9 Ocak 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

İ “ebdkei E V | Pazqr*eSİ Iı Isı:mul. Ankara Caddesi 102 k TELGRAF : TAN. İSTANBUL 9 TELEFON: 24310. 24318. 24319 İKİNCİKÂNUN J DÖRDÜNCÜ YIL — No: 1237 1939 | B KURUŞ ilâ Karar Verdiler Bazı Şehirlerde Suriye- Fransa Muahedesine Lğur I rîuınu_, îıgıvl Olddu. ALEVİLER AYAKLANDILAR Halep, 8 (TAN Muhabirinden) — Suriye fevkalâde hâdiseler arifesinde bulunuyor. Şamda, Halepte Suriye - Fransa muahede- sinin terki ve istiklâl lehine nümayişler yapılırken diğer taraftan da Lâzkıye mıntakasındaki Şeyh Mürşit hareketi ve Dürzü dağın- daki vaziyet de vahim bir devreye girmiştir. Suriye vahdetinden ayrılmayı istihdaf eden bu zümre hareketi Selimiyedeki İsmaili- Sı;n'ye Baçvğkı'î?.' Cemil Mardam Bey Köy Kalkınma Davamızın Ehemmiyeti Yazan: Ahmet AĞAOĞLU ümhurreisi Sayın İsmet İnönünün eline aldığı son iş, yani Türk köy kalkın- ması meselesi inkılâp devrinde yapılmış olan işlerin en büyü- ğü ve en mühimmidir. Haki- katte bu, bütün Türk vatanı- nın, Türk milletinin kalkınma- sı demektir. Çünkü köy Türk vatnının yüzde seksenini ve köylerde Türk milletinin yüz- de seksen beşini teşkil eder. Köy ve köylü mefhumlarının ifade ettikleri mâna bununla da kalmaz: Onlar ayni zamanda bi- zim iktisadi, mali ve ticari hayat- larımızın da — insanlarıdır. Milli mahsulümüzün yüzde doksanı köy mahsulüdür, ticaretimiz de dönüp dolaşıp hemen hemen ©o mahstille- rin mübadelelerinden ibaret gibi kalıyor. Bu mahsuller haricinde beynelmilel pazarlara çıkardığı - Suriyeye karşı ayaklanan Cebelidüruzdaki Dürzü kabilelerinden biri Dürziler Istiklâllerini GÜNLÜK SİYA a Sİ N (ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ | Her evde bulunması lâzımdır. Yaldızlı bez kaplı 2. Cilt — 700 Sayfa. 700 Kuruştur. Tafsilâtlı broşür isteyiniz. TAN Matbaası — İstanbul TESİ HALK GAZE Silâh Kaçakçılı ğı Tahkikatı Bitiyor 'Şebeke Elebaşıları Içinc!e Beynelmilel Şöhreti Haiz a eeei Ihbar Nasıl Yapıldı? Ekrem Köniğin İstanbula Gelirken Bir Pasaportla Kaçtığı Tahakkuk Ediyor Türk adliyesini aylardanberi meşgul eden silâh kaça.kçı— lığı hâdisesi, tahkikatı ilerledikçe, yeni yeni safhalîar' aı-zed.ı_voı: ve bu işi idare eden beynelmilel kaçakçılık şebekesinin faaliyeti bütün çıplaklığı ile ortaya çıkıyor. vrşiya Anlaşıldığına göre, Amerikaya, Türkiye hükümeti na- mına sipariş edilen tayyareler meslesinde baş rolü, Ekrem Kö- nig oynamış, ve merkezi Pariste bulunan beynelmilel kaçakçı- lık teşkilâtının Türkiye ajanı olarak vazife almış ve çalışmıştır. Şebeke Nasıl Çalışıyordu ? Be İ Gd R A vf —ai BLa y Li ea otelisa— “dedir. Şebekeyi idare edenler arasında beynelmilel şöhreti haiz lere de sirayet etmiştir. Abdülgaffar Eletraş Paşanm emrile Dürzüler Cebelidüruzdaki bütün Şamlı memurları eyaletin hududu haricine çıkarmışlar ve bu sabah Cebelin istiklâlini ilân etmişlerdir. Hükümet konağın- dan Suriye bayrağı indirilmiş, yerine Dürzü bayrağı çekilmiştir. Bugünden itibaren Cebelidüruzun Suriye ile filen alâkası kesil- miş bulunuyor. Hâdise Suriyede büyük - heyecan tevlit etmiştir. Halk, hükümet mey- danına toplanarak vaziyet hakkında mesuül makamlardan izahat istemiş- tir. Lâzkiyede de vaziyet vahim Diğer taraftâan Lâzkiyeden alınan haberlerde, halkın büyük korku ge- çirmekte olduğu bildiriliyor.. Şeyh Süleymanürmürşit, Lâzkiyenin her tarafına hâkim vaziyettedir. Çarşılar baştanbaşa kapalıdır. Asi mebusu Sü- leymanürmürşidin modern silâhlarla mücehhez müfrezeleri Lâzkiye — Hamas yolunu tuttukları gibi şehrin beş kilometre yakınına kadar soku- larak köylere mütemadiyen baskın- ıya başlamışlardır. Wökdi (Sı;nu Sa. 10 Sü. 5 te) Yeni Fransız Büyük Elçisi Bugün Geliyor Fransanın yeni Ankara büyük el- çisi B. Marsigli bu sabahki Avrup_)_a ekspresile şehrimize gelecektir.. Bu'- yük elçi buradan Ankaraya