2 Eylül 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

yH Hata alk partisinin 7 türk halkına beyannamesi (Baş tarafı 1 nci sahifede) her zaman olduğu gibi, bu vesile ile | de sunar ve ebedi bağlılığımızı bir ke- re daha cihana ilân ederiz. Hatay'ı bizler bu güzel son ile ifti- har edebiliriz. Ancak şunu da bilme- liyiz ki, önümüzde geçireceğimiz da- ba çok çetin imtihanlar bizi bekliyor. Devlet, hükümet kurmak ve onu en medeni bir seviyeye yükseltmek, Tür- * kün tarihinde şlarından olduğu için- dir ki bu imtihanlarda da mutlak ba- şari ile çıkmak her Türk çocuğuna ve dolayısile Hatay Türk cemaatine ve bütün Hataylılara düşen şerefli ve o kadar da ağır ve mesuliyetli bir va- Zifedir. Vatanperver, fedakâr halkımı- zın bu vazifeyi de büyük Türk mille- #ine lâyık ve onun tarihine uygun bir şekilde başaracağına hiç kimsenin şüphesi olmamalıdır. Hatay 'Türk cemaatinin itimad ve © muhabbetine dayanan ve güvenen ve onun yegâne mümessili olan Halk Partisi bu mesuliyetli ve mesuliyetli olduğu kadar şerefli vazifede beheme- hal muvaffak olacaktır, Bu sebepledir ki Parti, Hataya yalnız ve ancak saa- det ve refah vadeden emin ve güzel bir istikbale kavuşmak için takip ede- ceği mesai programının ana hatları- nı bütün Hatay evlâdlarının tasvibi- ne arzetmeyi kendisi için esaslı bir va- zife addeder: 1 — Hatay hakkındaki beynelmilel teahhüdlerin tamamen tahâkkukunu temin etmek iş programımızın temel taşıdır. Cins ve mezhep gözetmeksizin, Hatay halkını tecezzi kabul etmez bir telâkki addederiz. Bu sebeple kanun karşısında ferdlere, ailelere ve cema- Atlere imtiyaz tanımayız. Ancak bey- nelmilel teaahhüdlere riayetkâr ve hürmetkâr kalacağız. 2 — Her hangi din, mezhep ve ce- maate mensup olursa olsun, bütün Hataylıların şerefi, hakkı, haysiyeti, ırzi, malı, kazancı, akidesi, ibadeti, iş ve ev İşi, müsavat dairesinde mah- fuzdur. 3 — İdarede başlıca prensiplerimiz, mahalli idarelere kuvvet ve salâhiyet vererek devlet idaresine halkı doğru- dan doğruya en yakın ve en mücs- sir bir suretle alâkadar etmektir. 4 — Cümhuriyetçilik, halkçılık, lâ- yiklik, kültürel milliyetçilik, inkılâp- çılik, devlet idaresinde hâkim kılaca- ğımız ana prensiplerdendir. 5 — Hatayın dahili emniyet ve Asa- yişini, azimet noktası telâkki ederiz. B. Prost Istanbulun imarı için ne düşünüyor (Baş tarafı 1 inci sahifede) nı gözönünde tutmak icab eder: Şeh- rin Karadeniz istikametine doğru in- kişafını nazarı dikkate almak, şimen- diferden istifade eden mühim bir Ii. man kurmak eski İstanbulu muhafa- xa etmekle beraber camileri ve sair tarihi âbideleri meydana çıkarmak. Bu son nokta üzerinde eski yangın. Jarın bana büyük bir yardımda bulun» duklarını kaydetmek lâzımdır. Filha- kika eski zamanlarda biribirini takib etmiş olan yangınlar, eski Saraybur- nu etrafında geniş bir sahayı ahşap evlerden temizlemişlerdi: Binaenaleyh binaların irtifaını tahdid etmek sureti- Je Ayasofyayı, Sultlanahmed camisini kıymetlendirmek ve karadan şimendi- ferle ve yahud denizden vapurla gelen xiyaretçilerin gözleri önünde meyda- na çıkarmak