9 Temmuz 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Türk - Fransız anlaşması münasebetile Fransız gazetelerinin makaleleri “Yakın Şarkın en kuvvtli ve en e linli memleketile bu kadar sıkı bir anlaşmadan dolayı sevinebiliriz? Paris Soir diyor ki: Türk - Fransız dostluk anlaşması- | Buna ehemmi anlaşması- nın mzası münasebetile Le Temps gazetesinin bir başmakale neşrettiği- ni yazmıştık, 'Temps anlaşmanın esas hatlarını izah ettikten sonra diyor ki: «Fransanın Türkiyeye karşı politi- | kası İngiliz politikası ile ayni plânda inkişaf ediyor. Yani hiç bir devleti ve. ya devletler zimresini tehdid etme- mektedir. Bu anlaşma ancak umumi sulhe ve herkesin emniyetine hizmet etmektedir. İngiltere tarafından harb malze- mesi almak için Türkiyeye açılan kredinin müzakeresi esnasında İngi- Iiz maliye nazırı sir Simon Türk - İn- giliz dostluğunun sağlam esaslara istinad ettiğini ve hedefi sulhü koru- ma olduğunu söylemişti. Gençleşen ve kuvvetlenen Türk - Fransız dost- Yuğunun da hedefleri aynıdır. 7 Çok şiddetli münakaşalara sebeb olan ve bazıları tarafından Türk ef- kârı umumiyesini Fransa aleyhine çevirmek için bir fırsat telâkki edi- Jen Hatay meselesi yakım şarkta va- ziyetimizi ciddi tehlikelere düşürecek yerde Fransa İle Türkiye arasında, dünyanın en hassas noktalarından birinde anlaşmayı temin etmiştir, Türkiye şarkta en esaslı bir sulh unsuru olmuştur. Atatürkün sevk ve idaresi altında mazhar olduğu şayanı hayret siyasi ve iktisadi imki- şafı, manevi ve içtimai tekâmülü, modern bir hükümet halini alması, nihâyet Avrupa politikasında gittik- çe arlan mevkii, bütün bunlar Tür- Kiyeye, eski Osmanlı İmparatorluğu- | nun hiç bir devirde elde edemediği bir mevki ve nüfuz temin etmekte- dir. Türkiyenin Balkan antantında oy- Dadığı vol, Yunanistanla eski ihtilâf- Jarı nasıl liberal bir zihniyetle hallet- tiği ve bu hükümetle anlaşmasının Şarki Akdenizde mühim bir muvaz&- ne kuvveti temin ettiği, malümdur. Bütün bunlar Türk - Fransız dostlu- Vekiller heyeti | bugün toplanacak Bu sabah Nafia, Hariciye, Adliye, Sıhhat, Ziraat ve İnhisarlar Vekilleri Ankaradan geldiler Nafıa Vekili B. Ali Çetinkaya, Hari- tiye Vekili B. Tevfik Rüştü Aras, Ad- İiye Vekili B. Şükrü Saracoğlu ve Gümrük ve İnhisarlar Vekili B. Ali Rana Tarhan, Sıhhat ve Ziraat Ve- killeri bu sabah Ankaradan şehrimize Igelmişler, istasyonda bir çok zevat 'tarafından karşılanmışlardır. © Başvekil ile Dahiliye ve Maliye Ve- killeri esasen İstanbulda bulunuyor- Jardı. İktisad Vekili B. Şakir Kesebir de dün şehrimize gelmiştir. Bu suret- Je Vekillerin büyük bir kısmı İstan- .bulda toplanmışlardır. Bugün Vekil- der heyetinin Başvekilin reisliği altın- da bir toplantı yapması muhtemeldir. Morgol bakırı Tesisat yapılıyor. 