7 Ekim 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

7 Teşrinlevel 1938 AKŞAMDAN AKŞAMA “Hangi devirde yaşamak isterdiniz?,, , Yolcular arasıra durarak ve arkaları- ma bakarak, tırmandıkları tepeleri ve geçtikleri düzlükleri seyretmeği sever- Seyahate teşbih edilen hayatımızın da bu tarz murakabesini sık sık yapa” rw: Filânca halıramızı tatlı tatlı gü- lümsiyerek düşünürüz; yanından geç- tiğimiz korkunç bir uçurumla hâlâ ba- Şımızın döndüğünü hissederiz. Fakat ayni şeyi yalnız ferdi değil, içtimai sahada da yaptığımız olur: Hattâ bazen pek geniş ölçülerde... — Hangi devirdeki hayat en iyidi? "Tarihin ne safhasında yaşamak ister- din? Sık sık sorulan hattâ galiba yaktile bir Avrupa gazetesinde anket mevzuu teşkil eden bu suali, bir arkadaş mec- lisinde gene tekrarlamıştık, Biri; — Şimdi! - dedi. - Bu kadar ga- Tip ve merak uyandırıcı bir safha geç- memiştir. Her sabah, bir tefrika kari heyecanile havadis sütunlarına sarılı. yorum: «Daha ne acaiplik olmuş ba- kalım...» diye milletlerarası münase- betlerini mirsadı ibretten temaşa edi- yorum... Amerikadaki buhranın vak- tile bize kadar gelip çatması kabilin- den nahoşluklarda işin içinde var am- ma, en sakin ve emin seyir yeri, bizim vatan... Bir partici dostumuz: — Türküm, ne mutlu bana... “dedi.- Her bakımdan böyle... Bir gazeteci söze karıştı: — Şimdiki devirde bir Türk olarak yaşamağa diyecek yok... Her cihetten dört başı mamur bir iş... Fakat birde mücerred insan noktasından düşü nün: Avrupalısınız faraza,.. Geçen har, bin fecayiini ve şimdiki teslihat şekil- lerini, İspanya ve Çin misallerini bili. yorsunuz; eviniz barkınız, aileniz ço- cuklarınız hava hücumlarına maruz münaziünfih arazilerde... Geçen haf- talar zarfında geçirilen üzüntüler ir- Sana bir ömür uzunluğunca sinir has- talığı çektirmek için kâfi... — Doğru... Bu yaşadığımız devir, bütün beşeriyet bakımından nafile... Rahat devir, âlâ devir, on dokuzuncu asrın başlangıcından itibaren 1914 fe- lâketinin zuhuruna kadardı... Bolluk, rahat, neşe... — Şu kayıdla ki, bir Türk için ezici idi: «Hasta adam» diye amlan, her gün parçalanması düşünülen, kapitülas- yonlu bir vatanın evlâdı olmak... Yü- Tekler acısı! — Bu kaydı ihtiraziden sonra, ben de reyimi veriyorum: Harpten önceki de- vir en mükemmeli!,.. Fakat yalnız bol- Tuk, rahatlık, neşe...» diye tahdid etme. yiniz... O devrin eski ve yeni safhalara kıyasle birçok nimetleri vardı. Evvelâ maziye kıyasle: Teknik, makine namı- na şimdi ne varsa aşağı yukarı keşfe- dilmişti, Vakıâ henüz filmin seslisile radyo yoktu amma Maks Linderle Pi- na Menikelliye gene bayılırdık ve baş ağrısı veren oparlörde çıkmamıştı; gö hirli gaz, hava hücumu, tank; re bile. yim, şimdiki hayatımızda «nereden tü- redi bu belâlar. dediğimiz seylerin ek- serisi mevcud değildi. Denebilir ki, harpten evvelki bütün icadlar beşeri- yetin nef'ine, 1914 ü müteakip beliren- lerde tamamen aleyhine yapılmıştır. | Evvelkiler rahmanidi, şimdikiler şey- tani... Kanunlar, kaitleler de öyle; İs- tediğin yere kolaylıkla seyahat edersin. Ne milletten olursan ol, dilediğin mem- lekette sa'yınla yahud küçük serma- yenle hayatını kurabilirsin. Paranı ve malını nereye istersen götürürsün, Kö. Jelik ve kurunu vustadaki