Kolay olacak ve ayni za- manda ciddi bir arkeoloji siyaseti ta- kib edilecektir. Hafriyat yapılmakta Olan yerlerin etrafında ve geniş bir sahada bina inşaatı menedilmiştir. Burasi hakiki bir arkeoloji parkı ola» caktır. Bir gün Kostantin sarayının aksa- mi meydana çıkarılacağı ümid edil- mektedir. Hulâsa eski İstanbulun imarında takib edilen siyaset budur. Bazı şayi- alar hilâfına olarak eski surları ve Bizans kulelerini yıkmak katiyen mevsuu bahis değildir. İstanbula giden bir şehirci için mü- bim mesele, denizle biribirinden ayrıl. Bu hususta müsamaha asla kabul edilmiyecektir. Komşu milletler ile sükün ve huzur içinde dostluk müna- sebetlerimizi en yüksek dereceleere çi- karmak, başlıra işlerimizden biri ola- caktır. 6 — Mülevazin bir bütçe, az mas- raf, çok iş, mali ve iktisadi siyasetle- rimizin mesnedi olacaktır. Köylü ve çifçi ve esnafı, kendi sahalarında tak- viye etmek, Iktisadi prensiplerimizde yer alacaktır. Hatayın tabii servetle- rini meydana çıkarmak, işletmek, €saslı bir umdemizdir. "1— Nafia işlerimizde, yolların tan- simi, bataklıkların kurutulması, irva ve iska ve yol veliman inşaatı kısa za- manda tahakkukuana çalışacağımız işlerdir. 8 — Memleketin sıhhi durumu üze- rinde itina ile duracağız. Bilhassa sıtma mücadelesile, ihtiyacı karşılı- yacak hastane ve dispanserler küşa- dı ve içtimai yardım müesseselerinin tesisi başlıca mesaimiz olacaktır. Memleketimizin zirai sahadaki in- kişalına büyük dikkat sarfedeceğiz. Bu maksatla Ziraat Bankasını İlk iş olarak ele alacağız. 9 -—- Kültür programımızda, beynel- milel teahhüdler dairesinde azlıkların hukuku mahfuz kalmak şartile, mem- Jeketin ihtiyacı olan ilk, orta ve yük- sek tahsil müesseselerini süratle vü- cüde getirmek ve ilk tahsili mecburi kılmak, en mühim işlerimiz olacaktır. 10 — Vergide mükelleflerin kabili- yeti esastır. Daha ziyade mükelefinin iradını arttırmak suretile bu kabili- yetini artlırmağa çalışacağız. 11 — Hatayı cazip bir seyahat ül- kesi haline getirmek, mahalli idare- | lerde dikkat edeceğimiz mühim bir esastır, Eski eserleri meydana çıkar- mak, onları korumak ve şehirlerin imarına çalışmak, bu maksatla takip edeceğimiz mühim işlerdir. Şehirlerin bu ihtiyaçlarını bir an evvel Lemin et- mek (e mühim işlerimizden biri ola- caktır. Hatay meclisi bugün toplanıyor ! Antakya 1 (Hususi muhabirimiz. | den) — Hatay Millet Meclisi yarın (bugün) en yaşlı mebusun başkanlı- ğında açılacak ve reis seçilecektir. Re- is bir nutuk irad edeceklir, Meclisin yarınki toplantısında müstakil Hatay devlet reisi de intihap olunacaktır. mış olan şebrin üç kısmı arasında kolay münakalat temin etmektir. Eski İstanbulla Beyoğlu arasında, Karaköy köprüsünün yerini Halice doğru yüz metre kadar içeriye almak ve Beyoğluna doğru büyük bir cadde açmak kâfidir, Avrupa sahili ile Ana- dolu yakası arasında mesele daha güçtür. Bir asma köprü mü inşa et- meli? Böyle bir şey, emsalsiz bir man- zarayı öldürmek olur. Bir tünel aç- mak yapılan tedkikattan sonra zama. na mütevakkıf olduğu ve pahalıya mal olacağı anlaşılmıştır. Bununla