1941 de istihsale başlanacak Ankara 8 (Telefonla) — Morgol mâ deninde, senede takriben 10 bin ton Mtandard bakır verecek olan izabe te- tı ve buna mütelerri atalyeler, vwel muharrike sanlralı, açık hava len tesisatı ve bu işin icab eitirdi- içtimaf tesisat vücude getirilecek- » Bu işinnihat projesi, teknik mü- fâkabesi Geko lirmamna verilmiştir. Bu sebeple Morgol bakır işinin mey- Gnna getirilmesine bilfiil başlanmış bulunuyor. Morgol Dekin al bida- 5; guna ehemmiyetinin hakkile takdir edilmesi lâzım gelen bir kıymet ver- mektedir, İ Türk - Fransız anlaşması bugün hiç bir müşevveşliğe, hiç bir suite- fehhüme yer bırakmadan, Türk « İn- giliz anlaşması gibi, tahakkuk etmiş- tir. Bu, umumi vaziyetin inkişafı üzerinde tesirsiz kalmıyacaktır. Fran- sız diplamasisini âkilâne bir realist siyasetle bu neticeye vasıl olduğun- dan dolayı takdir etmek lâzımdır. Paris Soir'ın makalesi Paris Soir diyor ki: «Türk - Fran- $ız dostluk muahedesinin en ziyade dikkate şayan olan tarafı beklenil- diğinden fazla şeyler temin etmesi- dir, Bu anlaşma sadece bir iyi kom- şuluk anlaşması değildir. Hakiki bir işbirliği ve hattâ İstikbal için tedbir alma muahedesidir, Bundan sonra bir harb vukuunda Türkiye ve Fransa düşman vaziyet. te bulunmıyacaklardır. Bu bizim için olduğu kadar bütün Akdeniz için bir zımandır, Yakın sarkın en kuvvetli ve en di- siplinli memleketile bu kadar &:kı | bir anlaşmadan dolayı sevinebiliriz.> Petit Parisien ne diyor? Petit Parisien gazetesi diyor ki: «İmza edilen anlaşmalar Türk - Fran- sız münasebalında mühim bir tarih teşkili etmektedir. B. Daladler ve Bennet tarafından takib edilen rea- list politika sayesinde, ebedileşmek istidadı gösteren Hatay ihtilân hal- Jedilmiştir, Milleti Çemiyetinin muvaffak olamadığı bir noktada iki hükümet arasında açık görüşme ne- ticeyi temin etmiş, iki memleketin | menfaatine çok hizmet edecek dos- tane bir işbirliği yolunu açmıştır. Türk matbuatı da, Fransa efkârı umumiyesi gibi, anlaşmayı derin bir memnuniyetle selâmlamıştır, Harici- ye Nazırı B; Bennet eylülün sonunda Ankaraya gitliği zaman sıcak bir su- rette karşılanacaktır.» Türkiye - Sovyet münasebatı — | Hatay meselesi vesilesile ortaya atılan haberler tamamile asılsızdır | Ankara (AA) — Samimiyet ve ) resanetini her vakit muhafaza eden ve edecek olan Türkiye - Sovyet mü- nasebatı etrafında Hatay meselesi ve- silesile işaa edilen muhtelif şekil ve mahiyetteki haberlerin hepsi de ta- mamile asılsız olduğunu (Anadolu ajansı beyana mezundur. Türk - Alman ticaret münasebetleri ! Berlindeki müzakerelerden i sonra resmi tebliğ neşredildi Berlin 8 (A.A.) — Alman Ekonomi Nazırı B. Funk, halen Berlinde bu- lunan Türk Ekonomik heyetine riya | set eden Türkiye Hariciye Kâtibi 'umumisi B. Numan Menemencioğlu- nu bugün kabul etmiştir. Görüşme- de Türkiye büyük elçisi Ne Alman Ekonomi Nezareti müsteşarı da hazır bulunmuştur. Neşredilen resmi bir tebliğe göre, bu görüşme esnasında Türk - Alman ticaret münasebetlerinin genişletil- mesi ve bu münasebetler