26 Mayıs 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

İngiliz - Fransız - Sovyet üçüzlü paktının esasları Pakt, Milletler Cemiyeti paktından mülhem, şümullü bir vesikadır Londra 26 — Hükümet, Fransa, İngütere ve Rusya arasında aktedile- cek üçüzlü karşılıklı yardım paktı- Min kati metnini hazırlamağa de. vam ediyor. Dün bu hususta Paris ile rasında bazı müşavereler tzdi hükümeti, döminyonlara kendisini bu pekli akde sevk eden sebebler hakkında malümat vermiştir. Bütün İngiliz gazeteleri, hattâ #nfirad taraftarı olanlar da dahil olmak üzere Sovyet, İngiliz paktım tasvip eylemektedir. İnfiratçı (gazetelerden (oEvening Standard gazetesi diyor ki: «Mademki İngiltere, Şarki Avrupada taahhüd- ler altına girmiştir, bu taahhüdleri ta- mamile yerine getirecek tedabir ve ve- ssiti ittihaz ve ihzar etmek lâzımdır İngiliz « Fransız « Sovyet karşılıklı paktı çok mufassal bir vesikadır ve geniş bir ehemmiyeti haizdir. Pakt, Milletler Cemiyeti opaktından mülk hemdir. Üç âkid devlet direkt bir taarruza ve yahut kendilerinden yar- dım istiyecek küçük milletlere mu- avenet ederken tecavüze uğradıkları takdirde derhal yekâiğerine yardım edtceklerdir. Pakt. projesi, üç devlek arasmda İstişare Ve teşriki mesaj gibi daha bazi hususatı mutazammındır. Paris 26 — Moskovadan bildirildi- ğine göre İngiliz sefiri dün öğleden sonra B. Potemkini ziyaret etmiş, B. Chamberiain'in Avam kamarasın- daki beyanatının metnini ve İngi- liz - Fransız - Sovyet paktı projesi- nin esas noktalarını tebliğ etmiştir. Alman-Leh gerginliği Almanyada 4 Polonyalı amele idam, Danzigde bir Polonyalı tevkif edildi Varşova 25 (A.A) — Kurjer War- zawski gazetesi, Berlin mahkemesinin Oppein'deki Polonyalı ameleden dör- dünün idama mahküm edilerek ka- falarının kesilmiş olduğunu haber vermektedir. Bu gazete, Breslau'daki Polonyalı | bir amelenin de nazi aleyhdarı risale» ler tevsi ettiğinden dolayı idama mahküm edilmiş olduğunu ilâve et- mektedir. Danzigte bir Polonyalı tevkif edildi Danzig 25 (A.A.) — Danzigde mu- kim Polonyalılardan Cyrsow, evvelki gece Danzig polisi tarafından tevkif edilmiştir. Polis, tevkifin sebebi hakkında hiç bir şey söylememiştir. İki Leh askeri Danzig arazisine girmiş Varşova 25 (AA) — Alman membamdan bildirildiğine gö- re müsellâh iki Leh asker, Polonya hududunu aşarak Danzig arazisine girmiştir. Danzig gümrük memurları, bu askerleri geri dönmeğe mecburet- mişlerdir. Askerler, bir bisiklet bira. karak kaçmak o mecburiyetinde kal. mişlardır. Danzig statüsü, Polonya makama- tina bir protesto notası vermiştir. Danzigte bir cenaze merasimi Danzig 25 (A A.) — Kalthof cina- yeti kurbanı Grübner'in cenaze mera simi dün Kolthofta yapılmıştır. Danzig âyan reisi Greiser söyledi. ği bir nutukla demiştir ki: Grübner, derin ihtilâfların ve ka- nayan bir hududun kati hal zama- nını beklediği bu anda 400 bin Dan- zig)li Alman arasındaki (otesanüdün Danzigteki bir) bir remzidir.» Alman - Italyan | Hollanda - Belçika ittifakı İngiliz Bâşrkili A Avam Ka- marasında sorulan suallere cevap verdi Londra 25 (A.A) — Chamberlain dün Avam Kamarasında Almanya « İtalyan ittifakını resmen mevzuü- bahsetmiştir. İşçi