26 Mayıs 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

3S NA, GEZ SUR SEE vap 5 VA inin Hollanda - Belçika anlaşması Almanya ile Fransa arasmda bulunan iki küçük devletten Hollanda hin hükümdarı kraliçe Wilhelmine'nin, Belçikanın hükümdarı kral Leo- * bold'u Brükselde ziyaret eylemesi bütün Ayrupa politikasını alâkadar eden bir bâdisedir. Bu Brüksel seyahati zahirde kral Leopold'un göçen sene (La Hey) e yaptı i ziyaretin iadesinden ibaret bir nezaket eseri ise de Avrupa ahvalinin ga- © yet karıştığı ve küçük devletlerden her birinin yalnız başına yahud köm- Şuları ile birlikte vaziyetlerini tayin etmek mecburiyetinde bulundukları bir zaman tesadüfü manevi ehemmiyetini artırmıştır. Bu ziyaret neticesi olarak iki komşu devletin resmen ittifak edecekleri beklenmiyor. Fakat siyasetlerine ayni İstikameti vermeği kararlaştırdıkları na şüphe bırakmıyor, dir, Yalnız Belçika kendisinin enaniyeti Filvaki her iki devlet büyük devletlerle bağlı değil ile siki alâkadar bulunan 16 karno misakı hükümsüz kuldıktan sonra İngiltere, Fransa ve Almanya ta- rafından karşdiksız olarak verilen teminatı kabul etmişti. Fakat mukabi- Binde hiç bir taahhüğde ve hattâ arazisinden transit olarak askeri kuvvet- lerin geçmesi için de bir vecibe altına girmemişti. Hollanda ise ne İngiltere ve Fransanın, ne de Almanyanın karşılıksız olsa bile hiç bir güna teminat ve tekeffülünü kabul etmemiştir, Her iki dev. let kendi mildafaa kuvvetlerine güvenmektedir. Hollanda herhangi bir ha- reket vukuunda memleketin üçte ikisini su altında bırakacak sedleri aç- mak tertibatını almıştır. Belçika da şark ve garp hududlarını geçilmez is- tihkâm hatları ile emniyet altına almıştır. Hollanda ile Belçika yüz sene evveline kadar bir bundan sonra bir daha birleşmelerine imkân yoktur. Şu kadar var ki, Bel- çikanın yari halkı olan Filâmanlar Hollandalılar neslinden olduklarından fransızca konuşan Valonlar ile anlaşamadıkları takdirde Hollanda ile bir. leşmeğe yahud wyistakil yeni bir hükümet kurmağa hazırlanmışlardı. kat beynelmilel ahvalin karışik bulunması Belçikadaki Surlarım da susturmuştur. Brüksel ziyareti bir harp vukuunda iki devletin iribirine arka vererek müşterek müdafaada bulunacakirına takmıyor. Ahlâkı umumiye tedenni değil terakki ediyor Boşanma davaları 937 de 16 bin iken 938 de 13 bine düşmüştür devlet idiler. Fakat Fa dahii tefrika un- şüphe b AKŞAM Adliye Vekili Meclisteki beyanatı sırasında, metres mukavelelerini tasdik etmemeleri için noterlere Adiiye Vekili B. Fikret Sılay, Bü- “yük Millet Meclisinde, Adliye bülçesi- nin müzakeresi sırasında bazı mebus- “lar tarafından ahlâki umumiyenin Yaafa uğramakta olduğu hakkındaki Mmütalânlarına cevap vererek ezcümle demiştir ki: Ahlâkı umumiyenin, yaptığımıs tedkikat neticesinde, tedenni değil, te» rakki gösterdiği müşahede edilmiştir. 