27 Eylül 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 7

npam 21 Eylül 1938 Büy — —— —— — ük Türk denizcisi | Barbaros Hayreddin düşman devletlerin faik donanmasına karşı kazandığı) wn zaferle Türk denizcilerinin bir asırdan fazla Akdenizde kati hâkimiyetini temin etmişti Barbaros Hayreddin Bugün Barbarosun dört yüzüncü yıldönümüdür. Dört ası evvel ummanlarda Türk hâkimiyetini tesis ederek, şark ve garp Akdenizinde bütün donanmala- ri sindiren; imparatorlar, kralları titreten Barbaros Hayreddinin hatı- rasını hürmetle anıyoruz. Barbarosun nasil zuhur ettiğini, bilenler ve bilmiyenler huzurunda bu münasebetle tekrarlamak elbet lâ xımdır. Büyük Türk denizcisinin kı- saca, tercümei halini anlatıyoruz: Dört kardes ı Mehmed, Midilli ada- rek kaley Aralarında bir sipahi | Hızır ve İl- dünyaya geldi Ec de vardı ki, İ yas diye dört oğl Bilâhare Barbar: ddin pa- şa olanı, Hızır isir idir. Fakat Oruç Kk etmsi, şöhretini hazır aşağı kalmıyan o fey- kalâdelikler göstermiştir Kendisine Baba Oruç derlerdi. (Barbaros) sözünün bu tabirden mu- harref olduğu yahut bu kardeşlerin kırmızı sakallı olmalarından neşet ettiği söylenir. Dört biraderden İshak, Midillide oturur, diğerleri birer gemi tedarik etmişler; o sıralarda pek kârlı olan deniz ticaretile meşgul olurlardı. Hı- zır reis, Selânik ve Ağribozda; Oruç Mısr ve Suriye sahillerinde iş yapar- , dı. Fakat civar hep Korsanlarla dolu “ olduğundan, ticaret, kâru olduğu derecede behlikeliydi. Nitekim, Oruçla İlyas, bir seferin- de Rodos şövalyelerinin taarruzuna uğradılar. Bu İtalyan asilzadeler, İlyasla mürettebatından bir çoğunu öldürdü. Oruçla diğer bir kısmı esir düştüler. Zincire vurularak çalıştı- rılmağa başladılar. Orucun kaçışı Hızır, bu felâket haberini alınca, nesi var, nesi yok satarak, parasile ağabeysini kurtarmak istedi. Fakat şövalyeler, imkânın fevkinde fidye istemeğe kalkıştılar. Bir gün Oruç, kamçılana kamçılar na kadirganın küreklerini çeken esirler arasında Anadolu sahillerine yaklaşmışken, gemi, fırtına sebebile bir yere sığınmak mecburiyetinde kaldı. Oruç reis te, zincirini kesme- ğe, kendini denize atmağa, dalgalar arasında ölümle hayli pençeleşlikten sonra kurtulmağa muvaffak oldu Bu esareti esnasında hem korsan- lık şekillerini öğrenmiş, hem de düş manlarına fena halde kinlenmişti. Bir gemi tedarik edip 1510 dan iti- baren Ege denizinde dolaşmağa baş- dJadı. Şimali Afrikada korsanlık Fakat 1512 de Yavuz Selim tahta Gözü islâm âlemini zapt lana almak olduğu için, fazla çatış- irk orada Oruca iltihak etti, ağlüp oluyorlar, Hollândanın, Sicilyarın, Napo- ve Cenevizin bir çok harb ve ticaret gemilerini zaptettiler. Fakat bir gün, Buji kalesi önünde çarpışır- ken, bir gülle, Oruç reisin kolunu kopardı. Korsan kardeşler bundan yılmadı. Cicelli kalesini zaptederek kendilerine kışlak yaptılar, Şöhretle- ladı. Diğer Türk korsanları da on- ları işiterek iltihak için geliyorlardı. Bu esnada, Endülüs müslümanları mahvolmuş; İspanyollar, onların son bakiyelerini de Avrupa toprakların- da bitirmeğe çalıştıktatn maada, Preveze muharebesin den bir sahne Hızır ön kendi gemisile | Denizde, karada bir çok muhare- | Fkseri galip ge- | raşıyorlardı. Bu hareketin en bü- yük rehberi olan katolik Ferdinan- dın 1516 da vefatı üzerine İspanya- da karışıklık çıktı; Cezsirliler de is- yan ederek kale kapılarını İspanyol- Tara kapadılar. Fakat şehrin hemen önündeki küçük adada İspanyollar bir kale yapmışlardı. Buradan, Arap- lâr üzerine top ve tüfek ateşi açtılar ve kaleyi istinaigâh yaparak şehri yeniden zapt için İspanyadan yardım | yantan