toprağa bağ: hik nizamları kalkmış, ferdin hürri. yeti mukaddes tanınmıştır. Tolaliter devletlerin yeniden icad ettikleri «mec- buri iş» fikirleri kimsenin aklına gel- memiştir. İlini harpsiz harpte icad edilmemişti, Eh şöyle böyle hukuku düvel diye bir şeye inananlar ekseri. yetti, Bütün beşeriyet bu nimeti gerçi ta. tamadı; bu dünya cennetinde yaşıya. madı; fakat koskoca bir tarihi şöyle, »geçilen bir yol gibi - yeknazarda baş- tanaşağı süzünce, harpten evvelki se- meler, insanlığın « yalnız bolluk değil - birçok bakımlardan en güzel, en tatir, en mübarek bir altın devri olduğu ka- | Mentis uyandırıyor, iy) e AŞA. 3. “İ Sırası Salk. v ŞEHİR HABERLERİ İlk cezalar i Pazarlıksız satış kanununa muhalif hareket edenler Pazarlıksız satış kanununda ticaret- hanedeki müstahdem ve hissedarlara satılacak malların fiatlerinde tenzilât, yapılmasına müsuade edilmekledir. Ancak bu tenzilâtın müşteriye verilen late nazaran nisbet dairesinde yapı- lacağının ticarethanelerce belediyeye bildirilmesi lâzımdır. Birçok ticarethaneler yapacakları tenzilât nisbetini belediyeye bildirmiş- lerdir, Teüzilât miktarı vasati olarak yüzde on nisbetinde gösterilmektedir. Kanuna aykırı hareket eden esnaf ve tacirler hakkında mahalli beledi- yelerce tutulan ceza zabıtlarından otu» zu belediye reisliğine gelmiştir. Be- lediye bunları verilecek ceza miktarını tayin etmek ve bir karar vermek Üze- re daimi encümene sevketmiştir. Kontrplâk fabrikatörlerinin toplantısı İ Yerli konirplâk #abrikatörleri dün de Milli sanayi birliğinde bir toplantı yaparak ayın on üçünde tatbikine başlanadak olan kontrplâk standardia zasyonu nizamnamesi üzerinde görüş- müşlerdir. Heyet, şimdiye kadar yapılan top- lantılar sonunda hazırladığı esaslar dahilinde İktisnd Vekâleti hezdinde teşebbüslerde bulunmak üzere, önü- müzdeki pazar günü akşamı Ankara- ya gidecektir. Heyet bilhassa tedki- kata zaman kalmak için nizamname tatbikatının tehirini isliyecektir. ! Çocuk bahçeleri Bu sene beş tanesi açılacak Belediyenin şehrin muhtelif semt- lerinde tesis edeceği çocuk bahçelerin. den bu sene içinde Eyüp, Samalya, Fatih, Çarşamba, Beyazıd ve Beşik. taşta olmak üzere beş çocuk bahçesi açılacaktır. Bu bahçelerin tesis ve tanzimi ve bir kısmının yanında ço. cuk kütüphaneleri tesisi için elde kâ- f1 derecede tahsisat vardır. Şehrin diğer mıntakalarında ancak 939 bülçesile bahçeler yapılacaktır. in sahillerinde yapılacak mecca- ni deniz hamamlarının yerleri henüz tamamile tesbit edilmemiştir. Köy muhtarını öldüren 6 seneye mahküm oldu Bir müddet evvel Çatalca civarın- Ön Muharrem Ye Ali adlarında iki Kişi, hemşireleri Zeynebin ayni köy- de Mustafa ile evlenmesine hiddetle. nerek, Mümin adındaki arkadaşlarını da beraber alıp Mustafanın evine ta- arruz etmişler ve kavgaya tutuşmuş- lardır, Kargayı haber alan köy muh- tarı Hasan da gelmiş, kavgacıları ayırmak isterken Mustafa tarafından atılan bir kurşunla muhtar Hasan vu- rulup ölmüştür. Dün ağırceza mahkemesinde Mus- tafanın, muhtar Hasanı öldürmek su- çundan, Ali, Muharrem ve Müminin de eve taarruz ederek kavgaya sebe- biyet vermek suçundan muhakeme- leri yapılmıştır. Muhekeme neticesin- de suçları sabit olduğundan, Musta- fanın 6 sene hapse konulmasına, Ali, Muharrem