9377 de 275 bin cürüm olmasına rağ- men, 1938 senesinde 236 bin, yani 29 bin küsur bir azlık vardır. Bu, ahlâkı umumiyenin iyiliğe doğru gittiğinin bir delilidir, Gene v arakadaş, boşanma dâvala- Fının gittikçe çoğalmakta olduğun- dan bahsettiler, Vakayı gene öyle gür- Mmediğimizi kendi istatistiklerimiz? is- tünad ederek arzedebilirim, 937 de 16 bin olan dâva adedi 938 de 13 bine düşmüştür ki şayanı nazar bir manza» Ankara i Istanbul hattında yeni bir tren Ankaradan 16,42 de, İstan- buldan 14,5 da hareket edecek , Ankara 25 (AA) — Devlet Demir. Yölları idaresi, Ankara - İstanbul - ber gün saat 16,42 de hareketle Hay» Garpaşaya ertesi gün sanat 8,20 de va- racak; Haydarpaşadan da her gün “saat 14,5 ta hareket ederek ertesi gün Saat 6,55 te Ankaraya geletektir. Tre- hin Ankaradan Haydarpaşaya İlk ha Xeketi 28/5/9309 cuma günüdür. “ipe trenlerde yolcuların ihtiyaçları- hi karşılıyacak kadar yolcu arabası e yataklı ve yemekli vagon buluna- bağı gibi, her türlü tenzilâtk biletler "İicret farkına tabi tutulmaksızın mu- Yeber olacaktır, Havzada Atatürk günü ,, Havza 25 (Akşam) — 25 mayıs B19, Atatürkün Havzaya ilk ayak» bastığı gündür. Bu günün yirminei Yıldönümü burada binlerce vatanda- Şin coşkun tezahüratile kutlanmıştır. direktif verildiğini söyledi Teaddüdü zevcat, kanunla kaldırıl. dıktan sonra metres hayalının çok ilerlediğini söylediler, İnklâb zihni- yetimizin bir umdesi olan tek evliliği memnuniyetle yerine getirdik, Zaten | en dürüst bir ailenin bir kari ve bir kocadan ibaret olması pek tabiidir, Bu. nun üzerine Cümhuriyet hükümeti icabını yapmıştır. Metres hayatına gelince; Bu, evli. ler için kanun tehdidi allında bir cü- rümdür, Diğerlerinin ise yapması üdabı umumiyeye muhaliftir, Zaten bu gibi mukaveleleri tasdik etmemesi için noterlere direktif verilmiştir. Sİ- zin de ikaz edeceğiniz noktalar varsa bunlar hakkında da derhal memnu- niyetle tedbirler alırız. Biz bunun ta- mamile aleyhindeyiz. Nihayet şunu da arzedeyim ki adli teşkilâtımız Cümhuriyetin ve inkılâ- bın kanunlarını ve kararlarını tatbike ve vatandaşların kudsi olan haklarını temin etmeğe muktedirdir, Tekirdağın su ihtiyacı Dahiliye Vekâleti Belediyeler İmar müdürü mütehassıslarla birlikte Tekirdağına gitti Tekirdağı 25 (Hususi) — Çorlunun senelerdenberi halledilemiyen su der- di vardır. Bu işin halli için Dahiliye Vekâleti Belediyeler İmar müdürü mühendis Halid Ziya Türkkan'ın Te- iakatinde şehircilik mütehassısı mi- mar Mitat Yenen, Su işleri mütehas- sısı Eşref Özana'dan mürekkep bir he- yet Çorludan buraya gelmiştir. He yet, Çorlunun hem imar vaziyetini, hem de su işlerini tedkik etmiştir, Heyet şehrimize gelir gelmez Vali ile birlikte su membalarına çıkmıştır, Heyet, Edirne ve Kırklareli valileri- nin müracaatleri üzerine buradan Kırklareli ve Eğirneye gidecektir. Bu ideki halkın içime suyu tedarik etmek hususunda çektikleri müşkülâta ifade etmek pek güçtür, Belediyeler benkasile müterazi bir surette çalı şan İmar heyeti, bu havalinin su ik- tiyacını kati surette halledecek tedbir. teri slacaktır, hav Amerikada kazaya uğrayan denizaltı gemisinden 33 kişi kurtarıldı 26 kişinin boğulduğu zannediliyor. Kurtarma işi çok heyecanlı oldu Newyork 26 (A A.Y — Sgualus de- nizaltı gemisine dün saat 16,40 da, içinde bir tahlisiyeci olduğu halde bir tahlisiye balonu indirilmiştir. Bu balonu indiren Falcon vapurundan