29 Ağustos 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

John Simonun nutku Berlinde fena karşılandı Nutuk Romada derin bir intiba bıraktı, Prag ile Pariste sevinç uyandırdı Berlin 28 (AA) — Alman ma- kamları sir John Simon tarafından söylenen nutku memnuniyetle kar- şılamamışlardır. Bu makamlar, Südet Almanlarının hayati ihtiyaçlarına karşı İngiltere hükümetinden daha büyük bir anla- yış beklediklerini o gizlememektedir- ler. Bu nutkun ıpüfrit Çek unsurla- rını teşvik ve takviye etmekten baş- ka bir fayda temin edemiyeceği ilâ- ve edilmektedir. Çekoslovakya meselesi dolayısile çıkabilecek bir ibtilâfın mahallileş- tirilmesi - güç olacağı hakkında sir John Simon tarafından yapılan be- yanat Berlinde teessüfle karşılan- makta ve böyle bir ihtilâfın Çeklerin inatçılığı arttırmalarına sebeb ola- cağı iddia edilmektedir. İtalyadaki intiba Londra 28 — Sir John Simonun nutku, bilhassa beynelmilel ihtilâf- larda cebir ve şiddete müracaat edil- mesini kayıdsız ve şartsız tenkid ve takbih eden fıkraları, Roma siyasi mshafilinde derin bir teessür uyan- dırmıştır. Fransada ise nutuk çok iyi bir in- Yeni bir kanun lâyihası hazırlandı Ön sene içinde sahibi çıkmıyan depozito paralar mahalli belediyelere verilecek Ankara 28 (Telefonla) — On sene | İçinde sahibi çıkmıyan şirket ve mües- İ seselerdeki depozito paralarının ma- halli belediyelere verilmesi hakkında hükümet bir kanun projesi hazırla. mıştır. Projeye göre su İsalesi, havagazı ve elektrik tevzii gibi âmme hizmetle. rini İfa etmek üzere teşekkül eden ve bu hizınetleri doğrudan doğru- ya ifa eyliyen şirket, idare, müessese ve dairelere müşterileri tarafından abone kaydı için depozito akçesi ve sâlre gibi isimlerle yatırılmış olup, sa- hiplerine iadesi lâzımgeldiği tarihten itibaren on sene geçtiği halde aranıl- mamış olan para ve bu mahiyette kıy- netler, birikmiş faizlerile birlikte, bu müddetin bitmesinden itibaren altı ay içinde yukarıda bahis mevzuu te- şekküller tarafından sahiplerinin isim ve hüviyetleri ve haklarının baliğ ol- duğu mikdar gösterilmek suretile tan- zim edilecek bir cetvel ile mahalli be- lediyelere verilecektir. Almanya hareke- te geçecek mi? Salâhiyettar Alman maha- filinin bir tekzibi Berlin 28 — — Salâhiyettar Alman ma- haflli, Berlin hükümetinin, Alman se- firlerini vaziyet icab ettirirse Çekoslo- vakya işlerine müdahale edeceğini nez- dine memur bulundukları hükümetle re tebliğe memur ettiğini katiyetle tek- zip etmektedir. Alman sefirleri sadece Çekoslorakyada vaziyetin vehamet kesbettiğini bildirmeğe memur edil mişlerdir. B. Hitler manevra sahasında Berlin 28 (A.A.) — Havas ajansı- nin muhabiri bildiriyor: Hitler, dün akşam Berlinden hare. ket ederek manevra yapan kıtaat ile askeri tesisatı teftiş etmek üzere Al- manyanın şimali garbisine gitmiştir. Siyasi Beriin mahfilleri bu seyahat ile Hollanda hududunda istihkâm iş- leri yapılacağına dair verilen haber- ler RR bir münasebet görmekte. dir. “ malümat elde edildiği zaman vazi- tiba bırakmıştır. , Çekler nutuktan memnun Prag 28 — İngiliz Nazırı sir John Simonun nutku burâda büyük bir memnuniyet ile karşılanmıştır. Nu- tuk, bundan bir kaç ay evvel İngi- liz Başvekili tarafından Çekoslovak- ya hakkında vaki olan beyanalı te- yid ve takviye ediyor. İngiliz ihtarı ne zaman