ve gelin teli istediler Devlet kuruyorlar Araplar, neticede mağldp olacak larını anladıkları için Cicelli kalesin- deki Oruç reise mektup yolliyarak imdat rica ettiler. Oda bu ricayı kabul ederek e gitti; şehrin ha- rap olan kalesini tamir etti. Müda-, faa için hiç bir top olmadığını gö- rünce kendi toplarını bürçlara yer- leştirdi. “Türk ko: e as dersleri v zair, az zaman içinde keni yabilecek hale geldi. Fakat Penon d'Alger adındaki ka le henüz İspanyollardaydı. Buranın fethi için on dört sene çarpışmak | lâzımgeldi ri arlık her tarafta duyulmağa baş- | Bu sıralarda, Yavuz, Mısır şeferi- ni yaplığı için Akdenizde dolaşan Türk korsanlarınında kendi do- nanmasile birleşmesini ve yardım et- mesini istedi, Barbaros kardeşlerle birlikte çalışan Kurtoğlu Mısıra git ti. Hızır reis ise Midiliden gelen ağabeysi İshakın yanına bir çok 0s- ker ve cephane vererek onu Cezaire yolladı. Kendi Tunusta kaldı. Bu kardeşlerin Şimali Afrikada gün geçtikçe daha fazla yer tutma» sına, İspanyollar razı olamazlardı. 1519 senesinde 170 gemi ve 30,000 as- kerie Cezaire geldiler. Kaleyi Kara- dan ve denizden sardılar. Korkunç çarpışmalar oldu. Nihayet, İspanyol- lar, kaleden huruç yapan Cezairliler- le dağda saklanıp baskın veren Türk- ler arasında kaldılar. Mağlüp, mün- hezim, kaçarlarken sahilde Hizir beyin askerleri bunları hayli kırdı. O gece birden müthiş fırtına çıktı- ğından İspanyol gemilerinin bir ço- ğu parçalandı. Bu suretle binlerce mutaarrız öldü; binlercesi de esir düştü. Hızır reis, bu zaferini Yavuz sul- tan Selime bildirdi; onun himayesi- ni rica eti Yavuzda, Hayreddin beye harp levazımı yollad. . Bundan sonraki safhalarda, Bar- beros kardeşler yerli reislerin ihanet- lerile karşılaştıar, İsyanlar çıktı; bastırıldı; içtimai ıslahat yapıldı ve kardeşler, ülkenin idaresini arala- rında paylaştılar. Muhareblerin bi- rinde Oruç şehit oldu ve böylelikle, Y.Ç Devamı 10 uncu sahifede) | nişadır (Galvanizli düz veya oluklu Hangi maddeler muvak - kat kabul suretile girecek Hazırlanan kararname vekiller Bundan tam dörtyüz sene evvel Preveze'de müttefik) heyeti tarafından kabul edildi (Hususi omuhabirimiz- | m) 1938 mali yılı Müvazenci umumiye kanununa bağlı (İ) cedve- ine dahil iptidai maddelerden han- gilerinin muvakkat kabul usulile it- hal edileceğini göstereden karama- me Vekiller Heyetince tasdik edilmiş- tir, Kararnameye bağlı listelere göre, aşağıda nevileri yazılı eşya, hizaların- daki izahat dairesinde, kabulü mu- vakkat usulile ithal edilecektir: 1 — Halı imalinde kullanılmak üz6- re, çile ve paket halinde kaskam ip- likleri (Senede yüz bin kiloyu teca- vüz etmemek şartile ihraç müddetleri ilk gümrük muamelesi tarihinden iti- baren iki senedir.) 2 — Çorap, jerse, fanilâ gibi her türlü örme eşyanın ihracına yardım maksadile, masura, bobin üzerinde sarılı veya çile ve paket halinde safi veya karışık kamgraf pamuk iplikleri, suni ipek, 3 — Yün mensucatının ihracatına yardım maksadile, masura, bobin üze-| rinde sarılı veya çile halinde safi ve- | ya karışık kamgraf. 4 — Parça halinde Türk ve Şark halı ve kilimleri, 5 — Tuzlanmış halde barsaklar, 6 — Top halinde Amerikan bezi, tülbend salaşpur, patiska (Yazma ve kalemkâri basmaların ihracına yar- dım maksadile). 7 — Top halinde keten, jüt, manile ve emsalinden mamul çuvallık men- sucat (İhracat eşyasına muktazi çu- val imali için). 8 — Antep işi çamaşır, örtü ve sa- irenin ihracına yardım maksadile top halinde safi keten mensucat 9 — Sırma, kldptan, zinet pulu, 1 ve ihracına yardım maksadile her nevi bakır tel, çinko ve pamuk iplikleri (Yuvarlak lâvha halinde, masura, bobin üzerin- de sarılı veya çile ve paket halinde). 