25 Ekim 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

AKŞAM Dün Geceki ve Bu Sakhahki Efaberler Son dakika Macarların Çeklere mu- kabil tekliflerinin esasları Macarlar, münaziünfih olmıyan yerlerin derhal işgalini diğer yerlerde plehisit yapılmasını İstiyor Teklifleri kabul edilmezse Almanya, İtalya ve Lehistanın hakemliğini teklif ediyorlar Budapeşte 25 — Macar hükümeti, Prag hükümetine şu mukabil teklif- te bulunmuştur: Mâcaristana ter- kinde iki tarafça ittifak edilen yer- ler, Macar askerleri tarafından mu- ayyen bir zamanda işgal edilmeli,r münaziünfih yerlerde de plebisit ya- pılmalıdır. Bu plebisit âzami, 30 teşrinisani- de bitmelidir ve beynelmilel bir kon- tl altında yapılmalıdır. Çekoslovakya, bu teklifleri kabul edilmediği takdirde, şarktaki müna- ziünfih muntakalar için Almanya ile Lehistanın, garb mıntakları için de Almanya ile İtalyanın hâkemliğini teklif ediyor. Macaristan, cevabi no- tasının sonunda, bütün ihtilâflar halledilmedikçe, Çekoslovakya hu- dudları için hiç bir teminat veremi- yeceğini ilâve etmektedir. Macar hükümtel, cevabında, bir an- laşmaya varmak için prag hüküme- tince sarfedilen gayretleri takdir et- tiğini, kendisinin de ayni şekilde ha- reket edeceğini bildirmektedir. Budapeşte 24 (A.A.) — (Havas) Bu sabah Çekoslovak hükümetine tevdi olunan Macar nolası münasebetile Budapsştede beyan olunduğuna gö- | re, Macaristan Çekoslovakyadan #ürat- le cevab istemektedir. Eğer Çek ce- vabı memnuniyet verici olmazsa Ma- caristan Münih anlaşmasını imza | eden devletlerin derhal toplanmasını : istiyecektir. Daha şimdiden şurası söylenebilir | ki, Çekoslovaklar Macar isteklerinin talmini sahasında büyük bir adım af miş bulunuyorlar. Toprak isteklerinin yüzde 80 ini ve nüfus isteklerinin de yüzde 75 ini kabul etmişlerdir. Macarların isteklerinde ne dertce- ye kadar tavizde bulunacakları henüz belli olmamakla berabr Macarların Bratislavayı istmekten vazgeçmeleri beklenebilir. Çünkü buna Almanya da muarız bulunuyor. Rütenya meselesine gelince, Maca- ristan, müşterek Macar - Polonya hududunun mevzuubahis olmasını icab edecek matalibattan vazgeçmişe benziyor. Çek teklifi Budapeşte 24 — İyi malümatlı Ma- car mahafiline göre, dün Macar Ka- binesi tarafından tedkik edilen Çek teklifleri bugünkü şekillerile bir iti- lâf zemin teşkil etmemektedir. Ma- car Hariciye Nazırı B. Dö Kanya, mu- kabil tekliflerini hazırlamışlır. Bu mukabil teklifler gece, Prağa bildi- rilmiştir. Çek teklifleri ve mukabil Macar teklifleri hakkında hiç bir malümat alınamamıştır. Bilhassa mukabil tek- lifler hakkında âzami ketümiyet mu- hafaza edilmektedir, Müşterek Leh - Macar hududu hakkında da resmi hiç bir malümat yoktur, Esasen Ma- car hükümeti, resmen böyle bir iddi- ada bulunmamıştır. Maamafih Rütenyada plebisit ya- pılması arzusuna meyledilmekledir. Macar nazilerinin organı olan Mag- | garsag gâzelesi bu sabahki nüsha- sında Macar nazi gönüllü müfrezele- rinin Rütenyada Çek makamatına karşı harb etmekte bulunduklarını i ve Çek makamalının üçü Maggarsag gazetesinin muharrirlerinden olmak Üzere 360 naziyi tevkif ettiklerini iti- raf etmiştir. B. Bek Berline gidecek Varşova 24 (A A.) — B. Bek'in ya- kında Berline gideceğine dair orta- da bir şaiya dolaşmaktadır. Salâhi- yettar mahafil, bu haberi teyid et- memektedir. Fakat epey bir zaman- danberi mutasavver olan böyle bir ziyaretin imkân haricinde olmadığı söylenmektedir. Çek ve Slovak fırkaları birleşiyor Prag 25 — Çekoslovak cümhuri- | yelinin 20 nci yıldönümüne raslı- yan 28 teşrinievvelde