yapılacak b Londra 28 (AA.) — Siyasi mah- filler, sir John Simonun nutkunu müsaid bir şekilde karşılamakta dırlar. Bu mahfiller, bu nutkun he- defi ecnebi memleketlerine karşı İn- gilterenin teyakkuzu elden bırakma- dığım isbat etmek ve İngiliz efkârı umumiyesine vaziyeti olduğu gibi göstermekten ibaret olduğunu ha- tırlatmaktadırlar. Londra hükümeti ancak, Prag mü- zakerelerinin seyri hakkında sarih yetin «hakiki bir ihtars 1 icab ettir. diğini tayin edecektir. Fakat ağlebi ihtimal nazırlar, bu ihtarı siyasi tri- bünden yapmıyacaklardır. Bu kanunun neşri tarihinde şir- ketlerle idare, müessese ve daireler dinde bulunup iadesi lâzımgeldiği tarihten itibaren on sene geçen bu gibi haklar hakkında da bu hüküm tatbik edilecektir. Mahalli belediyelerine cetveliyle birlikte verilecek bu gibi haklar, şir- ketlerle idare, müessese ve direler tarafından tevdi tarihinden itibaren İki sene müddetle muhafaza ve bu 7a- man içinde sahip veya varislerini tah- kike çalışmakla beraber her sene ba- şı sahipleri adına tebligat yapılacak ve gazetelerle de sahip veya varisle- rinin belediyeye müracaatları ilân olunacaktır. Bu hükümlere riayet et- miyen şirket, idare, müessese ve dai- reler vermiye mecbur oldukları pâ- rayı üç misli tazminatla birlikte öde- miye mahküm edileceklerdir. Proje, neşri: tarihinden yen girecek ve hükümlerini Adliye, Da- hiliye, Maliye vekilleri tatbik edecek- Jerdir. Dükkânlar Kapalıdır; nak- liyat durmuştur Kudüs 28 — Yafada Arap sebze pa- zarında atılan bombadan sonra şehir- de dükkânlar kapalıdır, nakliyat dur. muştur, Araplar nümayişlere devam ediyorlar. Dün Araplar, nümayişler ya- pârken polis müdahaleye ve silâh is- timaline mecbur kalmış, 2 Arap yaka- lanmıştır. Birçok dükkânlar ateşe ve- rilmiş ve yağma edilmiştir. Yabancı memleketlerde yaşıyan Almanlar Ştutgard 29 — Ecnebi memleket- lerde yaşıyan Almanların altıncı köngresi dün açılmıştır. Kongrede bir nutuk irad eden B. Rudolf Hes, Südet meselesini ima ederek Avusturyalıların Almanya ile birleşmek için mücadelelerini hatır- Jattıktan sonra başka bir mili Al man grupunun mili ve hayati hak- larını istihsal için mücadeleye gi- l Atatürk Hariciye Vekilini kabul buyurdular İstanbul 28 (A.A.) — Atatürk, bu- gün Ankaradan gelen Hariciye Veki- M doktor Tevfik Rüştü Arası kabul buyurmuşlar ve uzun müddet yanlar rında alıkoymuşlardır. “Büyük Şeften Zonguldak- lılara selâm ve sevgi Afyonlular da Atatürk günü- nü parlak surette kutladılar Zonguldak 21 (A.A.) — 26 ağustos Atatürk günü Zonguldaklılar adına sunulan saygı ve bağlılık tel yazısına Büyük Önder, vali ve Halk Partisi başkanına şu kayşılıkla Zonguldak halkını taltif buyurmuşlardır: «Teşekkür eder ve sayın halka 8€- mi sevgi ve iyi dileklerimi bildiri- Kemal Atatürk e 21 (A.A. — Şehrimizin kur- tuluş bayramı bugün büyük tezahü- ratla kutlanmıştır. Afyon, sabahtan beri büyük bayramın sevinci içinde yaşamaktadır. Güzel yıl dönümü mü- nasebetile Atatürke ve büyüklerimi- ze halkın minnet vefşükran hislerile bağlılıklarını teyid eden telgraflar çekilmiştir. Karsta şiddetli'yağmurlar esnasında yıldırımdan bir genç öldü Kars 27 (A.A) — Dün yâğan şid- detli yağmurlardan şehir dahilinde belediye parkındaki ağaçlar altına sığınan 20 yaşlarında Cafer oğlu İb- rahim adında bir genç, altında bu- lunduğu