üzerinde halen tatbik edilmekte olan oslahı imkânları mevzuu bahsedilmiştir. Berlin 8 (A.A.) — Anadolu ajansı- nm hususi muhabiri bildiriyor: Ha- riciye Nazırı Von Ribbentrop dün Berlin civarında Sonnenbergteki ma- Jikânesinde Menemencioğlunu o öğle yemeğine davet etmiş ve aksam geç vakte kadar alıkoyarak kendisile sa- şekild Başvekilin teşekkürü İstanbul 8 (A.A) — Başvekâ- let hususi kalem direktörlüğün- den Son Hatay anlaşması ve bunun neticesi olarak askerimizin Hata- ya girmesi vesilesile gerek yurdu- muzdaki gerek Hataydaki vatan- daşlarımızdan alınan ve milli da- vamıza kendilerinin yüksek alâka ve samimi duygularını gösteren telgraflarım çokluğu dolayısile bunların her birine ayrı ayrı ce vab vermek imkânı olmadığı için Başvekil B, Çelâl Bayar, derin teşekkür ve selâmlarının iblâğına Anadolu ajansının tavassutunu rica etmektedir, Son dakika ml lı e İ Fransız kabinesinin bir toplantısı Hariciye Nazırı Türk - Fransız anlaşmasının ehemmiyetini izah etti Paris 9 — Kiamıcin dünkü toplan- tısında Hariciye nâzırı B. Bonnet Av- Tupa ve Uzak Şark vaziyeti hakkında uzun izahat vermiştir. Hariciye Nazı- TI vaziyetin daima uyanık bulunmayı icab ettirdiğini, fakat endişeye mahal olmadığını söylemiştir, B. Bonnet bilhassa Türk - Fransız anlaşmasının ehemmiyetinde ısrar et- miştir. Nazır demiştir ki; «Anlaşma yalnız Hatay meselesini halletmekle kalmıyor. Şarki Akdenizde hattâ umum Avrupa vaziyeti üzerinde tesir yapacaktır.» Nazır, Çeko; akya hakkındaki he- yecanlı haberleri tekzib etmiştir Paris 9 Gazetelere göre Fransız Hariciye Nazırı Türkiye ile Fransanın her sahada müşterek hareket edecek- lerini söylemiştir. Araplara para verenler varmış Filistinde taarruzlar devam ediyor Londra 9 — Avam kamarasında beyanatta bulunan müstemleke na- zar B. Makdonald, Arablar: isyana teşvik için para verenler olduğunu söylemiştir. Kudüs 9 — Filistinde vaziyet elân çok gergindir. Nakliyat durmuş gibi- dir. Grevciler başlıca şehirlerde cami- lerin etrafında toplanıyorlar. Her ta- rafta mütearrızlar haber veriliyor. Taarruz edenler kâh Arab, kâh Yahu. didir, 26 Yahudi tevkif edilmiştir. Ku- düste geceleri işikların söndürülmesi emredilmiştir. Hayfada Emerald kru- vazörünün karaya Çıkardığı efrad başlıca köşe başlarını tutmuştur. Romada bir mülâkat Roma 9 — İngilterenin Roma sefiri Lord Pert dün İtalyan Hariciye Nazıri- le görüşmüştür. Bu mülâkat hakkın- da bir şey söylenmiyor. Yalnız İngi- liz - İtalyan ve Fransız - İtalyan mü- nasebatının görüşülmediği bildirili- yor. Çekoslovakyada lüks iğin altın kullanılamıyacak Prag 9 — Çekoslovak Milli banka» sı lüks için altın kullanılmasını tah- did etmiştir. Bundan sonra bir çok eşya, ezcümle tabaka, pudrahk, bile- zik, nikâh halkası altından olmıya. caktır. Londra büyük elçimiz geldi Londra büyük elçimiz B. Fethi Okyar mezunen İstanbulg gemiştir. B. Fethi Okyar, Savarorn yatına git- miş