17 Nisan 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8

Sahife 8 AKŞAM © Amerikada maymunlar paranın kıymetini anlamağa başladılar? (Büyük Millet meclisinin kontrolü altında kurulacak Maymunlar araba ile yük taşıyarak mukabilinde para (İl Sanlıklar tasarru! tevdiatını da kabul edecekler alıyor, bununla yiyecek ve içecek tedarik ediyorlar Nevyorktan gö- len haberlere na“ zaran Amerikada maymunların alış veriş işlerinde kül Janılması kabil olup olmadığı haks kında tecrübeler yapılmaktadır. Bu tecrübeleri idare eden zat o Ameri- kanın © Missisipi üniversitesi - pro- fesörlerinden John Voltedir. Tecrübe edilen hâyvanlar meyva yiyen şim- panze maymunla rıdır. Bunlar Ames rikanjn Jale üni- versitesinde (o bu- Yundurulmaktadır Fevkalâde garib işler peşinde Koş- maktan hoşlanan Amerikalların öğ- renmek istedikle- ri şey maymunla» rm en akılları olduğu iddia edi- len şimpanzelerin e takdir (etmesini öğrenip öğrenmi- yeceklerini anlamaktır, Profesör Vol- fe bu hususta senelerdenberi tecrü- beler yaptıktan sonra şimdi tedkika- tanın İyi bir netice vermek üzere ol- duğunu söylüyor. Profesör Volfe ilk tecrübelerine ye miş yüklü küçük arabaları her gün şehir civarındaki bir dağda muhtelif evlere kadar simpanzelere çektirmek suretile başlamıştır. Maymunlara © evlerden bu hizmetlerine mukabil yemişler ve hayvanların severek ye- dikleri daha başka yemekler verilmiş- | tir, l Profesör Volfe bundan sonra tec- rübesinin İkinci safhasına geçerek maymunlara hizmetlerine mukabil yemiş vesaire yerine renkli selülitten mamül! paralar verdirmeğe başlamış- Parasının hesabını yapmağa başlıyan Tom tır. Hayvanlar evvelâ bu paraları kı- zarak yere etmışlar. Fakat bundan dolayı cezaya çarpılarak o gün yarı aç bir halde bırakılmışlardır. Profesör Volfe ertesi günü may- munları kendileri için tesis edilen yemek otomatlarına göndermiştir. Bu otomatların birinde meyva, ikin- cisinde süt ve üçüncüsünde su bulu- nuyordu. Maymunlar ellerindeki pa- raları bu otomatların içine atarak al- tından çıkan meyvaları yemeğe ve sütleri ve suları içmeğe yavaş yavaş alışmışlardır. Üniversite talebesi may- munların bu alış verişini seyretmek için otomatların bulunduğu yere hü- cum etmeğe başlamışlardır. Tom ismindeki bir maymun diğer maymunlardan daha zeki olduğunu isbat etmiştir. Penbe paranın meyva otomatına atılacağını en evvel öğre nen o olmu; paranın” süt otomatıma mahsus olduğunu ve olu attığı zaman otomat'ın altında du ran kabın sülle dolduğunu bütün maymunlarda evvel Tom'öğrendiği için diğerlerinden daha (ziyade oto- matlardan istifade etmiştir. Hattâ Tom, karısı Jolenin boynunda asılı duran para torbasının içindeki pen be paraları * çalarak gidip 'onlarla meyva satın almağa ve karısına yal- hiz süt paralarını birakmağa kadâr varmıştır. Bunun üzerine profesör Volfe msy- mun Tomu bütün gün susuz bıra! miş ve üçüncü otomattan su tedariki için lâzım olan kırmızı paralardan vermemiştir. Maymun Tom, eşya yük- lü küçük arabayı üniversiteye kadar çekerse orada ücret olarak kendisine kırmızı para verileceğini anlamı hemen arabarın olduğu yere koşmuş, süratle çekerek üniversiteye kadar götürmüştür. Üniversiteden kendisi- ne kırmizı su parası verildiğini gören Tom parayı alınca gerisingeriye 0to- matların bulunduğu yere dönmüş, parayı atmış ve alttan çıkan suyu büyük bir zevkle içrieğe başlaniıştır. Profesör Vole tecrübelerini yeni bir safhaya dökerek maymunlara yanlış paralar tevzi etmiştir. Karı aç olan maymuna su parası, susayan maymuna da meyva parası vermiş- tir. Maymunlar ellerine geçen para- ları bir müddet bakıp durmuşlar, on- dan sonra aralarında birer birer mü- badele etmişlerdir. Maymunlar bu suretle neye ihtiyaçları varsa onu «Satın almışlardır», Profesör Volfe tecrübelerine büyük bir alâka ile devam etmektedir. May- munların alış veriş yaptıklarını gör- mek Amerikalılar için büyük bir ha- disedir, Fakat resmini gördüğünüz Tom profesör Volfenin tecrübelerini geride bırakacak gibi görtinüyor. Çün- kü o yalnız para ile alışveriş yapmak- Ja kalmıyacak, aldıklarının hesabını da çıkaracağa gibi benziyor. Pariste ilkbahar şapka modelleri Pariste bu sene ilkbahar şapka modasında, yenilik devam da giyilen ve Parisli kadınların takdirini kazanan birkaç yeni model gösteriyor. 