ağaca yıldırım düşerek ök müştür, Son dakika | BLAKE BESE Fransa - Italya arasındaki hâdise Fransız eshabi emlâkine verilen mühlet bugün bitiyor Nice 29 — Fransız - İtalyan hududu üzerinde kâin olan İzola nahiyesinde dünkü gün sükünetle geçmiştir. Bu nahiyede 48 saat zarfında Fransiz es- habı emlâkini memleketi terketmeğe davet eden İtalyan askeri makamati. le Fransız eshabı emlâki arasında hiç bir hâdise olmamıştır. Bugün kati bir mahiyeti haizdir. Zira İtalyan maka- matırın Franwz eshabı emlâkine memiketi terk için verdikleri zmühlet bugün bitiyor. Şimdiye kadar Fransız emlâk sahiblerinden hiçbiri emlâkini terketmeği kabul etmemiştir. Fransız eshabı emlâki, Fransa Da- hiliye Nezaretine bir telgraf çekerek lehlerine tavassut ve müdahalede bulunmasını taleb etmişlerdir. İngiliz nazırlarının mühim bir içtima Berlindeki Ingiliz sefiri Londraya davet edildi Londra 29 — İngiliz nazırlarının yarın yapacakları içtimaa büyük bir ehemmiyet verilmektedir. Bu mahdud içlimaa başvekil ve hariciye nazırın- dan başka harbiye, bahriye ve hava nazırları da iştirak edeceklerdir. Eerlindeki İngiliz sefiri B. Hender- son Londraya davet edilmiştir. Ken. disi hükümete bir rapor verecektir. Bu rapor, yarınki nazırlar içtimamın mevzuunu teşkil edecektir. Londra 28 — Sayfiyede bulunan İngiliz nazırları bugün Londraya dö- neceklerüir. Beynelmilel vaziyette bir vahamet hasıl olursa kabinenin içti- maa davet edilmesi muhtemeldir, Dün Geceki ve Bu Sahahki Haberler Milletler, sulh taahhüdle- Amerika Hariciye Nazırı, rineriayet etmek lâzımdır Hükümet ve milletlerin” taahhüdlerini bozmağa haklari olmadığını söylüyor Vaşington 28 — Hariciye Nazırı B. Hull, Briand - Kellog paktının imza- sının onuncu yıldönümünden istifa- de ederek, paktı imza eden devletie- re harbi kanun harici addetmek hu- susunda yaptıkları «resmi ve aleni» yemini ve bu pakta 63 milletin işti- rak etmiş olduğunu — hatırlattıktan sonra sözüne devamla demiştir ki: — «Harbden muzaffer çıkan bir | devletin hiç bir istifade temin etme- | diği malüm bir şey olduğunu, dün- yanın bazı noktalarında harbler de- vam ettiğini ve harbi medhü sena eden adamların da orlaya çıklığını görüyor ve işitiypruz.ş B. Hull, paktı imza eden milletle- ri ve bu meyanda Almanyayı, İlalya- <3 ve Japonyayı zikrederek demiştir e a ve milletlerin taah- hüd ve mesuliyetlerile alâkadar ol- mamağa hakları yoktur. Çünkü ge- rek bir şahsım, gerekse her milletin hayatında kıymetli olan her şeyin himayesi on sene evvel resmen yap lan yeminlerin tutulup” tutulmama- sına bağlıdır.» Cebelüttarık önündeki deniz muharebesi tafsilâtı Aradaki mücadele çok nisbetsizdi, Diaz muhribi Gebelüttarıka iltica etmekle batmaktan Kurtuldu Paris 28 — İspanyol cumhuriyetçi hükümetine mensub Jojo Luis Diaz İle general Frankoya mensub 10,000 | tonluk Kanaörias kruvazörüyle üç torpido mubribi arasında vukubu- | lan deniz muharebesi hakkında şu İ mütemmim tafsilât alınmıştır: Luis Diaz muhribi, Haverden Bar- selona giderken sabaha karşı Cebe- i Yüttarık açıklarında Kanarias kru- vazörile Üç muhribin Ani hücumuna e Muharebe tam 25 saat sürmüş | tür. Luis Diaz muhribi, beş torpille, 28 büyük topa mukabeleye uğraşı- yordu. Muhribin makine dairesine 8 pus- Tük ağır bir gülle isabet etmiş, ön tarafında da büyük bir güllenin