bugünkü limanın başka bir yere nak- Jini icab ettirecektir. Binaenaleyh Sarayburnunun ucile teşekkül eden müsellesin öbür tara- fında asri bir liman kurmağı düşünü» yorum. Bu limandan kalkacak feri- botlar Avrupa ile Anadolu yakası ara- sında seri ve ucuz bir nakil vasıtası teşkil edecektir. Seyriseferdeki izdihamı hafifletmek meselesi kalıyor. Her gün iş saatleri esnasında Beyoğlundan İstanbula ve yemek zamanlarında da İstanbuldan Beyoğluna doğru nakliyat akını olu- yor. Yollar, o kadar dar ve biribirine o kadar girifttir ki bu kargaşalık için- den çıkılmak için Türk şoförlerinin ananevi olan mehareti lâzımdır. Şehrin yükseklikleri biribirinden o kadar farklıdır ki, İstanbulda da Ce- İ 1930 dan itibaren (Toska) | keman konsertosu ve saire parçalar) — 2 Eylül 938 — Cuma İstanbul — Öğle neşriyatı: 1230: Plâk- Ja Türk musikisi, 1250: Havadis, 13,05: Plâkla Türk musikisi, 1330: Muhtelif Plâk neşriyatı, 14: Son. Akşam neşriyatı: Saat 1830 Dans musi- kisi (plâk). 18,50 Konferans; Belim Sisi Tarcan tarafından. 19,15 Dans müslkisi (pilk). 1030 Konferans: Havacılık hafta- m; Hava kurumu namına Behçet Kemal 19,35 Borsa haberleri. 20 Saat ayan: Grin- viç rasathanesinden nakelen, Vedia Riza ve arkadaşları tarafından Türk musikisi ve halk şarkıları, 2040 Hava raporu. 2043 Ömer Riza Doğrul tarafından Arapça Söylev. 21 Saat ayarı: ORKESTRA: 1 — Şübert: Senfoni, 2 — Mendelson: Seherxo. 21.30 Nihal Asım ve arkadaşları tarafin- dan Türk musikisi ve halk şarkıları. 22/10 Ajans haberleri. 2220 Halk türküleri: Şa- ban Soyak ve bayan (o Soyak, 22,50 Son haberler ve ertesi günün programı. 23 Sa- at ayan: SON. Ankara — Öğle noşriyalı; 1430: Karı- şık plâk neşriyatı, 1450: Türk musikisi ve halk şarkıları (Plâkle), 1515: Ajans haberleri. Akşam neşriyatı: 18,20 Plâkla dans mu- sikisi, 19,15 Türk musikisi ve halk şarkı- ları (Hsluk Recai). 20 Bant ayarı ve Arap- ça neşriyat. 20,15 Türk musikisi ve halk şarkıları (Salahattin). 21 Havaclık haf- Üd etler için tam muhtariyet istiyecek (Baş tarafı 1 nci sahifede) «Bundan başka ordu, donanma ve hava kuvvetleri reislerine de gizli ve fevkalâde bir içtima için hususi ve mahrem birer davetname gönderilmiş olduğu söylenmektedir. Ayni zâman- da tayyare ihtiyat zabitan ve - efradı. nm seferber edilmiş oldukları ve yeni bir takım tedbirler alınmış olduğu ri- vayet edilmektedir. Berlindeki ecne - bi müşahidler, bütün bunların Hitle- rin Südet fırkasına karşı büyük bir meharetle yapmakta olduğu blöf ka- bilinden manevralardan ibaret oldu- ğunu beyan etmektedirler. Filhakika Führer, Çekoslovakya'daki son meta - Jibatı hakkında mühim beyanatta bu- lunacak ve bu metalibatı elde etmedi- ği takdirde son altı hafta zarfında bü- yük bir dikkalle hazırlamış olduğu harp cihazını harekete getirecek ve tası münasebetile konuşma (Şakir Hazım).| faaliyete geçecektir. Kabinenin cuma 2115 Stüdyo salon orkestası: i 1 — Hartmanni: Die Saga Von #hrym. 2 — Kölörböla; Ame sehonen rheln Ge- | denk'ieh. i 3 Micheli; İnna - manna, 4 — Behubert: Moment musical, 5 — Mosekowsgi: Spanische tanze. 