13 Mart 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

POLİTİKA Çekoslovakyadaki son vakalar Geçen eylülde taplanan Münih konferansından sonra Çekoslovakya, dahili siyasetlerinde müstakil, harici, müdafan ve mali işlerinde birlikte olmak üzere federal fiç hükümete ayrilmıştı. Mashaza bu'üç hükümetten Slovakya ile Karpat Ukraynâsınm bir çök cihetten Çeklerin ( yaşadıkları Bohemya ve Moravya hülsümeline tâbi olucukları haklında yeni kanunu esasiye bazı ahkâm konulmuştu. Yeni Slovakya hükümeti mali cihetlen müşkülâta uğradığından Prağ- dan mühim tahsisat istediği vakit Çeklerden olan umumi Cümhurrelsi ile Çeklerin Başvekili istenilen tahsisatın Siovakyağda (Iirkanın muhafızları) namı altındaki Hitlerin hücum atalarına benzer teşkilâta sarfedileceğini düşünürsek bu talebi reddetmişlerdi. Bunun üzerine Slovakya hükümeti Başvekili rahip Tisso ile arkadaş ları bu hükümetin büsbütün Çeklerden ayrılarak dahili işlerinde olduğu gibi harici münasebetlerinde dahi tam müstakil bir devlet halini almasına teşebbüs etmişlerdir. Çek hükümeti, devletin büsbütün inhilâl etmemesi ve Slovakyarın ay- rılarak Almanyanın nüfuzu altını girmemesi için Slovak hükümetini as- keri kuvvet ile iskat etmiştir. 'Tisso göz hapsi altına alınmış ise de arka- daşlarından biri Viyanaya gitmiş ve buradan Tisso hükümetinin U iskatı gayri kanuni olduğundan radyo ile halkı Çeklerin askeri kuvveti himayesi altında teşkil edilen hükümete karşı ayaklanmağa davet etmiştir. Slovakyadaki yüz elli kin kişilik Alman ekelliyeti de iskat edilen bükü- metin tarafını iltizam etmiştir. Bu yeni vaziyetin devamı B. Hitlerin bunu tasvib edip etmiyeceğine bağlıdır. Almanya eski Slovak hükümetini tutar $a Çekler ya bunu kabul etmeleri yahud müsellâh olarak mukavemet etme- leri şıklarımdan birini kabul etmek mecburiyetinde kalacaklardır. Lâkin hangi şıkkı dercih ederse etsinler bugünkü vaziyette Almanya bütün Çekoslovakyayı büsbütün nüfuzu altına alacaktır, AKŞAM Yeni Romanya büyük elçisi B. Stoika Ankaraya vasil olduğunu yazmış- tık. Yukarıda büyük elçi kendisini karşılayanlar arasında görünüyor. Kızılayda reis seçimi için bir toplantı yapılmıştı. Yukarıda bu toplariti ve yeni rels B. Hüsameddin teşekkür ederken görünüyor. Burdur köylerinde aşım istasyonları açılıyor BESE O FEzi Kursa iştirik eden köylüler hir arada. Burdur (Akşam) .— Vilâyetimizin 205 köyündeki her cins hayvanı ıslâh maksadile 14 bölgede Aşımdurak is- tasyonları inşasına başlanmak Üze- redir, Kurulacak her İstasyonun ya- kininde bulunan 62 münevver köylü mümeşsili Burdura gelmiştir. Evi- mizde bir hafta devari eden bu kurs- ameli ve nazari dersler, ziraaf ve siti- hat direktörleri tarafından öğütler verilmiştir. Kurs sonunda Halkevi ta- rafından “köylülere verilen 100 Kişilik bir öğle ziyafetinde Vali Savaş bu kal- kınmada köylünün bütün köylü kar. deşlere örnek olmaları üzerinde. uzun. bir konferans vermiş, kurs dağtimiş- tır, lara baytar direktörü tarafmdan » İngilterede tayyare imali bir sene içinde dört misli arttı İngiltere. umu- mi harpten sonra diğer bütün “dev- letlerden evveli si- lhlarmı o bırak. mıştı, (Senelerer müddet İngiltere- nin mil müdafaa bütgesi pek zayıf- tır. Bilhassa hava kuvvetine hemen hiç ehemmiyet ve- rilmiyordu. 919 da, sulh ökdedildiği zaman İngilterenin 3300 birinci sınıf harp tayyaresi varken bundan 15 4e- ne sonra birinci sınıf harp tayyare. lerinin miktarı beş yüz seksene in. mişti. İngiltere ancak 934 de diğer dev- letlerin, bilhassa Almanya ile İtalya. nın askeri hazırlıklarına ehemmiyet, vermeğe başladı. O tarihte Almanya gizlice mühim bir hava kuvveti vü. cuda getiriyordu. İtalya da, Habeşis- tanı zaptetmek için hazırlık yapar- ken bilhassa tayyare kuvvetlerine ehemmiyet veriyordu. Fransa tevak- kuf vaziyetinde idi. Hava kuvveti mütareke esnasındaki miktarda İdi, İngiltere bu vaziyet karşısında der- hal faaliyete geçti. Tayyare imalât artırılmağa başlandı. 