isa- betile geniş bir yara almıştır. Cumhuriyetçi muhrip için ya bat- mak ve yahut teslim olmak şıkkın- dan başka bir çare kalmamıştı. Ma- kinesindeki ârıza yüzünden Barselo- na gidemezdi. Maamafih mubribin kumandam, | son bir gayretle Cebelüttarık lima. | nina İltica etmiştir. Muhripte 20 ! ölü ve 14 yaralı vardır. İngilizler derhal yaralı muhribi muhafaza altına aldırmışlardır. ei lerin cenaze merasimi yarın yapıla- * caktır. Yaralı tayfnalar da derhal İngiliz askeri hastanesine kaldırıl- mışlardır. Yüzlerce halk. sahilden bu heye canlı deniz muharebesini takib et mişlerdir. İngiliz hükümetinin, İspanyol har- bi bitinceye kadar mülteci muhribin hareketine müsaade etmemesi muh- temeldir. İki tarafın tayyare zayiatı Valâns 28 (A A.) — Geçen 1 ikin- cikânundan 26 ağustos 1938 tarihi- ne kadar Frankistlerin 405, cumhu- riyetçilerin 87 tayyaresi düşürül müştür. 1937 senesi zarfında cumhuriyet- çiler ancak 293 düşman tayyaresi dü- şürebilmişlerdir. Frankistler geçen aylar zarfında bir çok Otayyare (kaybetmişlerdir. Temmuzda Frenkistlerin 90 tayyare ziyan etmelerine mukabil cumhuri- yetçiler 10 tayyare kaybetmişlerdir. 26 âğüstosa kadar Frankistler 93, cumhuriyetçiler 18 tayyare kaybet- mişlerdir. Prankistler en çok Avcı tayyaresi kaybetmişlerdir. Bu o tayyarelerin dörtte üçü hava muharebeleri esna- sında, diğerleri hava mitralyözleri ile düşürülmüşlerdir. “Tavassut kabul edemem zira zafer müemmendir,, diyor Paris 28 — General Franko Havas muhabirine beyanatta bulunmuş ve ezcümle demiştir ki: — Ecnebi gönüllülerin geri çekilme- 8i plânınında mühim bir noksan var- dır. Plânda yalnız Avrupa gönüllüle- rinden bahsediliyor. Halbuki hükü- met ordusu saflarında barb eden 12,000 Amerikalı gönüllüden bahis yoktur, Tavassuta gelince nasyona- list İspanya hiç bir tavassut kabul et- medi ve etmiyecektir. Zira zafer bizim için müemmendir.» B. Daladier sol fırkalar ile anlaştı Paris 28 — Sol cenah delegasyonu dün iki içtima akdetmiş ve muhtelif partilerin noktal nazarı münakaşa edilmiştir. Müteakiben delegösyon «Memleketin selâmeti ve mijhi iktisa- diyatın kalkınması için istihsalâtı art- tırmak lüzum ve zaruretinde kabine ile hiçbir anlaşmamazlık mevcud ol- madığma dair» olan ruznameyi itti- fakfa kabul etmiştir, Haliçte bir facia Birmotör sandalı parçâladı bir genç boğuldu Dün akşam üzeri, Haliçte bir deniz facıası olmuş, bir genç boğulmuş, di. ger iki genç te tedavi altına alınmış. lardır, Hasköyde oturan Fethi, Mustafa ve Halil isimlerinde üç genç, dün akşam bir sandal kiralamışlar ve gezmeğe çıkmışlardır. Sandal denizin ortasın- da iken Osman isminde birinin idare- sindeki «İhsaniyen motörü, sandala çarparak parçalamış, üç arkadaşta denize dökülmüştür. Bunlardan Halil boğulmuş, Fethi ile Mustafa güçlükle kurtarılarak tedavi altına alınmışlar- dır. Bir İngiliz nazır muavini | istifa etti Hydepark 28 (A-A.) — Nazır mua- vini Adolph Berle, istifa etmiştir. Mu- mâileyh, 15 eylülde eskisi gibi Kolum- biya üniversitesinde hukuk dersleri verecektir. l Berie, istifanamesinde bu memuri- yete zaten muvakkaten tayin edilmiş oldüğunu ve kendisini vazifesini yap- mış addettiğini hatırlatmıştır, Geçen şubatta nazır Berle, bir İngiliz - Ame rikan ticaret muahedesi akdedilmesi için bülün gayretlerini sarfeylediğini işrab etmiş idi.