ve Atatürk tarafından kabul edil- miştir. Büyük elçimiz, Başvekil B. Celâl ayaz le de görüşmülşü adini Fransız - Japon ihtilâf şiddetleniyor Fransız gazeteleri Japonyanın Parasel adalafl hakkında söz söyliyemiyeceğini yazıyorlar Paris 8 (A.A) — Matbuat, Parasel adalarının işgali üzerine Japonlar ta- rafından yapılan protestolar hakkın- da makaleler neşrediyorlar. Lö Jur şöyle yazıyor; Eğer bu adaların hâkimiyeti müna- kaşayı mucib bir mesele ise bu müna- kaşanın Annam İle Çin arasında ya- pılması lâzımdır. Çünkü bu adalar hiç bir zaman Japonların olmamıştır. Bundan başka bu adalara hiç bir as- keri mükellefiyet tahmil edilmemiş- tir, Lö Jur, bundan sonra Japonlar ta- rafından yapılan protestonun Japon- yanın dahili siyasetinin icablarile alâ- kadar olup olmadığını sormaktadır, Epok, yazıyor: Şimali ve vasati Çin- de istediği gibi ilerliyemiyen Japon- ya, gayretlerini cenuba tevcih ederek Hongkong ve Singapurdaki İngiliz müstemlekelerini ve Fransiz Hindi Çinisini tehdid “etmektedir. Almanya ise Japonyaya müzaheret ederek bu memleketin Parasel adalarının işgali- ni protesto etmesini tasvib etmekte ve işgal keyfiyetini Fransız emperya- dizminin yeni bir tezahürü addeyle- mektedir. Bereket versin ki, İngiliz tezi böyle değildir. Övr, yazıyor: Japonların, Hanoy ve cenubi Çin denizi üzerinde daha bü- yük bir nüfuz sahibi olmak üzere gü- nün birinde işgalini derpiş ettikleri Türkiye - Bulgaristan B. Köseivanof ımünasebatın dostluk zihniyeti içinde inki- şaf bulmakta olduğunu söyledi Sofya 8 (Hususi) — Hariciye Nazırı B; Köseivanof, me- busan meclisinde krajlm nutkuna ve- | rilecek cevab müzukere edilirken be- yanatta bulunmuş ve memlekette ni- zam ve asayişin tesisine muvaffak | olunduğundan bahsederek: -- Hükümetin başlıca vazifesi her şeyden evvel Bulgaristanın hududla- rını emniyet altına almak ve devamlı harici bir sulh tesis etmek suretile memleketi melhuz enternasyonal ifi- | tilâtlardan korumak olmuştur,» Demiş ve Bulgaristanın Milletler Cemiyetine sadık kaldığını, harici siyasetinin tamamile müstakil oldu- gunu söylemiş ve Türkiye - Bulgaris- tan dostluğu hakkında da şunları Hâve etmiştir, — Türkiye ile olan dostluk müna- sebetlerimiz bir müddet karışıklık ge- çirdi. Fakat şimdi münasebetlerimiz 1925 tarihli ebedi dostluk paktının zihniyeti dahilinde inkişaf bulmakta- dır, » Sofya 8 — Mebusan meclisi, B. Kö- seivanofun beyanatını müteakib kra- ın küşad nutkuna verilecek cevabi kabul etmiştir. Kabul edilen karar Suretine göre, mebusan meclisi komşu "Türkiye ile dostluk münasebetlerinin takviyesini büyük bir memnuniyetle müşahede eder, Lise ve Ortamektep mezun- larının diplomaları | Lise ve ortamekteb mezunlarına verilen diplomalar, pul başka birçok harçlara tabi olduğu için talebeden bir kısmı bu harçları vermekte güçlük çekiyordu. Maarif Vekâleti, bunun önünü almak üzere yeni bir karar vermiştir. Bu