22 Ajans haberleri ve hava raporu. 22,13 yarınki program ve Son. Berlin 20 - 2045 muhteli! havalar — Breslav fanfar musikisi — Dansg 29 gramofon'a şen musiki — Devlsehlands, 20,15 şarkı, keman ve piyano — Hamburg 20 - 2045 Brahams keman, viyolonsel ve piyano triyosi — Stüttzart 20 orkstra ta- rafından müntehap parçalar — Bron 2045 askeri musiki — Budapeşte TI 20 - 2030 çingene orkestrası — Fiorans 2020 koro — Hüversum I 2040 Trio — Milâno 3040 konser — Roma 2030 konser — Sofya operası — Varşova 2030 - 21,45 neşeli musiki, Sant 21 de Berlin 21,15 senfonik konser (O (keman, | viola ve orkestra tarafından — Dulseh- lands,, Stuttgart ve Viyana 21,10 büyük kanser (orkestra havaları, koro, kadın ve erkek sesleri tarafından şarkılar, (o flüt, çembalo ve org tarafından muhtelif par- çalar, Fledermaus operetinden bir perde ve vatan şarkıları ve saire) — Frankfurt 21,15 konser (orkestra tarafından parça- Tar, kadın ve erkek seslerile şarkılar) — Kolonya 31,49 şarkı, koro ve orkeslrm — Künigsberg 21,15 viyolonsel, keman ve orkestra tarafından muhtelif parçalar — Lalpzig 21,10 askeri musiki — Münih 21,10 orkestra ve Keman konseri (Beethoven 'in Baarbrücken 21,10 dans musikisi — Buda- peşta 2135. konser — Landra (Reg) 21 Beethoven konseri — Paris (Effe) 2130 - 2240 oda musikisi — Prag TI 21 Brams ve Dvorak konseri Sofya (Toska) opera- sına devam — Varşova 21 - 2148 neşeli musikiye devam — Bordeaux 2140 neşeli akşam. Saat 22 de Berlin 22 senfonik konsere devam 2230 muhtelif paralar — Breslav 2215 Stuttgarttan naklen büyük konser — Frankfurt 22 Konserin deyamı— Hamburg 22.10 marşlar ve şarkılar -- Könizeberg 22 konsere devam — Laipalg 22 askeri mu- sikiye devam — Münih 22 - 2230 konse- | re devam — Saarbrücken 22 - 22,15 dans musiksisine devam — Stuttgart ve Viyana neşeli sani - o Bordeaux 22 neşeli ak- 22 programa devam — Athlone 2230 - şama devam — Budapeşte 22.50 piyano ile Trio (Mozart ve Sehubert) in eserleri — Roma (Cabarella) nın operei — Sofya 'Toska operasına devam, 2210 dans — Varşova 22,10 - 22,550 neşeli musiki, Saat 23 de Berlin, Rreslav, Danzig, Hamburg, Ko- Jonya, Münih ve Viyana 23530 Lalpzigden naklen orkestra, şarkı ve iki piyano ta- rafından muhtelif parçalar — Deutseh- Jands, 2330 - 23,45 küçük gece musikisi We klâsik: parçalar — Frankfurt 23.20 od musikisi (Haendel Bach ve salr bestekir- ların eserleri, nefes sazları ve Kirişli saz- lar için) — Königsberg 2335 dans musi- kisi — Saarbrücken 2330 güzel şarkı- Jar — Bordeaux 73 neşeli akşama devam — Budapeşte 23 Trioya devam — Droltvieh 13,20 - 24,10 senfonik kanser — Kopenhag 23.40 şarkı — Prag Il 2320 - 24 yeni mu- siki — Roma 23 operete devam — Varşo- ya 23 - 2355 orkestra konseri (modem eserler) , Saat 24 den itibaren Dutsehlands. 