ye Müminin de altışar ay hapislerine karar verilmiştir. Bir otomobil bit talebeyö çarparak yaraladı Hukuk Fakültesi talebesinden İb- rahim, Köprüde bir taraftan diğer tarafa geçmekte iken şoför Cemalin idaresindeki taksinin sademesine uğra” mış, muhtelif yerlerinden yaralanmış. tır. Şoför yakalanmıştır. Vatman Hüseyinin idaresindeki tramvay arabası, Etyemez tramvay tevakkuf mahallinde Adile isminde bir kadına çarparak yaralanmasına sebebiyet vermiştir. Gris Haklı Yolcu ve şoför şikâyetler AKŞAM gazetesi şikâyet mu harririne; Bilmem nazarı dikkatinizi cek betmedi mi? Vapur ve tren yol cularını bekliyen şofürler yakın mesafelere müşteri götürmüyere lar. Ben İstanbula sık sık gelip giden bir adam olduğum için bu mevzu üzerinde salâhiyelle ko- nuşmakta kendimi haklı görüyo- rum, Sizi temin ederim ki, ne vakit Galata rıhtımına çıktıktan son- ra otomobile binmek (tstedimse | mülşkilâta uğradım. Daha otomo- bile girmeden şoför soruyor: — Nereye gideceksiniz, bayım? Şayed «Sirkeci» veya «Tepeba- ş$w diyecek olursanız alacağınız cerap şudur: — İdare etmez, bayım, lütfen başka arabaya!... Zorlarsanız: — Makinem bozuk! Yahud: — Müşterim var! Otomobillerden pazarlık niçin kaldırıldı? Şoför bunun mânas- nı bilmiyor değil. Ancak işine gel miyor ve hiç de hakkı olmadığı halde daha otomobile girmeden müşterisine mereye gideceğini soruyor. Şoförün vazifesi müşte- risine otomobilin kapısını açmak ve yolcu iyice yerleşlikten sonra gideceği yer hakkında işaret bek- lemektir. Yakın mesafeye gidecek yolcu ya hasta ise? Bu gibi hal lerde mutlaka şoröre fazla para vadetmek mi lâzımdır? Eğer bu halin önüne geçilmezse başka çare kalmıyacaktır, Vatandaş Belediye seçimi Sandıklar yarın kaza mer- kezlerine kaldırılacak Belediye intihabatına dün de şeh- rin her tarafında devam edilmiştir. Dün kurtuluş bayramı münasebetile şehir de yarı tatil olduğundan rey sandıklarının başı, evvelki güne naza- ran daha kalabalıktı. Rey sandıkları bugün de mahallelerde bulunacaklar ve yarın sabahtan itibaren kaza mer- kezlerine nakledileceklerdir. Yarın, evvelce vakit bulamayıp ta reyini kullanmıyanların reyleri kabul edilecektir. Yarın intihabın son gü- nüdür. Yarından sonra sandıklar tef. tiş heyetleri tarafından mühürlene- cek ve reylerin tasnifine başlanacak- tar, İcra işleri hakkında tedkikler İcra işlerinin ıslahı" için bir müd. det evvel Adliye Vekâleti tarafından İsviçreden getirtilen mütehassıs B. Teyman muhtelif vilâyetler icra dai- relerindeki (eğkikatını ikmal ederek yüz sahileden fazla tutan raporunu Vekâlete vermiştir. Vekâlet raporu tercüme ettirmiş ve basılıp çoğaltıl- mak üzere matbaaya vermiştir. Haber aldığımıza nazaran raporun tercümesi alâkadarlara dağılılacak. bunlar da mütehassısın projesini ted- kik edip mutalâalarmı Vekâlete bil- direceklerdir, Adliye Vekâleti tara- fından teşkil edilecek bir komisyon bu mütalâaları tedkik edecek ve icra ıslahatı için nihai karar verilip faa- Yiyete geçilecektir. Şüpheli bir ölüm Memnune adında bir kadındün hamile bulunduğu sekiz aylık çocu- ğunu ölü olarak doğurmuştur. Çocu- ğun cesedi Belediye doktoru tarafın- dan muayene edilmiş ve ölüm şüp. hell görüldüğünden adliyeye gönde- rilmiştir. Adliye doktoru B. Salih Hâşim