mebus Henderson'un bir sua- Bine cevap veren Başvekil demiştir ki: «Muahedenin neşrolunan metnine bakıhrsa, bu muahede 2/1/1937 ta- zihli Gentilmens Agreement ve kunu teyid eden 16/4/938 tarihli İngiliz - İlalyan anlaşmasile İtalyanın güsler- diği teahhüdlerle Otelif edilmiyecek hiç bir hüküm yoktur.» Cahmberlain, Pransa ile müzakere imkânlarına dair İtalyan hükümeti- nin İngiltereye hiç bir şey ihsas edip etmediği sualine de su cevahı ver. miştir; «Fransız ve İtalyan hükümetleri arasında olabilecek veya olmıyacak #eyler hakkında her hangi beyanatta bulunmak bana aid değildir.» Vekâlet emrine alınan kaymakamlar Ankara 25 (Telefonla) — Görülen Yüzuma binaen Keşan kaymakamı Zeki, Cihanbeyli kaymakamı Hüseyin ve Meriç kaymakamı Kemal Gündüz Vekâjet emrine alapulardır. dostluğu Söylenilen nutuklarda cebir ve şiddete karşı birleşmek lüzumundan bahsedildi Brüksel 25 TAA) SE — Hollanda kra- Miçesi dün Belçika krallarının meza- yını ziyaret ettikten sonra yanında kral Leopold olduğu halde belediye dairesine gitmiş ve belediye reisi Max tarafından merasimle karşılanmıştır, Max söylediği nutukta demiştir ki: «Küçük devletler, cebir ve şiddet tehdidi karşısında birbirlerine yak- laşmak ve yardım etmek zaruretini hiç bir zaman bugünkü kadar hiset- memişlerdir. İnfirad küçük devletler için ölüm demektir; Kraliçe, Wilhelmine verdiği cevap- ta şunları söylemiştir: «Karşılıklı hürmet ve dostluk için- de yaşamamız lâzımdır, Fakat bilhas- $a birleşerek beşeriyetin umumi refa- hına yararayacak her şeyi yapmalı- yız» Kraliçe balkona çıkatak halkın coş- kun tezahüratına mukabele etmiştir. Tünel şirketinin satın alınma mukavelesi Ankara 25 (Telefonla) — İstanbul Tünel şirketinin imtiyaz hakkı ile tesisatının satın alınmasına dair olan mukevelenamenin tasdiki hakkında» ki kanun lâvihası Nafıa ve bütçe en- cümenlerince müzakere ve tesvib olu- İ narak Meclis rüznamesine glınmıştır. Parti Kurultayı Açılış nutku ve müzakere radyo ile neşredilecek Ankara 25 (Akşam) -—— Cumhuriyet Halk Partisi beşinci büyük kurülte- yının toplanacağı 29 mayıs günü memleketin her tarafındaki Halkev- leri ve Parti binaları gündüz bayrak- larla, gece ışıklaria o donatılacaktır, Bütün köylerimizde bugünün hare- ketli olması için “fertibat 'alınacak, hâlka, Parti kurultayıpın . mânasını, anlatan nutuklar söylenecektir: Beşinci büyük kurultayın açılışı ve o günün müzakereleri radyo ile neş- redileceğinden radyosu olan Halkev- leri ve Parti binalarına halk davet edilerek tezahüratın geniş mikyasta yapılması temin olunacaktır. Açılış gününün akşamı Halkevle. rinde toplantılar yapılarak Cümhu- riyet Halk Partisinin tarihçesi, prog- ramı, çalışması ve bu güne kadar meydana getirdiği işler, inkilâp ha- reketleri ve bunların feyizli neticeleri hakkında konferanslar verilecektir. Vergi cüzdanları Bu cüzdanlar, mükellefler için büyük bir kolaylık temin edecektir — Maliye Veküle- Ankara 25 (A.A.) — tinden:; 1 — Mükelleflerin vergi nevileri- ne göre, tahakkuk ettirilmiş olan borçları ile bu borçlarma karşı yatı- râcakları paraların miktarını, elle- rindeki makbuzlara müracaat etmek- sizin derhal anlıyabilmeleri maksadi- Je 2184 sayılı kanunla ihdas edilmiş bulunan vergi cüzdanları her mal san- dığında bez kaplıları 20 ve meşin kap- ları 50 kuruşa satılmaktadır. 