10 — Tesbih, ağızlık, tarak, kasık A w imal ve ihracına yardımı maksadile seilüloit, galalit ve bakalit gibi suni pifstik maddeler, oryantal halitaları, fil kemik ve boynuz (Külçe, lâvha, çubuk, yaprak ve boru halinde). i 11 — Yazı kısmı Türkiyede tabetti- | rilerek ihraç edilmek maksadile re- simli kâğıt halinde, otomobil resim- leri-ilân kâğıdı. 12 — Yaprak halinde Rus tütünü (Amerikaya ihraç edilmek üzere, Rusyadan getirilerek İstanbulda işle- necektir). 13 — Düz lâvha halinde demir saç, külçe halinde çinko, mayi halinde ha- mızı kibrit, toz veya parça halinde saçların ihracına yardım için). 14 — Külçe halinde saf kurşun (Sülyen #hracına yardım için). 15 — Matbaa hurufatı ihracına yar- dım maksadile külçe halinde saf kur- şun antimon, külçe veya çubuk halin. de kalay, 16 — Teşviki sanayi kanunundan istifade etmiyen konserve fabrikaları- nn ihracatta bulunabilmelerini te min maksadile lâvha halinde teneke, Fatihi Halkevinde bir (Biçki - Dikiş) #w70' simde, sergide eserleri teşhir edilen talerj “Urgisi on beş gün müddetle herkese açıktır, Şekerli maddeler 77 — Şekerli maddelerin ihracatını temin için kabulü muvakkat suretile İthal olunacak şekerlerden imal olu- nup harice çıkarılan şekerli maddeler için aşağıda tesbit edilen şeker nis- betlerine göre gümrük resmi teminatı iade edilecektir, > Süllü çikolatalar yüzde 40, sütsür- ler yüzde 50, lokum yüzde 48, badem şekeri yüzde 35, diğer şekerlemeler yüzde 40, bisküvi yüzde 15, reçeller, marmelâtlar yüzde 60, Tahin helvası yüzde 40, meyva konserveleri yüz- de 35. 18 vha ve boru halin- de pirinç, çel çubuk, Jâvha halin- de alüminyom, Jâvha ve külçe halin- de tutya, çubuk ve lâvha halinde de- i »inde pik, toz halinde müsademe ve tahrip kap- sülü, mayi halinde hamızı klor ma (Madeni eşya fabrikalarının ihraca- tanı temin etmek maksadile). 19 — Ham kauçuk (Lâstik sanayii- nin ihracatını temin etmek maksa- dile). 20 — Lâvha halinde siyah saç, kri- yolit, kalay oksidi, feldispot, kuvarto (Emaye sai tinin ihracatını temin maksadile) Tabii halde Pulp d'oliv Tabii halde Pulp d'oliv'in muvak- kat kabul suretile ithali halinde aşa gıdaki hususlara rlayet olunacaktır; (A Ithal unacak Pulp doliv'in miktarı, tasfiye fabrikalarının son beş sene zarfında ihraç ettikleri bir yıllık vasati zeytinyağı miktarının yüzde 15 i kadar olabilir, Pulp d'oliv'in de- podan fabriakya gönderilmesi ve tas- ye edilen yağlarla yapılacak kupaj İyesi Gümrük idaresinin konteo- tında vaki olacak ve kaplara ko- nularak mühürlenecek, ihraç anına kadar da kontrol altında bulunan de- poda hıfzolunacaktır. B) Pulp d'oliv Gümrük idaresinin ve çifte anah- uhafaza cdilecek- anayiinin ihra- ı ve kendir sanaylinin temin etmek omaksadile manile kendiri Alüminyom kaplanmış lâvha halin- de kâğıtlar (Üzüm ve İncir mahsu- lünde etiket olarak kullanılmak ve altı ay zarfında etiket haline getiril- dikten sonra bu mahsullerin amba- lâjları üzerine yapışıtırılıp ihraç eğik mek şartile), 25 — Yaş ve kuru meyva ve sebze ihracatı ambalâjnda kullanılmak üzere kereste, fıçı, mantar tozu, Sa- man kâğıdı, oluklu kâğıt 26 — Yerli mahsul ve mamullerinin ihracatında kullanılmak üzere kutu- luk teneke lâvha ve sandıklık kereste, 21 — Bakır eşyanın ihracatını ko- laylaştırmak üzere bakır lâvha, 28 — Muhtelif kütükler (KontrplâK ve kaplama sanayiinin ihracatını ko- laylaştırmâak üzere). 29 — Kasık bağlarının ihracatını temin etmek üzere lâstik şeritler. ak 'ukarıdaki T©* açılmıştır. ” i seden bir kısmı görülmektedir