bülün Çek fır- kalarının birleştiği ilân edilecektir. Siovakyada da ayni şekilde hareket edilecektir. Slovakya Başvekili B. Tiso demiştir ki; — Artık fırkalarn vazifesi bit- miştir. Her şeye tekaddilm eden va- tan menfaatidir. İhtilâlciler Yafa istasyo- nunu ateşe verdiler Kudüs 24 (A.A.) — Asiler dün Ya- fa istasyonunu yakmağa teşebbüs et- mişlerdir, İtfalye ateşin yayılmasma mâni olabilmiştir. Hasarat mühim değildir. Hayfa 24 (A.A.) — First Roytl Dra- goons alayı, dün Tetreslas vapuru ile Hayfaya gelmiştir. Kudüs 24 (A.A.) — Bugün şehir- de yeniden karışıklıklar olmuştur. İki Arap ölmüş ve dört Arap yaralan- mıştır. Asiler bir köprüyü ve bir yolu dina- mitle bozmuşlardır. Erkekler hüviyet varakası alacaklar Kudüs 24 (A.A.) — 16 yaşından yukarı erkek çecukların kaydedilerek birer hüviyet varakası almaları hü- kümetçe geçende emredilmiştir, Arap liderleri mukabil bir emimame neş- rederek hüviyt varakası alan Arapla- rın katledileceğini bildirmişlerdir, Bağdad 24 (A.A.) — «Havası Arab lehindeki hareket Bağdadda bir yekün teşkil eden yahudi #liyetine karşı düşmanlık şekline ta şurada burada münferit suikasd- ler kaydedilmişti. Ezcümle iki marüf yahudi şahsiyeti ortadan kaybolmuş- tur. Geçen gece de bir yahudi klübü- nün içerisine bomba atılmış ve üç kişi yaralanmıştır. Yahudiler arasında hö- yecan çok şiddetlidir. Eski şehrin işgali Kudüs 24 (A.A.) — Eski şehrin İn giliz kuvvetleri tarafından işgali ta- mamlanmıştır. Şimdi şehrin idare teşkilâtile uğraşılmaktadır. İngiliz makamaltı bir takım emniyet tertibatı almıştır. Eski şehirde bulunanların tahririne başlanmıştır. Bunlara birer hüviyet kâğıdı verilecektir. Asker müfrezeleri şehre hâkim mevkilere yerleşmişlerdir. Bunlar için yapılmak- ta olan kışlalar biter bitmez kışlalara çekiletektir. Filistinin diğer şehirle. rinde de kışlalar yapılmaktadır. İngi- liz askerleri devamlı olarak Fi nde gamizon halinde kalacaktır. Bundan maksad memleketin idaresini tama- mile ele almaktır. İngiliz kurmayınca beyan olunduğuna göre Kudüs hare. küt bütün Pilistinin temizlenmesine e öne Gl üni (Hatay hükümeti gümrük, idaresini teslim aldı Hataydan Suriyeye giden ve Suriyeden Hataya giren eşya resme tâbi tutuluyor Antakya 24 (A.A.) — Gümrük ida- resi Hatay hükümeti tarafından t€8- Jim alınmıştır. Bunun üzerine Suri- ye hükümeti Hataydan geçecek eşya- ya gümrük resmi koymuş ve Andifli mevkilnde bir gümrük noktası tesis etmiştir. Hatay hükümeti de muka- belebilmisil olarak Suriyeden girecek eşyayı gümrüğe tâbi tutmağa başla- mıştır. Bunun için Hatay hükümeti hududda gümrük teşkilâtı yapmıştır. | Şimdiye kadar Halepten alışveriş yapan Hatay tüccarları bundan son- ra malı vasıtasız olarak birinci el- den alacaklardır, Hükümet bu hü- susta lâzımgelen tedbirleri almakta- dır. Gümhuriyet bayramı Şehrimizde yapılan hazırlıklar ilerliyor Cümhuriyetin 15 incel yıldönümü münasebetile şehrimizde yapılacak tenvirat tesisatı arasında Saraybur- nu ve Üsküdar Şemsipaşa fıskıyeli havuzlarından başka Çamlıcada dâ gece sabaha kadar ışık neşredecek büyük bir havuz inşa edilmesi ka rarlaştırılmıştı. Bu havuzun inşasına vakit bulu- namadığından havuzun Cümhuriye- tin 16 ncı yıldönümünde yapılacak tenvirat programına sokulmsaı mu- vafık görülmüştür. Denizbankın yakın sahiller vapur- | ları, Şirketi Hayriye, Üsküdar tram- vay sirketi, Cümhuriyet bayramı mü- nasebetile biletlerinde tenzilât yap- mağa karar vermişlerdir . Belediye, bu mili müesseselerin yaptığı tenzilât nisbetinde İstanbul tramvay şirketinin de tenzilât yap- masmı muvafık