24 orkestra tarafından Mozart ve Rössini'nin eserleri — Franfurt 24 tangolar, fokstrotlar ve valslar — Diğer Alman istasyonları Laipzigden naklen dans musikisi ve karışık musiki — Buda- peşte 24,10 çingene orkestrası — Florans 24 dans musikisine devam — Paris 24 (Fransız (o bestekürlarının kestrası tarafından gece musikisi, — sa vi ae am nova şehrinde olduğu gibi hareket et günü aktedilecek olan gizli ictimanda Führerin diplomatlarla münakaşa e- deceği şey, bu beyanatın metnidir. Mü- teakiben bu metni pazar günü gene - rallerle müzakere edecektir. Führer, beyanatının metninde Sü - detler için açık ve tam bir muhtariyet verilmesini, Çekoslovakyanın bütün jt- lifaklarının feshedilmesini ve Berlin ile Prag arasında evvelce Polonya ile Imza edilmiş olan Berlin ademi teca- vüz misakına mümasil bir misak imza edilmesini isteyecektir. Nihayet son bir nokta daha vardır ki, o da Almanya i- le Çekoslovakya arasında bir gümrük itithadının imza edilmesidir, Hitlerin bu hususların kabul edil - memesi takdirinde Südetlerin son se- nelerde uğramış oldukları felâketlerin derhal hitama ereceğini çünkü Alman kuvvetinin müzaheretine güvenebile - ceklerini ilâve edeceği söylenmektedir. Berlindeki ecnebiler mahafili, Füh- verin Almanyanın Çekoslovakyanın bu kısmını mutalebe etmesinin ahlâki ve doğru olduğunu beyandan sonra umu- mi bir harbin mesuliyetleinin bu me- talebeye muhalefet edecek olan mem- leketlere raci olacağını osöyiiyeceğini beyan etmektedirler. Filvaki Hitler, katiyen hiç bir mem- lekete taarruz fikrinde değildir. Hitle- rin Çekoslovakya hakkındaki mutale- besine muhalefet edecek memlekete Fransayı kasdetmekte olduğu ve Al - manyanın Fransaya karşı hasmane harekete girişmesi için Fransanın Al manyaya taarruz etmesi lâzım oldu- gunu ilâve edeceği söylenilmektedir. Führerin Nümberg k hilamına Kadar işleri tacil etmemesi muhtemeldir. Diğer taraftan gece geç vakit Südet şeflerinin İngiliz projesi. nin ilk kısmını kabul etmiş oldukları haber alınmıştır. Yıldırım süratile taarruz Paris, 1 (A. A.) — Popüler gazete - sinde Rozenfeld, yazıyor: «Almanyanın hattı hareketi, Alman rimamdarlarını yıldırım süretile ya - pâcakları bir taarruz sayesinde Avru- payı emri vaki karşısında birakacakla- rını ümid etmekte olduklarına delâlet etmektedir. Bu hesab, harbin mevzii kalabileceği hakkında beslenilen ü - mid kadar yanlıştır. Çekoslovak ordusu ve milleti, kendi- lerini azami kuvvetle müdafaa etmeğe azmeylemişlerdir. Fransa, İngiltere ve Sovyet Rusya gafil avlanmıyacaklar « dır. Filvaki sürpriz yapılması imkânı mefkuddur.» Figaro gazetesinde Ramiye, şöyle yazıyor: «B. Bekin siyasetine tercüman olan Varşova gezeteleri, dün akşam Polon- yanın hattı hareketinin İngilterenin hattı hareketine tevfik edileceğinden bahsediyorlardı. Bunda hayrete şayan bir cihet yoktur, fakat ihmal edilebilir bir şey de değildir. Temenni edilebilecek tek bir şey vardır: O da bizzat Almanyanın men- faatinin de sesi olan sulh sesinin Hit- lerin vicdanına hitap etmesidir. Fransa, meselenin sulhen hallini istiyor Paris 1 — B. Bone, Almanya büyük elçisi” ile Çekoslovakya hakkında geniş bir fikir teatisinde bulunmuş ve bu meselenin sulh zihniyeti dahilin- de halledilmesi hakkında Paris hükü- metinin arzu ve ümidlerini kendisine ifade etmiştir. B. Bone, büyük elçiye ayrıca, general Villemen'e gösteril samimi hüsnü kabulden dolayı