13 Eylül 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8

Y 'mi sene, İnsanların hayatında mühim bir rakkamdır: Bugünkü biyoloji âlimleri, vasati insan ömrünü 50 sene olarak kabul ettiklerine göre beşer hayatının yüzde kırkı... Fakat yirmi sene, bir şehir hayatı, bir millet hayatı için bir saniye bile değil, an- cak, bir ândır... Dün, Ankaradan mütareke başında çıksrak beraberinde bir miktar halı ile Amerikaya giden ve daha üç gün gvvel ana vatana dönen bir lüccür ile tanıştım. Yirm! senelik bir ayrılıktan sonru dünüş.. ismi Yusuf olan bu vatandaş, soyadı olarak, Doğu'yu almış, Kendisine, Amerikada bu soyadının nereden hâ- tirme. geldiğini sordum. İçini çekti — Hep menileket hasreti, dedi. nedir, doğduğu büyüdüğü görmemiş olan bir İrsa- epveri bir şehir kurul- muş olan boş toprak parçalarındaki mayrure k sında düyge seyretmek, eşine sl vadüftülr. Amerikadan olmasina rağmen, Yen ağaç arm (o gölçelendirdiği akarak , B. Yu£ bi, başını sallıya- at yerden #man yapıl kım?; şu en giz apartmanlar Atatürk bulvarı 5 Çank n gelen köylüler burada pazar ardı. Akşam vak- timden sonra buralara İnanın ki burada bile vardi. Şimdi adi döri tarafı asfatla çe oranın £skiden ismi Kanlıgöl idi ve heje geceleri, tek başına oralarda do- aşan bulunmazdı. mdi bu yirmi ikbeşi oluz sene Ön“ ine sid hayret. biraz âct iniz: Ankarada, duyarak dinliyebilir. bugünkü modem şehrin dünkü orta çağ hüviyetini bi- len her Ankaralı, size, mmuhekkâak bu yakın maziden bahsedecektir: Sanki bugünün değerini daha iyi canlandır. mak için, B. Yusu! Doğu: Amerikanın en bü- Yük şehivlerile Ankarayı söyle kıyas» hyor: Belki size memleket hastetile söylüyorum gibi gelecek, fakat bana itimad ediniz ki Amerikada bile, şu Yenişehir kadar temiz yer azdır. Ora- da müthiş bir temizlik mücadelesi var- dır: Belediye, sıhhat teşekki Mis, bülün vasıtalarını şi 'pislikle mücâdele etmektedir. Orada ni hiç anu- İ kata, j yeti Amerikadan veni dönen Ankaralı bir halı tüceari ile iki devrin iki şehri arasında hir dolaşma. öyle anâneler var ki şehir hayatından onları silkip atmak çok güçtür. Fakat burada hiç öyle değil... Zaten biz, iyi olan her şeye çabuk alışınız.» Bu eski Ankaralı, size, önünden &s- İalt geçen, köşesinde yepyeni modem apartımanların yükseldiği her sokak başında, muhakkak eski bir halırası- ri anlatıyor. Eski hatıra'.. Geçmiş asırlardan değil, topu topu yirmi beş sene evvelinden bahsediyor. ekâletlere doğru gidiyoruz. Kar- şımızdaki beton blok devlet olo- ritesi ve kudretinin bir sembolü gibi | yükselmektedir; Burasi eskiden acaba ne idi? — Burası m? Bomboş bir çöl pak- çasına benzerdi. Yalnı? bir yil, buruda bir panayır yapılmıştı. Şuradan kışın bir dere akar, buralarını su basardı. Burdlarda değil böyle yapılar, bir t bu. Ta Çankayaya ka- a kadar iki taraf bom- baştu ol olmadığın- dan Çank 1 üzerinden gi- düirdi. Zaten gi den gelenler hep köylü- lerdi o kadar... ” Çünkü Çankaya o zü- men'ar şehirden ayrı bir yerdi. «Benim bıraktığım zamanlar, An- istasyonda, başlar Samanpaza- rında nihâyet bulurdu. Bana Ameri- kada, Ankararın pek büyüdüğünü edikleri zaman, düşüne düşüne, onla Samanpazar: arasında yes dar irşa edildiğini hatırnma ge i kendimden i yılda insan gı büyüklükte bir utanıy ak'ının alamı şebir kurumu Ben size bir şey söyliyeceğim: İs- nbulda iki gün kaldım ve orada ras» n herkese Ankarayı görüp gör- lerini sordum. Çoğu, «hayır, ruz.n Cevabını verdiler. Ben Ankarayı rafından