28 Mayıs 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Son dakika İngiltere, Japonyadan çabuk cevab istiyor Ayni zamanda vapurlarını himaye için tedbir alacak Paris 28 — Londradan gelen he berlere göre Japon gemilerinin Çin sularında İngiliz vapurlarını durdur- Ması ve araştırma yapması büyük &sabiyet uyandırmıştır, Japonya, İn- giliz amiralinin protesto motasına bir iki gün içinde cevap vermezse İn- giltere icap eden tedbirleri alacaktır. Japonya Çin ile harp halinde ol mMağığını iddia etmektedir. Bu sebep- le imuharip devletler hukukundan istifade le Çin sularında gemileri dur- düramaz. Eğer muharipse © ee man Amerikanın Japonyaya karş bitaraflık kanununu tatbik etmesi lâzımdır. Halbuki Japonya harp mal semesinin yüzde ellisini Amerikadan almaktadır. İngiltere her balde'askeri tedbir- ler alacak, İngiliz vapurları himaye edilecektir. Fransız Hariciye Nazırının nutku Türk * Fransız ittifakının pek yakın olduğunu söyledi Paris 28 — Mariciye Nazır B. Bennet dün ticaret komitesinin ay- hk toplantışı münasebetile o verilen siyafette bir nutuk söylemiş ve de miştir ki: «İngiliz . Fransız ittifakı çok kuvvetlenmiştir. Bugün iki mem- Jeket bir memleket gibidir. Fransız - İngiliz - Sovyet oanlaşması ve akdi pek yakın olan Türk - Fransız ittifa- kı, Fransanın vaziyetini daha ziya- de kuvvetlendirecektir.» Hariciye Nazın dünkü kabine top- Jantısında siyasi vaziyetten bahseder. ken Türk - Fransız müyakeresinin bitmek üzere olduğunu, pek yakında Türk - İngiliz müşterek beyanname si tarzında bir Türk . Fransız müş- terek o beyannamesi oneşredileceğini söylemiştir. Fritz Kuhn kefaletle serbes bırakıldı New - York 27 (A.A.) — Fritz Kuhn, ticvabından sonra kefalete rapte- dilerek tahliye olunmuştur. Kuhn, Alman - Amerika birliğinin kasasından 15 bin dolar çaldığını in- kâr etmiştir, B, Politis geldi Bir hakemlik yapmak için İstanbula geldi Yunanistanım Paris elçisi beynel mile hukukçulardan B. Politis, re- fikası ve oğlu ile birlikte dün İstan- bula gelmiştir. B. Politiş Kütahya - Balıkesir hattının müteahhidi bu- Yunan Julius Berger şirketi ile hükü- metimiz arasında çıkan ihtilâf müna- sebetile baş hakem intihap ediimiş- tir. Hükümetimizin hakemi Sinop mebusu avukat B. Yusuf Tengirşenk- ir. Alman hakemi Motke bu sabah- ki ekspresle gelmiştir. 'Türk, Alman hakemleri ve B. Politis bu akşam An- karaya hareket edeceklerdir. Litvanyada 20 Alman cezalandırıldı Kaunas 277 (A.A.) — Son zamanlar. Ma Litvanya makamları menfi propa- e e Ala beciye eömle: sp Müdafaa Ke . muavinliği Meskeva 27 (A.A.) — Hava generali Proskurof, müdafaa komiser muavin. .liğine tayin edilmiştir. Bu suretle Kı- mi ordu komiser muavinlerinin adedi beşe çıkmıştır. Bunların isimleri şun- Jardır:; Meklis, Kubik, Şadeuko, Budenni ve Proskurof. Leh konsoloshanesinin cam- larını kırmışlar Varşova 27 (A.A.) — Buraya gelen bir habere göre Köngsbergdeki Polon- ya konsoloshânesinin camları meçhül im tarafından rini ve polis Sovyet Rusya ile müzakere Polonya, anlaşmayı kolay- laştıracak vaziyet aldı Moskova 28 — Sovyet Komiserler Vekili reisi ve Hariciye Komiseri B. Molotof dün İngiliz sefirile Fransız maslahatgüzarını kabul etmiştir. İki siyasi mümessil Fransız - İngiliz pro- jesini tevdi etmişlerdir. Hariciye Ko- miser muavini B, Potemkin tercü- manlık vazifesini yapmış ve B, Molo- tof bazı noktalar hakkında izahat al- miştar. Paris 28 — İngiliz - Fransız - Sov- yet anlaşmasının yakında imza edile- ceği ümid ediliyor, Buraya gelen ha- berlere göre, Polonya hükümeti, an- laşmayı kolaylaştıracak bir vaziyet | almıştır. Sovyet kıtalarının Polonya topraklarından geçmesine