9 Ocak 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

Ingiliz lirasının gerilemesi ve Avrupa borsalarında vaziyet -Memleketimizde esham va tahvilâi vaziyeti Şimdiki Çin - Japon harbinden ev- vel, Çin ülkesi dahilen daimi bir sü- riş ve fesad kaynağı idi. Mahalli ida- Teler merkeze veya komşu eyaletlere sliâh kuvveti ile hücum eder, filân yerde bir general isyan bayrağını çe- ker, diğer bazı yerlerde başka general- ler ona müzahir veya muhalif olur, velhasıl memleket her daim bir galeyan içinde bulunurdu. Avrupa gazetelerin- den naklen bu havadisleri okuduğu- muz vakit hiçbirimiz bir şey anlamaz. dık. Geçen sene Çekolsovakya parça- landıktan sonra, bu, ve etrafındaki memleketler tıpkı Çin işine benzedi. Bir takım yeni milletler kaynaşma. ğa başladılar; Çekoslovak hududun- dan uzak bulunan Ukraynanın da s€- si işitildi. Rus Karpatları veya Karpat Ukraynası gibi milletlerin de isimleri ortaya atıldı. Bunların, birbirlerine karşı müddeiyatları var; hepsinin üs- tünde de Almanyanın iddiası var. Fa- kat kim kimden ne istiyor ve ne için istiyor?... Onu bir türlü anlayamıyo- ruz. Çekoslovakya hâdiselerini Çin işine benzettiğimizin sebebi budur. Avrupa, bilhassa garbi Avrupa, bu manzara karşında dert içindedir. Bir Japonya kalkıp da bu yeni Çini altüst edecek mi diye düşünüyor! Ahvali âlemi tasvir eden Avrupanın büyük siyasi ve mali gazetelerinde bu endişeleri sezmemek mümkün değil. dir. O derece ki İtalyanın Fransaya karşı metalibatı, Fransanın İlalyaya karşı Korsika ve Tunusta son nüma- yişi ikinci derecede ehemmiyeti haiz telâkki edilmektedir. Bir mali gazete İngiliz lirasının son hafta zarfında gösterdiği yeni zaafı vasati Avrupa ahvalinin kararsızlığına atfedecek ka- dar ileriye varmıştır. Belki de doğru- dur. Çünkü İngilterenin, yakın veya uzak bir âtide Avrupada harp vukubu- Jacağını tahmin ettiği ve ona göre hazır bulunmak için, ağır masrafları, büt- çe açığını hattâ paranın da sukutunu göze âlarak, tedarikâtını ikmal ile meşgul olduğu iddia edilmektedir. İngiliz Urasının dolara hazaran son cotationu 4.62 de, ve bu fiat şimdi. ye kadâr cari flatlerin en aşığısıdır ki bizim paramızla 585 kuruşa teka- bül ediyor. Londra, dünya sermayelerinin melçei, sterlin de beynelmilel bir te- Giye ölçü ve vasıtası olduğu için bu ölçünün dalma sukuta meyletmesi bütün iktisadi ve mali mahafili en- dişeye düşürmektedir. Bu sukut ne- ticesindedir ki bir müddettenberi büyük mikyasta sermaye hareketleri vukubulmaktadır. Bundan bilhassa Fransa istifâde etmektedir. Fransâ- da dahili vaziyetin düzelmesi ve.hü- kümetin inhilâi ve fesad unsurları- na karşı otoritesini gösterebilmesi de bu neticeyi tacile sebeb olmuştur. İlk tesir olarak Bank de Fransın, resmi iskonto fiatini yüzde iki bu- çuktan yüzde ikiye, esham ve tah- vilât üzerine avans faizinin de yüz- de 3jden yüzde üçe indirdiğini gö- rüyoruz. Sonra, Fransız frangı, İn. giliz Yrasının bir peyki olarak kabul edilmiş ve flati de 178 olarak tesbit edilmşi iken, ecnebi kambiyo arzla- rın çoğalması neticesinde, bu fia- tin iki puan aşağı, 176 da karar kıl. dığına şahid oluyoruz. Bu tebeddü- lâ, Fransız frangının mütehavvil (flottant) bir para olarak kalmakla beraber, İngiliz lirasının vesayetin- den kurtulmağa doğru bir gayret hamlesi diye telâkki edebiliriz. Londra borsası, hafta zarfında bü- yük bir faali gösterememiştir. Devlet fondoları ile endüstriyel kâ- fıdlar cüzi nisbette gerilemi, na mukabil, maden ve