ziyâret edilmedi su şaştım. Ankaraya rası koyarak, burada mek için gelenlere oteller yaparak, vererek bütün Türk milletine Anka- rayı gezdirmek lâzım... Ankarayı her gezen, her gören enerji ve inşa kabili- şahlanmış- ve bilenmiş “olarak memleketine . dönecektir. Bunu hiç unutmamak lâzım... Doğduğu, büyü- düğü şehirden yirmi sene ayrıldıktan sonra, tekrar ona kavuşan bir vâtan- daşımızın şu fikri, onun İçinden geli- yor, insan memleket hasreti çekerken yurd m. değerini o kadar iyi anlı- yor ki, bir kere ona kavuştuktan son- , her tarafını karış karış gezmek, her tarafını öğrenmek arzusunu bir türlü yenemiyor. Evinizin içinde bik mediğiniz bir yer olursa size gayrita- bii gelmez mi? Bana da şimdi bu koca vatan parçası, evimin içi kadar benim, kendimin, öz malım gibi geliyor...» sır Yusuf Doğu'nun şu fikrini ya- « bana atımayınız: Ankaranın mü- hakkak tanınması ve bilinmesi lâzım. dir. Şu Söz, hiç te boş bir edebiyat teş. bihi değildir: Türkiyede her yol Ankü- raya gider! Turizm idaresi-umum müdürü, e$- ki matbuat genel direktörü Dr. Vedad “Nedim Tör, İstanbul ile Ankara ara sında bir seyahat Mazırlamıştı. İstan- buldan kalkan bir yolcu 25 lira muka- bilinde rahat seyahat şartları altında Ankaraya gelecek, burada :ki gün ka- Jacak, ne otel, ne yemek, ne gezmek parası vermiyecek ve ayri rahat şart- lar altında kalkip yerine dönecek... Ankaradan İstanbula gidecek olan- lar da ayni şeylerden faydalanabile- ceklerdi. Dr. Vedad Tür'ün bu güzel prpgra- mını biran evvel tatbik mevkiine koy- mâstüi temenni edelim; Şunu ünute mamak lâmm: Her tarafı bilinen memleket, meçhul olan bir memleket» ten daha çok sevilir. Türkiye, o kadar çok güzel ve o kadar değişik iklim, tahiat hazinelerine sahibdir ki, bu cennet veların her tarafını bilmekle, ona; daha çök ve şuurlu bağlarla ya- kmlaş olmamızdan daha tabii ne vardir? Bir çok yeni rejim memleketleri; Almanya, İlalya, hattâ Yugoslavya, iç turizm hareketlerini yapmak ve re- jimlerinin en güze) eserlerini göster- mek için vatandaşlarını yeni inşa ve bayındırlık merkezlerine toplamak için büyük fedakârlıklar yapmakta. dırlar. Bizim Arkarsmız, böyle bir zahmete değecek en güzel bir eserdir. e an başına koyduğumuz resim, Yenişehirin güzel cadde- lerinden birisi olan Atatürk uramına giden yolu göstermektedir: Asfalt, be ton, ağaç ve modern sanat, ileri şehir- cilik... Altteki resim, eski Ankaradan bir görünüştü Toprak yol, kerpiç, sarı yüzlü kıraç tabiat, başı boş kontrol- suzluk... Bir şehirde bazan iki devir böyle birleşebilir. Bu hakikati yakından ve içinden görmek, yalnız bir zevk ol. makla kalmıyarak, bugünün mesud hayatını idrak etmiş bir vatandaş gü- ruru verecek kadar kıymetlidir. Yirmi sene sonra doğduğu memle. kete kavuşan Ankaralı halı tücenn B. Yusuf Doğu kadar hayrel duyup duymuyacağınızı tecrübe için başşeh« Ti bir de öiz ziyaret ediniz. o D.Ç. Ankara sahnesinde yeni eserler göreceğiz ! Ankaranın büyük bir eksiği vardı: Sahne hasreti... Evvelki sene, İslar- bul Şehir tiyatrosu, Ştrembergin eş- bur (Baba) sını temsil ederken, halk; yeni sinemarin kapılarını kırmış, hâ- dis çıkmış ve polis temsili tatil elmiş- ti. O zamanlar, bu hâdise üzerine fi kirleri sorulanlar «— Bu bir kültür İhtilâlidir ve Ankarâ halkinin sahne hasretini göstermektedir!. demişler- di, Parti ve belediye bu hâdise kar Ga lâkayd kalmadı: Reşid Rix: grup teşkiline memur etti. Şadi güüi we İçlerinde Kemal, Feriba Tevfik, Şa- siye, Nezahet