şu telsiz alınmıştır; «Tahlisiye balonu 77 kişi ile yukarı gelmiştir, Kurtarılacak daha 16 ki- şinin bulunduğu zannediliyor, 13 ki- şi gemide ölmüştür. Borlsmouih 25 (A.A.) — Sgualus denizaltı gemisinden kurtarılan ilk yedi kişi teğmen Nichols ile bahriye nezaretinin bir memuru ve boş asker- dir, Bunların fazla sıkıntı çekmedik- leri anlaşılıyor. Daha 16 kişi kurtarıldı Portsmouth 25 (A.A.) — Sgunlus denizaltı gemisinden tahlisiye balo- nu ile 16 kişi daha kurtarılmıştır. Son 8 kişi de kurtarıldı Portsmout -Amerika- 25 (AA) — Sgualus tahtelbahiri Mmürettebatın- dan hayatta bulunan son sekiz kişi, en sağlam sinirleri boşandırabilecek meşşakkatli bir gayretten sonra su yüzüne çıkarılmıştar, Dalgıç Çanının deniz altındaki ilk üç seyahatinin her biri iki saat de. vam etmiştir. Son inişinde dalgıç çanı, 150 ka- dem derinlikte kablolara takılmıştır. Dalgıçlar, çanı kurtarmak için 4 saat hummalı bir surette Bu esnada mürettebattan hayatta Kuyruklu yıldız Hassel yıldızı evvelki gece göründü Dün akşam İstanbul saatile tam saat 22 de dünya rasağhaneleri Has- sel ismi verilen kuyruklu yıldızı gör- müşlerdir. Kandili rasadhanesinden aldığı- mız malümata göre, bu kuyruklu yık dızm semti resimizle Kutup yıldız arasında gölünmesi mümkün olacak: tır, Bu kuyruklu yıldız, Nısfınnehar dairesinden tam saat 22 de geçmiştir. Maamafih iliva âlemi, bunu büyük bir hâdise olarak telâkki etmemektedir, Ayakla duran bir insan, Kutup yıl» dızı ile Dübbüekber arasında bulunan üç yıldızdan mürekkep bir trapezin kuyruk istikametine baktığı ve bu yıldızların. iki ayağı arasını hayalen beş misli, arttırdığı takdirde, küçük bir dürbünle bu kuyrukluyu görebi- lecektir, İzmirde senenik ilk kozası İzmir (Akşam) — Senin ük ipek kozası, Burnuva Ziraat mektebinde istihsal edilmiştir. Kozalar, salış için Bursaya, gönderilecektir. Bir kıza tehdid mektubu gönderenler araştırılıyor İzmir (Akşam) — İrmirin men caddesinde oturan bayan Mü- yesser, gece vakli bir tehdid mektu- bu almıştır, Cümle kapısının anah- tar deliğine sokulan mektupta «Seni aradık, bulamadık, bu kafadan vaz- geç, sonu Tena olacak, aklını başına topla, bir gece sini öldüreceğiz.. de- nilmektedir. Bu kadın, on gün evvel bir arkadaşile misafirlikten gelirken Hasan ve Osman adlarında iki kişi- nin iecavüzüne uğramış, ameleler, kadınları farlalar arasına sürükleme ğe çalışmış, fakat muvaffak olamâ- mış, yakalanarak adiyeye verilmiş, hapse atılmışlardı. Tehdid mektubu. nun, bu mesele ile alâkadar olduğu tahmin ediliyor, Zabıta, suçluları meydana. çıkarmak ve yakalamak için lâzım gelen tedbirleri almıştır... bulunan 8 kişi ile çan, ve balonun içinde inmiş olan bir kişi sardalya ba- likları gibi birbirine sarılmış bir hal- de oksijen ve helium ile teneffüs edi- yorlardı, Ceman 33 kişi kurtarılmıştır. Sgua- lus'da kalmış olan diğer 26 kişinin ölmüş olmaları muhtemeldir, Donanma yüksek kumandanı, fe- lâketzedelerin ceseğlerini su yüzüne çikarmak için bu sabah fecir vakti | tekrar işe başlamalarını dalgıçlara emretmiştir, Hayatta kalanlardan Thomas Bland, | demiştir ki: «Seri dalma; hareketimizi