cesedi muayene etmiş,o da ölümde şüpheli noktalar gördüğün- den cesedi morga göndermiştir. Va- ka etrafında müddelumumilik tahki- Unkapanı meydanı İstimlâk işinin çabuklaştırılma- sına karar verildi Şehircilik mütehassısı B, Prost ta- rafından hazırlanan şehir plânının tatbiki için Belediye, Şehir meclisin- den bir buçuk milyon liralık tahsisat salâhiyeli almıştı. Bu para ile plânın ilk safhaları tatbik edilecektir. Gazi köprüsünün inşusından sonra Azap- kapıdan Taksime ve Unkapanından Şehzadebaşıma uzanacak yolların be- bhemehal açılması lâzım geldiğinden belediye alacağı para ile ilk önce bu işe başlıyacaktır. Bu itibarle Azapkapı Tayyarenin kurtardığı sulh Sulhu korumak için kuvvetli olmak Kâzımdır sözü devrimize hâkim polili- kanın yegâne hakikatidir. En müthiş harpleri başarabilecek suretle hazır. lanmış bir orduya mensup her ferdin bir sulh neferi, her top mevziinin bir sulh yuvası, her tayyarenin bir sulh güğereini olduğundan şüphe etmiye- Jim. İhtiyar Avrupa kıtasının ortasın- dan sıcak bir harp rüzgârı esti. Mil- İetler biran bu rüzgârın arkasından koştuğu sanılan harp alevinin yüzle- rini yaladığını hissettiler. Ordular kis muldadı, toplar mevzilerine doğru yü- rüdüler, büyük denizlerde yatan ağır donanmaların yavaş yavaş demir al dıkları görüldü. Şehirler boşaltıldı, ışıklar söndürüldü. Halka gaz maske- leri dağıtmak için hazırlıklar başladı. ile Unkapanı kısımlarında yapılacak Milletler harbin lk alimetlerini istimlik muamelelerinin çabuklaştı- rılmasına karar bekledikleri sırada müstakbel muha- rebelerin en korkunç silâhı olan tay- verlimiştir. * Unkapanı meydanında fenerler ida- | yarenin sulh emrinde çalıştığı görü- resine aid bazı depolar ve binalar var- dır. Fenerler idaresi, belediye tarafın- dan hiç bir istimlâk parası verilmeksi- zin, bu depoları yıkıp Prost plânma uygun bir şekilde depoların işgal et- tiği sahayı tanzim etmeğe karar ver- miştir. Bundan başka eşhasa âid birkaç bi- na daha vardır, Belediye bu binaların da istimlâkini tamamlamıştır. Bu iti- barle yakında Unkapanı meydanını kapıyan binaların yıktırılmasına baş- lanacaktır. Diğer taraflar Şehzadebaşından Un- kapanına kadar uzanan sahada evvel- ce bazi binalar istimlâk edilmişti, Fa- kat B, Prost bu yolun istikametini biraz değiştirdiğinden istimlâk bu ye- İ ni istikamete göre yapılacaktır. Bu is- timlâko başlanmak üzere mahallinde tedkikat yapılmaktadır. Eminönünde Yeni bir adanın yıktırılmasına başlanıyor Eminönü istimlâk mıntakasında Selânik bonmarşesinin bulunduğu adadaki binalardan çoğunun muame. lesi bitmiştir. Muamelesi biten bina- ların parası Nafıa Vekâleti tarafın- dan Belediye namına gönderilmiştir. Bu paralar bankaya yatırıldıktan sonra binalar müleahhide ihale edil- mek suretile yıktırılacaktır. Bu bina- lar arasında Selânik bonmarşesi de vardır. Bina bir kaç güne kadar bo- şaltıldıktan sonra yıktırılmak üzere müteahhide verilecektir. Nihayet on güne kadar Selânik bonmarşesile yanındaki sucu ve tay yare piyango bayii dükkânları hep birden yıktırılacaktır. Bu adanın ön taralındaki binalar &yıktırıldıktan sonra kemere bitişik olan binalar içinde muameleleri bitenlerin yıktımı. masına başlanacaktır. Mübarek Berat gecesi İstanbul Müftiflüğünden: Birinci. teşrinin dokuzuncu pazar günü şaban ayının on dördüne müsadif olmakla mezkür pazar akşamı (pazartesi göce- si) Leylei Berat olduğu İlân olunur. Halasının oğlunu öldüren Re- cebin muhakemesi bitti Çatalcanın Yeniköyünde bir ko- yun meselesinden dolayı halasının oğlu Abidini tabanca ile öldürmek- ten maznun Recebin muhakemesine dün ağır ceza mahkemesinde bakıl- miş, müddiumumi (iddianamesini okumuştur. Müddiumumi kasden adam öldürmek suçundan dolayı Re- cebin, Türk cez kaanununun 448 inci maddesine göre cezalandırılmasını ve fakat cinayet Abidinin tahrikile iş- lenmiş olduğundan $iinci madde mucibince bu tahrikin cezayı hafif- iletici sebeb olarak göz önünde tutul. masını istemiştir. Maznun vekilinin müdafaasını hazırlaması için muha- keme başka güne birakılmıştır, Tüyordu. Bir gün Londradan havalanan bir tayyare hakim Çambörleyini Berline uçurarak Hitlerle buluşturdu. Pâristen kalkan başka bir tayyare âkil Daladi. er'yi Londraya götürüp Berlinden he. nüz dönen Çambörleyinin yanma bi- raktı, Bir müddet sonra Çambörleyin tekrar çelikten bir sulh kuşunun sır. tina atlıyarak Berline geldi. Avrupa ufuklarının harp seslerile uğuldadığı ve harbin gelip çattığı mu- hakkak addedildiği bir gün gazeteler. de okuduk ki Londra ve Paristen ha- valanan tayyareler Çambörleyinle Daladier'yi kendilerini Münihte bek- lemekte olan Hitlerle Musolininin ya- nına götürüvermişler. Üç doktorun bir araya gelmesi has- tanın ölmesi için kâfidir derlerse de harbe mâni olmak için çalışan dört kuvvetli devlet adamının başbaşa ver» meleri Avrupa topraklarına ayak bas» muş olan gazub harp ilâhının ayakla. rını kırmak için kâfi imiş, İş oldu bit- ti. Kuvvetli ve yekvücud devletler, dahili birlikten mahrum ve bunun için kuvvetsiz bir devlet hesabına baz fedakârlıklar yapmak suretile harbin önünü aldılar. Bundan sonra Münihten tekrar ha» valanan tayyareler Avrupa üzerinde dolaşan sıcak harp rüzgârını kovâlar gibi ufuklara süzülerek Londraya 'Berlinle ebedi bir snih anlaşması, Pa- rise de bir anlaşma imkânı hediye et- tiler. İşte müthiş bir harp vasıtası olan tayyare ile kazanılmış bir sulh! Bu seri vasıtalar olmasaydı sulhü kur. tarmakla belki de geç kalınacaktı. Sulhü korumak için kuvvetli olmakf Türk milleti bu sözün hakikatine ilk iman eden milletler arasındadır. Ni- tekim, onun da şimdiye kadar sulh yolunda tahakkuk ettirdiği zaferler en modem harp silâhlarile mücehhez kuvvetli bir orduya malik olmasının eseri değil midir? s Şevket Rado Yeni damga resmi kanunu 28/5/934 tarih ve 3478 sayılı ka- nunla tadil edilmiş bulunan 23/5/928 tarih ve 1324 sayılı Damga resmi kas nunu bu kere de 22/6/938 tarih ve 3478 sayılı kanunla da tadil edilmiş. tir, Alâkadarana kolaylık olmak üze- re kanun son tadilâtile birlikte Maliye Vekâleti tarafından yeniden bastırıl. muş ve bedeli olan 10 kuruş mukabi. linde Vilâyet Muhasebe ve Pul Mü. dürlüğünde ve Beyoğlu ve Eminönü Malmüdürlüklerinde satılmakta ok duğu öğrenilmiştir. Bir kadın yolda düştü, başından yaralandı Remziye isminde bir kadın, Fatihte Macarkardeşler caddesinden geçer. ken birdenbire fenalaşarak düşmüş, başından tehlikeli surette yaralandı. ğından Haseki hastanesine yatırı. mıştır. HER 5 2 sahiie ——— 4 kuru YARIN ÇIKIYOR E Y