karara göre bu nevi diplomalar, düz kâğıd üzerine « pul parası müstesna olarak- meccanen verilecektir. Karton ve ma- roken kaplı diplomalar için de ayrı- ca bir harç alınacaktır. Nazi kongresi eylülde toplanıyor Berlin 8 (A.A.) — Nasyonal - Sos- yalist parlisi kongresinin 5 den 12 ey- lüle kadar devam etmesine B, Hitler Başvekil ve | tarafından karar verildiği bildirilmek- Hainan adasının cenubunda isi noktaları elde etmek arzusu ile PX sel adalarını bizzat işgal etmoği'i şünmüş olmaları ihtimalden uzak ğildir. Şanghaydaki kanlı hâdi! Tokyo 8 (A A.) — Domel ajan! | bildirdiğine güre, Şanghaydaki J8 makamları, beynelmilel ve F İmtiyaz muntakaları makamlar! # dinde dün, muhasamatın yıldönüğ sabahı cereyan eden kanlı hâdi protesto ederek bu hâdiselerin VE rürüne mâni olmak için icab €W zaman tedbir almak hakkını muh za ettiklerini bildirmişlerdir. Japonyanın notası Paris 8 (A.A.) — Parasel adi nım işgali hakkındaki nota, Japon Hariciye müsteşarı Huri” tarafından Fransanın Tokyo © Arsene Henry've tevdi edilmi” Fransa hükümeti bu notayı ij ncı ve doslça bir zihniyetle te etmektedir. Japonya, verdiği noli İ bilhassa Fransanm Parasel ağ” hakkındaki fikrini öğrenmek VE adaların servetini işleten kumpsf | ve Japon tebaasının menfi i * riayet edileceğine dair teminat a” istemektedir. Fransa, kendiliği bu hususta lâzım gelen temi vermiştir. Duvar içinde saklanan parf Bir demir p parçasile duv açılarak para çalınmış İzmir (Akşam) — İzmirin BO İ va nahiyesinde Beyler sol numaralı evde mühim bir hır” İ vakası olmuştur. Evin sahibi 105 cü Ahmed oğlu B. Mehmed, tü mahsulünü sattıktan sonra eline i çen 2500 lirayı yalak odasının © rı içine saklamış ve duvarı örmüğü bunu yalnız karısı ve kendisi biti, du, Altı ay evvel duvar içine nân bu paranın, son zamanda demir parçasile açılan duvarda Jındığı anlaşılmış, paranın sahibi ” bıtaya müracaatla şikâyet etmiş” Yapılan tahkikat ve tedkikatt$ sızlığm hariçten eve giren bir tarafndan yapıldığına dair en çük bir delil bile bulunamam Onun için hırsızın ey halkında duğu tahmin edilmekte ve tah ta ehemmiyetle devam ol B. Ahmed, parasını bankaya mıyarak duvar içine saklamak © gok yanlış harekette bulunduğu şimdi ağlamaktadır. Limanda bir çarpış Kum yüklü bir mavna b* 2 kişi boğuldu Dün öğleden sonra Tophaned Mapazarı açıklarında bir deniz f olmuştur. Salih kaptanın ida deki bir kum kayığı İzmitten” yükliyerek öğleden sonra liman ij miş, bu sırada Sahpazarı ya Trak vapurile karşılaşmıştır. na dahil olan kum kayığı ile v8; müsademesi önüne geçilmez bi almış ve vapur kayığa Kum yüklü olan kayık kısa bir içinde batmıştır. Etraftan yetişen sandallar © üzerinde yüzmekte olan ) üçünü kurtarmışlarsa da, türlü meydana çıkmamıştır. tayfalar, Cemal ve Satılmış #8 İ dadır. Boğuldukları anlaşılmak İ Cesedleri aranmaktadır. Kaza hakkında liman idar& nizyolları ve zabıta icab edel rh (, ; i >