2 — Borçlu tarafından yapılacak teslimat için kendilerine ayrıca mâk- buz verilmekle beraber, teslimat bu cüzdanlara da kaydedilir ve her mü- kellef vergi cüzdanlarındaki kayıtlar- la da vergisini ödediğini isbat cdebi- Vr. 3 — Cüzdan almak mükellefler için mecburi değildir. Ancak bütün borç ile teslimatı bir arada gösteren bu cüzdanlar büyük bir kolaylık temin ettiğinden, her borçlu vatandaş tara- fından alınması faydalı olduğu ve ar- yü eden vatandaşların bedeli mukabi- inde 'malsandıklarından alabilecek- leri tebliğ olunur, Orduya şiddetli yağmur ve dolu yağdı Ordu 25 (Akşam) Bugün iki saat süren şiddetli yağmuru ftadık cesametinde yağan tolu takib et- miştir. Dolu 15 dakika devam etti. Mezruata ne derece zarar verdiği he. nüz malüm değildir. ilk lime sildi ün ee İngiliz Başvekili mister Chamber- lain tarafından geçen gün Avam ka- marasında Türk - İngiliz anlaşmasına dair verilen izahatın hülâsasını tel graf havadisi olarak yazmıştık. Dün gelen İngiliz gazetelerinde gördüğü- müz bu beyanatın metnini aşağıda neşrediyoruz: «Türkiye ile yaptığımız müzakere- ler esnasında alâkalarınızda ve görüş- lerimizde az zaman zarfında öyle bir mutabakat mevcud olduğu tebarüz etti ki, ber iki, hükümet 12 mayıs be» i yanatını yapmağa, muktedir oldu- i Jar (alkışlar), Bu beyanat kati, uzun vadeli ve mütekabil bir mahiyeti haiz ölan bir anlaşmanın mukaddimesini teşkil eylemektedir. Beyanat, Meclis tarafından pek hararetli bir surette karşılandı. Bü- tün memlekette tezahür ettirilen bu anlaşmanın tevlid ettiği umumi mem- nuniyet şimdi Türkiye itibarınm İn- gilterede ne kadar yüksek bir mevki işgal ettiğini ve Türkiye dostluğuna ne kadar büyük bir kıymet verildiğini gösterir (alkışlar). O dostluk Atatür- kün uzun ve yadülezkâra lâyık Cüm- hurreisliği esnasında başladı ve şim- diki mümtaz Cümhurreisi general İs- Bir İngiliz Bahriye neferi bir Japon zabitini yaraladı. m Tokyo 25.(AA) — Şanghayda! Japon kumandanı, bir İngiliz Bahri- ye neferinin bir Japon zabitini ve bir tercümanı yaralamasile neticelenmiş olan hâdiseyi, İngiliz makamatı nez- dinde şiddetle protesto etmiştir. Hâdisenin, bir İngiliz Bahriye müf- rezesinin bir İngiliz sanayi müessese- sini himaye etmek maksadile Şang- hay'ın karşısında kâin Pootung'da ka- raya çıkarılması esnasında vukua gel- miş olduğu söylenmektedir. Japon menabiinden alman huber- lere göre, İngiliz Bahriyelileri, haliha- sırda Pootug'u tahliye etmiş bulun- maktadırlar. İngiliz amiralinin protestosu Londra 25 (A.A) — Uzak Şark su- Dün Geceki ve Bu Sahahki Efaberler Son dakika Türk -Ingiliz anlaşması Ingiliz Başvekili diyor ki: aAnlaşmanın bütün memlekette tevlid ettiği memnuniyet, Türkiye itibarının İngilterede ne kadar yüksek bir mevki işgal ettiğini ve Türkiye dostluğuna ne kadar büyük İ kıymet verildiğini gösterir» | adındaki vapuruna «dur» emrini, ver« z ; 26 Mayıs 1939 met İnönü'nün reisliği esnasında tak viye edildi, 1937 de taç giyme merasi- mine geldiği zaman, kendilerini tanı- mak fırsatına