görmüş ve tramvay | şirketi nezdinde teşebbüste bulun- mağa karar vermiştir, Mareşal Fevzi Çakmak Mareşal Fevzi Çakmak, dün akşam trenle Ankaraya dönmüş ve askeri er- kân tarafından uğurlanmıştır. Türk - Amerikan ticaret anlaşması Ankara 24 (Telefonla) — Amerikan ticaret heyeti ile yapılmakta olan müzakereler devam etmektedir. Mü- zakerelerin Amrikan heyetinin yeni bir talimat istemesine lüzum kalma- dan biteceği tahmin ediliyor, Japonlar kantondan 10 kilomsire uzakta Tokyo 25 — Son haberlere göre Japon motörlü kuvvetleri, Hankeu- dan 10 kilometre uzakta bulunuyor- | lar. Mareşal Çang Kay Şek ile zev- cesi meçhul bir yere gitmişlerdir. Randevucu Mina Atina ve Katina haklarındaki tahkikat devam ediyor Gizli randevuculuk ve döviz ka- çakçılığı yapmaklan maznunen ya- | kalanan Atina ve Katina adlarmda- | ki kadınlar hakkında adliye tahki- katı ilerilemektedir. Dün de bunlardan Atinanın kızı Zini iyeye getirilerek sorguya çe- kilmiştir. Zizi de bu işlerde annesi Atinaya suç ortağı olmaktan maz- nundur. Dün adliyede yapılan sorguda Zizi İ kendisine isnad olunan suçları ta- mami'e inkâr etmiştir. Bunun hak- kında gayri mevkuf olarak tahkikat i l yapılmasına karar verilmiş v ve serbes | İ Mem alemtekan Fransız âyan seçiminde mutediller kazandılar Seçimin neticesi Daladye'nin sulh siyasetinin tasdiki suretinde telâkki ediliyor Paris 24 (AA) — Âyan intihaba- | harici; encümeni reisi B. Beranfe, tanın üçüncü turunu müleakip Dar | tekrar Guadelup Âyanlığına intihap hiliye Nezareti, aşağıdaki neşretmiştir: Cümhuriyetçi demokrat birliği Sol cenah Cümhuriyetgileri Müstakil radikaller Radikal sosyaMstler © Bosyalist Cümhuriyetçiler 4 Cümhuriyetçi sosyalist birliği 2 Bosyalistler #üzalık elde etmişlerdir. Radikal sosyalistler 6 âzalık, müs- takil radikaller bir âzalık ve Cüm- huriyetçi sosyalistler 4 âzalık kay- betmişlerdir. Sosyalistler bir âzalık, Cümhuriyetçi sosyalist birliği bir âza- ık ve Cümhuriyetçi demokrat birli- ği 9 âzalık kazanmışlardır. Paris 24 (A.A.) — Âyan meclisinin tecdidi için üç senede bir yapılmak- ta olan intihabattan bu defaki seçim istatistiği 27 âzalık 10 » departmanların üçte birinde hiçbir | hâdise zuhur etmeksizin yapılmıştır. Daha ilk turdan itibaren, mutedil | fırkalara doğru bir meyil görülmek- | te idi, Müteskib turlar, bu meyli te- yid etmiştir. Müntehipler umumiyet itibarile, daha ziyade eski Âyana ta- raflar görünmüşlerdir. Efkârı umu- miyede pek o kadar büriz bir hareket görülmemiştir. Dünkü intihabat, memleketin her türlü macera aleyhinde karar ver- miş ve ölçülü, muvazeneli ve müsta- kar bir siyaset lakip edilmesi t€- mennisinde bulunmuş olduğunu güs- termiştir. İntihabat, Daladye Kahi- nesinin sulh siyasetinin tasvib edil mekte olduğunu, ipbama mahal bi- rakmıyâcak surette, göstermiştir. Bu müzaharelten kuvvet alacak olan Daladye Kabinesi, yarın memleketin beklemekte olduğu kalkınma tedbir. lerini alabilecektir. Paris 24 (AA) — Âyan meclisi Ukraynalıların nümayişi Müstakil bir devlet kurulması isteniyor Varşova 24 (A.A.) — Ukraynalıla- rn Lvov'un cenubunda kâin Stii'de muazzam nümayişler yapmış olduk- ları haber alınmıştır. Yekünu 300 ki- şiye baliğ olan üç nümayişçi grupu, müstakil bir Ukrayna vücuda getiril- mesi lehinde 'bir miting akdetmek üzere aynı azmanda şehre dahil ol- muşlardır, Şarki Galiçya'da kâin Lübakbov'da ! diğer bir nümayiş yapılmıştır, Yahudi düşmanlığı Danzigin civarındaki kaplıca- larda nümayişler yapıldı Varşova 24 (A.A. — Dün serbes Danzig şehri kaplıcalarınn bulun- duğu Zoppo'da Yahudiler