Fra İ mz hükümetinin teşekkürlerini de bile dirmiştir. B. Henderson B. Hitler ile görüşmiyecek Berlin 1 (A. A.) — Halihazırda bif Nevili Henderson - Hitler mülâKâÜ derpiş edilmemektedir. Yakında Ve) Ribentrop İle Henderson arasında bİf mülâkat yapılacağı söylenmektedir. Prag İngiliz sefiri Berline gidecek Prag 1 (A. A.) — İngilterenin Pr#f elçisi, Henderson ile görüşmek ve kef” | disine vaziyet hakında malümat ver” mek üzere pek yakında Berline har& ket edecektir. B. Henlein, B. Hitler ile gö" rüşmeğe gitti * | Prag i (A. A.) — Heinlein, Hitler #“ | Je görüşmek üzere bu sabah Bereh* tesgaden'e hareket etmiştir. Lord Runcimana gaz maf keleri gönderildi Prag 1 (A.A.) — Runciman heyeti” 1 ne dün Londradan içinde İngilteredi | kullanılmakta olan son moda göi | maskeleri bulunan bir sardık göndö rilmiştir. Lord Halifaksın Lehistan nezdinde bir teşebbüsü (| Londra 1 (A. A.) — Yorkshire Post gazelesinin bildirdiğine göre dün P# Tonya maslahatgüzarı ile yaptığı mü lâkat esnasında Lord Halifax, Polon* yayı Südel meselesinin adilâne ve do | tane bir şekilde halli için İngiltere t8* rafından sarfedilen gayretlere etmeğe davet etmiş ve Çekoslovak hü“ kümeti tarafından Çekoslovakyadakİ Polonya akalliyeti hakkında verile bazı teminatı maslahatgüzara bildir” miştir. Alman murahhaslarının beyanatı Berlin 1 (A.A) — Selâhiyettaf” Almanyanın Reichstag'ı mesabesin © dedir. Führer oradan bütün Alma milletine hitap eder. Binaenaleyh R8 ichtag meclisinin Nümberge davet edileceği hakkında ecnebi memleket” | lerinde işan edilen haberler tama © mile asılsızdır. Şurrsını da kaydet © mek lâzımdır ki 15 eylül 1935 de Re” ichtag iki mühim kanunun kal için Nürnberg kongresine davet © dilmişti. Bunlardan biri Gamah haç” hı Nasyonal - Sosyalist Obayrağınıi Alman imparatorluğunun bayrağı © Yarak kabul edilmesine dairdi. Süreli umumiyede Nürnberg k# | nunu isiile tanılan ikinci kanun 98 de Yahudiler Alman camiasından bi rice çıkarılmışlardır. Reichtag'ın bö daveti son dakikaya kadar mahrefi tutulmuştu. Teknik bakımdan (Relehtag'ı aff olarak Nürnberg'de toplamak imki” ni mevcuddur. | Nasyonal - Sosyalist partisinin 70€ murları olan bütün mebuslar bifül kongreye iştirak edeceklerdir. Def ” piş edilen davet gayri muntazır pi hâdise mahiyetinde olsaydı, son d# | kikaya kadar mahrem tutulur, bu” dan yalnız Führerin ve etrafındaki * lerin haberi olurdu. : Prag | — Alman Südet partisini? merkez politik komisyonu, Prag BÜ kümeti ve Runciman heyeti ile müs” kerelerde bulunmağa memur heye” hattı hareket ve faaliyetini ittifaki? tasvib etmiştir. Gazete, mecmua ve matba# sahiplerine 2 Basın Kurumu Başkanlığından: 1 Basın Kooperalifinin kurulmasi İİ hazırlanan ana mukavelede ortak 0” bilecekleri yâzılı gazete ve > ye matban sahipleri ile tâbler 2 101 1938 (bugünkü) cuma günü Si, 14 buçukta Taksim Basın Kurfümü masında toplanacaklar, ana xmuk8'i, m gi e Aİ 500 lira olan hissenin dörtte GERİ Üy Saşe , hükümetten istiyeceklerdir. ipa Bütün gazete, mecmua ve ma sahiplerile tâbilerin bu toplantıya © tirak etmeleri rica olunuyor.