bida- yelte normal bir süratte yaptık, fa- kat birdenbire gemide bir tarafın bo- zük olduğunun farkına vardık. Ma- | kinelerin iyi işlmmemekte olduğunu | gördüm. Bir müddet sonra hava sü- papindan su girmeğe başladı. Müret- ebat, suyu durdurmağa gayret etil Su girmemiş olan kabinelere çekil- dik, Baş tarafı havaya kalkmış olan tahtelbahirin teşkil etmekte olduğu zaviye, İnsana dehşet veriyordu. Her- kes, son derece şiddetli olarak soğu- ğa ve karanlığa rağmen sonuna ka- dra soğukkanlılığını ve şetaretini mü- hafaza etti> Kurtarma esnasında bir kaza Portsmouth 25 (A.A.) — Sgualus denizaltı gemisinin ölmemiş son sekiz bahriyelisini çıkarmakta iken, kurtar- ma balonunun kablosu takılarak yarı yolda kalmış, fakat derhal dalgıçlar indirilerek kablo tamir olunmuş ve son 8 kişi de kurtarılmışlır, Bu suretle kurtarılanların adedi 33 ü bulmuştur. Geminin kıç tarafın. da bulunan 26 kişinin ölmüş oldukla- rı sanılmaktadır. Maamafh bu kısım Üzerinde de çalışmalara devam edil. mektedir. Hortsmouth 25 (A.A.) — Sgunlus denizaltı gemisinden kurtulan Nichols geminin kaptanı teğmen Naguin ile İ diğer iki subayın sağ oldukları, fakat geminin kıç tarafımda bulunan asteğ- men Patterson fle 26 erin muhakkak boğulmuş olduklarını bildirmiştir Amerika Bahriye Nezaretinin bir tebliği Vaşington 25 (A.A.) — Bahriye Ne zareti gazetelere verdiği bir tebliğde dolaşan şayialar hilâfına olarak Say Alus denizaltı gemisinde ölü ve yara lar bulunduğuna dair hiç bir habes almadığını bildirmektedir. Tahlisiye işi memnuniyet verici big tarzda devam etmektedir. Tahlisiye balonunu indiren Falcon gemisi bil. hassa denizaltı gemilerini kurtarmak için techiz edilmiş bir vapurdur. Sgualus denizaltı gemisile yüzgeçles arasında teati edildiği söylenen mu. habereler Bahriye Nezaretine bildirii. memiştir. GÜNÜN ANSİKLOPEDİSİ Ellinci yıldönümü münasebetile Bulgar üniversitesinin tarihçesi Bulgar üniversitesi bundan 50 sene evvel o zamanki Maarif Nazırı Todor İvançev tarafından kurulmuştur. Şimdi ellinci yık kutlanmaktadır. Evvelâ tarih - felsefe fa» kültesi açılan Sofya üniversitesinde şu kürsüler mevcuttu: Pedagoji; Ruhiyat; — ki Bulgar fonetiği; almanca, fransızca, Lâtin Yunan lisanları, Şark mitletlerinin | tarihi, Bulgar Tisanımın tarihi ve sosyalo- Jisi, Bundan sonra 1890 sönesinde fizik - Hi- yaziye fakültesi, 1802 de hukuk, 1918 de tap fakültesi, 1931 de #irant, 1932 de ilâ- hiyat ve baytarlık, 1925 de orman fakül- teteri açılmıştır. Binsensleyh şimdiki hal- de Solya üniversitesi 1 fakülteden müte- şekkildir. Pek tabii olarak, bu faküttelere birçok enstitüler, seminer, lâboratuar ve klinikler merbuttur. Meselâ, tarih felsefe fakültesinde 7 enstitü, 18 seminer ve bir lâboratuar; fizik - riyaziye fakültesinde 10 enstitü; tıpta 9 enstitü, 10 klinik, biş anatomi müzesi; ziraat - orman fakülte- sinde 9 seminer; vaytarda*8 enslitü ve 8 klinik vardır. Ayrıca her fakültenin kü- tüphaneleri ve okuma salonları mevcut- tur, Sofya üniversitesinin umumi kütüp- hanesi' çok zengindir. Üniversite binaları yeni ve modern surette tanzim edilmiştir. S0 sene içinde Sofya üniversitesi