razı olma- makla beraber, Sovyet Rusyanın mal- zeme ve saire suretile muavenetini kabul etmektedir. Polonya ordusu Başkumandanı ge- neral Smigiy Rydz'in yakında Lom draya gideceği bildiriliyor. z Romanya kralı nereye gitti? Bükreş 27 (A.A) — Kral sant 20 de | Bükreşten ayrılmıştır. Nereye gittiği belli değidir. B. Ghamberlainin kitabı Temmuzda “Sulh için mücadele,, unvanlı bir kitap neşredecek Londra 27 (A.A.) — Neville Cham- berlain, temmuzda «Sulh için müca- dele isimli kitabını neşfedecektir. Mu- maileyh bu kitabda mayıs 1937 de İk- tidar mevkiine geldiği günden itiba- ren nisan 1999 da İngiliz - Teh itti. fakının akdi ie İngiltere hükümeti. nin siyaseti değiştiği güne kadar bey- nelmilel sahaöz sarfettiği gayretleri anlatacaktır. Kısa bir mukaddimede Chamberlsin İngilterenin hiçbir der- letin diğer devletlere kuvvet kullana- rak hâkim olmasına müsaade etmiye- ceğini teyid etmektedir. Junan Hayri Kİ tay. edilmiştir. Çikolata fab fabrikasında bir aza Küçükpazarda bir çikolata fabri- kasında Kazancılık eden Necati, şe- ker kazanının derecesinin fazla yük- selmiş olduğunu görerek kazana su koymakta iken, buharın tazyikile dışarı taşan şeker hamuru, gerek Necatinin, gerek çırakları Koço ve Kirilosun muhtelif yerlerinden yan- malarına sebeb olmuştur. Hadiseden haberdar olan zabıta, yanıkları tehlikeli olan Necatiyi Cer- rahpaşa hastanesine yatırmış, diğer- 4 de tedavileri öpecek evlerine | AKŞAM | Orman tahdid komisyonları Rels ve âzalara yevmiye verilecek Ankâra 27 (Akşam) — Ziraat Ve- kâleti orman kanundnân orman tah- dü komisyonlarına taallük eden maddelerini değiştiren yeni bir ka- nun lâyihası hazırlamıştır. Lâyihanm esbabı mucibe mazba- tasında tahdidi yapılacak ormanlar hakkında şu izahat verilmektedir. sTahdidi yapılacık orman sahaları ye- künu, şimdiye kadar hatırlanan İstatis- tiklere göre, 5 milyon 309 bin 381 hektar- dır. Bir tahd'd komüsyonu senede 16 bin hektar orman tahdid edebilmektedir. Bu- nun için tahdid komisyonlarının miktâ- kini mühim miktarda artırmak lâzımdır. Yüksek orman tahsili görmüş teknik elemanların azlığı odolayızile mühendis Muaviulerinin de tahdid komisyonlarında aza olarak kullanılmalarile karşılanabile- cektir. Komisyon reisi ve azalarına yevmiye verilecek «Senenin ön bir ayını çadır içinde g&- giren ve medeni ihtiyaçlardan uzak ve fe- ragatle çalışan komisyon aza ve reislerine yevmiye verilmesi zaruri görülmektedir. Kanun orman istimlâk işlerinin fki se- mede bitirilmesini Amirdir. Halbuki istim- Mik mevzuu etrafında toplanan orman sayısı 503 dir. İstimlâk işi bir çok safha- arzettiğinden bu müddetin dört sene mdidi zaruri görülmektedir.» Proje ile orman kanununun On ikinci maddesinin üçüncü fıkrası şu şekli al- maktadır «Ehli vukuf ile kâfiplere vazifeye gide- cekleri yerlere kadar, kilometre başına 30 kuruşu geçmemek üzere mutad nakli va- mtaları ücreti verilip başka harcırah ve- rilmez. Memur olsün ücretli olsun rels ve azalara dahi ayni şekilde nakıl vasıtaları Gcreti verilmekle beraber vazife başında geçirdikleri her gün için rüse 250 kuruş ve azelara 200 kuruş yevmiye verilip baş- ka harcırah verilmez.» Maarif mufettişleri toplanıyr Ankarada yapılacak bu toplantıda müfettişlere direktifler verilecek Ankara 77 (A.A.) — Maarif Veki)- Miği müfettişlik kadrosundaki açıklara öğretim sube müdürü Muhsin Binal, Vefa lisesi müdürü Osman Horasanlı, Ankara lisesi fizik öğretmeni Arif Öğet, ilk öğretim şube müdürü Hay- rullah Örs, teknik öğretim şube mü- dürü Ferit Saner, Gari enstitüsü ta- rih öğretmeni Cemil Borsan, Anlal- ya sesi müdürü Süleyman Demir, Samsun Maarif müdürü Muhiğdâin