lerinin mevzuubahs olduğu haber alınmıştır. Diğer taraftan yeni Vekâletlerin, bu arada Muhabere ve Münakale Ve- kâletinin teşkilât kanunu ayın otuz birinde Resmi Gazetede ilân edilecek ve 1 hazirandan itibaren tatbikata geçilecektir, Üçüncü ceza mahkemesi dün davalara bakamadı Dün öğleden sonra asliye üçüncü ceza mahkemesi âzasından B. Nuri birdenbire hastalanmış, diğer âza bâ- yan Nadire de İstanbul adliye encü- meni kararile muvakkaten beşinci hukuk mahkemesi âzalığına nakle. dildiği cihetle üçüncü ceza mahkeme- si heyeti teşekkül edememiştir. Bu yüzden öğleden sonra bu mahkeme davalara bakamamış ve listede bu- Tunan 19 dava başka güne birakıl- miştar, Vali ve Belediye Reisi bugün geliyor Vilâyet ve Belediye bütçelerini tes- tik ettirmek ve diğer Belediye ve Vi- lâyet işlerini neticelendirmek üzere Ankaraya giden Vali ve Belediye Reisi Dr. Lütfi Kırdar, bugünkü trenle şehrimize geliyor. Belediyeler bankasından istikraz edilecek beş milyon litaya aid muamelenin intiaci için Belediye muhasebe müdürü B. Muhtar bir kaç gün daha Ankarada kalacaktır, Amerika ile ticaret anlaşmasının bir izahı Türkiye - Amerika anlaşması 9 mâ» yıs tarihindenberi tatbik ediliyor. Her gün Türkofise gelerek anlaşma hakkında sual soranlar çoktur. Bis bu Sualleri gözününde tutarak, elde ettiğimiz mladmata göre, anlaşma- da, en mühim nokta olan tediye me Selesini izah etmeği faydalı bulduk, Anlaşma, serbes döviz esasına isti- nad etmekledir. Fakat ithalât tacir. ba ithal edilen mala karşı nasıl döviz verilecek? Çünkü piyasada çıkan gâa- rip rivayetlere göre, Amerikan mal larına döviz ( verilmiyormuş. Vakia anlaşmada böyle bir madde varmış amma, tatbiki kabil değilmiş... Anlaşmadaki madde şudur: sAmo- rika Birleşik devletleri menşeli tabii veya mamul müstahsalâtın ticari it- halâlına müleallik tediyatın transfe- ri için mezkür takvim yılı zarfında Türkiye cümhuriyetinin ticari itha- lâlının mecmu kıymetine nisbetle, Amerika Birleşik devletlerinden 1 kâ- nunusani 935 den 31 kânunuevvel 935'e kadar olan müddet zarfında yapılmış olan ticari ithalât mecmuu nisbetine tekabül eden meblâğdan dun olmuyacak bir serbes döviz meb- Jâğı temin edeceğini taahhüd eder.» Yukarıya yazdığımız fıkra anlaş- manın 9 uncu maddesidir. Anlaşma» ya bağlı mektupta, bu madde daha ziyade tasrih edilmektedir. Yani 1 kâ- nunusani 935 den 31 kânunuewvel tarihine kadar devam eden umum ithalât mecmu kıymetinin yüzde 10,91 i Amerikan ithalâtına tahsiş O sene zarfında ithalâtımızın mecmu kiymeti 100 milyon küsur lira id. Demek öluyot ki Amerikan ithalâtı- na 10 milyon 91 bin lira kadar ser- bes döviz verilmesi taahhüd edil- mişlir. Bu vaziyet karşısında, Ame- rikadan en aşağı bu nisbet dahilin- de ithalât yapacağız. Htaıra gelen bir sunl var; «Acaba bu mikdardan aşağı malların dövizi ne zaman verilecek?» Anlaşmaya bağlı mektuplardan birinin $ üncü fıkrasında, bu gibi hadiseler vukuun- da her iki taraf arasında yeniden an- laşmalar yapılacağı tasrih edilmiştir, Görülüyor ki, ortada anlaşılmıya- cak bir şey yoktur. Türkiye - Ame- rika anlaşması, iki memleket arasın- daki ticari münasebetleri kolaylaş- tırmığa ve arttırmağa bir vesile töş- kil edecek mahiyettedir Hüseyin Ayni Nişantaşında Çocuk bahçesi olacak saha Nişantaşında Valikonağı caddesin- de Emek apartımanı yanındaki yeşil sahadan bir kısmının çocuk bahçesi olacağını yazmıştık. Belediye bu sâ- hayi Emlâk bankasından satın ala- caktır, Bu yerin satın alınması v9 bahçe halinde tanzimi için elli bin Iraya ihtiyaç görüldüğü anlaşılmıştır, Belediye banka ile bugünlerde te- maslara başlıyacaktır. Bahçenin tan- ziminden evvel Harbiye yemekhane- sinin önündeki duvarın geri çekilmek suretile caddenin yirmi beş metreye genişletilmesi işi ikmal edilecektir. «30 arkadaş 300,000 lira kazandı!» musabâkamıza gönderilecek kuponlar Yarın Akşama kadar kabul edilecektir, Acele ediniz. | 1