17 Nisan 1959 ; Depozito ve emanet sandıkları kuruluyor Maliye Vekâleti, timizde alet kanun nâzırlamıştır. Proj mutayın bu devresi sı muhtemeldir. Bu sandıkta dığı veya alamadığı para ve kıymet ler muvakkaten gibi para ve kıymetlerin kâfi derece- de emniyet telkin etmiyen” yerlerde kanunlaşma- kıymetlerin tevdi: mahalleri muh- telif olduğu için, Kamutayın filli mu- rakabesi altında bulunacak ve halka tam itimat verecek müstakil ve muh- tar bir müessesede toplanmasını te- min etmektedir, Kurülacak müessese Fransada bulunan Caisse des döpots et consignationsa tekabül etmektedir. Sandığa yatırılması mecburi para- Ka. | r alacaklının alma- saklanacaktır. Bu * saklanmasından bir çok yolsuzluklar doğmaktadır. Bu proje, kanunun emaneten İ yatırimesını (o emrettiği (o depozito ve emanet o paralarile (o esham | tahvilât ve saire gibi menkul nedeni kanun meli lar; borçlar kanunu, ve'hükük us ve iflâs kanunlarının emanet rılmasını emrettiği para ve k rin istimlâk bedelleri ve kanu: da'tevdi mahalli tayin edilmemiş olân bütün depozito ve emanetlerdir. Sundıktan başka bir mahalle yatınlan tevdlât; müdii “borcundan ibra etmi- yecektir. Umumi muhasebe kanununun Şi inci vanddesi mucibince emanet hesa- bıria âlinân paralar da * bü sandığa tevdi olunacaktır. Bundan başka sardık teşkilâtı en küçük merkezlere kadar yayilacağı için müessesenin memleketin her ta- rafında tasarrufu teşvik hususunda istifade edilebilecek mesleki bir vat. ta teşkil edeceği göz önüne alınarak, sandığım küçük tasarruf “tev da kabul etmesi muvafık gör tür, Sandık depozito, ematnet veya tev- diat olarak yatırılan paraları işlete- cek ve faiz verecektir. i mi Vezirköprüde ağaç bayramı Bu sene ağaç dikme bayramı Adatepe köyünde merasimle kutlandı Vezirköprü (Akşam) — Vezirköprü Halkevinin tertip etmiş oldağu top- Tak ve ağaç bayramı bu "ene pek muazzam ve çok İstilade' dın, erkek bütün kasab sabahleyin erkenden ? ti ler, otomobiller, arası kını köye taşırken ati) ve yaya spor- cularla bir kısım halk ta ellerinde fidanları olduğu halde köy yolların- da davul zurna çalarak bayram yeri- ne gidiyorlardı. Yeni kaymakamımız B. Tevfik Kı- hçaslan Halkevinin tertip ettiği bu bayramın daha şümullü olmasını te- min maksadile tekmli devlet memur- ları, ticaret, ziraat ve sanayi odaları vesair müesseseleri, kasaba merke- indeki ve civar köylerdeki tekmil okullarla köylüleri ağaç bayramına iştirak ettirmiş ve Adatepe köyünde yüz binlerce'vatandaş toplanmış köy meydanlığı mahşeri bir manzara ha- Mini almıştı. Çivar köylerden gelen halk ellerinde fidanları başlarında bayraklari önlerinde öğretmenleri ve muhtarları olduğu halde kafile halin- de köy meydanlığına toplanıyorlardı. Adatepe köyünde hazırlanan mey- dan dâha önceden bayraklarla, def- ne dallarile, ağaçlarla süslenmiş, ça- | ve halkın iştirakile hep bir alızdi söylenen İstiklâl marşile başlandı. Müteakiben kaymakam B. 'Tevfik Er Lçaslan ziraat müdürü, köy muhtarı ağacın ehemmiyet ve kr;metini te barüz ettiren birer nutuk verdiler, Bundan sonra tekmil vatandaşlar lerinde fidanları olduğu halde hep birlikte köyde evvele? çukurları kaz” larak hazırlanmış olan mahalle gidi» lerek fidanlar dik'idi. Bu esnada Hak kevinin önceden hazırlatmış olduğu (Vezirköprü Halkevi 1939 yılı ağaç kayramını bu köyde yapmıştır.) Lâvs ha köy koruluğunun ortasına dikildi, Bir saat kadar istirahat ve öğle yo" meği yenildikten sonra köy meyda" nında programin öğleden sonraki kısmının. tatbikatına geçilmiş ve ii defa Gazi ve Merkez İlkokul öğret“ menlerinin değerli çalışmalarile mey” dana getirilen mürettep bir talebe grupu tarafından idman ve spor NA“ reketleri yapılmış ve yüz binlerle s€” yirciler otarafından alkışlanmıştıf” Bunu müteakip köylüler arasınd halat çekme kmüsabakaları, bayra$ yarışları, yaya. sürat ve mukavem yarışları, at sürat ve mukavemet Yâ” rışları yapılmıştır. Müsabakalard8 birinci ikinci ve üçüncü gelenler? merasimle Halkevi tarafından mün# dırlar kurulmuştu. Merasime tam saat| sip hediyeler ve mükâfatlar dağıtık 10 da tekmil mektepliler, memurlar mastar,