ehem- miyetli surette inkişaf etmiş ve profesör, doçent, lektörden mürekkep tedris heyeti 180 kişiye baliğ olmuştur. Asistamlar JIT kişidir. Şimdiye kadar Sofya üniversitesi 14.025 mezun vermiştir. Bunlardan 11880 i er- kek ve 2545 i kadındır. Bu yekünlar git- tikçe artmaktadır. Sofya üniversitesinin mühendis, diş he- kimliği, sezacı kısımları yoktur. Bu kazım- lsrda bahsi etmek için ber sene Bulga- ristandan Avrupaya yüzlerce genç gidiyor. Böylelikle Bulgar parasının harice çıkarti- mamasi için mevcud olmuyan bu gibi fa- kültelerin de açılması isteniyor. Evvelâ diş tehabeti mektebi açılacaktır. Bulgaristanda Varnada ticaret akade- misi, Sviştov'da ticaret Takültesi ve Şum- nu'da yüksek muallim ensütüsü gibi iç şe- hirlerde de bazı yüksek mektepler vardar. Resmi üniversiteden başka Sofynda «Ser- bes üniversite - Svabaden Üniversitete a- 'dmde bir üniversite daha vardır. Bulgaristanda üniversitelilerin hayata nekteplerin hususi modern yurdları, lokaj İcbe, ucuza, da yatar ve ibate ve iaşe Ücreti bizim paramla 15 rayı geçmez. Üniversiteliler yalnız ve. tek bir cemiyet altında birleşmişlerdir. Deni. lebilir ki, en neşeli talebe hayatını Bal- kanlarda Bulgar üniversitelileri yaşat, Kız ve erkeklerden birkaçı bir yere toplandı lar mı, hemen bir orkestra veya korg gru- pu teşkil ederler ve yahud da birinin big musik! âletile çaldığı milli bin havaya ayak uydurularak onun otrafında elele tutunup dünerek mill «koro. dansını, oyus nunu oynarlar, Boş zamanlarını bahçeler» de, ormanlarda geçirmeği yani turizmi çok severler. Kendilerine bütün vesaiti nakliyede yapılar yüzde elli hattâ yüzde 75 tenzilâttan bilistifade çok seyahat eder- ler. Bu suretle Bulgar gençleri, memleket- lerini karış karış gezmiş ve tanımış olur« lar, Bulgar üniversitelileri, dalma şen, ne- geli olup basit giyinirler. Bütün üniversi- teliler bilhassa üniversite kasketine çok ehemmiyet verirler, başlarından hiç Çı- karmazlar. Hattâ talebe çok yaşlı, karkın- dan fazla olsa bile dalma üniversite kas- ketile gezer... Sofya üniversitesinin kasko ti kırmızı renktedir. Muhtelif renkte üni- versite kağketleri yoktur. Bir üniversiteli kaydı tamamlanmadan evvel kasketini edinir. L mayıs ve 24 mayısta üniversiteli ler bayram yaparlar, Bulgür talebeleri, ilim sahasında çalışı lârkon her sene kendileri için ilkbaharda ayrlan «mesai haftasında. mualimieri- nin nezareti altında bulunduklari şehig yakınlarında çorak ve çiplak yerlere bin- letce ağaç fidanı dikerler. Erkek talebe, ae kışlalardan veya ei yz ta ettirilir. Bu suretle Bulgar sel llida bedeni işe de er Memieket teher sene binlerce ağaç kazana muş olur. Binaenaleyh boş zamanlarda as- kerin, halkın yol yapma ve fidan dikme İzmirde hafif bir zelzele İzmir 25 (A.A.) — Bu sabah saat $ i 50 geçe dipten gelen bir zelzele ol- muştur. Zarar yoktur. İzmir elektrik tarifesi İzmir (Aksam) — İzmir elektriki tarifesi, önümüzdeki altı aylık devre we yeniden tesbit — r, eseleri baş ti eye esas olacak malümatı, alâ kadar daire ve müesseselerden top« Jamağa bşalamıştır. Tarife komisyos nü yakında içtimalarma başlıyacak» tır.