bilhassa al- tın madenleri kâğıdları sağlamdır; kambiyonun zaafına karşı maden küğidlarının böyle olması da gayet tabildir. Paris borsası binnisbe faaldir. Ser- maye akını bu faaliyeti tahrik edi- yor. Fiatler de umumiyet ftibarile sağlamdır. Diğer piyasalar seyirci vâziyetindedirler, Memleketimizde esham ve tahvilât vaziyeti Hafta zarfında Ankara borsasında yüzde yedi buçuk faizli Türk borcu tahvilleri 19,27 lira fiatini muhafaza etmişlerdir. Buna mukabil Dahili is- nzda gene memnuni- vardır. Son Ka- vanış flatleri şunlardır; İkramiyeli Ergani: 19,60 lira, Sıvas - Erzurum birinci: 20,40 lira, Diğer tertipler: 19,07 lira Halkımızın Dahili istikraz rimize gösterdiği rağbet ikçe art- maktadır. Anadolu grupunda tebed- dül yoktur; ayni ile geçen haftaki fi- atlerdir. Şöyle ki: Hisse senedleri: 25,50 lira, 'Tahviller: 40,15 lira, Mümessiller: 37,20 Wire. Merkez bankası hisse senedleri de geçen hafta gibi 111 lirada kaldılar. İş bankasınm nama muharrer hisse senedi 10,10 lira, hâmiline muharrer olanı da 10,20 lira etmektedir. Endüstriyel kâğıtlarımızdan Aslan Çimento gene hafif bir gerileme kây: dederek 8,75 lirada kaldı. Diğerlerin- de tebeddül yok gibidir. Nominal fiat- ler şunlardır: Tramvay 11,25 lira, Umum sigorta 13 Mra, İttihadı milli 22,50 lira, Terkos tahville- 6,30 Tira, Üsküdar - Kadıköy Su şirke- | ti 2,55 lira, Bomonti 8,05 lira, İttihad Değirmencilik 12,05 lira, Şark Değir- mencilik 0,82 lira, Telefon 8,75 lira, Şirketihariye 19 lira, Omnium 0,83 li- Ta, İstanbul Kasaplar şirketi 12 lira, tasfiye halinde Tülün rejisi 1,17 lira, Şark Merkez Ecza deposu 2,65 lira. Gayrimübadil bonoları gene 9,12 ku- Mısır Kredi Fonsiye tahvilleri azı- | Cık gerilediler; 1903 tertibi; 110 lira, 1911 tertibi: 102,50 lira ediyor. Yeşilay Gençlerbirliğinin kongresi Yeşilayın gençlik kısmı olan Yeşil. ey Gençlerbirliği önümüzdeki pazar günü Eminönü Halkevinde VITI inci yıllık kongresini yapacakatır. Her se- ne çalışma sahasını biraz daha geniş- leten bu gençlik kütlesi bir müddet evvel fevkalâde bir kongre !le nizam- namelerini değiştirmişti. Yeni nizam- namenin tatbikile iyi neticeler elde edilmiştir. Geçen yıl bilhassa Aanadolunun muhtelif yerlerinden birçok gençler müracaat ederek aza kaydedilmelerini istemişler ve bu arzuları cemiyetce yerine getirilmiştir. Şu vaziyete göre diğer umumun menfaatine bâdim ce- miyetlerimiz gibi bu müessesemiz de anayurdda kök salmaktadır. Kongrenin çok kalabalık olacağı tahmin edilmektedir. Anadoludaki azaların bir kismi da işlirak edecek- lerdir. Bursada muhtaç çocuklara öğle yemeği veriliyor Bursa (Akşam) — İlkokullardaki muhtaç çocuklara sıcak öğle yemeği verilmekte ve bu işin hemen her mek- tebe teşmiline çalışılmaktadır. Mek- teplerdeki himaye heyetlerindn başka Çocuk esirgeme kurumunun ve bazi zenginlerimizin yardımları da bu işi ilerletmektedir. Son günirde kız mu- alim mektebi ile ortamekteplere de- vam eden muhtaç talebeye de bu tarz- da yardım imkânları araştırılmış ve bu maksadla Halkevinde çalışılarak bir komite teşkil edilmiştir. Komite hemen faaliyete geçmiş ve ilk hamle- de Kiz musllimdeki altmış çocuğa si- cak yemek temin etmiştir. Şubattan itibaren de Ortamekteplerdeki yüz talbeye sıcak yemek tevzline başlana» caktır. e — ——— —— Seniha Aşarla Diş hekimi Şekip Rifatın nişanları alle arasında yapılmıştar. | | yedi © KİTAPLAR ARASINDA: “Türk çocuğunu nasıl yaşatmalı?,, Yazan: Besim Ömer Akalın Hayatını memleketin çocuk