937 de İngilte. renin 1500 birinci sınıf harp tayyaresi vardı. Bugün bu miktar 1750 dir. 940 senesinde bu miktar 3250 yi bulacak- tir. Yardımcı müdafaa ve sivil hava Kuvvetleri bundan hariçtir. İngilterede bir sene içinde istihsal dört misli artmıştır. 986 da ayda 80 tayyare yapılıyordu. 938 de bu mik- tar yüze çıkmıştı. Bugün ayda en az 400 tayyare yapılıyor. Gelecek sene bu miktar beş yüze çıkacak ve miha- yet iki sene sonra 600 ti bulacaktır ki Alman istihsalâtı da ancak bu kadar. âır. İngiliz parlementosunun hava kuv- velteri için verdikleri tahsisat üç s8- ne evvelkinin on mislidir. Hava büt. çesi 936 da '22-miliyondu. Bu sene 220 milyon İngiliz Jirasını bulmuştur. Bu miktar İngiliz bahriye bütçesinden 5 4 İngiltere hava kuvvetlerine çok ehemmiyet vermektedir. Üç sene evvel ayda 80 tayyare yapılırken bugün 400 tayyare yapılmaktadır. Hava bütçesi tahsisatı üç sene evvel 22 milyon İngiliz lirası iken bugün tamam on misli fazla yani 220 milyon sterlindir. İngilterede yeni yeni tayyare fabrikaları yapılmaktadır. çok yüksektir. Bahriye bütçesi ancak 153 milyon İngiliz lirasıdır. İngiliz Marihinde ilk defa olarak hava kuv- yetine deniz kuvvetinden fazla tah- sisat verilmektedir. İngiltere, mali ve iktisadi menhala xi sayesinde, yeni vergi tarlına Jü. zum görmeden, bu büyük masrafi karşılayabilmektedir. İngiltere bir harp vukuunda kolaylıkla ayda 1000 tayyare yapabilir. Harp tayyare kuvvetleri yanında yardımcı hava kuvvetlerine ve sivil tayyareciliğe de büyük ehemmiyet ve- riliyor. Sivil tayyareci yetiştimmek için mektepler açılmıştır. Saati üç şi» line (150) kuruşa tayyarecilik dersi alınabiliyor ki bu para otomobil der. si almak için verilen miktar kadar. dır, 5000 kişi bu suretle ders almakta» irtibat işlerinde kullanılacaklardır. İngiliz hava kuvveti başlıca şu esasa dayanmaktadır: 1 — Tayyarelerin mükemmeliyeti 2 — İhtiyat pilot bolluğu 3 — İstihsal miktarını artırılması kabiliyeti. Yeni İngiliz tayyareleri çok mü- kemmeldir. Bombardıman tayyareleri bir kısmı mahdud saha dahilinde #8 ri akınlar yapmağı mahsustur. Bir kısmı ise uzun mesafeler içindir. Bir kısım bombardıman “tayyareleri de tayyarelerle birlik- te hareket edebile. ceği göz önüne alı» narak bunlardan müdafaa hususun- da İstifade edilme- si düşünülmüştür, İngilterede Blen- heim sistemi yeni bombardıman tay. yarelerinin sürati vasati olarak saat- fe 460 kilometredir. Bunlar avcı tay. yarelerile birlikte düşman tayyarele- rine karşı harp edecektir. Bombardıman © tayyarelerinden Whitley, Harrow ve Wellingtonlar çok süratlidir. Bilhassa geçen sene çıkan Wellesleyler müşterek uçuşta dünya rekorunu kırmışlardır. Avcı tayyarelerâen Spitfire ve Hur- ricaneler çok süratlidir, Bunlar da se- kiz mitralyöz vardır. Birincisi saatte 560, ikincisi 545 kilometre sürütle git. mektedir. Maamafih “bir Hürricane tayyare İskoçyadan İngiltereye gelir. ken vasati olarak saatte 653 kilomet. re katetmiştir ki şimdiye kadar hiç bir askeri tayyare bu sürati bulama. mıştır. Geçen hafta bir tecrübe esnasında bir Spitfire tayyaresi yüksekten uşa- Baya inerken saatte 880 kilometre mir ki çok müthiş bir şey. İngiliz hava kuvveti efradı müte- madiyen artmaktadır. Bugün bu mik. tar 18 'bindir. 5800 pilot, 1830 breve. sini almak Üzere şakird pilot vardır. İhtiyat kuvvetine mensup 3000 pilot, 2800 şakird pilot mevcuttur. Bugün pilotların miktarı on bini buluyor, Bir buçuk sene sonra bu miktar on en büyük iyiliği yapan insan: İş je TM il di si şartile | Lejion d'honneur'un yüksek rütbesini kabul etti, K — iz