gibi Türk sahnesinin kıymetleri bulunan bir grup, (Anko- ra Şehir tiyatrosu) ismi #lunda teşek- kül etti ve Belediye, Halkevi fle iş bir- liği yaparak Halkevi sahnesi, temin edildi, Geçen kış muvaffakıyelli temsiller veren ve çok geniş bir ruğbet gören Ankara sahnesi, bu sene, daha kuvvet- li bir Kadro ve bir kaç zengin bir Te. pertuvar ile başşehirlilerin takdiri önüne çıkmak hazırlığındadır. Halke- vi salonu genişletilmiş olduğundan terusiller, daha kalabalık bir kütle ta- rafından seyredilebilecektir. Fiatle- rin daha ucuzlatılması meselesi- HAFTANIN TAKVİMİ Sümer Bankın yeni binasının in- şası bitti, Bir kısın memurlar yeni bi- nada çalışmağa başladı. Ankaranm ön muhteşem binalarından biri olan bu yapının açılış töreni, Cümhuriyet bayramında yapılacaktır. * Ankara hapishanesinin yarı inşa edilen eri hapishanenin de ilerlemiştir. Burası bir ha ade fabrika ve seri & A Ankara Halk sandığı ikroz muc- melelerine başladı. Sandık, büyük bir rağbel görmektedir. Küçük esnaf da kredi temir gın İstanbul subesi yakında açi- arilirm nağa kar. satıcılar için çok Ku ralt arabaiar yapt, larda seyyar satıcılı bidtr ve pazarlık r.. Böylelikie seyyar sotıcılk e aline ge rilmiştir, İstanbul Belediyesinin k lağı çınlasır!,. ——— şe m —— — ni de belediye tedkik etmektedir. Ge- çen sene, yeni teşekkül halinde oldu- undan bir çok masraflar yapmış bulunması iliberile Natlerin ister kadar ucuzlalılması raümkün olma. 1. Bu sene, fiatlerin de bir miktar ucuzlalılması meselesi tedkik edilmek- tedir. Okuyan gençliğin mütekâsif halde bulunduğu Arıkarada, b'lh; talebeler için yapılan temsi'lerden &z bir dühuliye almmasına çahs caktır, Diğer taraftan Ankara Şehir tiyat- Tozu Için yeni bir bina yüpılacaklır. Bu binanın yeri, dewel operasının nıştir. Bu arabu- ruhsetiyeye İü- yanında : olacaktır. Bilâhare burası, ir sanat sitesi haline konulacaktır. Bu seneki temsiller arasında Şâir Behcet Kemalin, Yaşar Nabinin yeni piyesleri vardır. Belediyeler halkı temiz- liğe nasıl alıştırır ? Ankaru sokakları, hiç şüphe yok ki, “Türkiyenin en temiz sokaklarıdır: As- falt, her gün bol su ile temizleni yıkanır... Evi cadde üzerinde olan bir bayan, gece saat on birden sonra önde gide: arozözün caddenin ortasına döklü suları, büyük #üpürgelerile bir evin içi gibi allen temizlik memurlarına ba- karak: «— İnsan bunları gördükten sonra evinin içini kirli tutmıya i varmı yor!» diyordu. Hakikat te budur: Temiz şehirde kirli insan güç barınıyor, çilnkü der. hal göze çarpiyorsunuz. Hiç temiz olmadığından dâima Şi- kâyet edilen İstanbul Sokakları için belediye şu usulü bir tatbik etse acâ- bu ne olur? Evvelâ tertemiz sokak, andan sonra bu temizliğe riayet eden vatandaşı. | Meselâ burada bir çöp meselesi yok- | Sur: Her sabah, musyyen bir saatle çöp kamyonları evinizin önündedir. Eğer çöpünüzü vermekte ihmal eder ve caddeyi kirletirseniz derhal csz2 verirsiniz. Bu sahada belediyenin -aJ- muş olduğu bir başka tedbirin üzerin» de durmadan geçmiye de imkân yek- tur: Bir zamanlar Ankara belediyesi, şehir halkına nizama uygun olmıyan vasıilarda mal salan, hile yapan, ihti- kâr yapan esnafın ve şehrin temizliği» ni bozan halkın isimlerini ilân ediy. | du. Bu kanuni «teşhiri, o kadar bü- yük bir tesir yaptı ki şehrin huzur ve nizamını bozan bütün hareketler or- tadan kalktı... Yukardaki resimde sıcak yaz günle rinde insanın içini serinleten bir aro- zörü Yenişehir sokaklarında görüyor- #unuz.