işleri- ne, çocuk meselelerine vakfeden profesör doktor Besim Ömer Akalın, bütün memleketi son derece alâke dar eden bu mevzu etrafında kıy- melli tedkiklerini sık kitab ha- linde neşreder Profesör doktor Besim Ömer Aka- ln'ın çocuk neşriyatı, irfan kütüb- hanemizin en kıymetli, en dolu raf- larından birini teşkil etmektedir. Profesör Besim Ömer Akalın, ço- cuk mesel mevzuuna âid neşri- yatına bir eser daha ilâve etti; «Türk çocuğunu nasıl yaşatmalı?». Bu yeni kitabında Besim Ömer Ak- alın, gebe çocuk meselesinin en €saslı ve en mühim noktalarından birine temas ediyor. Besim Ömer Akalın, devlet İstatiş tiklerine dayanarak: «1935 senesinde Türkiyede 20.765 kişi evlenmiştir. Bekârların sayısı yonz varaan bir memlekette yılda ancak 20,765 kişinin evlenmesi her halde tedkike değer.» diyor. Sonra evlenme! azlığının se- beblerini tahlil ederken şunu da söy- Yüyor: «Bugün evlenme çağında olan bir erkeğin masrafı dünkü erkeğin mas rafıng göre çok artmıştır. geziş, hattâ besleniş tarz Profesör Besim Ömer memlekette yalnız ve sadece çocuk doğmasını istemiyor. Onun bilhassa üzerinde ısrarla durduğu şey, doğan | çocukların yaşaması meselesidir. «Bir millette nüfus doğan çocuk- larla değil, sağ Kalanlarla ölçülür, çoğalır.» diyor. Bunda da kıymetli ilim yerden göğe kadar haklıdır. adamı «Türk çocuğunu nasıl yaşatmalı?» | eserinde sağlam nesil almak ve ki- sırlaştırma meselelerine de edlimektedir. Doktor Besim Ömer Akalın evlen- | melerde bilhassa nazarı dikkate alı- | nacak şartları da kitabında birer saymaktadır. Bir memlekrt €den bu kitabı y lere, evlilere de; etmek bir vazifedi: BULMACAMIZ birer meselesini 1 — Bir işin sonu - Gayri meşru evlâd. 3 — Vasilik - Tersi bir arsri ölçüsüdür. 3 — Ba! yapan kanatlı böcek - Oturu- Iscak binalar. 4 — Nota - Taharri etmek. 5 — Tasdik odatı - Kastamonuda bir kaza. 8 — Vapur tayfası - Yapmak. 7 — Kadın elbisesinin alt kısmi - İşaret, 8 — Evin taksimatından - Nota. 9 — Hâlen - 'Tafdil edatı - Sahib, 10 —bBir peygamber ismi - Boyunun arka kısmı. Yukarıdan aşağı: 1 — İşsiz dolaşan. 2 — Peyke - Sıfat edatı 3 — Hararet - Tersi daire garsonu olur. 4 — Babanın yarısı - Çevik 5 — Hayvan koşumu akşamından. 6 — Uzayıp giden. — Hırs - Talih. B — Eski, 9 — Büyük başlı. 10 — Kampana - Geçe kuşu, Geçen bulmacamızın halli er i Yaycdar, Ed, 4 — Arak, Mevce, 5 — Rek, Kit, EK, 6 — Ayak, 77 — Nuran, Badi, $ — Ayal, Yasa, 9 — Un, Marmara, 10 — Özenen, Tar. Yukarıdan aşafı: 8 — Aysal, Yasa, 9 — Un, Marama, 10 — Riyakürane, 4 — Elek, Yal, 8 — Wild, Kan, Me, 9 — Amik, Yan, 7 9 — Be, Hasat, 9 — Emece, Yedekçi, Ar, Akalın | temas | tahlil | nız evlenecek genç- l Emret, Bar, Dama, 10 Berut 8 (A.A) — Havas ajansının muhabiri bildiriyor: Bugün Suriyenin başlıca şehirlerinde Suriyenin istik- Jj hinde ve Fransız - Suriye mun- hedesinin terki aleyhinde büyük nü- mayişler yapılmıştır. Şamda, Halep- İe, Humus ve Hamada bütün mağa- zalar kapanmıştır. Nümayişçilere iştirak etmek üzere sokaklardr gruplar teşekkül etmek- tedir. Yüksek tahsil gençlerinden ve lise talebelerinden mürekkeb alaylar Şam sokaklarından geçerek Suriye- nin istiklğle kavuşmasını istenpişler- dir. dan geçerek halkı siyasi nutuklar din- meğe davet etmiştir. Hükümet makamları birleri almışlardır. inzibat ted- Bir müddettenberi Aleviler arasın- da galeyan eserleri görülmeğe başla- mıştır. Son günlerde Alevi çetelerile jandarmalar arasında müsademeler olmuştur, Menfi mukavemet hateke- tinin