giderek Reisicümhurumuz İsmet İnönüne İ- timatnamesini takdim edecektir. Eski Fransız büyük elçisi B. Ponso Ankaradan şehrimize gelmiş- tir. Kendisi yeni elçiyi şehrimizde mız mal hemen yol! gİ r. rŞı Ti te; ettikten y k gibidir. B - |karş layıp Ankaraya Şyi (Sonu: Sa, ZMİISHSGYS hareket ederektir. bazı eski diplomatlar ve silâh fabrikaları şirketleri vardır. Bun ların en başında Amerikalı O'Hara ve Knks isminde iki meş- hur sima geliyor. Bu şebekenin İspanya işlerinde ajan olarak kullandığı adam da general Frankonun gizli memuru olan Duc de Medina del Kompsy Mirandadır. Bu Dük, bir zamanlar A- merikada bir fabrikanın satış memuru olarak çalışmış olan es- ki bir İspanyol asilzadesidir ve İspanyaya yapılan bütün silâh kaçakçılıklarında eli vardır. Yine bu kaçakçılıklar arasında mühim rol oynamış olan bir de Alman firması vardır. Silâh kaçakçılığı işinde meşhur simalardan biri olan ve bu firma- nın sahibi bulunan şahıs Almanyanın en meşhur silâh fabrika- törlerinden Vanenberg'in 23 yaşındaki genç oğlu Walter Va- nenberegdir. 'Bu bynelmilel silâh kaçakçılığı teşkilâtının bir çok mem- leketlerde ajanları vardır. Bu şebeke, her memlektten o mem- leketin yardım etmek istediği taraf için silâh satın almakta, sonra da bunları hangi taraf da- ha çok para verirse oraya sat - maktadır. Bu suretle çok defa Almanyadan alınan silâhlar İs- panyada hükümetçilere Amrika ve Sovyetlerden hükümetci - lere gönderilmek üzere alınan silâhlar da âsilere satılmıştır. İlk Tahkikat Başlıyor Bir kac betbaht tarafından Türkiyenin de ismi karıştırılan ve bir iki gündenberi de efkârı umumiveyi mesgul eden mahut ıskandal, esas itibarile yine bu şebekenin işidir. Hükümetimiz, dün de kaydet tiğimiz gibi kacakcılıktan ilk o- Almanya İtaiyaya Karşı Silâhla Müzahereti Göze Almıyor 1 — Habeşistanda Fransa aleyhinde nümayişler oldu 2 — İtalyanın yeni hâdiseler çıkaracağı bildiriliyor 3 — İngilterede mecburi askerlik usulü ihdas edildi 4 — İtalya, filosunu seferber bir hale koyuyormuş kümetinin ihharları ile haber - dar olmis ve hâdicrde: 1 — Milli Müdafaa Vekili - pin İms-asının ve Vekâlet mü- hürünün takltdi. 2 — Sahte evrak tanzimi ile hükümet adına sahte mühavaatta bu - lunulması, 3 — Bu muhaya- atta gayri meşru menfaat te- B Ckambörlektin son Paris seyahitine 'ait bir tAnBa (Yazısı 10 uncu sayfamızda) ve memuriyetlerin bu yolda suüstimali. (Sonu: Sa. 10, Sü. 3 de) Bazı Diplomatlar da Var Sahtekâr şebekenin büyük bir cüretkârlıkla imzasırı — taklide yeltendik!'eri Milli Müdafaa Vekilimiz Kâzım Özalp larak Vasington büvük elcimiz || Münir Ertesiin ve Fransız hü -| minini istihdaf ederek vazife | Almanya Akdenize İnmek İstiyor Bunun icin, Timoök - Vardar - Selânik kanalını yapmayı düşünüyorlar Haydelberg'de çıkan “Zeitsehrift für Geopolitik,, mecmuasının teşri- nisani sayısında Tunanın Ege deni- zine bağlanması hakkında mühim bir makale intişar etmiştir. Esasen bu nüsha, Almanyanın Yakın Şarkla muvasalesini temın eden meselelere tahsis edilmiştir Makale sahibi olan Rudolf Lustig, bu meseleyi daha ön- ce de mevzuu bahsetmişti. Anşlus'- tan ve Südet arazisinin Almanyaya ilhakından sonra tekrar ortaya atılan bu mesele hakkındaki yazıda denili- yor ki: “Şarkla olan iktısadi alâkası hase- biyle büyük Almanyanın Akdenize daha kısa ve daha serbest bir su yo- luyla bağlanması lâzımdır. Çünkü; şimd'ki Tuna akıntı ile kapalı bir deniz olan Karadenizden, İstanbul ve Çanakkale boğazlarından geçerek Ege denizine ve ancak ondan sonra Akdenize çıkar. 5 Sonu: Sa, 10, Sü. 4 de) O DÜNKÜ sporR İ HAREKETLERİ Dün şehrimizde canlı spor ha- reketleri oldu. Galatasaray Ve- | fayı O—1. Beykoz İstanbulspo- | ru 2—6. Fener Süleymaniyeyi | 0—7. Hilâl Topkapıyı 2—3, yen | | diler. Maçların bütün tafsilâtı- nı ve günün diğer spor haher- | lerini altıncı sayfamızda veriyo |