Akdik, İzmir kız lisesi direktörü Nec- meddin Onan bü yeni kadroya alın- mışlardır, Mevcut Vekillik müfettiş- lerile bu kere tayinleri yapılanlar bir ihtisas proğramına göre tavzif edile- ceklerdir. Bu hafta içinde bütün müfettişler Ankarada toplanacak ve teftiş işleri hakkında kendilerine direktifler veri- lecektir. Parti umumi idare heyeti azalığı Ankara 27 (A.A.) — Konya mebu- su Tevfik Fikret Sılay, parti umumi idare heyetinde münhal bulunan aza. liğa riyaset divanınca tayin edilmiş- tir. : Resmi kütüphanelerdeki kitapl bir Hetesi neşredilecek Ankara 27 (Telefonla) — Maarif Vekâleti, bütün yurddaki rösmi kü. tüphanelerde bulunan Kitapları tes- bit ve kaydettikten sonra bunların Mstelerini neşretmeğe karar vermiş- tir, Bu iş en çok bir sene zarfında bi. tirilecektir. Bu bususta tertibat alın- mağa başlanmıştır. Türkçe, arapça, farsça kitapların fihristleri ayrı ayrı bastırılacaktır. İstanbulda kütüphaneler tasnif he. yeti reisi B, Mehmed Ali ile Topkapı sarayı müzesi direktörü B. Tabsin Öz, basma yazı ve resimleri derleme di- rektörü B. Selim Gerçek ve Üniversite kütüphanesi direktörü Fehmiden mü- teşekkil bir mi bir gelinin progra. t m hazırla ği yeniden tayinler yapılmıştır. Yüksek | | Mamulâtı ucuzlatmak içir alınacak esaslı tedbirler Seri ve tip halinde mamulât yapılacai elyevm işliyen fabrikalar, ecnebi mütehassıslara tedkik ettirilecek Ankara 7 — İktisad Vekili B. Hüsmü Çakır sanayi mamüldtamızm pahalılığın- dân bahseden hatiplerr cevap verirken hükümetin flatleri indirmek için almak hiyetinde bulunduğu: tedbirler hakkında Wahat vererek demiştir ki: — Mili sanaylimizin Ucuz olması için elimizde bugün. maliyet kontrolünü va- seden bir kanun vardır. Bu kanun mu- ibince Vekâlet sanay! mamüllerin mali- yetini kontrol ederek ihtikâira meydan bırakmakanzın fiatleri tesbit edebilecektir. Bu kanına istinaden Vekâlet Somikok, gimento flatlerini tespit etti. Son zaman- larda pamuk bezile pamuk ipliği için tes- pit edilen fiat, sonradan kaldırıldı. Maliyet kontrolü ile fiatlerin tespiti gerçi bir yol- dur ve bazi mamüllerde faydası görülmüş- tür. Fakat bu tedbir, diğer tedbirlerle mü- terafık olmadıkça müessir olamaz. İkinci tedbir olmak Üzere sanayiin tek- Bik kontrolü meselesi de vardır. Bu tek- | pik kontrol için bir proje mevcuttur. salâhiyet almak kâfi değildir. Filli ehliye- ti de iktisap etmek lizimdır. Onun için bu proje üzerinde meşgul oluyoruz. Umu- mi ve daha tekemmül etmiş bir şekilde Meclise arzedeceğiz. Üçüncü kontrol tecibiri de, himaye kon- trolü yani gümrük tarifeleridir. Dördüncü kontrol da kaliteyi kontrol bakımından mevzuubahis olabilir. Bunu da tam Ve kümil bir şekilde yapacak bir vaziyette olmamakla beruber, umumiyetle şikâyet Suriyede krallık ilân edilecekmiş Krallığa, eski Irak kralı Faysalın kardeşi getirilecekmiş Adana 27 Akşam) — Buraya ge- | len haberlere göre, sabık Irak kralı Faysalm kardeşi Zeyyid tayyare ile Parise gitmiştir. Bağdaddan bildiril diğine nazaran, Suriyede krallık ku- rulacak ve kralığa Zeyyid getirile cektir. Suriye Cümhurreisinin yakında istifasını vereceği ve bu istifadan son- ra krallığın ilân edileceği öğrenilmiş» tir. Mareşal Petain istifa etmedi Saint - Jean - de-Luz 27 (A.A.) — Fransanın İspanya sefiri mareşal Pe. tain, İstifasına dair dolaşan şaylaları katiyetle tekzip etmiştir. Prens Polun Berlin seyahati Ikonferansı istiyol Yugoslavya kra kral naibi, Berlinde bir hafta kalacak Berlin 27 (A.A.) — Yugoslavya nai- bi prens Pol ile prenses Olganın bir Haziranda Berline gelecekleri resmen bildirilmektedir. Prens ile prenses Berlinde bir haf- ta kalacaklar ve bu müddet