reisi Süleyman Mürşid taraftar- larını teşkilâtlandırmakta ve yanında daima 100 kişilik silâhlı bir muhafız kuvveti bulundurmaktadır. Evvelki gece Lüzkiyeden Halebe giden yol üzerinde 9 otomobil dur- durularek soyulmuştur. Bir çete Hama civarında bir posta arabasını Odurdurarak soymuştur. Süleyman Mürşidin taraftarları Ha- İ ma mıntakasındaki köylerden yağma | ve tehd Haleple 600 lise talebesi sokaklar- | lemek üzere öğle zamanı camiye git- | Suriyede dün büyük nümayişler yapıldı rlar, manlar para sızdırmak Bu havalideki sünni Müs ı mukavemet etmek üzere teşkilât yap- maktadırlar, Diğer cihetten Dürzilerin istiklâl harekeli Suriye hareketinin zaranna olarak inkişaf etmektedir. Evv Suriye ittihadı taraftarı olan yüzler- İ ce kişi bu harekete iltihak etmekte- dir. Bu cümleden olarak Atraş aile- sinin en yaşlı rüknü olan Abdülguf- İ far paşa şu sözleri söylemiştir: riki mesai imkânına İ olmadığımızdan Suriyelilerle her 1ünasebetimizi kestik» in Hâeri, söylenildiği; re istiklâl lehinde büyük bir nüm: tertib edecek ve Dürzi bayrağını mi binalara ELMA Barutgücü Meli maç Dün Bakırköy Barutgücü sahe- sında Yıldırını Davutpaşa - Baru cü A takımları arasında büyük kala- balık huzurunda maç yapılmıştır. Maç ) Barutgücünün galibiyetile bitmiştir. Vefat Fatma Narinin eşi, Fatin Narin, Selçuk Narin, Rahime Yurday ve Handan Tayın babaları, Hamid, Âdil ve Naciye Narinin amcaları, Nuri ve Hasan Narinin dayıları, Mulüsi Yurday ve Feyzi Taym kaympe- derleri, Konyalı YUSUF NARİN 8/1938 İ pazar sabahı saat yedide vefat elmiştir. Cenaze merasimine gelmek zahmetinde bulunan ve acılarına iştirak eden dosta- rına Narin ailesi teşekkür eder. gen DOROTHY LAMOUR ——, Renkli ve Fransızca Sözlü Ormanlar Peris Filminde bu perşembe akşamı SARAY sinemasında #GARP CEPHESİNDE SÜKÜ ERICH MARIA REMAROUE'in en son eseri 3 ARKADAŞ 'T YAR» Muharriri Fransızca sözlü ROBERT TAYLOR FRANCHOT TONE ROBRET YUNG ve Yeni Sinema Yıldızı SUMER İstiklâl cadöesi komedi kısmı » o Gece: Sant 20350 da MUM SÖNDÜ 5 tablo Taksimde (B( gece) (MİSSEİ ŞAYİA)| Yodril 3 perde Pek yakında: (İNSAN MABUT) TURAN TİYATROSU Sanatkâr Naşid, Cemal | Bahir. İki oyun birden KOCA İSTERİM 2P. YAVRUM KOMİSER 1 P.! Localar 100, heryer 20, paradi 10 K. X Şehremini Halkevinden: Evimizin fanfar kolu çalışma günleri perşembe ve pazartesi günleri olarak ayrılmıştır, Kad- konunu genişletiiğinden yeniden kaydol- mak istiyenlerin her gün fotograf ve nü- fas klğıdları le Ev sekreterliğine müra- eaatları ilân olunur. * | MARGARE£ET SULLAVAN Pek yakında MELEK sinemasında Dostlardan Borç almak san'atı... Ânlde zengin olmak san'atı... ve bilhaşsa güldürmek san'atı... Bunları ... GEORGES MİLTON 'un CHARPIN ve JOSEPHINE GAEL ile beraber çevirdiği ve seyircileri kahkaha tufanına gark ettiği DALAVERECİLER KRALI Neş'eli ve eğlenceli filminde öğrene ce) siniz. Bu çarşamba akşamı sinemasında Sinemada “ta FERAM Tel: 21259 Filmin son günlerine tesadüf eden her pazarlesi ve salı olduğu gibi (Bugün ve yarın) Bayanlar parasız ! Yalnız kanunen bileisiz girmemeleri için umum mevkilere beş ve balkona i 10 kuruşluk bilet kestirmeleri Bâxmıdır. AŞKIN GöZ YAŞLARI füminin kat'i son günleri. Seanslar: 10.30 - 1,16 - 6.30 - $15 Yer bulmak ve izdihama mâni olmak | için lütfen tam seans saatlerinde teşrif ediniz. Çarşamba sabahı 11 den “İtibaren PAMUK PRENSES ve 7 CÜCE Sinema âleminin bu bu sene İstanbulda “niç BİR SİNEMADA GÖSTERİLMİYECEKTİKR. ami dikkat;