najl olduğumu men- nuniyetle hatırlıyorum. İngiliz kral dığı hükümetinin âzası, gerek kendile rile, gerekse şimdiki vekillerile bu ka dar âhenktar bir suretle teşriki me- saide bulunabildiklerinden dolayı v8 kadar meinun olduklarını İfade et- mek isterim. Bu meyanda bu anisf mahiin mütekabil bir.mahiyeti haiz olmasına büyük birehemmiyet verdi ğimizi kaydetmek te isterim. Londrada bir toplantıda sefirimiz bir nutuk söyledi Londra 25 (A.A.) — Türkiye büyük elçisi Dr. Tevfik Rüştü Aras, dün ak- şam Avam Kamarasında verilen bir akşam ziyafetinde parlâmenle aza“ sından bir grup le Büyük Britanya politikası etrafında görüşmelerde bu- lunmuş ve bu münasebetle bir nutuk söyliyerek Türk - İngülz anlaşması- nın ehemmiyetini tebarüz ettirmiş- tir. Lord Phillimor'un riyaset ettiği bu ra Kabine azasından müte- addid nazırlar da hazır bulunmuştur. larındaki İngiliz donanması; :başku-* mandanı, Japonlarm dün Ranpure melerini ve tabiiyetinin tedkiki için vapura zabitler göndermelerini Japon makamları nezdinde şiddetle protesto etmiştir. Ranpure, birkaç senedenberi Çin limanlarına işlemekte olduğundan ve Uzak Şarkta pek maruf bir kumpan- yaya ait bulunduğundan, tabiiyeti hakkında zerrece iştibaha mahe! ol- madığını kaydeden protestoname, bu bapta izahat istemekte ve istikbalde bu kabil hâdiselerin tekerrür etmeme- si için icab eden tedbirlerin alınnwısı- nı israr İle taleb etmektedir. Hayfada mühim bir hadise Yahudilerin attıkları silâh- larla beş Arap öldü Hayfa 25 — Birkaç yahudi bir oto- mobil çalmış ve ellerinde ruvelverler olduğu halde arap mahallesinden ge- çerken ateş etmişlerdir. Çıkan kur- şunların isabetile 5 arap ölmüştür. Çalınan otomobil Dr. Weizman'nın kardeşine aiddir. Otomobil bir müd. det sonra sahibinin evi civarında bu- lunmüştur. Prens Pol Berline gidiyor Berlin 26 — Yugoslavya kral naibi prens Pol, 1 haziranda Berline gele- cek ve iki gün kalacaktır. Okullarda Halkevleri mev- zulu konferanslar Ankara 25 (Telefonla) — Maarif Vekâleti tarafından Maarif teşkilâtı. na gönderilen'bir tamimde Üniversite ile yüksek okullarda ve her derece deki diğer okullarda her yıl son sınıf talebesine profesör ve muallimleri ta, rafından Halkevleri mevzuu etrafın. da konferanslar verilmesi bildirilmiş. tir. Fransanın Hatay delegesi Ankara 25 (4&.A.) — Fransanın Ha taydaki delegesi albay Kollet, bir kaç Gün kalmak üzere buraya gelmiştir ağ ki | Ingiltereye 58 lokomotif ısmarlandı Bunlar Avrupanın en kuvvetli makineleri olacak Londra 25 (A.A) — Türkiye hü- kümeti İngiltereye mühim bir loko motif siparişinde bulunmuştur. Bu sipariş 58 lokomotif hakkındadır ve takriben bir milyon ingiliz lirası kıy- metindedir. 18 ay içimde teslim edilecek olan bu lokomotifler Avrupanın en büyük ve en kuvvetli makineleri olacaktır. Otobüş davası Asri mezarlık ve Sürp Agop davalarile birlikte 23 Hazirana kaldı Ankara 25 (Telefonla) — Temyiz mahkemesi dördüncü icra dairesi, etti, Bazı hususlar için her öç dav& | da 23 hazirana talik olundu. İngiliz valide kraliçesi iyileşiyor Londra 25 (A.A) — Otomobil kar kırıklık olmadığı anlaşılmıştır. Hasta | bir takım berelerden ve sizılardan eri Sol iie rape