eleyhinde iki muazzam nümayiş yapılmıştır. Nazi müfrezeleri, sokaklarda dola- şarak bütün Yahudi ve Leh mağaza- larına bir takım lâvhalar asmışlardır. Lehli vatandaşlar, hökümet memur- larına müracanit etmişler, onlar da Leh mağazelarına asılmış olan Hâvha- | ları geceleyin kaldırmışlardır. Yahudiler aleyhindeki hareketi Zop- po belediye reisi Idare etmektedir. Bu zat, geçenlerde şöyle demişti: «Zoppo'nun Yahudi nusurundan tamamile tathir edilmesi lâzımdır.» Sıhhiye Vekili Ankaraya döndü Bir kaç gündenberi şehrimizde bu- lunan Sıhhiye Vekili doktor B. Hu- lüzi Alataş dün akşamki ekspresle edilmiştir. Paris 24 (A.A.) — Âyan intihabatı hakkında mütalenlar yürüten Lö Jur, diyor ki; «Münlehibi saniler, halkçılar cep- hesinin tabutu ü e konmuş olan mezar taşgyi mühürlemişlerdir. Bu taşın pek fazla olan ağırlığı, bu cep- henin bir daha Girilmesi için artık hiç bir ümid bırakmamıştır.» «Figaro. yazıyor: «Âyan intihabatı, tahmin edildiğinden daha çok bariz bir itidale doğru gösterilen temayül. den nişane vermiştir.» «Maten> gazetesinden: «Âyan mec- lisinin iki senedenberi ittihaz etmiş olduğu azimkârane hattı hareket, | bir nevi plebisit olmuştur; sEkselsiyor» diyor ki: «Dünkü in- tihabatta her şeyden evvel âyan meo- isi düşmanlarının bir hezimetini görmek lâzımdır. Heyeti mecmuası itibarile pazar günü intibabat, âyan ekseriyetinin mihverini asla değiştir. memiştir. Bu ise balkçılar cephesi- İ nin parlak muzafferiyetinden iki se- ne sonra herhalde değildir. Övr gazetesi, âyan mânasız bir şey intihabatının | «Merkeze doğru» bir meyil gösterip «Sağa doğrus meyletmemiş olduğu- nu ehemmiyetle kaydetmekte ve Mar | silyada aktedilecek olan radikal kon- feransının arifesinde bu noktaya işa- ret edilmesinin ihtimal İyi bir şey olacağını ilâve eylemektedir. Popüler gazetesi, sosyalist fırkası genel sekreterliğinin bir tebliğini neşretmektedir. Bu tebliğde sosya ist âyan âzası mikdarınm üçteh dörde çıkmasından ve sosyalist nam- zetlerine verilen reylerin artmasın- dan dolayı memnuniyet izhar edil mektedir. Aferin çocuğa Sokağa kaçıp bağırınca üç haydud korkarak kaçtı İzmir (Akşam) — Torbalı kaza- sında bir haydudluk teşebbüsü ol muştur. Torbalıda Yeniköyde bakkal ve eski muhtar B. Ahmed Metinin geceleyin evine giren üç kişi, uykuda iken uzerine çullanarak karısile bir- Hikte kollarını bağladıktan sonra ba- ğırmameaları için ağızlarını da tıka- dıktan sonrfi işkence ederek para İs- mişlerdir, B. Ahmed Metin on Jira vermişse de haydud bozuntuları daha fazla para çıkartmak için işkenceyi arttırmışlardır. O sırada Ahmed Metinin 10 yaşın- daki oğlu Ahmed birdenbire sokağa fırlamış, feryada başlamış, vaka fajl- leri yakalanacaklarından korkarak köydeki bakkal dükkânından çaldık- Jarı ekmek, şeker ve pastırmayı da ev« de bırakarak kaçmışlar, fakat bir jandarma rrüfrezesi tarafından takib €dilerek Kuşadası kazasının OKozpi- nar köyünde yakalanmışlardır. 'Haydudlar, suçlarını itiraf etmiş- lerdir, Bunlar Seydişehirli Ahmed ile kardeşi Veli ve Hasan adlarındadır. Ahmsd, bir hırsızlık suçundan mah- kümiyet müddetini yeni doldurarak hapishaneden çıkmıştı... Meşhur Harry Baur Ankara 24 (Telefonla) -—- Meşhur Fransız sinema ve sahne artisti Harry Baur'un reisliğinde, Komedi Fransez& mensub 18 artistten mürekkep bir ti- yatro heyeti 15 sonteşrinde Ankara ya gelerek Halkevinde üç temsil ve- yecektir. Çevirdiği güzel filimler do- layısile her yerde olduğu gibi memle- ketimizde ve Ankarada da çok tanı- nan ve sevilen bu artistin balkımız tarafından büyük bir rağbet göreceği