zarfında şereflerine büyük merâsim tertib edi. lecektir. Bu ziyaret esnasında prens Pol, Alman zimamdarlariyle iki mem» leketi alâkadar eden siyasi meseleleri görüşecektir... | S İsviçrenin parolası itimad ve ta; “Zürih 27 (A.A.) — Siyasi dairenin federal meclis azasından Motta, sergisinde bir nutuk söyliye- rek sulha karşı bağlılığın- dan ve istiklâlini müdafaa etmek hu- susundaki azminden bahsetmiştir. Ha, tip demiştir ki: — Bugünün parolası «itimad ve te- yakkuzıdur. Hürriyet ve bitaraflık büyük bir disiplinle hareket edilme- sini amirdir, En emin ve en müessir müdafaamız silâhlarımızla yapacağı- muz müdafaadır.» Katır ve merkep ihracatı yasak edildi Ankara 27 (Telefonla) — Vekiller heyeti, katır ve merkep ihracatının .bir konferans akdini kolaylaştıraca» xe goten göçü 23 Mayıs 1919 olunan ve mil! sanaylin yaptığı mullar Avrupa mamlâtı imiş gibi göstermek ye Tundaki temayülere sed çekecek bazı tw birleri teditik ediyoruz Bunların haricinde düşündütümüz * battâ kısmen tatbikine teşebbüs ettiği miz diğer bir tedbir vardır ki, o da ku rulmuş olan ve işlemekte olun fabrikalat bu sahada ilerirmiş memleketlerden geti)| teceğimiz mütehnssıslar grupuna o gözdei geçirmek kararımızdır. Bu suretle bugü) elde mevcut olan neticeleri eksiği, gediğ ne ise bir defaya mahsus olmak Üzere tej| kik ettirmek İstiyoruz. Bu sayede hang noktalar ve yollar üzerinde ne suret) çalışmak Lizim geldiğine dair elimize bi nevi faaliyet programı geçmiş olacaktı| Bunu yaptıktan sonra ayrıca devlet fab rikalarının imalât programlarını Vekâle tin kontrolü altına almak istiyoruz. Mamülâtı ucuz yapabilmek için seri vi) tip mamülât beline girmek, harelâlen mamülata niyet vermez maksadi)) imalât programlarını fazla çeşitlerde! kurtarmak kararındayız. Memlekette ha) yar pahalılığı vöcuda getirmemek ve da ha ucuz satmak için zararı göze Alaraj fiatini indirmek ve başka yoldan #ibven #lone etmek elhetine gideceğiz. Vekil beyanalına devam ederek ihtisas) lar taayyün ettikten sonra buşusi fabrika| Jara teknik kontrolün daha ziyade teşmi edileceğni söylemiştir. Jlalyanın ticari münasebetleri Kambiyo Nazırı, âyan mecli- sinde izahat verdi Roma 27 (A.A.) — Kambiyo ve dö. viz nazırı Gârnieri, âyan meclisinde İtalyanın muhtelif memleketlerle ida» me ettiği ticari münasebetler hakkın.) da izahat vermiştir! Ndzır, ezcümle İfsiya'nın Romanyı Bulgaristan, Yunanistan ve Türkiye ile yeni ticaret anlaşmaları akdettiği ni veya etmek üzere bulunduğunu 8ö) lemiştir. Bu anlaşmalar, mübadele esaslarını genişletecek ve iktisadi sas hada daha büyük bir teşriki mesaiye yol açacaktır. Nazır, netice olarak İtalyanın ihti. yat altınlarına dokunulmaması için elzem addedilmiyen bütün Ithalâtın tahdid edildiğini söylemiştir. Italya Dörtler Alman - İtalyan mem genişletilmesinin bunu t: edeceği ümid ediliyor Roma 28 — İyi malümat mahfiller, Alman - İtalyan dilem Japonyanın da iştirakini bekliyor, Diğer taraftan Macaristan ve İspan- yanın da bu ittifaka girmeleri ümid ediliyor. Yeni blok, İngiliz - Fransız - Bovvet blokuna karşıdır. Bünün Ay- anlaşmasının genişletilmesinin büyük Avrupa devleti, yani İngiltere, Fransa, Almanya ve İtalya üzerinde İını ümid etmektedir. İngiliz - Portekiz ittifakı Lizbon 27 (A.A) — İngiltere sefi- rİ Salazara mumaileyhin 22 mayısta İngiliz - Portekiz ittifakı hakkında meclisteki beyanatı dalayısile berlâinin memnuniyetini bildiren mesj tevdi etmiştir. Ankaralı futbolcüler İzmir- deki maçta galib geldiler İzmir 27 — Ankara Demirspor tas Kımi ile Doğanspor maçımı, bire karşı 2 gol ile Ankaralılar kazandılar. Gok ler birinci devrede yapıldı, İkinci dev- Min